Tulpengekte komt nog steeds voor
Een stevig doek
boven de bank
PZC
Stofzak
Luchtwassei
Camera
Beurs
Activiteiten Zeeland
De zak voor de stofzuiger heel
bij Miele een IntensiveCleaa
Plus-stofcassette. Niet zomaj
Volgens Miele is het zuigrea
taat met de stofcassettesbel
dan met normale stofzuigen
ken. Dat zou te maken hebbe
met een beschermfolie, diel*
stofreservoir beschermt tege
scheuren.
De wand van het reservoirfc-
staat uit vijf lagen. Daardog
zouden nog meer stofdeeltjes
kunnen worden opgenomen
De stofcassette is er in een uit
voering van 4 (8,98 euro pst
en 5,8 (9,48 euro per vijf) lite
Boneco 2055 heet de nieuw
luchtreiniger die het Nederia
se bedrijf Sidha Technology!
Trading (STT) op de markt
brengt. De verontreinigde Ik
wordt met het apparaat gem
verd doordat bijvoorbeeldsti
en pollen zich hechten aan dl
schijven.
Deze schijven worden schooi
wassen in het water dat zichi
een reservoir bevindt. Hetaps
raat zorgt ook voor de bevodl
ging van te droge lucht en ka
eventueel een luchtje in deni
te verspreiden. Het apparaat
kost 379 euro.
Informatie: www.plaston.co®
of 0320-237930.
zaterdag 6 november 2004
Leedvermaak is geen mooie
eigenschap. Het is dan ook
met schaamte dat ik toegeef be
smuikt te hebben gelachen toen
ik kort geleden las dat flink wat
beleggers geld hadden verloren
met speculatie in tulpenbollen.
Kennelijk waren het niet alleen
speculanten in de 17e eeuw die
aan tulpengekte leden. Die ziek
te komt nog steeds voor.
U kent het verhaal van de tul
pengekte? Tussen 1634 en 1637
hepen de prijzen van tulpenbol
len razendsnel op. Wie in tulpen
bollen investeerde kon die al na
een maand voor het dubbele be
drag weer verkopen. Aan zo'n
loterij zonder nieten wilde ieder
een meedoen; de vraag naar tul
penbollen werd zo groot dat ook
mensen met geen enkel benul
van bloembollenteelt een lapje
grond huurden en zich op het
kweken van tulpen wierpen. Sla
gers lieten hun hakblok in de
steek en schoenmakers verlieten
hun leest en zochten hun fortuin
in de tulpenteelt. Er ontstond
handel in tulpen die nog in de
grond zaten, en in schuldbeken
tenissen en opties. Speculeren
op de termij nmarkt werd gezien
als de weg naar fortuin. In 1636
had de gokzucht een groot deel
van de Nederlandse bevolking
aangetast. Een nu nog steeds be
roemd slachtoffer van de wind
handel in tulpen uit die tijd is
Jan van Goyen, de landschaps
schilder, die zijn hele kapitaal
in tulpen stak en daarnaast ook
nog eens tulpen ruilde tegen
schilderijen.
In het begin van de tulpengekte
werd de koop en verkoop tussen
twee belanghebbende partijen
afgedaan, maar later werd de
vraag zo groot dat tulpen in her
bergen werden geveild. Er wa
ren twee manieren van verkoop:
bij de ene werden vraag- en
biedprijs op een leitje geschre
ven. De vrager zakte met zijn
prijs en de bieder steeg, totdat
de partijen het eens werden. Bij
de tweede wijze van verkoop
schreef de veilingmeester het
hoogste bod in een cirkel - het
ootje. De verkoper bepaalde of
hij het hoogste bod accepteerde.
Deed hij dat, dan werd de koop
gesloten en anders ging de koop
niet door. In dat geval mocht de
hoogste bieder een percentage
van zijn bod houden. Die pre
mie heette trekgeld, net als bij
de veilingen bij opbod en afslag
zoals die ook nu nog altijd wor
den gehouden. Tulpenbollen
werden voor duizelingwekken
de prijzen verhandeld: voor één
enkele bol werd soms evenveel
betaald als voor een heel grach
tenhuis.
Natuurlijk waren er ook verstan
dige mensen die het piramide
spel doorzagen. In schotschrif
ten en spotprenten maakten zij
de speculanten belachelijk. Be
roemd is de gravure van Flora's
Mallewagen waarop een gezel
schap zotten met namen als
Ydel Hope en Vergaer Al op een
zeilwagen door de wind wordt
voort geblazen.
Op dinsdag 3 februari 1637 ging
het mis: de tulpenprijzen daal
den en het bange vermoeden
rees dat sommige speculanten
misschien niet aan hun verplich
tingen zouden kunnen voldoen.
Onzekerheid leidde tot paniek,
en het kaartenhuis stortte in. Ve
len gingen failliet.
Dat alles is lang geleden, maar
hebzucht is van alle tijden. In
augustus van dit jaar las ik een
bericht in de krant waarin
stond dat speculanten in een tul
penfonds in totaal 40 miljoen eu
ro zijn kwijtgeraakt. De slacht
offers zijn niet de minste; onder
hen bevinden zich oud-topman
Cor Boonstra van Philips, en
oud-topman Jan Maarten de
Jong van ABN Amro. Boonstra
werd voor minstens 200.000 eu
ro in het ootje genomen. „Het is
een schande dat zoiets in ons
land kan voorkomen", verklaar
de hij in De Telegraaf. Tja Cor,
denk ik dan, had je maar ge
schiedenis moeten kiezen in je
pakket. Maar laat het je tot
troost zijn dat dit tenminste één
zaak is waarin ze je niet van
voorkennis kunnen betichten.
En och - misschien komt er als
goedmakertje binnenkort wel
een tulp genaamd 'Cor' op de
markt.
Romke van de Kaa
Het nadeel van veel bewatoj
camera's is dat ze aang
moeten zijn op de computer,
Dat geldt volgens Marmitekn
voor de Veo Observer (249 eu
ro), waarmee de woning oven
ter wereld in de gaten gehoui
kan worden.
Het apparaat is voorzien van
een ingebouwde webserver.
Daardoor kan het onafhankd
van de pc werken. De VeoOis
ver wordt rechtstreeks aanga
ten op een adsl- of kabelmoik
Voor particulieren mei een
draadloos netwerk is de Veo
Wireless Observer (349 euro!
ontwikkeld. Die is via eendfl
loos netwerk met het internet
verbonden.
Informatie: www.marmiteko
De jaarlijkse beurs La Table
vindt van 11 tot en met Ht;'
vember voor de elfde maal
plaats in de Grote Kerk van
Naarden-V esting.
De nadruk tijdens het evene
ment ligt - met het oog opoe
feestdagen - op een decoraö
aankleding van het interim
zien zijn onder meer access^
en meubilair. Daarnaast km*
nen bezoekers proeven vaB^
nen en delicatessen.
De entree bedraagt 11 euro.i
adres van de Grote Kerkis
Marktstraat 14 in Naarden-W
ting.
Informatie: www.latablesW
beurs.nl of 035-6239695.
De fruitschaal van Piet-Hein Eek.
De Federatie Kunstuitleen beheert zo'n 200.000 werken, foto GPD
Nico Kaandorp en Monica Keunen.
foto GPD
Via woonwinkels hoort Nico
Kaandorp geregeld dat er
behoefte is aan grote kunstwer
ken. Een stevig doek boven het
bankstel. Of een schilderij voor
aan de meterslange, lege wand.
Maar zijn ervaring is dat die be
hoefte mijlenver af staat van de
kunstwereld. „Die is nogal
ouderwets", oordeelt Kaandorp.
„De drempel van galeries is
vaak te hoog en kunstwerken
zijn voor veel meeste mensen te
duur", verwijst hij naar het vol
gens hem elitaire karakter van
kunst.
Daarom richtte hij samen met
Monica Keunen lOkunste-
naars.nl op, een initiatief om
kunst onder de aandacht van
een groter publiek te brengen.
Het idee erachter is eenvoudig.
Keunen en Kaandorp selecteer
den een aantal Nederlandse kun
stenaars die originele werken le
verden. Deze worden in onder
andere China, Thailand en Roe
menië met de hand gereprodu
ceerd. Hoe groter de oplage, hoe
lager de prijs. „De prijs van de
orginele kunstwerken ligt tus
sen de 4000 en 10.000 euro", al
dus Kaandorp. „Nu kunnen we
ze aanbieden voor een prijs tus
sen 395 en 795 euro." De wer
ken zijn te koop via de website,
maar ook via een aantal geselec
teerde woonwinkels. Hoewel re
latief goedkoop staan de bedra
gen van 10kunstenaars.nl niet
in verhouding tot de 13,99 euro
die winkelketen Aldi onlangs re
kende voor een serie reproduc
ties. De werken van verschillen
de Nederlandse kunstenaars
zorgden voor een stormloop op
de filialen van de van oorsprong
Duitse winkelketen. De in to
taal 30.000 ingelijste en overwe
gend moderne werken waren
dan ook in no time uitverkocht.
Zo'n vaart loopt het niet bij
10kunstenaars.nl. Sinds de start
afgelopen zomer zijn zo'n twee
honderd werken verkocht. Een
aantal overigens dat Kaandorp
tevreden stemt. Het initiatief
van Aldi ziet hij zeker niet als
concurrentie. Wel juicht hij het
toe.
Authentiek
„De overeenkomst is dat we
trekken aan de grenzen van de
gevestigde kunstwereld. Maar
het verschil met Aldi is wel dat
je bij ons een authentiek werk
koopt. Net als bijvoorbeeld een
zeefdruk zijn de werken genum
merd." Bovendien leest hij er
aan af dat het grote publiek wel
degelijk geïnteresseerd is in
kunst. Dat is ook de ervaring
van Thijs Rhijnsburger van de
Federatie Kunstuitleen (FKU),
een organisatie waarbij meer
dan tachtig kunstuitlenen in het
land zijn aangesloten. In totaal
beheren deze zo'n 200.000 kunst
werken. Voor de derde keer
heeft de FKU van 6 tot 21 no
vember het Kunst Wonen Fes
tival georganiseerd, bedoeld om
een groter publiek kennis te la
ten maken met de kunstuitleen.
En dus met kunst. Volgens
Rhijnsburger heeft het initiatief
effect. „Tijdens het Kunst Wo
nen Festival halen de deelne
mende kunstuitlenen twee keer
zoveel abonnementen binnen."
Dit jaar worden bezoekers nog
eens extra gemotiveerd: nieuwe
abonnees krijgen tijdens de festi
valperiode een fruitschaal van
de bekende ontwerper
Piet-Hein Eek.
Evenals 10kunstenaars.nl wil de
FKU kunst onder de aandacht
brengen van een groter publiek.
„Vandaar het thema wonen", al
dus Rhijnsburger. „We weten
dat er nogal wat mensen op
zoek gaan naar een kunstwerk
dat past in de woonkamer. De
grootte van die groep wordt nog
al eens onderschat." Tijdens het
Kunst Wonen Festival organi
seren verschillende kunstuitle
nen in het land activiteiten,
soms samen met wopnwinkels.
Bij verschillende filialen advise
ren interieurarchitecten over de
plaats die kunst kan hebben in
de woning. Tevens zijn work
shops, exposities en lezingen ge
organiseerd.
„Met een abonnement op een
kunstuitleen kun je een kunst
werk maximaal een half jaar le
nen. Opvallend is dat steeds
meer abonnees gebruik maken
van een spaarregeling, zodat ze
na verloop van tijd een kunst
werk kunnen kopen. Op dat
punt verschilt de kunstuitleen
van bijvoorbeeld Aldi: wij stre
ven ernaar om de kunstenaar
een goede prijs voor zijn of haar
werk te geven."
Rhijnsburger benadrukt dan
ook dat de FKU de belangen
van de kunstenaar niet uit het
oog wil verliezen. „De kunstuit
leen maakt het voor de abon
nees mogelijk om kunst te le
nen, maar voor de kunstenaar is
het ook een manier om zijn
werk onder de aandacht te bren
gen." Hoewel dat ook het uit
gangspunt is van lOkunste-
naars.nl, wil volgens Kaandorp
niet iedere kunstenaar met zijn
initiatief geassocieerd worden.
„Sommige kunstenaars vinden
het helemaal niets. Maar van de
kunstenaars die wel meedoen,
had er een zijn buik helemaal
vol van het galeriecircuit. Een
ander vond reproducties hele
maal in deze tijd passen. We le
ven tenslotte in een tijd waarin
alles wordt gekopieerd."
Paul Geerts
Meer Informatie: www.kunstuit-
leen.nu, www.10kunstenaars.nl
De Dag van de Kunstuitleen is het begin van het festival
Kunst Wonen Festival van de Kunstuitleen. In de
Zeeuwse Kunstuitlenen zijn extra activiteiten georganiseerd.
De Kunstuitleen De Bevelanden in Goes start met de expositie
B2art van Reinier de Muynck. In zijn nieuwste olieverven is
De Muynck bezig met de de rust die de natuur op hem kan
overbrengen.
In Kunstuitleen Vlissingen (Willem3) is een huiskamer ge
creëerd waarin een of meerdere kunstwerken extra aandacht
krijgen. Het publiek kan zelf een werk naar keuze im deze huis
kamer hangen.
In de Terneuzense Kunstuitleen wordt de bezoeker gemoti
veerd om naar kunst te kijken onder invloed van muziek tij
dens het project 'Kijken met je oren'. De tentoonstelling van
Zeeuwse vormgeving Plat Zeeuws, ontwerpers met dimensie is
tot 8 november te zien in de Kunstuitleen in Middelburg en
reist de komende maanden door de provincie. Vanaf 8 novem
ber vormen het gemeentehuis van Temeuzen en de Passarelle
het decor voor de expositie. Te zien tot en met 10 december.
Kunst hoeft niet duur te zijn, vindt Nico Kaandorp. Bij zijn bedrijf
10kunstenaars.nl zijn originele kunstwerken te koop vanaf 395 euro.
Dat staat niet in verhouding tot de 13,99 euro die winkelketen Aldi on
langs voor een serie reproducties rekende.
„Maar we trekken allebei aan de grenzen van de gevestigde kunstwereld."
Hetzelfde geldt voor het Kunst Wonen Festival van de Federatie Kun
stuitleen dat 6 november, op de Dag van de Kunstuitleen, begint.
