Zorg zal nóg duurder worden PZC Fallujah is al decennialang machtig soennietisch bolwerk Bush moet zijn fouten toegeven Zelfcensuur is zo slecht nog niet Vijftigplussers moeten niet meer consumeren, maar zich bijverzekeren 10 november 1954 woensdag 10 november 2004 door Hetty van Rooij BRUSSEL - Het gezagheb bende weekblad Newsweek hield zijn lezers vlak voor de Amerikaanse presidentsver kiezingen de onmogelijke keus voor: 'Wie kiezen we, de onbekwame of de onbegrijpe lijke?' Kies Kerry, adviseerde Newsweek. „Amerika heeft een president nodig die zijn fouten kan toegeven en van zijn fouten kan leren." Amerika heeft het advies van Newsweek niet gevolgd, maar in Europa zou Kerry een klin kende overwinning hebben behaald. Na vier jaar Bush is de Atlantische oceaan breder dan ooit, ondanks de onver moeibare pogingen van de Britse premier Tony Blair om de kloof te dichten. En dat komt niet alleen door de oor log in Irak, die Eux-opa in een verdeeld continent verander de. Het klimaatverdrag van Kyo to, de Amerikaanse boycot van het gerechtshof in Den Haag, de meningsverschillen over de Palestijnse kwestie, de staaloorlog, de manier waarop minister van Defen sie Rumsfeld het 'oude' Euro pa botweg aan de kant zette: stuk voor stuk hebben ze bij gedragen aan een verslechte ring van de relatie. De Vere nigde Staten dringen aan op een EU-lidmaatschap voor Turkije en de Franse presi dent Chirac vraagt zich hard op af waar Bush zich wel mee denkt te moeten bemoeien. Vier jaar Bush was geen ver gissing. Bush blijft, en daar mee is nu het moment aange broken voor Europa om te kie zen. Nog vier jaar Bush dwingt Europa om onder ogen te zien dat er vanuit het Witte Huis voorlopig geen an der geluid zal klinken. „Europa moet dus een tegen wicht vormen", was de onmid dellijke reactie uit Parijs. Maar de verdeeldheid in Euro pa, en de onwil van landen om het gezag over hun ag buitenlandse politiek opte"^ ven, maakt de vorming^ een Europese 'superp^g voorlopig een illusie. Over> in Europa klinkt daarom i hoop op een meer ontspan® relatie met de VerenigdeSls ten, de enige supermacht fc wereld die niet te negem valt. „Slechte betrekking met de VS zijn niet in heti lang van Duitsland", zeided plomaat Karsten Voigt,died Berlijn de Duits-Amerikaar. se betrekkingen coördineen Met name in Franknjke Duitsland, de landen die dig de Irak-oorlog diep in heb ti-Amerikaanse kamp zijn« dreven, leeft de hoop opee verzoenend gebaar en eecr. dere diplomatieke stijl vans VS. En misschien wordenk selier Schroder en preside Chirac op hun wenken k diend. Oud-president Bu sr., de vader van de herk® Bush jr., vertelde de Bra BBC het afgelopen weekst dat zijn zoon 'in staat en'ï reid' is om het vredesprce in het Midden-Oosten nie. leven in te blazen. De afwas heid van de Amerika® i het Israël isch-Palestijnseca flict vormde binnen de EC j afgelopen jaren een vooré rende bron van frustratie. meer daar alle Europese k gingen om iets te beredz zonder Amerikaanse steuni voorbaat zinloos waren. Doorbraak Eind deze week staat hetüü den-Oosten hoog op de age da wanneer de boezemvna den Blair en Bush elkaar ra het eerst na de Amerikaan! verkiezingen weer ontm» ten. Als Bush sr. gelijk ha omtrent de intenties van zij zoon, staat de weg openvw een Europees-Amerikaan* samenwerking in het Mii den-Oosten. Of die doorbral er komt? In de woorden Newsweek: dat hangt ena af of Bush bereid is om zn fouten toe te geven. GPD Burgers moeten meer eigen ver antwoordelijkheid nemen om de stijging van de kosten van de ge zondheidszorg te stoppenvindt Hans Hillen, beheerder van de ziekenfonds- en AWBZ-kas. 'Ie mand die maar raak eet kan zich weer op maat laten zuigen door een liposuctor. Maar dat hoeft de samenleving niet te be talen.' door Sylvia Marmelstein Burgers gaan de komende ja ren nog meer geld betalen aan premies voor hun ziektekos tenverzekeringen. Daarvan is Hans Hillen, voorzitter van het College voor zorgverzekeringen (CVZ) overtuigd. „Het is een lo gisch gevolg van de marktwer king die de politiek vanaf vol gend jaar invoert in de gezond heidszorg", zegt hij. Ziekenhuisdirecteuren gaan vol gens hem meer geld besteden aan luxe, zoals het aantrekkelij ker maken van kamers en meer privacy voor de patiënt. „Door de concurrentie moeten zieken huizen immers vechten om pa tiënten. Die laten zich lokken door extra luxe en dat tikt weer door in de premies." Hillen vindt de extra luxe prima. „Voor de patiënt zijn de omge ving en de sfeer waarin hij ligt belangrijk. Ziekenhuizen hou den daar nu totaal geen reke ning mee. Directeuren hebben volgens Hillen de afgelopen ja ren 'teveel McKinsey's en Beren schotten door de gangen van hun ziekenhuizen gejaagd om te adviseren hoe het goedkoper kan'. „Het welzijn van de pa tiënt telde niet. Het resultaat is dat we nu kale, kille ziekenhui zen hebben." Als voorbeeld noemt Hillen dat mannen en vrouwen door elkaar liggen op zalen. „Terwijl veel patiënten dat niet prettig vinden. Ook heb ben veel zieken tijdens bezoek regelingen last van bezoekers van andere patiënten. Lig je doodziek op bed, zit er ook nog een stel onbekenden je aan te staren. Dat soort ergernissen wordt aangepakt." Hans Hillen. voorzitter van het College voor zorgverzekeringen: „Directeuren hebben de afgelopen jaren teveel McKinsey's en Berenschot ten door de gangen van hun ziekenhuizen gejaagd om te adviseren hoe het goedkoper kan." foto Cees Zorn/GPD De beheerder van de zieken fonds- en AWBZ-kas voorspelt dat marktwerking meer veran deringen teweeg brengt in de ge zondheidszorg. Techniek Veel gezondheidsinstellingen werken met verouderde compu tersystemen. „Dat uitslagen van onderzoeken nog per post worden verzonden is niet nodig. De techniek is allang zover dat alle specialisten, huisartsen en andere medici in een gezamen lijk netwerk kunnen kijken om te zien wat de uitslagen zijn van alle onderzoeken en wat de pa tiënt in het verleden mankeer de. Sneller, beter, goedkoper en transparanter." Als marktwerking deze achter standen rechtzet, stijgen de kos ten van de gezondheidszorg. Maar dat is niet het punt waar Hillen zich het meest druk om maakt. „Het is fout dat het debat over de volksgezondheid alleen maar over geld gaat. Het is wel ver klaarbaar: burgers laten de dis cussie helemaal over aan de po litiek. De minister van Volksge zondheid krijgt daardoor het be slissingsrecht. En hij bekijkt de volksgezondheid vooral vanuit de budgettaire kant." Hillen vindt dat de discussie moet gaan over de inhoud van de zorg zelf. „Waar willen we met zijn allen voor betalen? En wat kunnen we voor elkaar doen? Want een stijging van de kosten is helemaal niet erg zolang we dat met zijn allen willen opbren gen. Maar als we dat niet wil len, moeten we keuzes maken. Bijvoorbeeld: mag iemand met vraatzucht die maar raak eet, zich op kosten van de samenle ving weer op maat laten zuigen door de liposuctor?" Dit soort discussies moeten niet worden overgelaten aan de politiek, vindt Hillen. „Ze moeten wor den gevoerd in de maatschappij zelf, aan de keukentafel. Men sen moeten worden geconfron teerd met hun eigen vraag naar zorg. Ik mis een kritische maat schappijvisie." Om de discussie op gang te bren gen joeg Hillen begin dit jaar burgers en politici massaal de gordijnen in door te stellen dat de rollator uit het verzekerings pakket moest worden ge schrapt. Ouderen zouden zo'n hulpmiddel zelf kunnen kopen of krijgen van hun kinderen. „Het was slechts één voor beeld", zegt Hillen nu. „Ik vind namelijk dat mensen nog heel veel meer zelf kunnen betalen. De grijze golf die er aankomt is kapitaalkrachtig. Ze maken nu mooie reizen van hun geld en consumeren erop los. Ik vind het niet teveel gevraagd als ze een deel van dat geld gebruiken om te investeren in de zorg voor hun oude dag. Vakanties prima, maar ook investeren in jezelf." AWBZ Hillen vindt wel dat iedereen die zorg nodig heeft dat moet krijgen. Dat kan door de AWBZ terug te brengen tot de oor spronkelijke taak: het vergoe den van onverzekerbare ziekte kosten, zoals het verblijf in een verpleegtehuis. Alle andere kos ten moeten mensen zelf betalen. „Een klassensysteem dus in de zorg. Als mensen daarvoor wil len betalen, waarom dan niet? Het extra geld dat daardoor bin nenkomt moeten we gebruiken om de basiszorg te betalen." De veranderingen die nu worden doorgevoerd in de zorg zijn vol gens Hillen maar kleinigheden vergeleken met wat er in de toe komst staat te gebeuren. De vraag naar zorg wordt groter doordat de bevolking vergrijst en de medische wetenschap steeds meer behandelingen mo gelijk maakt. „We moeten dus beslissen wel ke dure behandelingen we nog willen vergoeden en welke ge neesmiddelen we verstrekken. Zo komen er steeds meer medi cijnen voor zeldzame ziektes. Een behandeling kost soms wel 50.000 of 100.000 euro." Hillen voorspelt dat in de toe komst steeds vaker wordt geke ken of het de samenleving wel wat oplevert als een medische behandeling wordt vergoed. „Dan kan het betekenen dat een dure behandeling bij ie mand van twintig wel wordt ge daan en bij een oudere patiënt niet. Pijnlijke discussies, maar we moeten ze wel voeren." GPD Na de schok die de moord op Theo van Gogh teiveeg bracht laait het debat over de vrijheid van meningsuiting op. In Neder land mag je alles zeggen, zolang je je aan de wet houdt. Maar moet je wel alles willen zeggen En is de methode-Van Gogh - be lediging tot op het bot - wel zo effectief? door Jan Salden Natuurlijk, het eerste gevoel dat Bert Vuijsje bij de moord op Theo van Gogh be kroop was afschuw. Maar daar na dacht hij ook: als hij nu maar niet de hemel wordt inge- prezen. Achteraf bezien is het hem nog meegevallen. En geluk kig maar. Want verdiende Van Gogh het wel, om met Volkskrant-colum nist Remco Campert te spreken, als een held van de vrije me ningsuiting de geschiedenis in te gaan? Campert was de eerste die al op de dag na de moord po litiek incorrecte vraagtekens durfde te plaatsen bij de bijna heiligverklaring van Van Gogh. En inmiddels hebben zich meer mensen achter hem geschaard. Want in Nederland mag je welis waar heel veel zeggen, maar moet je dat ook willen? Beledi ging behoort dan wel in zekere mate tot het recht op vrije me ningsuiting, maar is het niet be ter jezelf een aantal beperkin gen op te leggen? De relativeren de woorden van Campert waren Bert Vuijsje 'uit het hart gegre pen'. Als toenmalig hoofdredac teur van HP/De Tijd beëindigde hij in juni 1996 Van Goghs co lumn na een aantal botsingen over fatsoen en goede smaak. De oud-hoofdredacteur vindt het een drogreden dat onder het mom van vrijheid van menings uiting 'iedereen alle gekkigheid die hij in zijn hoofd heeft er maar uit moet smijten'. Volgens hem was Van Gogh daar een toonbeeld van. „Hij bewoog zich niet binnen het domein van de beschaafde discussie, maar beledigde uit pure agressie. Na tuurlijk, een columnist heeft grote vrijheden. Maar ook daar zitten grenzen aan." Ook voor Vuijsjes opvolger bij HP/De Tijd, Henk Steenhuis, was 'het aplomb waarmee Van Gogh aan feiten voorbij ging' een reden om hem niet opnieuw in dienst te nemen. Desondanks had hij met de toon van zijn co lumns geen enkele moeite, ieder een moet alles kunnen zeggen, is zijn overtuiging. „Een ken merk van de vrije meningsui ting is dat dat recht ook wel eens misbruikt wordt. Nou, dan stap je naar de rechter. En dan krijg je gelijk of je krijgt het niet." Steenhuis vindt niet dat Van Gogh met zijn scheldkanon nades en getreiter de discussie heeft doodgeslagen of allochto nen in de hoek heeft gezet. „Moet je daar rekening mee hou den dan? Laat hen zich eens in onze mores verdiepen." Volgens Steenhuis slaagde de cineast er juist met een film als Submiss ion in de aandacht te trekken voor de 'halfslachtige en softe wijze' waarop Nederland met immigranten omgaat. Jort Kelder, hoofdredacteur van zakenblad Quote, is het daarmee eens. De methode-Van Gogh was ook in zijn ogen effec tief, al wil dat niet zeggen dat hij zich er ook in kan vinden. „Er is ook nog zoiets als fat soen. Neem nou dat woordje 'geitenneukers'. Zo zou ik het nooit zeggen. Maar ik vind wel dat je het moet kunnen zeg gen." Het door Kelder bepleite fatsoen betekent volgens hem niet hetzelfde als politieke cor rectheid. „Het kan niet zo zijn dat je niet meer de dingen durft te zeggen die je wilt zeggen. Dat zijn verworvenheden waar we voor geknokt hebben. Daar ga ik geen millimeter voor opzij." Ad Verbrugge, filosoof aan de Vrije Universiteit in Amster dam. vindt dat het recht op vrije meningsuiting te vaak wordt misbruikt om elkaar ver rot te schelden. „Er wordt een heel ander karakter aan dat recht gegeven, dan waar het ooit voor bedoeld was: de vrij heid om je uit te spreken over de staat of je geloofsovertui ging. Nu dient het als legitima tie om uitdrukking te geven aan ieders gevoelsleven en dat op een heel extreme manier. Je moet kunnen zeggen wat je denkt, roept iedereen. Maar. waag ik me dan af, waarom moet dat en van wie dan?" Ver- brugge vindt het argument dat woorden geen pijn doen, onzin. „Het is zoals Cicero zei: om de democratie te laten functione ren is een bepaalde mate van zelfcensuur vereist." GPD SPRINKHANEN - Grote zwer men sprinkhanen hebben in Marokko grote schade aan ge wassen aangericht. Ook vielen de miljarden sprinkhanen kin deren aan. Zo kropen ze in de oren en op de lippen van kinde ren, waardoor zweren ontston den. De sprinkhanen bevinden zich in een wolk die 250 kilo meter lang is en een oppervlak te van vijfduizend vierkante ki lometer heeft. MARKT - Op de Zuid-Beve- landse rundveefokdag en na jaarsveetentoonstelling op de Beestenmarkt in Goes kwa men dit jaar veel mensen af. Op het met vla^ marktterrein hadden de ju.-: den het erg druk. met hetfc ren van runderen, vate schapen. In verschillendea gorieën was er een spama strijd om de hoogste aq van de tentoonstelling. Ti HERDENKING-In DenH is het overlijden van S Wolff en Aagje Deken, li derdvijftig jaar geleden, 3 dacht. Er werden kransej legd door de burgemeestei Vlissingen bij het gedenktij voor Wolff en Deken op dei graafplaats waar de twee 1804 werden begraven. Amerikaanse militairen tijdens gevechten in Fallujah. foto Stefan Zaklin/EPA van onze redactie buitenland Een rattennest, een moeilijk uit te roeien kankergezwel, een roversnest, een schuilplaats voor het uitschot van de Iraakse samenleving: Amerikaanse sol daten in Irak kennen vele kleur rijke benamingen voor Fallu jah, de stad die sinds maandag wordt bestormd door het Ameri kaanse en Iraakse leger. Offici eel is het echter 'de stad der moskeeën', vanwege de meer dan tweehonderd gebedshuizen die in Fallujah te vinden zijn. Was Fallujah in het Ottomaan se rijk (van de 14e tot de 20e eeuw) slechts bescheiden van omvang, niet meer dan een pleis terplaats op de weg naar Bag dad, tijdens het bewind van Saddam Hoessein (1979-2003) groeide de stad uit tot een be langrijk politiek bolwerk van de regerende Baath-partij. Gro te sommen oliedollars werden geïnvesteerd in gebouwen en de infrastructuur en het aantal inwoners groeide van enkele tienduizenden tot de huidige driehonderdduizend, voor het merendeel Saddam-getrouwen De stad, gelegen aan de rivier de Eufraat, op vijftig kilometer ten westen van de Iraakse hoofdstad Bagdad, profiteerde bovendien in hoge mate van de levendige handel en smokkel ten tijde van het Saddam-regi- me. En hoewel de inwoners, met name soennietische mos lims, als oerconservatief te boek staan, hebben ze ook de reputa tie felle verdedigers te zijn van hun zelfstandige positie. Om de onvoorwaardelijke steun van de vele machtige soennietische groepjes in de stad te winnen, verleende Saddam hen speciale gunsten, waardoor ze een macht op zich werden. Schuilplaatsen Het wekt daarom nauwelijks verwondering dat juist vanuit deze stad het verzet wordt geor ganiseerd tegen de Amerikanen en andere westerse troepen, die sinds maart 2003 strijd leveren in Irak. De weelderige begroei ing langs de Eufraat en de vele palmboomgaarden fungeren bo vendien als uitstekende schuil plaatsen voor guerrillastrijders. Waarnemers menen overigens dat de weerzin tegen de Ameri kanen hier niet alleen is terug te voeren op de speciale positie die Fallujah onder Saddam had. Volgens hen verspeelden de Amerikaanse soldaten al snel hun krediet, door kort na de invasie van Irak enkele ke ren het vuur te openen op de monstranten, die geen enkele be dreiging vormden. Later wezen de Amerikanen voor hel motief van hun aanval len op de beruchte Abu Musab al Zarqawi die zich volgens hen met een legertje handlangers in de stad bevindt. Al Zarqawi wordt verantwoordelijk gehou den voor veel van de ontvoerin gen en onthoofdingen in Irak. „Fallujah is een kanker, dat moet worden uitgeroeid", meent een van de Amerikaanse bevelhebbers die bij de stad is gelegerd. „We kunnen in Irak geen vooruitgang boeken zo lang de vijand hier een eigen on derkomen heeft." De Verenigde Staten begonnen een eerste gro te aanval op de stad in april, na dat vier Amerikaanse beveili gingsfunctionarissen waren ge dood en inwoners hun verbran de lijken ophingen aan een brug. De weken van hevige strijd die volgden met de rebel len die de stad inmiddels in han den hadden, kostten aan honder den mensen, waaronder veel burgers, het leven. Door toedoen van een voormali ge Baath-functionaris kwam er een bestand en werd de contro le over de stad overgenomen door de zogeheten 'Fallujah Bri gade'. De rust was echter van korte duur. De Brigade viel uit een en groepjes extremisten wer den weer de baas. Volgens Amerikaanse en Iraak se functionarissen hebben sinds dien ook grote groepen buiten landse fundamentalisten hier hun toevlucht gezocht, die de oorlog in Irak aangrijpen om de VS te bestrijden. De inwoners van de stad ontken nen overigens dat Al Zarqawi zich onder hen bevindt. Deson danks hield premier Ayad Alla- wi hen vorige maand voor dat als zij de terroristenleider zou den uitleveren, een groot offen sief tegen Fallujah kon worden afgewend. GPD Hoofdredactie: A L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax (0113)315669 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax:(0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail. redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: <0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail" redhulst @pzc.nl Zïerikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zienkzee Tel: (0111)454651 Fax: (0111 >454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag i/m vrijdag gedurende de openingstijden: zaterdags tot 12.00 uur, Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 19,95 n.v.t per kwartaal: 58,00 t 60,25 per jaar: <L 222.50 t 226^0 Voor toezending per postgeldteelt toeslag E-mail lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maandvoorN einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 31, 4460 AA Goes Losse nummers per stuk. maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag" 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6%Bi» Bankrelaties: ABN AMRO 47 70.65.597 Postbank 35.93.00 overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NVenvW de Regelen voor het Advertentie*'-1 Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113)315555 Fax 10113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax (0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintje*!: Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel (01131315520 Fax (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend Tel: (076)5312277 Fax:(076)5312274 Auteursrechten voorbehouden n,#.' Uitgeverii Provinciale Zeeuwse Courant BV Is een onderdeel van hot Wegoner-conce aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen In een bestand dat wordt (abonnementen)administratie en om u te (laten) Informeren over voor u relevante die ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melde zersservice. Postbus 31. 4460 AA Goes. Behoort tot WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 4