PZC
Rioolzuivering Tholen bijna klaar
ogelijke overname Den Inkel
Pijnlijke vingers van bieten verdunnen
Pleidooi voor ander
schoolzwemsysteem
150 jaar Fredericapolder
irnschool
il nieuwe hal
E
Gevangenisstraf voor drugsbezit
Coalitie staat achter Verhage
Sinterklaas verlaat in Wemeldinge
Bietenrooier in brand in Zuidzande
Alert! kiest voor extra geld FiZi
agenda
tmeente Reimerswaal staat open voor andere exploitant voor zwembad
Bert Helmus in 'zijn' Fredericapolder.
door Harmen van der Werf
RILLAND - Zomaar een polder zou je
denken, als je erlangs rijdt met een gan
getje van 120 kilometer per uur. Vanaf
Rijksweg A58, tussen Krabbendijke en
Rilland, is er zelfs nauwelijks iets van
te zien. Alleen lange rijen populieren to
nen zich en juist dat hoogopgaande
groen maakt de Fredericapolder zo bij
zonder, vindt Bert Helmus.
Helmus, voormalig leraar Duits aan het
Buys Ballot College in Goes, kan het we
ten. Hij heeft zich als geen ander ver
diept in de geschiedenis van de polder.
Het resultaat, een lijvig boekwerk van
ruim tweehonderd bladzijden met veel
foto's en illustraties, mag er zijn.
Gistermiddag overhandigde de auteur
het allereerste exemplaar aan de Rei-
merswaalse burgemeester Ton Verbree.
De Fredericapolder, wie heeft er ooit
van gehoord? Het is één van de vele pol
ders die in de loop van de negentiende
eeuw langs de Westerschelde zijn inge
dijkt. Helmus beschrijft het ontstaan,
aan de hand van stukken die hij onder
meer in het Zeeuws Archief in Middel
burg en andere officiële archieven heeft
ontdekt. Want over de eerste periode
van de Fredericapolder was in het pol
derarchief niets terug te vinden. Pas
vanaf 1902 is de administratie volledig
bewaard.
Veel speurwerk heeft Helmus moeten
verrichten om een beeld te krijgen van
de beginjaren van 'zijn' polder. Van
daar ook dat hij het echte jubileumjaar
van anderhalve eeuw Fredericapolder,
2001, niet heeft kunnen halen. En toen
dat jaar eenmaal voorbij was, maakte
het niet meer zoveel uit, wanneer de ge
schiedenis in boekvorm wél zou ver
schijnen.
Aardige verhalen heeft de oud-leraar
Duits boven water gekregen, over de be
dijking van de schorren langs de Wester
schelde bijvoorbeeld. Dat bijna achthon
derd arbeiders ingekwartierd waren in
Krabbendijke en Rilland. En dat zij -
niet ongebruikelijk - spontaan gingen
staken om meer loon te krijgen. Niet
zonder resultaat, en burgemeesters in
de buurt hadden de schrik goed te pak
ken.
Tippen
Hoe goed Helmus het ontstaan van de
polder ook weet te beschrijven, aan het
in zijn boek opgenomen kaartmateriaal
kan hij niet te tippen, aan landkaarten
van het oosten van Zuid-Beveland uit
1748,1858,1912 en 2001. Vooral die uit
1858 is mooi. De Fredericapolder ligt,
net zeven jaar oud, nog als een vooruit
geschoven post in het water. Dat is in
1912 verleden tijd, de Emanuel- en Zim-
mermanpolder zijn langs de Wester
schelde voor de Fredericapolder gescho
ven. En zo groeit het gebied rond Ril
land langzaam vol.
Mensen
Een polder is maar een polder, het gaat
om de mensen die er vorm aan geven.
Helmus heeft - hij had tenslotte ruim de
tijd, nadat het jubileumjaar verstreken
was - vele wegen bewandeld om de Fre
dericapolder tot leven te brengen. Zo
heeft hij bij Een Uurtje Bert op Omroep
Zeeland gezeten om een oproep te doen
voor fotomateriaal. Het leverde hem
prachtige foto's en verhalen op van on
der anderen Roos Bal-Steur. Zij vertel
de hem over het landwerk. Nog steeds,
schrijft Helmus, voelt zij haar pijnlijke
vingers, toen ze met de andere Steurtjes
- haar familie - de bieten moest verdun-
foto Willem Mieras
nen. Helmus heeft ook het geluk gehad
dat hij oud-directeur J. M. Kakebeeke -
overleden in 2001 op 95-jarige leeftijd -
nog uitvoerig heeft kunnen spreken.
Over hoe het leven in de Fredericapol
der in zijn tijd is veranderd. Hoe de
werkpaarden verdwenen, de mechanisa
tie oprukte en het aantal werknemers
snel daalde van ruim vijftig tot momen
teel drie.
Waar vroeger vele tientallen arbeiders
nodig waren om de oogst binnen te ha
len, volstaat nu één bunkerrooier die
ook nog zes rijen in één keer doet. Hel
mus had daarmee de titel van zijn boek
te pakken.
I. Kakebeeke - de zoon van - zwaait te
genwoordig de scepter over de Frederi
capolder als directeur. Hij is niet de ei
genaar, de Fredericapolder is een naam
loze vennootschap. De aandeelhouders
zijn Belgen, verre nazaten van de Bel
gen die in 1851 de schorren langs de
Westerschelde kochten en lieten bedij
ken. Wie in die tijd geld had in België,
sprak Frans. Vandaar dat Helmus' boek
tweetalig is. Op elke bladzijde staat
links de Nederlandse tekst, rechts de
Franse. Wel zo aardig om de talenken
nis te vergroten.
Bert HelmusEen bunkerrooier doet zes
rijen tegelijkGeschiedenis van de
Fredericapolder, 204 blz., 29,95 euro.
ISSINGEN - De stichting
aschool Zeeland wil in sa-
Werking met een aantal Vlis-
pe gymverenigingen een
nhal laten bouwen,
ccommodatie zou naast de
ige sportzaal Vrijenhoven,
te' Baskensburgplein, moe-
Terrijzen. De kosten van de
waar alle Vlissingse gym-
5 terechtkunnen, bedragen
jens de initiatiefnemers zo'n
000 euro. De Turnschool
land heeft problemen met de
Èvesting. De huidige locatie
e pand van ROC Zeeland)
gteen andere invulling. Van-
januari moet de school naar
roormalige wasserij Edel-
saan de Paul Krugerstraat,
tr die locatie voldoet niet
ide normen voor het bedrij
en wedstrijdsport.
IS Wijkinfowinkel Goese Polder,
30 12.00 uur. Inloopspreekuur voor
jjnen advies over voeding en ge
ilheid;
INSWEERT - Kaj Munk, 13.00 uur:
wensoos;
jLLE - Complex Groenewoud,
aebad, 9.00-10.00 uur: Sport en spel
plussers; 12.00-13.00 uur: Bewegen
(srapatienten;
MININGEN Ons Dorpshuis,
04-17.00 uur: Biljartcompetitie senio-
IMELDINGE -Dorpshuis De Wemel,
Buur: Sociëteit en sjoelen; 19.30
Informatie avond weerbaarheid
jrolen. 'Zelf werken aan veiligheid'
«vrouwen en senioren;
RSEKE - Het Trefpunt, 13.00-17.00
«Biljarten.
Bezorgklachten:
0800-0231231
opmaandag t/m vrijdag
Nurende de openingstij-
ien;zaterdags tot 12.00 uur
BEOACTIE
8EVELANDEN/THOLEN
Stationspark 28
?ostbus31
«60 AA GOES
lel: 0113-315670
fax:0113-315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
'rank Balkenende (chef)
tyid Huibers
veke van der Jagt
fraek Janssen
-obPaardekam
f°ende Vries (sport)
'formen van der Werf
centrale redactie
Ststionspark 28
"ostbus 31
«60 AA goes
Jt 10113)315500
«*(0113)315669
:fnail: redactie@pzc.nl
'NTERNET
^■pzc.nl
'•mail: web@pzc.nl
donderdag 25 november 2004
door Mieke van der Jaqt
THOLEN - Als alles meezit, kan
nog voor het nieuwe jaar de uit
gebreide rioolwaterzuivering in
Tholen in gebruik worden geno
men.
Aannemer Oomen uit Sprundel
legt met een serie onderaanne
mers de laatste hand aan de uit
breiding van de installatie aan
de Slabbecoornweg. De capaci
teit van de zuivering wordt
bijna verdubbeld. De uitbrei
ding was niet alleen nodig om
dat de huishoudens op Tholen
steeds meer afvalwater produce
ren, het is ook de bedoeling om
een aanzienlijke milieuwinst te
halen. Door de aanleg van een
retourslibtank kunnen belangrij
ke bacteriën bij de verwijdering
van stikstof uit het water, op
nieuw worden gebruikt.
Het waterschap Zeeuwse Eilan
den moet 75 procent stikstof uit
het afvalwater halen en boven
dien aanwezige fosfaten op een
biologische manier verwijderen.
Twee kleinere nabezinktanks
zijn gesloopt om plaats te ma
ken voor een heel grote, met een
diameter van 41,5 meter. Per
uur kan de rioolwaterzuiverings
installatie voortaan 976 kubieke
meter afvalwater zuiveren,
waar vroeger 500 kuub het maxi
mum was. Die vergrote capaci
teit is nodig omdat er op Tholen
steeds meer huishoudens komen
maar ook omdat de zuivering in
Sint Philipsland binnen twee
jaar zal worden gesloten. Het
Fliplandse water komt dan ook
naar de Slabbecoornweg om,
veel zuiverder dan vroeger, het
Zoommeer te worden inge
pompt. In de hele operatie
wordt ook de koppeling aan de
installatie in Sint Maartensdijk
meegenomen. Als alles klaar is,
kan een werknemer van het wa
terschap de Thoolse zuiveringen
vanuit Sint Maartensdijk in de
gaten houden en bedienen. De
werkzaamheden zijn in april be
gonnen en zijn over een week of
drie klaar, foto Willem Mieras
MIDDELBURG - De Middelburgse politierechter heef
gisteren een 26-jarige man uit Sas van Gent wegens bezii
van harddrugs veroordeeld tot elf maanden gevangenis
straf, waarvan vijf maanden voorwaardelijk. Bij de mar
werd 2 oktober in zijn woning 742 xtc-pillen en twintig
gram cocaïne gevonden. De verdachte verklaarde de voor
raad verdovende middelen in eigen gebruik te hebben. Of
ficier van justitie A. Flikweert vond dat het de schijn had
van dealen, gerelateerd aan de behoorlijke hoeveelheden
harddrugs. Hij eiste elf maanden gevangenisstraf. De Sas-
senaar is al eerder veroordeeld voor drugsdelicten.
VLISSINGEN - De volledige Vlissingse PvdA-fractie
steunt de voordracht van T. Verhage-van der Ent als op
volger van de onlangs overleden wethouder C. de Keijzer.
Vanavond vindt in de gemeenteraadsvergadering de stem
ming plaats. Naast Verhage is N. Peters van D66 kandi
daat-wethouder. Ook de twee coalitiepartners, CDA en
VVD, steunen de PvdA-kandidate. Daarmee lijkt de be
noeming een gelopen race. J. Lust van de VVD en C. Seij-
bel van het CDA zeggen de PvdA-voordracht te ondersteu
nen, omdat bij de verkiezingen van 2002 de verhouding
twee PvdA-wethouders, één CDA-wethouder en één
WD-wethouder is afgesproken.
WEMELDINGE - Sinterklaas laat nog even op zich wach
ten in Wemeldinge. Hij komt volgende week donderddg
om half tien in de buitenhaven aan bij de steiger van de
zomerveerboot Hector, en niet zoals gisteren gemeld, van
daag. De Kapelse burgemeester S. Kramer en basisscho
lieren zullen de goedheiligman en zijn Zwarte Pieten ont
vangen, waarna Sinterklaas een bezoek brengt aan de
twee basisscholen in Wemeldinge.
ZUIDZANDE - Tijdens werkzaamheden is, door onbeken
de oorzaak, een bietenrooier in brand gevlogen op een
landbouwterrein aan de Obijnsweg in het Zeeuws-Vlaara-
se Zuidzande. De brandweer heeft het vuur geblust. Ovèr
het schadebedrag is niets bekend.
ÏÏREEKACTIVITEITEN
bPaardekam
^NINGEN - De gemeente
waal voert gesprekken
n partij die zwembad Den
Kruiningen mogelijk
sploiteren of overnemen,
jester Verbree wil nog
§°zeggen om wie het gaat.
Irvoor zitten de besprekin-
pogin een te P"' stadium."
rembad valt nu onder de
roordelijkheid van een
itichting, die jaarlijks
'kleine drie ton subsidie
jjt van de gemeente. Daar-
e moet ze het zwembad ex
iteren en onderhouden. Al-
het groot onderhoud komt
jrrekenmg van de gemeente.
isultaat
ncieel draait het zwembad
troef. Vorig jaar wist het be
ar het negatieve resultaat
r te beperken tot zesduizend
rö. maar een tussenrappor-
•leert dat het tekort dit jaar
Èeens veel groter uit kan val-
Het tekort was op 30 juni
3 twintigduizend euro. De
Kenteraad besloot dinsdag
s tekort voor 75 procent te
ïken Dat van 2003 wordt he-
gai opgehoest. In de praktijk
l iet dus de gemeente die bijbe-
ilt als het zwembadbestuur
het niet redt met de subsidie.
Mede om die reden is de gemeen
te een gesprek aangegaan met
een partij die het zwembad mo
gelijk wil exploiteren of kopen.
Burgemeester Verbree bena
drukt dat het initiatief van de
andere partij is uitgegaan, maar
dat het college open staat voor
zijn ideeën. „Als die partij zegt
dat ze het zwembad onder de
zelfde voorwaarden, maar voor
heel wat minder geld kan exploi
teren, waarom zouden we het
dan niet doen?"
Een mogelijke overname wordt
ook niet uitgesloten. „In dat ge
val raken we het zwembad hele
maal kwijt", zegt Verbree. „Dat
hoeft op zich geen probleem te
zijn, mits we een aantal garan
ties krijgen." Daarbij kan wor
den gedacht aan het niet te hard
stijgen van de tarieven, het in
standhouden van de openingstij
den en de voorwaarde dat het
schoolzwemmen in Den Inkel
voortgezet kan worden. „Over
dat soort zaken moeten we nog
praten", aldus Verbree.
Sportfondsen Nederland, dat op
verzoek van de gemeente het
zwembad doorlichtte, stelde be
gin dit jaar dat Den Inkel veel ef
ficiënter geëxploiteerd kan wor
den.
Nu wordt slechts eenderde deel
van de kosten betaald uit eigen
inkomsten. De organisatie stel
de dat het zwembad, in vergelij
king met de Sportfondsenbaden
en baden in omliggende gemeen
ten, wel erg goedkoop is. Verder
zou de ligging, een paar kilome
ter buiten de dorpskern, zeer on
gunstig zijn, waardoor de bezoe
kersaantallen achterblijven. En
dan mag het zwembad volgens
de onderzoekers nog blij zijn
dat er een camping in de buurt
ligt. Aan de ongunstige ligging
is weinig te doen, maar de tarie
ven zijn in september verhoogd
om het dreigende financiële te
kort te beperken.
ZIERIKZEE - Raadsfractie Alert! doet vanavond tijdens
de raadsvergadering via een motie het voorstel filmthea
ter FiZi in Zierikzee een aanvulling van 5750 euro te ver
lenen op de al structureel toegekende subsidie van 4545
euro. De fractie bekrachtigt hiermee haar keuze voor de
zogeheten 'optie 3' in het keuzevoorstel dat het college
van B en W de raad al voorlegt. Volgens woordvoerder
J. Schoneman van Alert! is een nuancering op dit college
voorstel vereist, omdat daarin nog wordt uitgegaan van
de voorwaarde dat het bestuur van FiZi zelf ook nog eei&s
5750 euro bijeen weet te brengen om de exploitatie slui
tend te krijgen. Die inspanningsverplichting acht Alert!
niet meer van toepassing nu het FiZi de afgelopen wéék
al is gelukt de huurprijs voor het pand met 5600 euro ver
laagd te krijgen. De raadsvergadering in het Zierikzeege
gemeentehuis begint om 19.30 uur.
door Rob Paardekam
KRUININGEN - Burgemeester
en wethouders van Reimerswaal
stellen het huidige systeem van
schoolzwemmen ter discussie.
Ze willen dat kinderen voortaan
al op veel jongere leeftijd 'water-
vrij' worden gemaakt.
Het schoolzwemmen vindt nu
meestal plaats in de boven
bouw. Het doel is kinderen hun
diploma te laten halen. Die ge
dachte moet volgens burgemees
ter A. Verbree maar eens wor
den losgelaten.
Hij pleit ervoor om kinderen
voortaan aan op veel jongere
leeftijd te laten schoolzwemmen
om ze zo watervrij te maken.
Dat wil zeggen dat ze niet in pa
niek raken, maar zichzelf kun
nen redden in het water, zonder
meteen perfect te kunnen zwem
men. „In steeds meer nieuw-
bouwplannen worden waterpar
tijen aangelegd", verklaart Ver
bree zijn standpunt. „Daarom
lijkt het mij heel verstandig om
kinderen al op heel jonge leef
tijd watervrij te maken."
Het behalen van een zwemdiplo
ma. wat nu de voornaamste doel
stelling is, wordt in het nieuwe
systeem een verantwoordelijk
heid van de oudere. Het gemeen
tebestuur heeft haar voorstel al
besproken met de scholen, die
vertegenwoordigd zijn in het On
derwijs Overleg Reimerswaal.
Er is positief op gereageerd.
De SGP-fractie, de grootste in
de gemeenteraad, heeft wel haar
bedenkingen. Raadslid J. Sinke.
zelf onderwijzer op een basis
school, stelt dat het rendement
heel laag kan zijn als kinderen
op te jonge leeftijd leren zwem
men. „Bij ons, in groep zes, be
haalt honderd procent een diplo
ma. Als je de groepen twee of
drie zou nemen, is dat hooguit
vijftig procent."
Verbree benadrukt dat het in
het nieuwe systeem pertinent
niet meer gaat om het behalen
van een diploma, maar om het
watervrij maken van de kinde
ren. Die kunnen dan later op ei
gen initiatief alsnog hun diplp-
ma halen. De burgemeester kan
nog niet zeggen op welke leef
tijd de kinderen straks het bad
in moeten. Dat geldt ook voor
een eventuele ingangsdatum.
Advertentie
joosse Interieurs Langstraat 2-4, Arnemqides, tel. 0118-601273
