'ZC
De ambulance krijgt een melding
Twee reebruine ogen kijken de wandelaar aan
Dierenbescherming
weerwoord
namen
ga bijlagen: 0113-315680
unc-nl
wdactie@pzc.nl
j.ï31,4460 AA Goes
«ntie-exploitatie:
fier Midden-Zeeland: 0113-315520;
'-Vlaanderen: 0114-372770;
faal: 020-4562500.
ülag 23 novem ber 2004
Uit het weekboek van
de Dierenbescher
ming, Noord- en Mid
den-Zeeland. 'Er zijn twee
loslopende pony's gesigna
leerd en in de bebouwde
kom van een dorp ligt een
gewonde ree. Ook komt er
een melding binnen over
een aangeschoten haas.'
Als het gaat om dieren en
mensen, liggen de emoties
aan de oppervlakte. Inge
Zweedijk, bureaumanager
van de Dierenbescherming,
afdeling Noord- en Mid
den-Zeeland, weet dat als
geen ander. Ze komt er da
gelijks mee in aanraking.
„Je probeert een bepaalde
nuchterheid aan de dag te
leggen. Helaas is het zo dat
je in dit werk wel eens iets
teveel met mensen bezig
moet zijn dan met dieren."
Dat blijkt uit de werkzaam
heden waarmee de afde
ling te maken heeft. Het zijn
doorgaans mensen die proble
men veroorzaken door onvol
doende 'dierbewustzijn'. Zwee
dijk: „Het is moeilijk een alge
meen beeld te schetsen. Ik vind
dat er nog veel mensen die niet
goed in staat zijn voor zichzelf
te zorgen, toch dieren hebben en
daar ook niet goed voor kunnen
zorgen. Gelukkig zijn er een
hoop mensen die een huisdier
hebben en daar alles voor over
hebben."
De vanuit Vlissingen opereren
de afdeling Noord- en Mid
den-Zeeland is één van de ruim
130 afdelingen van de Neder
landse Vereniging tot Bescher
ming van Dieren, kortweg de
Dierenbescherming. Er zijn bin
nen deze afdeling ongeveer 2500
leden en vier vaste medewer
kers. Landelijk wordt gewerkt
aan schaalvergroting; mogelijk
komt het op termijn in Zeeland
tot één afdeling (nu heeft
Zeeuws-Vlaanderen een aparte
club en zit Tholen bij de afde
ling Bergen op Zoom).
Als vier 'kerntaken' van de afde
ling noemt Zweedijk: dieren-
noodhulp, waartoe ook de die
renambulance behoort; toezicht
op dierenwelzijn in de vorm van
de inspecteurs; maatschappelij
ke beïnvloeding, ofwel voorlich
ting aan de burgers; politieke
beïnvloeding, wat neerkomt op
lobbywerk bij gemeenten en pro
vincie. De Dierenbescherming
draait zelf voor alle uitgaven
op; wel is onlangs de gemeenten
om steun gevraagd voor de die
renambulance (er is een tweede
nodig). Het werk drijft in be
langrijke mate op vrijwilligers;
bij de afdeling zijn er circa 110
actief (de collectanten niet mee
geteld).
Met de vier dierenasiels in de
provincie en vogel- en egelop-
vang De Mikke wordt nauw sa-
As de ganzen
kwettere, mie d'r
vlerken slae en
'êên-ende-weer
lööpen, kriehen me
ruug weer
<^jy\iAauabiz
De parkeerplaats werd met
een snaakse beweging in
bezit genomen. Door een
blauwe bestelwagen. De
naam op de wagen maakte
iets goed. Natuurlijk niet
alles, maar toch: Midavai-
ne.
Zo'n familienaam past in
de sfeer van een warm va
kantieland. Van Frankrijk
of desnoods van een verre
kolonie.
In Zeeland zijn er met wei
nig moeite een tiental dra
gers van die naam op te spo
ren. Vooral in de omgeving
van Middelburg en Vlissin
gen. Dat aantal geeft maar
een idee, want de kouwe
kant komt er in een tele
foonboek niet uit.
Bij een eerste steekproef
kwamen er over de grens
meer dan honderd Vlaamse
Midavaines uit hun schulp
gekropen. Het zuidwesten
van Vlaanderen heeft de
meeste. Vooral tegen de
Franse grens tussen Me
nen, Kortrijk en het Bergen
se Mons wonen ze.
Midavaine is een naam
waarmee je voor de dag
kan komen. De ooi-sprong
is natuurlijk Frans. Zo was
er in 1494 in Doornik een
vrouw met de naam Ghier-
trud Midavaine. Gelukkig.
Nog dieper in Frankrijk is
de naam opgetekend. In de
13 de eeuw was er iemand
die zo heette in een plaats
ten noorden van Parijs.
Ook nooit weg. Toen heette
deze Midavaine: Anfrois
Mui d'Avainne.
Daarmee zien we ook de
oorsprong. Midavaine is af
geleid van 'muis d'avoine'.
Dat betekent 'een mud ha
ver'.
Deze familienaam kan
daarom oorspronkelijk wel
de naam van een handelaar
in haver zijn geweest. Of
van iemand die aan de heer
van het land dat hij pacht
te 'een mud haver' als
pachtsom moest betalen.
Op het bestelbusje dat de
enige vrije parkeerplaats
inpikte stond echter niets
dat daarop wees. Toch
denk je onwillekeurig 'zak
haver'. Het is zoals het is,
zegt de bure, maar niet zo
als het hoort.
Lo van Driel
Notities in het gastenboek in
de expositieruimte van na
tuurgebied Oranjezon: 7 novem
ber 'vijf herten gezien en veel ha
zen. Wat een schitterend ge
bied'. 9 november: 'Damhert
met groot kalf gezien'. 11 novem
ber: 'Wel veertien herten gezien.
Gaaf'.
In de expositieruimte is in het
kort de geschiedenis van het
voormalig waterwingebied te
zien. Een leuk begin voor een
wandeling door een afwisselend
natuurgebied in de Mantelinge
van Walcheren. Nu maar hopen
dat we ook herten zullen zien.
Er zijn drie wandelingen uitge
zet. Een blauwe, een groene en
een rode. De laatste twee, rich
ting Oostkapelle, voeren door
het zeventig jaar oude naaldbos,
de blauwe gaat richting Vrou
wenpolder.
Een felle hagelbui voorspelt niet
veel goeds aan het begin van de
wandeling. Wie waagt zich nu
met dit weer buiten. Die herten
zullen wel wijzer zijn, die laten
zich echt niet zien... Toch maar
even terug en schuilen in de ex
positieruimte. Daar trekt de ge
schiedenis van het gebied langs
in woord en beeld.
In 1889 richtte de gemeente Mid
delburg een waterleidingsbe
drijf op en kocht 325 hectare in
de duinen van Oranjezon. Drie
jaar later startte de exploitatie,
uit een winningkanaal en bron
nen. Het water werd via een elf
kilometer lange leiding naar de
watertoren in Middelburg ge
bracht. Om het open winnings
kanaal te beschermen tegen
stuifzand werden naaldbomen
en helm aangeplant.Toen in
1963 een nieuw winningskanaal
werd aangelegd, kwam er pro
test tegen de winning in het ge
bied. Desalnietemin werd twee
jaar later de hoogste capaciteit
bereikt, maar liefst 900.000 ku
bieke meter water werd gewon
nen. In 1995 kwam er alsnog een
einde aan de actieve exploitatie.
Oranjezon is nu alleen nog een
calamiteitenwinningsgebied.
Het naaldbos wordt geleidelijk
omgevormd tot een meer natuur
lijk loofhoutbos.
Op pad nu, langs de rode route.
Die voert net een stukje verder
door het bos dan de groene. Met
meer kans op een ontmoeting
met een hert. Eerst een stukje
langs het winningskanaal door
het duingrasland met struwelen
en dan linksaf het bos in. De
geur van dennennaalden en het
geraas van de storm door de
boomtoppen geven niet de in
druk dat je door een duingebied
loopt. Het is een fraai stuk.
Klimmen en dalen, met mooie
doorkiikies.
Plotseling schiet er een hert
over het smalle wandelpaadje.
Het verdwijnt tussen de bomen,
alleen het witte achterwerk
blijft een tijdje zichtbaar. Een
tak valt naar beneden en mist
op een haartje na. Een denneap-
pel volgt en komt pijnlijk in aan
raking met de kruin van de wan
delaar. Tja, de risico's van wan
delen in het bos met stormach
tige wind.
De herten hier zijn door mensen
in het gebied gebracht. Tijdens
de watersnoodramp zijn herten
uit een privé-hertenkampje van
een landgoed in de omgeving
vrijgelaten om de dieren tegen
de verdrinkingsdood te redden.
Zij trokken naar Oranjezon en
bleven er.
Dan laat een groep herten zich
zien. Maar liefst vijf tegelijk. Ze
trekken zich terug tussen de bo
men, maar blijven kijken. Een
fraai mannetje met een uit de
kluiten gewassen gewei, twee
donkere en twee lichtere dieren.
De laatste met de zo kenmerken
de witte stippen, staan het
dichtst bij. De oren bewegen ner
veus en de, ja inderdaad, ree
bruine ogen bekijken de wande
laar. Dan draaien ze zich om en
verdwijnen op het gemakje tus
sen de bomen. Geweldig.
De tocht gaat dieper het bos in.
Het is een golvend bosgebied,
haast on-Zeeuws. Op een hel
ling vertonen zich opnieuw een
stuk of zes herten. Vanuit de
hoogte kiiken ze on het wandel
pad neer. De wandeling gaat ver
der en voert langs de natte duin
valleien. Een stuk kwetsbare na
tuur waar de bezoekers niet wel
kom zijn, getuige de verbodsbor
den.
Halverwege de route staat een
vogelscherm dat uitzicht biedt
op een grote poel. Geen vogel te
zien echter. De donkere wolken
lucht barst even open en het wa
ter glittert in de zon. De lucht
betrekt weer. Een nieuwe bui
kondigt zich aan. We verlaten
de relatieve beschutting van het
bos en komen in meer open duin
gebied terecht. Op het zandpad
zijn de hoefafdrukken van de
herten duidelijk te zien. Rich
ting bos, niet richting duinrand.
Een goede beschouwer kan ove
rigens ook de hertenwissels
zien, smalle paadjes, door de
herten gemaakt.
Iets verderop is de verleiding te
groot om toch even de zee te
zien. Dus van de route afwijken
en linksaf een duintop op. Moei
zaam knokkend tegen de wind
in. Eenmaal boven is het alsof je
gezandstraald wordt. Wat wil
je, storm van zee. Maar het uit
zicht is fantastisch. Woeste
srhiiimknnnan tecron p»>n hnnki-
ge, donkere wolkenlucht. Zee
land op z'n mooist.
Terug naar het wandelpad, dat
nu verder door het duingrasland
voert. Er staat veel meidoorn,
de felrode bessen zijn inmiddels
verkleurd tot oranjebruin. Tus
sen de wat lagere duinen aan de
linkerkant is de zee af en toe te
zien. Rechts lonkt de bosrand.
Dan het laatste stukje langs het
waterwinkanaal.
Bij het toegangshek staat een
groepje van drie Middelburgse
vrouwen. Ook zij willen storm
en hagel trotseren. Maar met eni
ge twijfel. 'Ach, we wilden eigen
lijk de kroeg in, maar we gaan
toch maar wandelen. Hoe was
het?' Ze verdwijnen achter de
struiken. Op zoek naar de her
ten.
Annemaric Zevenbergen
Wandeling Oranjezon, ca. 5 km.
foto's Paul van Belzen
len. Dat mogen we niet, tenzij
het leven in gevaar is. We moe
ten eerst weten wat er aan de
hand is. Een eigenaar krijgt de
kans een situatie te verbeteren,
dat controleren we ook. Wij kun
nen niet direct overgaan tot in
beslagname."
Internet
Een huisdier aanschaffen zon
der dat goed over de bijbehoren
de verplichtingen is nagedacht:
het komt nog altijd veel voor.
Zweedijk wijst erop dat internet
hierbij een steeds grotere rol
speelt. „Daarop wordt van alles
aangeboden, van cavia tot exoti
sche dieren. Dikwijls gratis, om
dat men ervan af wil. De asielen
merken het ook: er is minder be
langstelling voor een dier uit
het asiel. Het is een slechte ont
wikkeling en moeilijk er contro
le op uit te oefenen."
Rinus Antonisse
Medewerkers van de Dierenambulance brengen een verwilderde kat naar het asiel.
Een Jan van Gent wordt gered.
Veel mensen zien de Dierenbe
scherming als verlengstuk van
de overheid, met bijbehorende
bevoegdheden. Dat is nog wel
eens lastig uit te leggen, zeker
als dieren zomaar rondlopen of
overlast veroorzaken. Zweedijk:
„De mensen denken dat wij dan
meteen zo'n dier weg kunnen ha-
mengewerkt. Dieren die worden
opgevangen gaan daar naar toe
(gewonde en zieke dieren wor
den uiteraard bij de dierenarts
gebracht). Zweedijk vertelt dat
de dierenambulance elke dag in
actie moet komen. „Het grootste
aantal dieren dat we jaarlijks
vervoeren bestaat uit vogels."
Een piek zit in het begin van het
broedseizoen en in het najaar
duiken steevast de olieslachtof
fers op.
Verrassingen zijn niet uitgeslo
ten. Uit het weekboek: 'De die
renambulance krijgt een bijzon
dere melding: een gewonde pin
guïn op het strand. Er is geen
sprake van een misplaatste
grap, dergelijke meldingen ko
men wel vaker. Het blijkt ook
nu een alk te zijn. Die kan gehol
pen worden'.
Na de vogels zijn het de katten
die de meeste aandacht vergen.
Zweedijk merkt op dat er nogal
eens groepen verwilderde kat
ten rondlopen, bijvoorbeeld op
recreatie- en bedrijfsterreinen.
„Het zijn de mensen die voor
problemen zorgen. Ze nemen
een kat mee op vakantie en het
beest loopt weg of wordt ge
dumpt." Een deel van deze die
ren, die moeilijk in het asiel te
houden zijn, wordt 'geholpen',
zodat ze zich niet meer kunnen
voortplanten. Ze worden terug
gebracht naar de plaats van her
komst. Voor een ander deel
houdt de Dierenbescherming de
actie Buitenkans: verwilderde
katten onderbrengen bij gastge
zinnen.
Er is verschil in omgaan met die
ren tussen stadsmensen en bewo
ners van het platteland. „Dat is
er van oudsher, al worden de
verschillen kleiner", zegt Zwee
dijk. „Op het platteland is er
meer de opvatting van: we laten
de natuur op haar beloop. Het is
bij iedereen verschillend. De
een zegt als een dier ziek is: ik
wil er alles aan laten doen. Een
ander zal zeggen: dat gaat me
iets te ver. Het hang ook af van
de financiële middelen die je
hebt."
De Dierenbescherming komt re
gelmatig in aanraking met uit
wassen. Vaak een uit de hand ge
lopen dierenhobby. Mensen die
geen maat kunnen houden en in
de knel komen met de zorg voor
hun dieren. „Wat veel gebeurt is
dat mensen met vakantie gaan
en de dieren gewoon buiten la
ten, zonder te zorgen voor ie
mand die ze te eten geeft."
