damme:
puzzel
schaken
bridge
postzegels
s
1
Q
W
A
zaterdag 27 november 2004
In het verre Oefa levert de
WK-tweekamp tussen onze
landgenote Olga Kamyshleeva
en de Russin Tamara Tansyk-
koetsjina veel meer spraakma
kende momenten op dan het
treffen tussen hun mannelijke
collega's Alexander Georgiev
en Alexej Tsjizjov. Verrassend
is dit niet: Georgiev en Tsjizjov
zijn simpelweg betere dam
mers, die zich zelden of nooit la
ten betrappen op fouten of
zwak spel.
Een uitzondering vormde de
vijfde partij van de eerste set,
waarin wereldkampioen Geor
giev een fenomenale overwin
ning op zijn uitdager boekte.
Ook de wedstrijdmentaliteit
van de twee vrouwelijke com
battanten, die beiden bekend
staan om hun agressieve speel
stijl, staat garant voor een inte
ressante match.
Dankzij het setsysteem zal de
match tot en met de laatste par
tij spannend blijven. Op het mo
ment dat ik dit schrijf heeft Tan-
sykkoetsjina de stand in sets
weer gelijkgetrokken, nadat
Kamyshleeva met overtuiging
de eerste set van vier partijen in
haar voordeel had beslist. Uit
eindelijk was haar overwinning
in de tweede partij beslissend
voor de setwinst.
Olga Kamyshleeva - Tamara
Tansykkoetsjina:
1.32-28 17-21 2.34-29 21-26
3.40-34 11-17 4.45-40 16-21
5.50-45 7-11 6.38-32 11-16
7.43-38 6-11 8.49-43 1-6
9.29-24 20x29 10.33x24 19x30
11.35x24 18-22! Zwart profi
teert van het feit dat wit nu niet
mag sluiten. 12.40-35
Deze zet oogt niet fraai, maar
wit waagt zich liever niet aan
34-29 of 34-30.
22x33 13.38x29 14-20 14.32-27
21x32 15.37x28 26x37 16.41x32
10-14 17.42-38 20-25 18.47-42
14-20 19.46-41 17-22 20.28x17
11x22 21.41-37 13-18!
Dwingt wit veld 40 te bezetten.
Uiteraard kan dit ook met
44-40, maar het is voor wit van
belang om de ruil 32-28 22x33
39x28 in de stand te houden.
22.45-40 9-13 23.32-28! 22x33
24.39x28 6-11 25.37-31 11-17
26.44-39 4-9 27.38-32 17-21
28.43-38 12-17 29.31-26 18-22?
Het belangrijkste moment in de
partij. Met het logische ruiltje
17-22 28x17 21x12 kon zwart
haar stand hergroeperen. Ik
denk niet dat de omsingeling
van het witte centrum na die
ruil veel kans maakt, maar ver
liezen kan je met zwart niet
meer. Met de tekstzet begaat
zwart echter een ernstige fout.
Ze legt haar eigen stand volle
dig aan banden, waardoor niet
alleen de omsingeling gedoemd
is te mislukken maar de kansen
volledig naar wit overgaan.
30.39-33!
Veel beter dan 38-33 13-18!
42-38 8-12 en op de volgende
zet 21-27 met betere kansen
voor zwart dan in het partijver
loop.
0 B_ü~l
O OH
O O
O
n n
p n cr
Diagram 1
9-14 31.48-43 14-19 32.43-39
19x30 33.35x24 8-12?
Zwart produceert opnieuw een
zet die van weinig realiteitszin
getuigt. Na de ruil 13-19! 24x13
8x19 42-37 (29-23 was verhin
derd door een lichte combina
tie) 19-24! 37-31 3-8 31-27
22x31 36x27 2-7 28-23 5-10
23-18 10-14 heeft wit niet veel
beter dan de remisecombinatie
18-13 8x19 29-23 19x37 38-32
37x28 33x2 21x32 2x35 32-37
etc.
34.42-37 3-8 35.28-23 13-18 De
zet 13-19 was nu lang niet zo
sterk als een aantal zetten gele
den. Na 23x14 20x9 29-23! geef
ik zwart niet veel kans meer.
36.37-31!
(Zie diagram 1)
21-27 37.32x21 16x27 Zwart
mocht de ruil 31-27 22x31
36x27 met een dodelijke opslui
ting natuurlijk niet toelaten,
maar de ruil waartoe de Russin
haar toevlucht moet nemen
maakt wel een gunstige afwik
keling voor wit mogelijk.
38.33-28! 22x35 39.31x11 8-13
Waarschijnlijk kan zwart hier
het beste meteen doorbreken
met 25-30 34x14 35-40, want de
afwachtende zetten waar ze nu
voor kiest werken alleen maar
in haar nadeel. 40.11-6 18-22
Om op 6-1 te plakken met
22-28; het is overigens de vraag
of zwart het na 1x9 28x39 9-22!
nog redt. Wit hoefde hier geen
kostbare tijd aan te besteden,
want ze had een veel beter plan:
41.26-21! 5-10 42.21-17
Dit offer is niet nodig, al maakt
het voor de uitslag van de partij
niets uit. Na 23-19! kan zwart
het meteen opgeven. Op 13-18
volgt 29-23 en 6-1, op 2-8 ziet
34-30 25x14 6-1 20x29 lxll er
zeer sterk uit en na 12-18 19x8
2x13 6-1 35-40 1x5 40-45 34-30
25x23 5x17 20x29 17-50 zijn de
kansen voor zwart in het
eindspel nihil.
12x21 43.6-1 22-27 44.1-6!
10-14 45.23-18 13x22 46.6x5
25-30 47.34x14 35-40 48.14-9
40-44 49.9-3 44-50 50.3x26
50-45? Versnelt het einde, maar
het eindspel was toch al kans
loos voor zwart. 51.24-19 en
zwart gaf het op.
Olga Kamyshleeva had haar set
winst nog meer glans kunnen ge
ven als ze in de tijdnoodfase
van de vierde partij iets alerter
was geweest. In diagram 2 ziet
u de stand-na 49.40-45.
(Zie diagram 2)
Kamyshleeva heeft met wit een
verwoestende aanval ontketend
Diagram 2
op de linkerkant van het bord,
die uiteindelijk zelfs heeft gere
sulteerd in een zelden vertoond
klaverblad op de velden 6,11 en
16. Het is niet verwonderlijk
dat de uitdaagster in deze bizar
re stand de kluts kwijtraakte.
Er volgde 50.32-27 3-8?? Met
30-35 28-22 35-40 22x13 40-44
50x39 45-50 39-34 12-17 11x22
50x17 16-11 etc. kan zwart re
mise forceren. 51.11-7?
Waarschijnlijk heeft wit in tijd
nood haar zetten niet goed bijge
houden. Als ze hier de tijd had
kunnen nemen had ze ongetwij
feld gezien dat het offer 29-24!
30x19 gevolgd door 28-22!! al
tijd winst oplevert. Op 19-23,
19-24 en 18-23 volgt steeds
11-7 en ook na 12-17 22x24
17-21 27-22 21-26 11-7 etc.
wint wit.
In de partij volgde nog 51.
2x11 52.16x7 18-22! en de vre
de werd getekend.
Daaf Kasse
Met veel tamtam werd het
kampioenschap van Rus
land 2004 aangekondigd als het
sterkste toernooi van de laatste
jaren. Alle toppers zouden mee
doen. Helaas was het weer een
luchtbel.
Karpov en Kramnik trokken
zich met flauwe excuses op het
allerlaatste moment terug, het
toemooicomité en de schaaklief
hebbers in woede achterlatend.
Moeten de spelers dan geen con
tract sluiten en zich daaraan
houden? In het vrije Rusland
schijn je nog steeds van de ene
dag op de andere zonder sanc
ties beloften te kunnen breken.
Het is natuurlijk nog wel een
sterk toernooi met Morozewitsj,
Drejev, Kasparov en Svidler,
maar tot op heden geen toer
nooi waar de vlammen uitslaan.
Oogverblindende partijen zijn
er nog nauwelijks gespeeld.
Tijd voor een beetje nostalgie.
Uit de Sovjettijd herinnert men
zich de grote namen als Botwin-
nik, Smyslov, Tal, Petrosjan en
nog tal van andere wereldtop
pers. Toch zijn er ook spelers ge
weest, die weliswaar niet de
hoogste top bereikten, maar
waarvan hun producten (par
tijen!) bij de echte schaaklief
hebbers nog steeds bekend en
geliefd zijn. Cholmov, Tolusj,
Nesjmedinov en Koepreitsjik
zijn een paar bekende namen.
En Vladimir Simagin hoort
daar als ware schaakkunste
naar ook bij. Als hij de keuze
had tussen eenvoudig winnen of
ingewikkeld, dan koos hij voor
4
4
1
vLUc
ik
4
Q
4
A
4
4
1
a
Diagram 1
het laatste. Dat kostte hem na
tuurlijk veel punten, maar
maakte hem ook beroemd.
Botwinnik heeft wel eens over
hem gezegd, dat hij te veel ar
tiest was en te weinig realist om
grote successen te boeken. Ook
als theoreticus sloeg hij nieuwe
wegen in. Hij wordt als een van
de uitvinders van het 'Russische
kwaliteitsoffer' beschouwd.
Maar ook voor andere offers
was hij niet bang. Twee fraaie
partijen van hem.
V. Simagin - B.Goldenov. 1952.
I.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 b6 4.e3
Lb7 5.Ld3 Pe4 6.0-0 f5 7.Pfd2
Le7 8.Pc3 Pxc3 9.bxc3 0-0 10.e4
c5 ll.exf5 exf5 12.d5 d6 13.Dc2
Lc8 14.Pf3 Pa6 15.Tel Pc7
16.Lf4 Kh8 17.a4 a6 18.Te2 Tb8
19.Tael Lf6 20.Dcl b5 21.axb5
axb5 22.Lg5 bxc4 23.Lxc4 LbT
24.Dd2 Ta8 25.h4 Te8 26.Txe8+
Pxe8 27.Df4 Dd7 28.Te6 Da4
29.De3! Pc7 30.Txf6!
Het begin van een diepe combi
natie.
30...Dxc4 31.De7! Lxd5
32.Lh6ü
Vooral niet het slappe 32.Dxc7?,
want dan maakt zwart remise
met 32...Lxf3 33.gxf3 Tal+
34.Kh2 Thl+ 35.Kxhl Dfl+.
32...Tg8!
Nog het beste. Meteen fout is
het na 32...gxh6 33.Tf8+ (Vooral
niet 33.Txh6? wegens 33...Lf7!
en zwart houdt stand.) 33...Txf8
34.Dxf8+ Lg8 35.Df6 mat.
33.Pg5 Pe8
Een fraaie variant is 33...Dxh4
34.Lxg7+ Txg7 35.Tf8+ Lg8
36.Txg8+ Txg8 37.Df6+ Tg7
38.Df8+ Tg8 39.Pf7 mat.
34.Txf5 Dxc3 35.Txd5 Dcl+
36.Kh2 Df4+37.Kh3 1-0
Beroemd is ook de volgende zin
derende partij. Simagin won er
de schoonheidsprijs mee. Men
moet wel uit speciaal hout gesne
den zijn, om dit soort partijen te
spelen. Moedwillig aansturen
op stellingen, die te ingewikkeld
zijn voor het menselijk ver
stand, is niet voor iedereen het
meest geliefde soort schaak. Het
is als het soort voetbal, dat aan
stuurt op een 7-6-uitslag in
plaats van op een 0-0 of 1-0.
0. Moiseev - V. Simagin, 1951.
1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4
0-0 5.Pf3 d6 6.h3 e5 7.d5 Ph5
8.Le3 f5 9.exf5 gxf5 10.Le2
Natuurlijk niet 10.Pxe5? De8
ll.Pd3 f4 met winnend voordeel
voor zwart.
10...Pf6 ll.Dc2 Pa6 12.g3 Pb4
13.Db3 a5 14.0-0-0 f4!
Het begin van een fantastische
overval op de witte stelling. Ma
teriaal als baanveger voor de res
terende zwarte stukken.
15.gxf4 Lf5 16.Pel exf4 17.Ld4
Kh8 18.a3 c5ü
Een stukoffer, dat nog meer olie
op het opflakkerende vuur
gooit.
19.Lxf6
Na 19.dxc6 Pxc6 20.Lb6 zou
zwart al zonder offers een
mooie stelling hebben gekregen.
Al zou wit het gewild hebben,
hij kan niet meer terug. Hij
moet de storm over zich heen la
ten komen.
19...Dxf6 20.axb4 axb4 21.Pb5
Tal+ 22.Kd2 f3
(Zie diagram 1)
Dit is een van de meest geanaly
seerde stellingen uit de Sovjet
kampioenschappen. Het heeft ja
ren geduurd, voor men tot de
conclusie kwam dat zwart ge
wonnen stond. Duidelijk is, dat
de zwarte stukken een geweldi
ge kracht ontplooien, maar
weegt die op tegen het geofferde
materiaal?
23.Pc2
Uit de wirwar van schitterende
varianten geven we er een van
Taimanov: 23.Txal Wit staat nu
een toren voor. 23...Lh6+
24.Kdl fxe2+ 25.Kxe2 Lg6 26.f3
Te8+ 27.Kfl De5 28.Ddl Dg3
29.Pg2 Tf8 30.Pel Le3 31.De2
Ld3ü
Zeer interessant is om oude va
rianten als deze met een compu
ter te controleren. Het kan tot
verrassende conclusies leiden.
Het ding geeft in de diagram
stand aanvankelijk aan dat
zwart bijna gewonnen staat,
maar na een tijdje 'nadenken'
verandert hij van gedachten. Na
tuurlijk heeft Simagin niet alles
berekend. Hij heeft wel gehoopt
en verwacht, dat het goed zat.
a
4
A
4
A
4
mm
A
4
Diagram 2
23...Lxc2 24.Kxc2 fxe2 25.Txal
Dg6+ 26.Kd2 Lh6+ 27.De3 Txf2
28.Thel Lxe3+ 29.Kxe3 Dg3+
30.Kd2 Df4+ 0-1
Simagin overleed op 47-jarige
leeftijd tijdens het spelen van
een toemooipartij. Een mooie
dood, maar natuurlijk veel te
vroeg.
Probleem van de week.
A. Kraemer, 1929. Wit: Kdl,
Lel, Pgl, Pg7, pionnen op f3, f5,
f6, h4, h5 (9 "stukken). Zwart:
Kh6, La6, pionnen op e3, f4, g2
en h7 (6 stukken).
(Zie diagram 2)
Mat in 4 zetten. Is dat niet ont
zettend gemakkelijk, La5-Lc7-
Lxf4 mat? Als u dat denkt,
maakt u een ernstige fout.
Oplossing van de vorige week.
Th. Nissle, 1929. Wit: Kdl, Dc3
(2 stukken). Zwart: Kal, Tb2,
pion a2 (3 stukken). Wit aan
zet, mat in 4 zetten. l.Dd4 Kbl
2.Dd3+ Kal 3.Dc3 Kcl 4.Dcl
mat.
Lange tijd was bridge in de
Sovjet-Unie verboden. Het
oude communistische regime be
schouwde het als een bourgeois
spel en deed het daarom in de
ban. Pas na de door Gorbatsjov
in gang gezette perestrojka
werd bridge gelegaliseerd.
Het eerste teken van leven
kwam uit de Baltische staten.
Estland debuteerde in 1989 bij
de Europese kampioenschap
pen in het Finse Turku. Na het
uiteenvallen van de Sov
jet-Unie kon de European
Bridge League een hele serie
nieuwe leden begroeten, van
Oekraïne tot Wit-Rusland. Veel
potten konden deze landen niet
breken.
Dat veranderde eind jaren ne
gentig, toen Rusland een factor
van betekenis werd. Tot medail
les leidde dat vooralsnog niet.
Die stap werd pas op de afgelo
pen Olympiade gezet. Het Russi
sche open team won brons, een
succes dat er al lange tijd aan
zat te komen.
Ronduit sensationeel was het
optreden van het Russische da
mesteam. Uit het niets werd de
macht gegrepen. Wat de presta
tie extra bijzonder maakte was
dat op weg naar het goud vier
grootmachten uit het dames-
bridge werden verslagen: Duits
land, Nederland, Engeland en
Amerika.!
Wat opvalt aan de Russische ze
ges was dat er telkens een zit
ting tussen zat waarin vreselijk
werd uitgehaald. Tegen Duits
land keken de Russinnen lang
tegen een grote achterstand
aan. Met een slotzitting van
75-14 werd de partij toch nog
uit het vuur gesleept. Tegen Ne
derland was de vierde zitting
(68-10) doorslaggevend. In de fi
nale sloeg Rusland al in de der
de zitting toe met 77-26. In de
slotfase van de wedstrijd kwam
de overwinning nog in gevaar.
Het volgende spel bracht de de
finitieve beslissing.
(Zie diagram 1)
Aan beide tafels bereikten NZ
het rijkelijk hoge zes harten. Te
gen dat contract startte west
met haar singleton klaveren.
Voor Amerika won Randi Mon-
tin in dummy met klaveren
vrouw. Ze ging verder met rui
ten naar het aas en ruiten ge
troefd.
Daarna volgde een klaveren
naar de negen. Toen west kon
troeven was het over en sluiten.
Montin ging twee down.
De Russische leider had beter
in de gaten dat de uitkomst een
singleton was. Victoria Gromo-
va won de uitkomst in de hand
met klaveren negen, trok twee
rondjes troef met harten heer
en harten aas en liet vervolgens
schoppen vrouw uitlopen.
1
noord
4A10632
<?HV7
04
£>VB106
west
oost
<£B84
4H95
S? 1094
752
O H VB532 V1086
£>3
£>H7542
zuid
4V7
7AB863
OA97
£>A98
Diagram 1
Aan slag met schoppen heer
kon oost haar partner een kla-
verintroever geven voor een
down. Janice Molson switchte
echter naar ruiten in de hoop
dat west ruiten aas had. Gromo-
va won, speelde schoppen naar
het aas en schoppen getroefd en
kon toen oversteken naar har
ten vrouw om op de twee vrije
schoppens haar ruitens af te
gooien voor +1430.
Het afspel van Gromova was in
teressant. Zij hoopte dat west
een 3-2-7-1 verdeling had met
schoppen boer of schoppen heer
(in het laatste geval wordt een
gedekte schoppen vrouw gedo
ken).
Merk op dat ze geen drie keer
troef mag trekken, want dan
kan oost de voorgespeelde
schoppen vrouw duiken en
blijft de leider met twee ruiten-
verliezers zitten.
De ramp van de Amerikaanse
vrouwen is simpel te voorko
men met distributiesignalen.
West moet kunnen aangeven of
ze twee of drie troeven heeft.
Amerika kende met goud voor
de senioren en zilver voor de da
mes een matige Olympiade. Het
open team, met Zia Mahmood
in de gelederen, stuitte al in de
achtste finale op Italië. Zoals ge
bruikelijk werd deze titanen
strijd een thriller.
Met nog een zitting te gaan
stond Italië 25 IMPs achter. Op
de laatste 16 spellen zagen de
Italianen echter kans het tij te
keren, onder meer via dit spel.
(Zie diagram 2)
Aan beide tafels moest zuid
3SA spelen. De verdediging be
gon met het oprapen van vier
hartenslagen. Hierna moet de
leider schoppen vrouw vinden
om zijn contract te maken.
Steve Weinstein voor Amerika
speelde ruiten aas-heer en vier
rondjes klaveren, waarop oost
noodgedwongen twee schop
pens afgooide.
Bekend was nu dat west van
oorsprong een 3-4-2-4 of
2-4-3-4 verdeling had gehad en
oost een 4-4-3-2 of 5-4-2-2.
Weinstein zocht schoppen
vrouw bij de lengte en speelde
2
noord
H 106
7V107
<>984
£>AHB4
west
oost
4V43
49752
7A985
7HB42
<>V6
ÓB107
010652
<£>97
zuid
4AB8
763
7AH532
£>V83
Diagram 2
schoppen heer en schoppen
naar de boer. Goed gespeeld vol
gens de kansberekening, maar
een down.
Ook Georgio Duboin incasseer
de ruiten aas-heer en de vier ho
ge klaveren. Spelend op rama
bekeek hij demonstratief zijn
scorekaart alvorens de schop
penbeslissing te nemen.
Halverwege de slotzitting maak
te Duboin de inschatting dat
zijn team de 25 IMPs achter
stand nog lang niet had goedge
maakt. Hij besloot daarom de
schoppen licht tegendraads te
spelen: schoppen aas en schop
pen naar de tien. 'God must be
Italian' verzuchtten de Amerika
nen in de ramazaal.
Berry Westra
Cryptogram Horizontaal:
4. Verwant aan een bromfietshelm? (8); 7. De tijd om op te ruien? (12):J
Marktkoopman met een vrouw die bevalt (9); 10. De kleur van een stel (5);II.
Ouder in de kost (3); 12. De nota is duur volgens de jaartelling (11); 13. He
wordt de rekening voor een gevaarlijk handvat opgemaakt (14); 17. Achtervo-
ging op het water (5); 18. Dieren die een snorrend geluid maken (7); 19. Res?
veren is een kwestie van overleg (9); 20. De snelheid van zout water? (8).
Verticaal:
1. Futuristische compositie? (16); 2. In schijn is het direct uitgesproken (81,3.
Ruimte voor muziek in de open lucht? (10); 5. Gebeuren er zaken die onderói
pet gehouden worden? (7); 6. De wind in het offensief (11); 8. Geen port voy
deze vroegere dictator (6); 14. Geen ouderwets taalgebruik? (8); 15. Mens»
die met een muis werken zijn niet te vertrouwen? (8); 16. Opgeblazen geitt
(4).
Uw oplossing moet uiterlijk woensdagmorgen in ons bezit zijn op het volg
de adres:
Puzzelredactie PZC
Postbus 31
4460 AA Goes
e-mail: redactie@pzc.nl
Vermeld uw naam, adres en woonplaats.
De PZC stelt de volgende prijzen beschikbaar: eerste prijs een Iris-chequers-
25,=. Tweede, derde en vierde prijs een Iris-cheque van 12,50. De op!»
sing en de namen van de prijswinnaars vindt u in de PZC-bijlage Wonen .r
volgende week.
Oplossing kruiswoordraadsel vorige week:
Horizontaal: 1. Stoefer; 6. estheet; 12. bron; 13. moes; 14. oh; 16. grot;!!,
heks; 19. be; 20. rol; 22. tremolo; 24. nok; 25. tred; 27. poes; 28. vod; 30. ei
32. wol; 33. eb; 35. poot; 37. reep; 39. go; 40. mode; 42. motor; 44. Ebro;
dee; 48. nep; 50. oot; 51. teken; 53. sonde; 54. pel; 55. melkkoe; 58. eng;K
memo; 61. oord; 62. ren; 65. lekkers; 67. sok; 69. tegen; 70. teelt; 71. est; Ti
fee; 74. ets; 76. veer; 78. loipe; 80. egel; 81. en; 82. ooit; 84. piot; 86. re; 8"
88. ore; 90. fel; 92. bies; 96. romp; 98. eer; 99. fictief; 103. lob; 104. el; IK
bord; 106. kilt; 108. po; 109. door; 110. neon; 112. doeniet; 113. mespunt.
Verticaal: 1. Sporthemd; 2. Ob; 3. erg; 4. fort; 5. enorm; 7. smelt; 8. toko
hes; 10. es; 11. trekstoot; 15. hor; 17. te; 18. ho; 19. boe; 21. lev; 23. mos;2i
nol; 26. dope; 27. pope; 29. do; 30. Eton; 31. prop; 32. we; 34. boete; 3
38. er; 39. groen; 41. deel; 43. teek; 45. bode; 47. zemelen; 49. koersen; 52.»
men; 53. soort; 54. per; 56. lok; 57. koe; 59. gek; 63. etsen; 64. Nete; 66. klei;67
sleg; 68. otter; 71. evenbeeld; 72. foto; 73. eppe; 75. sleepboot; 77. roes; 781
79. ei; 80. eter; 83. op; 85. of; 87. Ier; 89. rit; 91. lol; 93. iel; 94. mirre; 95. rei»
97. mop; 99. fooi; 100. cd; 101. ik; 102. fles; 105. bon; 107. top; 109. de; lil.*
De twee sleutelwoorden zijn: WINDMOLEN en ENERGIEBRON
De Iris-cheque van 25,= gaat naar: P. Speelman, Burgh. De Iris-cheques van
12,50 gaan naar: C. Boonman, Heinkenszand, F. van Ham, Terneuzen ei
W. de Koning, Middelburg.
De prijzen zullen binnenkort worden toegezonden.
Na bijna twintig jaar zal in
Duitsland voor het eerst
weer een nieuwe reeks perma
nente zegels verschijnen, ge
wijd aan het thema 'Bloemen'.
De zegels zullen met ingang van
begin volgend jaar die van de
permanente reeksen 'Sehens-
würdigkeiten' en 'Frauen der
Deutschen Geschichte' geleide
lijk vervangen. De invoering
van de nieuwe reeks is voor de
Duitse filatelie één van de be
langrijkste gebeurtenissen van
de afgelopen jaren. Sedert 1986
verschenen in de Vrouwenreeks
in de Bondsrepubliek 39 zegels
en in Berlijn 17; in de reeks Be
zienswaardigheden kwamen se
dert 1987 in de Bondsrepubliek
64 en in Berlijn 15 zegels uit.
De reeks stond al enkele jaren
op stapel, waarbij onder andere
thema's als Duitse landschap
pen, inheemse dieren en Duitse
musea werden genoemd. Uitein
delijk ging naar het thema Bloe
men de meeste sympathie uit.
Begin volgende jaar zullen dus
de eerste zegels van de bloemen-
reeks worden uitgebracht. Zo
dra de oplage van een bepaalde
zegel van de Vrouwen- of Be-
zienswaardighedenreeks uitge
put raakt, zal de desbetreffende
zegel door een bloemenzegel
worden vervangen.
De laatste Duitse emissiedag
van dit jaar viel op 4 november
en bracht vijf zegels, o.a. twee
kerstzegels. Evenals enkele
voorgaande jaren ook deze keer
een gemeenschappelijke uitgif
te, nu met België. Op de zegels
details van twee werken van Ru
bens: De vlucht naar Egypte (45
20 cent) en De aanbidding van
de koningen (55 25 cent). De
Belgische zegels, die 22 novem
ber verschenen, hebben beide
een waarde van 0,44 België
gaf ook een souvenirkaart uit
waarop beide series, alsmede
van beide zegels een velletje
van tien.
Verder verschenen in Duitsland
in de reeks Post een 55 cent-ze
gel waarop een sfeervol winter
landschap, een zegel van 55
cent in de reeks Deutsche Male
rei van de 20e eeuw die ter ere
van de 100e geboortedag van Fe
lix Nussbaum diens schilderij
Das Geheimnis (1939) laat zien.
en een ruimtevaartzegel (55
cent) met daarop het internatio
nale ruimtestation ISS.
Drie thema/motiefemissies in
Oostenrijk. Op 25 september
werd de viervoudig cupwinnaar
skiën Hermann Maier met et
55 centzegel geëerd. Op 15 okto
ber werd aan de vele reeksen
die Oostenrijk al heeft een nieu
we toegevoegd met als titel Aki
auf Marke.
De eerste zegel toont de aquarel
Die Wartende van Silvia Gre-
denberg (55 c.). Tot slot werd 18
oktober de in het voorjaar ge
starte reeks velletjes Beroemde
schilderijen uit Oostenrijkse
verzamelingen voortgezet met
een velletje waarin een 2,10
€-zegel. Afbeelding: het schilde
rij Junge Sonneblume (1949)
van Max Weiier.
Tsjechië (thema/motief): 23/6,
700e geboortedag van de Itali
aanse humanist en dichter Fran
cesco Petrarca (14 kc.); 23/6,
Olympische Spelen, wielrennen
(9 kc.); 23/6, Paralympics, speer
werpen (6,50 kc.); 8/9, vel met
vier zegels (12, 14,16 en 20 kc.),
papagaaien; 8/9, natuurbescher
ming, bomen (linde (6,50 kc.en
en eik 8 kc.); 29/9, invoering
schoolplicht, 1774 (6,50 kc.);
20/10, historische kinderwa
gens (12,14 en 16 kc).
Hero Wil
