Zeeland,
bedankt
h%U
Kluut
kan overwinteren
PZC
'MjS
landbouw, natuur en
voedselkwaliteit
Provincie Zeeland
POSTCODE
OvSBfonds
r#ran
PZC
PZC_
Het Zeeuwse Landschap is een organisatie van en voor de Zeeuwen
Want.... Zeeland blijft niet vanzelf mooi
Daarom wordt ons werk gesteund door de families:
Abrahamse, Berendse, Cornelisse, Davidse, Evertse, Franse, Gideonse, Hugense, Imanse, Jacobusse, Karelse,
Leendertse, Maartense, Nousse, Okkerse, Pieterse, Roelse, Sanderse, Teunisse...
En nog 12.727 andere Zeeuwse huishoudens
Ook de overheid steunt ons werk:
Tal van projecten voor natuur en landschap in Zeeland worden gesteund door verschillende fondsen:
i NATIONALE I
LOTERIJI
Prins W
Bernhard f
Fonds Anjer
CullMHrfim/l M,r t fondsdl
Belangrijke financiële steun uit het Zeeuwse bedrijfsleven krijgen we van onze sponsors:
Zeelandia
I ABN AMRO Bank
I BOOM KOLLEKTIEF
EASTMAN
Sinds kort kunnen ondernemers lid worden van De Groene Kring:
Makelaarskantoren: Faasse en Fermont, Goes, Estio makelaardij, Zierikzee,
Heimig, Flalsteren, Bert Dingemanse, Middelburg, Westeinde makelaardij, Goes,
Kind en Biesbroek, Hulst
Fietsenhandelaren: De Kromme Spaak, Kapelle, De Poorter Tweewielers, Sint jansteen, Jacobusse Tweewielers,
Heinkenszand, Jeremiasse Tweewielers, Goes, Leo joosse, Aagtekerke, Profil fietsspecialist Cornelis, Oostburg,
Rijwielhandel A. Duine, Scherpenisse, Toon's rijwielshop, Vlissingen, Vermare v.o.f Krabbendijke Verton,
Burgh-Haamstede. Piet Voskamp, Middelburg
Boekhandel: De Koperen Tuin, Goes
Zoveel steun vanuit de Zeeuwse maatschappij is voor ons een hart onder de riem. Een reden te meer
om keihard te werken om het Zeeuwse landschap mooi en groen te houden. Dat doen we dag in dag
uit. Dichtbij de natuur, dichtbij de mensen.
vrijdag 19 november 2004
m0oi*te
Sanneke
de Meulmeester
Sanneke de Meulmeester (8)
woont op Schouwen-Duive-
land, in Haamstede. De omge
ving, langs de kust, wordt wel
'De kop van Schouwen' ge
noemd en is vooral bekend door
het mooie en grote bos dat vlak
achter de duinen ligt. Het is dan
ook niet verwonderlijk dat
Sanneke's lievelingsgebied juist
dat bos is. „Het is zo dichtbij,
dat we er altijd op de fiets naar
toe gaan. Meestal ga ik met
mijn zus Lenneke en papa en
mama. Vooral in het weekend,
op zaterdag of zondag."
Ze zetten dan hun fiets bij de
parkeerplaats en maken mooie
boswandelingen. Zeker in deze
tijd van het jaar, de herfst, ko
men ze er graag. Ze gaan dan
op zoek naar spulletjes waar
thuis een herfsttafel van ge
maakt wordt. Bijvoorbeeld bla
deren die mooie kleuren of
mooie vormen hebben. Of vruch
ten zoals beukenootjes. Op het
moment staan er ook veel pad
destoelen, maar die plukken ze
niet. „We noemen het bos ook
wel het paddestoelenbos. Er
groeien enorm veel soorten. Wit
te, bruine en de beroemde rode
paddestoel met witte stippen."
Onlangs was Lenneke nog in
het bos om een bijzondere
vondst vrij te laten: een egel.
Die had ze met haar zus en
vriendinnetje gevonden bij een
bloembak van de gemeente. Hij
zat daar vast, dus hebben ze
hem los gemaakt en mee naar
huis genomen. Om hem wat aan
te laten sterken, kreeg de egel
water en een worm, die ze zelf
uit de grond gegraven hadden.
„Als je hem oppakte, zette hij
z'n stekels uit. Dat doet gewoon
een beetje zeer! Daarom pakten
we hem niet op. Behalve toen
we hem z'n vrijheid gaven. We
hebben hem heel diep in het bos
gezet, waar geen auto's in de
buurt zijn. Daar hoort hij thuis,
tussen z'n vriendjes!"
foto Ruden
Riemens
dat ze niet worden gedwongen
om, al dan niet verder, naar het
zuiden te trekken. In
zuid-oost-Engeland bewijzen
kluten al een aantal jaren dat ze
niet veel moeite hoeven te doen
om voedsel te vinden, weet Wie-
land. De inwoners van de streek
leggen vaak zoveel appels voor
ze klaar dat ze geen energie in
het fourageren hoeven te steken.
„Als de winter niet al te streng
is, kiezen veel kluten er daarom
voor in zuid-oost Engeland te
overwinteren. Omdat ze geen
krachten verspillen aan ver
moeiende heen- en terugreizen
in de herfst en het voorjaar is de
kans op goede legsels groter,
waardoor de klutenstand toe
neemt."
Vorst
Als het toch nog streng gaat vrie
zen, zien de sterkste vogels nog
wel kans om wat zuidelijker
richting Middellandse Zee te
trekken. De zwakkere exempla
ren vallen aan de vorst ten
prooi.
Zo'n tegenvaller zal een jaar een
terugval te zien geven in de klu
tenstand, maar per saldo is over
wintering toch gunstig voor het
aantal kluten. „Het zou dan ook
mooi zijn als ook Saeftinge klu
ten steeds meer kansen geeft
voor overwintering. Het kan
hun aantal, zeker in deze streek,
weer behoorlijk opkrikken."
Wat voor de kluten geldt, geldt
natuurlijk ook voor tal van ande
re vogels. En Zeeuwen hebben
geluk clat ze zonder veel moeite
op veel pjualsen veel verschi 11 en -
land zijn huidige vorm vooral te
danken heeft aan inpoldering
van schor- en slikgebieden, is de
provincie nog steeds een belang
rijk toevluchtsoord voor kluten
en andere steltlopers. Sternen,
meeuwen, ganzen, eenden en tal
van andere watervogels komen
voor korte of langere tijd naar
het Deltagebied. En op hoger ge
legen schorren en inlagen hui
zen veel kleinere x-iet- en zangvo
gels als rietzangers, waterpie
pers, oeverpiepei's, baardmanne
tjes, snorren en buidelmeesjes.
Niet alleen grote natuurgebie
den als de Inlagen van Schou-
wen-Duiveland, het Verdronken
Land van Saeftinge en het Zwin
bieden standvogels en doortrek
kers de kans te rusten, te foura-
geren, te broeden en te ruien,
ook tal van kleinere natuurlijke
oases aan de kust, op zandban
ken en soms zelfs wat verder
landinwaarts zijn veilige, tijde
lijke havens voor veel vogels.
Aan de rand van veel van die na
tuurgebiedjes zijn de afgelopen
jaren vogelkijkhutten versche
nen, die het ook voor een vol
strekte leek met een verrekijker
makkelijk maken de vogels te
bekijken en eventueel op zijn ge
mak in een naslagwerkje op te
zoeken. En vervolgens net als
Wieland weg te mijmeren bij de
niet te bevatten prestaties van
veel van de bespiede vogels.
„Want het is en blijft fascineren
hoe al die vogels op verschillen
de wijzen enorme reizen maken
om op de ene plaats te kunnen
broeden en hondez-den tot dui
zenden kiJometej-s verder te rus-
Fanatieke vogelspotters wor
den niet direct warm van
binnen als ze een kluut zien.
Hoewel de steltloper de afgelo
pen decennia flink terrein heeft
moeten prijsgeven door dijkver
hogingen, stroomverdiepingen
en oeverafkalvingen is de kluut
nog overal aan de Zeeuwse kust
te vinden. Maar zijn leefomge
ving blijft op veel plaatsen on
der druk staan en Alex Wieland
is dan ook blij dat de statige
steltloper in het Sieperdaschor,
in het oosten van het Verdron
ken Land van Saeftinge, een
plaats heeft gevonden die hem
zoveel biedt dat hij er af en toe
durft te overwinteren.
een 'hoogpotige, snipachtige
waadvogel'. Zoekend in de Van
Dale zie je hem haast over het
schor schrijden.
Met zijn 'forse romp en lange,
smalle, opwaarts gebogen sna
vel' het slik afstruinen op zoek
naar allerlei eetbare slakjes en
schelpdiertjes die zich net onder
de modderige bodem ophouden.
Aan die typische, voor het doel
geëigende, snavel heeft de kluut
een minder bekende tweede
naam te danken: sabelbek.
Hoewel de kluut bijna overal
aan de Zeeuwse kust nog wel is
te zien, is Alex Wieland, mede
werker van zowel Het Zeeuwse
Landschap als de Stichting
Landschapsbeheer Zeeland, ont
zettend blij met het Sieper
daschor. Het relatief nieuwe
natuurgebied aan de Oost-
Zeeuws-Vlaamse grens biedt de
vogel meer dan een tijdelijke
rust- en voedselvindplaats. Tij
dens zachte winters kunnen klu
ten zoveel voedsel op de slikken
en in de moerasplasjes vinden
De kluut is een prachtige vo
gel. De Dikke van Dale
weet dat ook. De kluut is in het
gezaghebbende woordenboek
geen gewone steltloper, maar
Kluten
illustratie
Adri Karman
