PZC
Agrariërs eisen Scheldepremie
Eens een Zeeuw, altijd een Zeeuw
Prijs voor struinroutes door boerenland
Provincie en Kamer
houden Zalm aan
toezegging Sluiskil
15
Grond voor natuurontwikkeling alleen tegen dubbele marktprijs
Project ketenzorg na herseninfarct dingt mee naar zorgprijs
Volop aandacht schelpdiervisserij
Man krijgt honden niet terug
Afschotvergunning voor ganzen
woensdag 17 november 2004
wRinus Antonisse
VEELTJE JANS - Het project
iM-Zeeuws-Vlaamse Baret is
geroepen tot het ZLTO-initia-
van 2004 in Zeeland. Het
*t om drie recreatieve 'struin-
•juies' door het boerenland.
DepnjS.voor het beste initiatief
gisteren bekendgemaakt
•tens de regiodag van de Zui-
delijke Land- en Tuinbouw Or
ganisatie (ZLTO). op Neeltje
Jans. Er waren elf inzendingen.
Ook genomineerd waren het pro
ject Goese bloemenranden en
een project voor telen en verwer
ken van wortelen op Tholen (Wo-
vantho).
Voor de Oost-Zeeuws-Vlaamse
Baret hebben negen boeren een
coöperatie gevormd. Voorzitter
Herman Vervaet noemde het
een prima voorbeeld van 'bele-
vingslandbouw'. In de regio wor
den drie routes uitgezet: een
strooptocht (Zaamslag, Axel en
omstreken), de tocht Spaans be
nauwd (Overslag, Westdorpe
e.o.) en de route Op d'n boeren-
buiten (Hulst, Hengstdijk, Em-
madorp e.o.).
Tijdens een tocht worden verhar
de wegen zoveel mogelijk verme
den. „Het zijn ruige routes, voor
namelijk over land van de boe
ren", aldus Vervaet. Deelnemers
lopen en maken gebruik van ka
no's, fietsen, steppen, mountain
bikes, meermansfietsauto's, trek
schuit en GPS-systemen. Er zijn
agrarische bedrijfsgebouwen
(voor de lunch) en bijvoorbeeld
de forten van de Staats-Spaanse
linies in opgenomen.
Komend voorjaar begint het pro
ject met de strooptocht. Deelne
mers ontvangen na het vol
tooien van een route een baret
(vandaar de naam van het pro
ject). Hebben ze die al en maken
ze een nieuwe tocht, dan kun
nen ze een insigne verdienen. Vi
taal Platteland steunt het pro
ject met 55.000 euro.
rorRinus Antonisse
\IELTJE JANS - Als voor na-
uurontwikkeling langs de Wes-
iötfhelde agrarische gronden
ydig zijn, eisen de boeren een
idle premie. Ze willen het dub-
ifleian de marktprijs.
üoratter P de Koeijer van de
Zuidelijke Land- en Tuinbouw
Organisatie Zeeland (ZLTO) zei
ët gisteren tijdens de regiodag
.pNeeltje Jans. Hij beklemtoon-
s dat de boeren niet zonder
stra compensatie land ontno-
senmag worden.
Bgangspunt van de ZLTO is
öi er geen nieuwe verdieping
na de Westerschelde moet ko
enen in elk geval geen ontpol-
fenng, aldus De Koeijer. Hij
tdf aan dat Zeeland eerst de
ingestelde nieuwe natuurge
bieden elders in de provincie
soet aanleggen (de ecologische
hoofdstructuur) en pas daarna
Boet kijken naar de landerijen
laags de Westerschelde. Dat is
EZijn optiek op zijn vroegst na
820.
Waarborgen
De Koeijer wees erop dat in de
Ontwikkelingsschets voor het
Scheldebekken (waarin een der-
verdieping van de Wester-
xhelde zit) veel te weinig waar
tegen voor de agrarische sec-
Uzijn opgenomen. Hij kondig-
fc aan dat het zogeheten Over
leg Adviserende Partijen er bij
^Nederlandse en Vlaamse rege-
riagen op zal aandringen een
aparte plaats voor de landbouw-
ielangen in te ruimen,
dochter landbouwgrond verlo-
lengaan, dan kan dat alleen als
Brede scholen
leren van elkaar
in netwerk
loor Rolf Bosboom
illSSINGEN - Brede scholen,
2 voorbereiding of al operatio-
wl, moeten kunnen profiteren
'ineikaars ervaringen. Daarom
seen netwerk gevormd waarin
«kooldirecteuren en gemeen
teambtenaren kennis kunnen
stwisselen.
'veral in de provincie zijn de af
kopen jaren brede scholen ont
man Die hebben gemeen dat
of meer basisscholen wor
st gebundeld met andere voor
gangen, zoals kinderopvang
d.bliotheek. Behalve dat daar
af effectief met de ruimte kan
Rden omgegaan, is het idee
stook de samenwerking wordt
^tunuleerd.
ce praktijk functioneert dat
x de ene plaats beter dan op de
aere. Soms is een brede
dool nog weinig meer dan een
i&nienlijk onderkomen en
outer van inhoudelijke samen
hang met veel terecht.
- Seminarium voor Orthope-
x^ogiek heeft het initiatief ge-
'-"en voor de oprichting van
a Zeeuws netwerk, waarvan
ïieden regelmatig bij elkaar
teen.
Je een brede school wil,
Sflje je ook bezinnen op wel-
frdoelen je nastreeft", zegt re-
{ttnanager H. de Deckere.
betekent dat je het over
"«praktische zaken met el-
tor eens moet zijn, maar voor
kook dat je een visie moet de-
Ee n aantal brede scholen
die stap nog onvoldoende
Nerkvli
loer
-0van pro-
jeiJ die moeten leiden tot een
de visie. Dat regel je echt
"2 m een paar weken. Daar
1 ie eigenlijk een paar jaar
uittrekken."
®nenkort opent het semina-
j, ,^n beperkt toegankelijke
i Waarop leden van het
^informatie kunnen krij-
^Oevoegen. In het najaar
M is een studiereis voor-
^Weden, de bakermat
•gedachte.
de betrokken landbouwers er
versterkt uit voortkomen en het
moet op basis van vrijwillig
heid", betoogde De Koeijer.
„Een premie is nodig, zodat on
dernemers de kans krijgen zich
elders te vestigen." Hij achtte
ook een landbouwkundig onder
zoek voor door natuurontwikkel-
ging getroffen gebieden noodza
kelijk.
De ZLTO-voorman voelde er
niets voor om nu al te onderzoe
ken of er boeren langs de Wester
schelde zijn die hun grond be
schikbaar willen stellen voor na
tuurontwikkeling. „Dat is voor
mij te vroeg, er zijn nog te veel
onzekerheden. Moet er wel ont-
polderd worden en zo ja, hoe
veel? En wat zijn dan de voor
waarden? Laten we eerst maar
eens afwachten hoe het besluit
over de ontwikkelingsschets er
uit gaat zien." De Koeijer merk
te op dat de omvang van natuur
ontwikkeling langs de Wester
schelde (los van de natuurcom
pensatie voor verdieping) geheel
afhankelijk is van de 'instand-
houdingsdoelen' op grond van
de Europese Vogel- en Habitat
richtlijnen. Die doelen zijn nog
altijd niet bekend. Als ze streng
zijn, zoals de natuurbescher
ming hoopt, moet er veel natuur-
herstel plaatsvinden. „Wij heb
ben uit zeer goede bron verno
men dat het niet zoveel hoeft te
zijn", stelde hij zijn leden ge
rust.
De ZLTO-voorzitter onder
streepte dat natuurcompensatie
('waar de ministeries overigens
geen geld voor hebben') in elk
geval op een voor de boeren fat
soenlijke wijze moet worden uit
gevoerd. „Nu is een aantal pro
jecten aangewezen, zoals de
Braakman, dat niet kan." Hij
voegde eraan toe dat de boeren
snel duidelijkheid moeten krij
gen, zodat ze met het oog op
hun toekomst weten waar ze
aan toe zijn.
C. de Groote, één van de gebruikers van de vier plaatsen op de speciale CVA-eenhcid van 't Gasthuis, oefent zich in het zelfstandig uit bed komen.
foto Ruben Oreel
door Claudia Sondervan
MIDDELBURG - Het Walcher-
se project van ketenzorg voor
patiënten met een hersenin
farct of hersenbloeding dingt
mee naar de titel Nationaal
Voorbeeldproject van patiënt
gerichte zorg van de Nederland
se Patiënten en Consumenten
Federatie.
Het Zeeuwse patiëntenplat
form Het Klaverblad nomineer
de het project, dat geselecteerd
is als één van de 22 kansheb
bers voor de titel, die op 25 ja
nuari wordt bekendgemaakt.
In het project wordt sinds twee
jaar alle zorg gebundeld rond
de patiënt vanaf het moment
dat een cerebro vasculair inci
dent, een ongeval in de bloedva
ten in de hersenen, zich ken
baar maakt. Huisartsen, zieken
huis, revalidatiecentrum, ver
pleeghuizen, verzorgingshui
zen, regionaal indicatieorgaan,
thuiszorg en patiëntenvereni
ging Samen Verder werken vol
gens nauwe afspraken om de
patiënt snel te behandelen, zo
dat blijvende schade beperkt
wordt en de ziekenhuisperiode
zo kort mogelijk blijft.
Het model voorziet na de zie
kenhuiszorg in begeleiding van
de patiënt, opdat die zijn leven
op een zo hoog mogelijk niveau
kan hervatten.
In het Walcherse CVA-protocol
coördineert een ketenbegeleid
ster de zorg en is ook na behan
deling beschikbaar voor advies
en verwijzing voor nazorg. Bij
zonder in het plan is de sterke
betrokkenheid van de patiën
tenvereniging. Ook in de zie
kenhuizen in Goes en Temeu-
zen zijn CVA Stroke Services
actief, maar die wijken met na
me op de twee laatste kenmer
ken af van het Walcherse mo
del. Het ketenzorgmodel is ook
toepasbaar voor andere ingrij
pende aandoeningen, zoals
hartfalen, luchtweg- of maag
aandoeningen. Met Het Klaver
blad zijn daar deze week ge
sprekken over, zegt R. Oostin-
ga. Hij is teamleider behande
ling, onderzoek en advisering
bij 't Gasthuis in Middelburg
en was projectleider van het
Walcherse CVA ketenzorgpro-
ject.
Trefpunten
Oostinga en voorzitter Jan Dek
ker van de vereniging van
eva-patiënten Samen Verder
zijn ook de motoren achter de
CVA-Trefpunten die sinds dit
jaar worden gehouden in 't
Gasthuis. Elk kwartaal komen
CV A-patiënten met hun part
ners en naasten bijeen. Ze doen
er informatie op, delen er erva
ringen en wisselen tips uit over
omgang met restverschijnselen
en het gebruik van hulpmidde
len. Per bijeenkomst spreekt
een deskundige over een the
ma. Zaterdag 20 november is
dat ergotherapeut K. Smit van
Thuiszorgcentrum Zeeland.
Samen Verder is in gesprek
met verpleeghuis Ter Valcke in
Goes en De Blaauwe Hoeve in
Hulst om daar per 2005 ook
CVA-Trefpunten op te richten,
zegt Dekker. Hij schat het aan
tal mensen dat per jaar een
CVA krijgt in Zeeland op ette
lijke honderden.
De gevolgen van een hersenin
farct of -bloeding kunnen sterk
verschillen. Mensen overlijden
als de hulp niet snel komt, ra
ken soms halfzijdig verlamd,
verliezen hun spraakvermogen
of een deel van hun gezichtsver
mogen, raken verward, krijgen
een heel andere persoonlijk
heid of hebben soms enkel last
van een slecht geheugen. Vaak
openbaren de symptomen zich
pas geruime tijd na de medi
sche behandeling. Zelf kreeg
hij dertien jaar geleden een
CVA. „Zeker bij gedragsveran
deringen dreigt isolement. Men
sen keren zich af van iemand
die zomaar ongecontroleerd
kan schelden of huilen, zonder
dat hij het stoppen kan.
CVA-patiënten hebben vaak
verborgen gebreken. Daar was
in het verleden weinig aan
dacht voor."
Het Middelburgse CVA—
Trefpunt is vrij toegankelijk
voor geïnteresseerden en duurt
zaterdag van 14.30 tot 16.30
uur.
Driekwart inwoners voelt zich sterk verbonden met provincie
is van oordeel
"X"' net idee van brede school al-
werkt als het wordt gedra-
,0or de mensen op de werk
ten niet slechts van boven
st opgelegd. Het gevorm-
nehcerk moet dan ook vooral
Platform worden om ervarin-
puit te wisselen. „Onze taak
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Driekwart
van de Zeeuwen voelt zich sterk
tot zeer sterk verbonden met de
provincie. Slechts twee procent
voelt geen binding. Hieruit kan
worden afgeleid dat sprake is
van een echte Zeeuwse identi
teit.
Eerder verzamelde Gerard van
Keken in het kader van zijn pro
motieonderzoek twaalf Zeeuwse
'eigen-aardigheden'. Nu ging hij
op zoek naar het wel of niet be
staan van een Zeeuwse identi
teit. Conclusie: Zeeland, om
gröös op te wezen en om van te
'ouwen.
Van Keken, werkzaam bij het
Bureau voor Toerisme Zeeland,
zette een vragenlijst op internet,
onder het motto: Test uw
Zeeuw-(w)aardigheid. De reac
ties waren omvangrijk. Hij
kreeg van bijna 5200 deelne
mers een ingevulde vragenlijst
terug, waarvan er bijna 4800
bruikbaar waren voor zijn on
derzoek. Ze vormen een repre
sentatieve doorsnee van de be
volking.
Het gevoel een Zeeuw te zijn
leeft bij 85 procent van de deel
nemers. Van de geboren Zeeuw
en voelt zich 90 procent voluit
Zeeuw en van de import-Zeeuw
en 76 procent. Ruim driekwart
geeft aan dat 'eens een Zeeuw,
altijd een Zeeuw' een waar ge
zegde is en 77 procent geeft aan
Zeeland heel anders te vinden
dan de rest van Nederland.
Trots
De trots op het gewest wordt
duidelijk uit het feit dat 69 pro
cent een gevoel van trots krijgt
als men een foto of beeld van
Zeeland in het nieuws ziet.
Ruim driekwart van de onder
vraagden vertelt, bij het voor
stellen, graag dat men uit Zee
land komt.
De deelnemers gaven een karak
terschets van zichzelf en daaruit
komen bekende steekwoorden
als: nuchter, gelovig, zuinig, be
scheiden en gesloten. Er is geke
ken of er verschillen tussen de
regio's zijn en dat is het geval.
Met name de Zeeuws-Vlamin
gen wijken af van de gemiddel
de karakterschets.
Die in het westen van Zeeuws-
Vlaanderen verschillen op maar
liefst elf van de vijftien karak
tertegenstellingen, die in het oos
ten op zes; de Tholenaren op
vier van de vijftien. Zo vinden
Tholenaren de Zeeuwen gelovi-
ger en gezagsgetrouwer; de
Zeeuws-Vlamingen noemen de
inwoners bourgondischer en de
West-Zeeuws-Vlamingen zien
de Zeeuwen als gastvrijer en
minder gelovig.
Is er in een wereld die als het wa
re ieders huiskamer binnenrolt,
nog wel plaats voor een regiona
le opstelling?
De helft van de ondervraagden
vindt niet dat de wereld één
groot dorp aan het worden is.
Eenderde is het ermee eens dat
de aandacht voor de regio toe
neemt.
Met grote voorsprong (87 pro
cent) wijzen de deelnemers
Michiel de Ruyter aan als groot
ste held, gevolgd door Annie M.
G. Schmidt (26 procent) en Ja
cob Cats (17 procent). Popgroep
Blof is dé held van het heden (84
procent), met Jan Peter Balken
ende (26 procent) als tweede en
Arjan Erkel (14 procent) als der
de (die was tijdens het onder
zoek prominent in het nieuws).
MIDDELBURG - Statenlid R. Stoffels van de Partij yoor
Zeeland uitte in schriftelijke vragen felle kritiek op de-ge
dwongen beëindiging van de mechanische kokkelvissenj
en het hele nieuwe schelpdierbeleid. Gedeputeerde feta-
ten hebben gisteren geantwoord en daaruit blijkt dat Stof
fels al lang op zijn wenken wordt bediend. De provincie
en de gemeente Reimerswaal hebben geregeld in Den
Haag aan de bel getrokken, als het gaat om de toekomst
van de schelpdiersector. En als het om nieuwe activitei
ten gaat, heeft de provincie zelf het goede voorbeeld gege
ven door ruim 745.000 euro subsidie voor twaalf innova
tieve projecten beschikbaar te stellen.
Het ministerie van Landbouw is bovendien bereid tien tot
vijftien miljoen euro uit te trekken voor vernieuwing eh
verduurzaming van de sector, werd eind vorige week be
kend.
MIDDELBURG - „Ik wil al mijn honden terug", deed gis
teren in Middelburg een 66-jarige Vlissinger een poging
om de politierechter tot andere gedachten te brengen. Bij
de man waren 21 oktober vorig jaar zijn zeven honden af
gepakt, omdat hij tekort was geschoten in de verzorging.
Een dierenarts had geconstateerd dat de honden ernstig
vervuild waren. Daarnaast moest hij zich strafrechtelijk
verantwoorden voor de bedreiging van een medewerkster
van de Dierenbescherming.
De smeekbede hielp hem niet. Politierechter R. Reinarz
besliste dat de dieren niet terug naar de eigenaar gaan.
Verder wilde ze met het opleggen van een voorwaardelij
ke werkstraf van veertig uur de Vlissinger waarschuwen
dat hij eerst goed nadenkt als hij besluit nog eens een
hond te nemen.
Officier van Justitie J. Zondervan eiste veertig uur werk
straf onvoorwaardelijk en merkte op dat er voor de hon
den nieuwe baasjes zijn gevonden. De politierechter kon
zich wel voorstellen dat de man overstuur was toen'zijn
honden plotseling werden weggenomen. Ze vond daaren
tegen de vervuiling van de honden een ernstige zaak. Rei
narz begreep dat de man een geïsoleerd bestaan leidt.
„De honden zijn belangrijk voor u, maar u bent niet in
staat om ze te verzorgen. Waarom neemt u niet één hond
voor de gezelligheid?"
NEELTJE JANS - Het dagelijks provinciebestuur gaat
toestemming geven voor het afschieten van overwinteren
de grauwe en kolganzen.
Net als vorig jaar worden daarvoor ontheffingen ver
leend, deelde voorzitter Peter de Koeijer van de Zuidelij
ke Land- en Tuinbouw Organisatie Zeeland gisteren mee
tijdens een regiodag op Neeltje Jans. In de door de provin
cie voorgestelde opvanggebieden, voornamelijk rondom
natuurterreinen, mag niet op de vogels gejaagd worden.
Als daar schade optreedt, krijgen de boeren die vergoed,
zei De Koeijer. Er hoeft in die opvanggebieden ook niet
verstoord te worden door middel van lawaai en andere af
schrikmiddelen. De ZLTO-voorzitter onderstreepte, dat
in de opvanggebieden de landbouwpraktijk geen beper
kingen zal ondervinden. Hij drong erop aan de gang van
zaken deze winter nauwgezet te onderzoeken. Blijkt de re
geling goed te werken, dan hoeven er wat De Koeijer be
treft geen nieuwe voorstellen voor de ganzenopvang te
worden uitgewerkt.
Ringrijden wordt het meest als
typisch Zeeuws evenement be
schouwd, op korte afstand ge
volgd door mosselfeesten.
De kleuren die het beste bij Zee
land passen zijn groen en
blauw, de kenmerkendste geu
ren zijn die van zee en hooi. Ge
luiden van de kust zijn het
meest favoriet.
Mosselen (47 procent) en bolus
sen (24 procent) is typisch
Zeeuws voedsel.
Strand
Een groot deel kiest het 'kustge-
voel van zee en strand' als het
beeld dat Zeeland het beste
weergeeft, met op de tweede
plaats 'poldervergezichten'. Zee
land binnenrijdend vanuit Bra
bant of over de dammenroute,
komt de vrijheid je als het ware
tegemoet, aldus de ondervraag
den.
door Maurits Sep
GOES - Meeropbrengsten uit de
Westerscheldetunnel bestemd
blijven voor de aanleg van een
kanaalkruising bij Sluiskil. Zo
wel de provincie Zeeland als
WD, CDA, en PvdA in de Twee
de Kamer houden vast aan die
toezegging van minister Zalm
van Financiën.
Eventuele verkoop van het over
heidsbelang in de Westerschel
detunnel mag daar niks aan ver
anderen, benadrukken gedepu
teerde T. Poppelaars en de
Zeeuwse Kamerleden J. Geluk
(WD), S. Buijs (CDA) en L.
Blom (PvdA). De Tweede Kamer
nam eind 2002 een motie van Ge
luk aan over het benutten van
de meeropbrengst van de tunnel
voor een tunnel bij Sluiskil. Be
gin dit jaar bevestigde Zalm dat
nog eens tijdens een werkbe
zoek aan Zeeland.
Geluk wijst verkoop van de over
heidsaandelen niet direct af,
maar stelt als voorwaarde dat
de belofte over de Sluiskiltun
nel gestand wordt gedaan. An
ders zal hij zich verzetten tegen
het verkopen van de aandelen in
de NV Westerscheldetunnel.
Aandelen
„Afspraak is afspraak", stelt
Buijs ondubbelzinnig. Hij laat
wel in het midden hoe die wordt
nagekomen: uit de meeropbreng
sten van de tunnel, of uit de ver
koop van de aandelen. „Maar
we komen hier in de Kamer nog
over te spreken." WD, CDA en
PvdA hebben samen een meer
derheid in de Kamer.
Blom is ronduit tegen het verko
pen van het staatsbelang in de
NV Westerscheldetunnel. Hij
vindt het beheer en onderhoud
van wegen een taak van de over
heid. Blom wijst tevens op de sa
menhang van de tunnel met de
aansluitende wegen, inclusief
de geplande tunnel onder het
Kanaal Gent-Temeuzen. Boven
dien vreest hij dat de burger er
slechter van wordt als de Wes
terscheldetunnel deels in han
den komt van particulieren.
Als het Rijk de aandelen in de
NV Westerscheldetunnel wil ver
kopen aan een particulier be
drijf, zal de provincie Zeeland,
als mede-aandeelhouder, daar
aan strenge voorwaarden stel
len, waarschuwt gedeputeerde
Poppelaars. Hij vindt dat minis
ter Zalm rekening moet houden
met een aantal toezeggingen die
zijn gedaan aan Zeeland.
Brandweer
„Allereerst ligt er die afspraak
over een tunnel bij Sluiskil",
zegt Poppelaars. Maar het Rijk
heeft ook geld toegezegd voor
de brandweer in verband met de
veiligheid in en bij de Wester
scheldetunnel. Bovendien ko
men de inkomsten van de tun-
nel-nv behalve uit tolgelden ook
uit bijdragen van het Rijk en de
provincie - zoals zij samen voor
heen ook de veerdiensten finan
cierden.
Poppelaars: „Wij betalen 2,5 mil
joen per jaar, het Rijk enkele
tientallen."
Daarnaast heeft de provincie
nog een geschil met het Rijk
over de vergoeding voor de
afbouwregeling van de Provin
ciale Stoombootdiensten. De
provincie zegt dertig miljoen eu
ro nodig te hebben, maar het
Rijk wil slechts zeventien mil
joen betalen. De bouw van de
tunnel betekende het einde van
de PSD.
Poppelaars: „Deze zaken zullen
we verrekenen als het Rijk de
Westerscheldetunnel verkoopt."
Advertentie
Een Cascade waterbed....
is lekkerder voor je rug.
Een waterbed
koop je bij Rademakers
Voor het Beste Bed
Slaapkenner
Rademakers j
Heeft een slaapoplossing voor iedereen
rpkenner Radcmnkprs. Axtlscslrjat 192 Terneuien Telefoon 0115-6111
www.slaapkenner nl