Een grabbelton vol weetjes
Chinees gaat op andere toer
W15
Biertapper
Driewieler
Halsband
Champagne
Ajaxkoffie
zaterdag 13 november 2004
Van parkeermeter tot
computermuis. Ian Har
rison bundelde het verhaal
van honderden Willie Wor
tels in het boek Geniaal.
Een grabbelton vol
wist-u-datjes.
Leve de leuke weetjes, anek
dotes en wist-u-datjes! Ian
Harrison die eerder het boek
Nummer Een samenstelde met
memorabele feiten, verzamelde
nu alle uitvindingen in Geniaal.
Zeg maar van de paperclip en
PET-fles lot lasers en Lego.
Wist u bijvoorbeeld dat de cd,
een co-uitvinding van Philips en
Sony, eigenlijk maar elf centime
ter groot was? Maar Sony-baas
Aiko Morita eiste hoogstper
soonlijk dat de hele Negende
van Beethoven erop moest pas
sen - en wel in de uitvoering van
de Berliner Philharmoniker met
Morita's vriend Herbert von Ka-
ra jan. En dus werd de doorsnee
van de cd twaalf centimeter. Al
thans, volgens Ian Harrison. Die
vergroting heeft meer te maken
met gesteggel tussen Philips en
Sony over de te kiezen kwali
teitsstandaard in 14- of 16-bits.
Sony dreef de betere kwaliteit,
die meer ruimte in beslag nam,
door.
Hoe dan ook, het 288 pagina's
tellende Geniaal bevat zo'n gi
gantische hoop informatie, dat
je amper weet waar te beginnen.
Dus is voor de samensteller een
slippertje ook zo gemaakt. Zo
zoeken we vergeefs naar Jan des
Bouvrie die op pagina 23 moet
staan. Wat heeft hij gepres
teerd? Helaas, niet te vinden.
Afijn, Harrison heeft de Willie
Wortels van deze wereld en wat
die allemaal hebben bedacht
handzaam gerubriceerd. Dat re
sulteert in acht hoofdstukken,
zoals In en om het huis, Eten en
drinken, Vrije tijd en Supermo
dem.
Klittenband onder de elektronenmicroscoop, de haakjes blijven ach
ter de lusjes hangen. foto's uit boek Geniaal
Intrigerend is de patentenlij st
achterin. Waar je al niet een pa
tent voor aan kunt vragen! Een
eetbare medicijnlepel bijvoor-'
beeld. Of voor hét idee 'Water
van de Amazone naar de Sahara
pompen'. Nog één: 'Drankfles
verborgen in boek'. Zo lusten
we er nog wel een paar. Het is
een merkwaardige lijst. Klitten
band, elastiek, stuiterbom, par
keermeter, ze vormen een bonte
verzameling.
Maar niet alle uitvindingen die
de wereld hebben veranderd, zo
als de ondertitel luidt, zijn even
revolutionair. Monopoly, Scrab
ble, Lego en Action Man zijn
weliswaar niet weg te denken,
maar dan had Barbie er ook wel
in gekund. En zou de wereld
minder vooruitgang hebben ge
boekt zonder vlooienspel, paper
clips, antilekbekers of lippen
stift? Soms zijn vindingen ge
woon lekker praktisch, zoals an
ti-aanbak teflon, theezakjes,
plastic bakjes van Tupper en
workmate van Black Decker.
Maar een batterij, da's pas ande
re koek, of insuline, couveuse,
en centrifugale turbinemotor.
Om nog maar te zwijgen van de
Geigerteller en atoombom.
Ploegen
Dat komt allemaal niet uit de
lucht vallen. „Uitvinden is ook
een kwestie van ploegen door de
doolhof van patenten, regels,
marktonderzoek, investeringen,
produceren en verkopen. Iets
waar veel werk en moed voor no-
Het kan altijd erger. James
Dyson bouwde liefst 5.127 proto
types van de zakloze stofzuiger.
Niet iedere Willie Wortel is be
roepsmatig productontwerper
zoals Dyson.
Neem secretaresse Bette
Nesmith Graham uit Dallas. Ze
gaat na een aantal jaren typefou
ten te lijf met waterverf. Ze ver
betert de formule van haar pro
duct Mistake Out, zodat de verf
sneller droogt. Nadat IBM geen
interesse had, richt Bette haar
eigen bedrijf op en gaat zelf fles
jes correctievloeistof vullen en
verkopen. In 1979 verkoopt ze
haar business aan Gillette voor
47,5 miljoen dollar. Van dat ver
mogen kan ze maar een half jaar
genieten. Na haar overlijden
gaat de helft naar een goed doel
en de ander helft naar haar
zoon, Mike Nesmith. Waar ken
nen we die naam van? Hij was
een van The Monkees, een bij
eengeraapt bandje dat in het
kielzog van de Beatles successen
vierde. Weer zo'n mooie anekdo
te.
Maarten van de Rakt
Geniaal, geschreven door Ian
Harrison, Fontaine Uitgevers,
ISBN 90 5956 083 3, prijs: 29,90
euro.
De klassieke muizenval met de naam Victor.
Sommige dingen veranderen
nooit. Neem de Chinees op
de hoek. Hij heet Man Wah, Lo
tus of De Lange Muur en heeft
zijn naam in gouden Chinese ka
rakters op het raam geschilderd.
Binnen schijnen rode lampions,
gouden draken en Chinese land
schapjes sieren de muren. Ze
hebben een eigen kalender, een
gekopieerde menulijst met vijf
honderd genummerde gerechten
en een duister doorgeefluik dat
continu open en dicht klapt. En
een mevrouw met steile zwarte
haren die de meest voorspelbare
vragen stelt: „Sambal bij?
Kloepoek bij?" Ik moet me al
tijd ex-g inhouden om niet
'glaag' te antwoorden. Maar
zelfs die dingen waarvan je
dacht dat ze nooit zouden veran
deren, vei'anderen toch. Zelfs de
Chinees op de hoek. Dat is
schrikken, hè.
Twee Chinese revoluties voltrek
ken zich. Aan de ene kant reali
seert een jonge generatie Chine
se restauranthouders zich dat ze
eigenlijk goud in handen heb
ben, maar er niet uithalen wat
erin zit. Ze hebben een formule
die voldoet aan alle eisen van de
moderne, Aziatisch georiënteer-
de consument: snel, goedkoop,
vers, gezond, gevarieerd en spec
taculair. Alleen de Chineesgan-
ger ervaart dat niet zo, afgezien
van die eerste twee dan. Die
zien niet dat de kok op alle ge
rechten met veel vakmanschap
ter plekke bereidt, op een gezon
de manier, met mooie verse pro
ducten, want dat vermaledijde
klapluik zit ertussen. Hun con
clusie: we doen veel te geheim
zinnig, weg met dat luik! Laat
de gasten maar kijken in onze
keuken. Moet uit eten gaan en
tertainment zijn? Dan zorgen
wij toch voor spektakel
De een na de andere Chinees,
van Wateringen tot Herpen en
keuken weten te waarderen en
graag de tijd nemen om uit eten
te gaan. Speciaal voor hen ont
wikkelde een enthousiaste werk
groep De Nieuwe Chinese
Kaart. Ze ondernamen een inspi
rerende ontdekkingsreis langs
Singapore, Sjanghai en Hong
Kong en kwamen terug met 28
uitgesproken Oosterse gerech
ten (amuses, voor- en hoofdge
rechten en desserts) die het hier
in het Westen goed zullen doen.
Bovendien zijn er passende wij
nen bij geselecteerd. Aan wijn
adviezen werd in het verleden
Nieuwe
Chinese A r4-: 'U
Menukaort
en met Puck Kerkhoven
van Oss tot Ommen, verandert
zijn traditionele bedrijf in een
wokrestaurant. Ze heten De
Gouden Wok, Wox, Wok On,
Mr. Wok of gewoon De Wok.
Gasten mogen zelf de ingrediën
ten aanwijzen, horen het gesis
van de olie en zien de stoomwol
ken opstijgen als de saus erbij
gaat.
Een kleine, maar snel gi-oeiende
groep Chinees-Indische restau
rateurs (in totaal zijn er ruim
5550 Chinees-Indische bedrij
ven geregistreerd in Nederland),
mikt op kapitaalkrachtige gas
ten die de subtiele Aziatische
weinig aandacht besteed, met
het gevolg dat de gasten geen
wijn bestelden en de restau
ranthouders hier een stuk omzet
lieten liggen. De initiatiefne
mers schreven een kookboek, in
het Nederlands en het Chinees
(zie recept). Chinese koks uit
het hele land volgen momenteel
een cursus om de nieuwe gerech
ten onder de knie te krijgen, dus
kijk niet verbaasd op als u ze ko
mend jaar al bij uw Chinees
kunt pi'oeven. Ook bij deze Nieu
we Chinese trend passen een
open keuken en een ingetogen,
strak interieur. Dus kijk nog
De Chinees slaat nieuwe culinaire wegen in.
foto Cor de Vos
maar eens goed naar dat ver
trouwde doorgeefluik en die ro
de kwastjeslampionnen als u
weer bij uw chinees bent. Bin
nenkort zijn ze misschien voor
goed vei-dwenen.
GEBAKKEN KIPPENDIJ MET
GEMBERSAUS EN SHII-TA-
KE.
(hoofdgerecht voor 4 personen)
Ingrediënten: 4 ontbeende kip-
pendijen
300 gram taro (knollen, zie
toko)
120 gram verse shii-take
1/2 eetlepel gehakte gember
1/2 theelepel zout
1/2 theelepel peper
eiwit
1 stengel bosui
1 eetlepel zonnebloemolie
100 gram waterkers
voor de saus: 100 ml teriya-
ki-saus
1/2 eetlepel gembersiroop
100 ml kippenbouillon
1/2 eetlepels sesamolie
1/2 eetlepel maïzena.
Bereiding: Ontvel de taro, kook
hem gaar en snijd in stukjes,
(een alternatief is zoete aardap
pel). Vermeng zout, peper en ge
hakte gember met het eiwit. Be
strijk hiermee het kippenvlees
en laat het 15 minuten intrek
ken. Bak ze in een klein beetje
olie tot het vel krokant is. Houd
warm in een oven van 90 gra
den. Maak de saus door alle
vloeibare ingrediënten bij el
kaar te voegen en kook ze op
een zacht pitje. Voeg 20 gram in
reepjes gesneden shii-take toe
en laat gaar worden. Roer maïze
na los met een beetje water en
bind de saus hiermee.
Snijd 50 gram shii-take in stuk
jes, bak ze in de wok gaar in 1
eetlepel olie. Voeg taro en gesne
den bos-ui toe, meng alles en
schep het dan in het midden van
de borden. Snijd de kip en
plaats er bovenop. Overgiet met
gembersaus. Gameer met water
kers (zie foto).
Tip: Chinese haute cuisine
wordt het met een toefje gekon
fijte, flinterdun gesneden gem-
berwortel erop. Een paar dunne
plakjes stemgember mag ook.
Na de introductie van de Beer-
Tender en de bijbehorende fust-
jes Heineken, is het logisch dat
nu ook de liefhebbers van onze
andere twee grote merken Am-
stel en Brand hun eigen favorie
te biertje thuis kunnen tappen,
meldt directeur Peter Vertregt.
De fustjes zijn nog niet meteen
overal verkrijgbaar. De versprei
ding zal geleidelijk worden opge
bouwd. Een fust Amstel kost
8,99, terwijl Brand op 9,79 euro
komt. In maart lanceerden Hein-
eken en Krups het compacte tap-
systeem voor thuis. Inmiddels
zijn er een miljoen fustjes Hein-
eken verkocht.
Onze huiver voor het predikaat
'uniek' moeten we even laten va
ren bij de aanblik van de
Oko-driewieler. Hij ziet er spec
taculair uit. In het ontwerp van
Pineau Le Porcher is reke
ning gehouden met de ergono
mie van een kind. Zo ontbreekt
de dwarsstang.
De wielen zijn extra groot. Het
zitje en het stuur zijn in hoogte
verstelbaar. Bij regen of zonne
schijn is het afneembaar dak
praktisch. Voor de veiligheid
dienen een gordel en een rem.
De Oko, ontworpen voor kinde
ren van twee tot vijf jaar, is le
verbaar in diverse kleuren. De
prijs: 149 euro. De Oko is te
koop bij babyspeciaalzaken.
Huisdieren met klasse dragen
halsbanden met Swarovski kris
tallen. De Collar Range bestaat
uit halsbanden van hoogwaar
dig leer met blinkende hartjes
of de naam van het dier in zilve
ren letters en strass. Gewaagd is
de Bandana America. Die lijkt
op de witte boord plus zwarte
strik van de Chippendales.
„Zelf dragen kan ook. Gewoon
niemand vertellen dat het eigen
lijk een hondenband is", besluit
Dog Design het persbericht. De
prijs begint bij 30 euro.
„Champagne verdient beter dan
om middernacht met een oliebol
in elke wang te worden gedron
ken", vindt Ronald de Groot
van het wijntijdschrift Pers
wijn. Daarom zet dit magazine
Champagne aan Zee weer op
touw, vooral om de Nederlander
minder angstig te maken voor
het drinken van champagne.
Zondag 21 november vindt dit
evenement plaats in het Kur-
haus te Scheveningen (11-17
uur). Voor 17,50 euro kan men
proeven van de ruim 120 soor
ten. Ze zijn er allemaal, van Bol
linger en Moët Chandon tot
Veuve Clicquot. Tien chef-koks
maken speciale amuses.
Wat hebben koffie en voetbal
met elkaar gemeen? Emotie.
Maar een voetbalclub die een
koffiemerk in de armen sluit.
Dat is vragen om flauwe bak
ken: Als die nieuwe koffie net zo
slap is als.... Als eerste club in
Nederland introduceert Ajax
zijn eigen koffielijn samen met
Tiktak/Segafi*edo Zanetti. Het
assortiment bestaat uit filterkof -
fie, espresso en koffiepads. Ze
dragen namen als Club, Capita-
no en Champion. Om de koffie-
pret compleet te maken komen
er ook kopjes en schotels alsme
de cadeauverpakkingen. De
Ajax-koffie is te koop in de fans-
hop in de Arena, online via
www.ajax.nl.
