Schuiven met de klok
eccö i
PZC
Casper Hobbes
m
Idee van zomertijd is al bijna een eeuw oud
Escape
puzzel
R. Lessen
Zwaag
Heer Bommel en de Doorluchtigheid Toonder Studio's
STORX mmsmmo
recept
Bleekselderij met zalm Rawsons' Retreat
O
4 o
Win een ECCO bon t.w.v. 50,-
weer
door Servé Vaessen
Zet in de zomermaanden de
klok een uur vooruit en je
bespaart energie, 's Avonds
blijft het dan langer licht zodat
de lampen pas later aan hoeven,
aldus de Nederlandse politici
bij de invoering van de zomer
tijd in 1977. De Arabische olie
boycot en de autoloze zondagen
lagen nog vers in het geheugen
en energieschaarste hing drei
gend boven ons hoofd.
Toch is het idee van de zomer
tijd al veel ouder. In 1907
schreef de Engelse aannemer
William Willett: „Gedurende de
helft van het jaar schijnt de zon
al een paar uur als wij nog lig
gen te slapen en gaat ze al onder
als we thuiskomen van ons
werk. Waarom zetten we de
klok in die periode niet voor
uit?" Volgens Willett zou dit een
forse besparing aan energiekos
ten opleveren. Britse politici na
men het voorstel nauwelijks se
rieus. Maar gedwongen door
brandstofschaarste tijdens de
Eerste Wereldoorlog voerde
Duitsland in 1916 als eerste de
zomertijd in. Kort daarna volg-
Advertentie
de Engeland en ook in Neder
land ging de klok een uur voor
uit.
Dit jaarlijkse ritueel herhaalde
zich tot 1946, ondanks bezwa
ren uit de agrarische sector. Het
geschuif met de tijd ging tegen
het natuurlijk ritme van de
koeien in, wat nadelig uitpakte
voor de melkproductie.
Een bijzondere situatie deed
zich voor tijdens de Tweede We
reldoorlog. Vóór de oorlog ga
ven Nederlandse klokken de Am
sterdamse Tijd aan, die 20 minu
ten vooruit liep op de in Enge
land geldende West-Europese
Tijd. Op bevel van de Duitse be
zetter schakelde Nederland in
mei 1940 over op de Duitse Mid-
den-Europese Tijd.
Tegelijkertijd ging de zomertijd
in, zodat alle uurwerken 1 uur
en 40 minuten vooruit werden
gezet. Dit bleef zo tot november
1942, waardoor de zomertijd
tweeëneenhalf jaar onafgebro
ken duurde. In de resterende
oorlogsjaren was de normale zo
mertijdperiode van kracht.
In 1946 kwam er een einde aan
het jaarlijkse verzetten van de
klok. In een tijd van voedsel
schaarste wilde men het de boe
ren niet nog moeilijker maken.
Wel bleef de Midden-Europese
Tijd in Nederland van kracht.
Die liep veertig minuten voor op
de vooroorlogse tijd, zodat zo
wel de voor- als tegenstanders
van de zomertijd een beetje hun
zin kregen.
Oliecrisis
Tijdens de oliecrisis van de ja
ren zeventig werd de zomertijd
opnieuw van stal gehaald. Behal
ve de boeren protesteerde nu
ook de horeca, omdat het perso
neel langer moest doorwerken.
Nadat enkele lidstaten van de
Europese Gemeenschap op ei
gen houtje de tijd heen en weer
schoven, kwam er in 1981 een
Europese regeling.
Voortaan zou de zomertijd in al
le lidstaten gelden van de laat
ste zondag van maart tot de laat
ste zondag van september. Al
leen Engeland en Ierland, waar
de klok op de laatste zondag
van oktober terug werd ge
draaid, liepen nog uit de pas. De
rest van Europa koos in 1996
voor de Engelse regeling, zodat
sindsdien de zomertijd van eind
maart tot eind oktober duurt.
Volgens een Nipo-enquête uit
1997 is 91 procent van de Neder
landers ingenomen met de zo
mertijd. Vooral de extra lange
zomeravonden vallen in de
De langere avonden in de zomertijd geven ruimte voor bijvoorbeeld
een boswandeling. foto Jan de Vries/GPD
smaak en ook de horeca is en
thousiast. Tegenstanders vinden
het steeds weer verzetten van de
klok lastig, waarbij niet voor ie
dereen duidelijk is of het uur
werk nu voor- of achteruit
moet. (ezelsbruggetje: in het
VOORjaar gaat de klok VOOR-
uit).
Ook de verstoring van het biorit
me is een veel gehoorde klacht.
Enkele jaren geleden conclu
deerde het Centrum voor Groei-
diagnostiek in Nijmegen dat de
zomertijd de groei van kinderen
nadelig beïnvloedt. Ze willen
niet naar bed zolang het buiten
licht is, waardoor er slaapge-
brek optreedt, en slaap stimu
leert de groei.
Van energiebesparing - de be
langrijkste doelstelling van de
zomertijd - is weinig te merken.
Uit onderzoek blijkt dat de be
sparing op de verlichting gedeel
telijk teniet wordt gedaan door
het langer laten branden van de
verwarming. Ook geven de lan
gere avonden meer aanleiding
om in de auto te stappen. GPD
Als het leven om je heen hoog opspoelt, de
buitenwereld kwaadaardig en ontevreden
gromt, de kranten overlopen van negatieve be
richtgeving over ongeveer alles, dan trek ik mij
terug in mijn eigen ding. Wat is mijn eigen ding?
Kleinkinderen. Twee waren beschikbaar, klein
dochter van tien en haar broertje van zes. In Ka-
lenberg werd bovendien een soundmixshow ge
houden in het Gemeenschapshuis, de tuin lag
vol kastanjes, en de belofte dat we koekjes zou
den bakken deed de opwinding bij het grut hoog
oplaaien.
Zaterdagmiddag haalde ik ze op, het is fascine
rend naar de hoeveelheid bagage te kijken die ze
voor één nachtje bij oma denken nodig te heb
ben: een dik roze varken, twee babybornpoppen,
een gameboy en nog een aantal ondefinieerbare
spullen plus schoon ondergoed en kleding voor
veranderend weer.
Zo trokken wij naar het huis. Het goot. Dat
mocht ons niet bommen. Gewapend met een gro
te plastic tas en twee enorme regenschermen
Marjan Berk
trokken ze de tuin in en raapten 1649 kastanjes,
die ze vervolgens stuk voor stuk gingen schoon-
poetsen. Dat nam veel tijd in beslag. Vervolgens
besloten ze te gaan vissen in de Kalenberger-
gracht. Met zelfgemaakte hengels (takken met
touwtjes) en propjes brood probeerden ze de vis
sen te verleiden te happen. Die weigerden. Ge
lukkig had buurvrouw Elly een geweldig groot
visnet in de aanbieding, waardoor er nu zeven
tien bliekjes zonder moeite werden verschalkt.
En weer vrijgelaten, mijn kleinkinderen houden
niet van vis.
Hoogtepunt was het eten bij Dirk, zijn kipsaté is
hun favoriete voedsel, niet in het minst door de
bijgeserveerde frieten. Bovendien mogen ze dan
zelf him ijsje componeren, met hagelslag en slag
room en noem maar op.
Om half acht trokken we naar het Gemeen
schapshuis, waar de bevolking van ons dorp
zich had verzameld voor de Miniplaybackshow.
Ene Harry uit Steenwijkerwold kweet zich voor
beeldig van zijn plicht de nummers aan elkaar te
praten, het geluid stond wel erg hard, zodat
mijn kleindochter sprak van 'Harde Harry
Maar de prestaties van de jeugd waren top. De
high-lights uit de musicalwereld en de amuse
mentsmuziek trokken in hoog tempo voorbij. Ik
viel erg op de Sound of Music-tophit, met al die
schattige mooi aangeklede kindertjes. De hoofd
prijs ging naar twee knullen, die een hilarische
tophit verbouwden tot de Kalenberger Muggen-
hit, waarbij de identificatie van alle Kalenberg-
se toehoorders groot was. Wij allen krabben ons
van mei tot september een slag in de rondte.
Na de pauze kwamen de volwassenen aan de
beurt. Het aantal decibellen werd opgevoerd,
waardoor wij met de handen aan de oren verder
genoten. Het eerste nummer was erg raak. Ber-
tus Dolstra en Jos de Bierkoning slingerden als
bavianen door een toneeljungle, terwijl hun
vriendinnen de playbackzang van de Lion King
voor hun rekening namen. Ook Rolf, die hierna
het dramatische lied Suzanne feilloos lipsinc ver
beeldde, met zijn vriendin op de divan, gooide
hoge ogen. Helaas vielen mijn kleinkinderen
bijna van hun stoel van uitputting en repten wij
ons naar huis en bed. Niets slaapt zo heerlijk als
de wetenschap dat er geurige kleinkinderen bo
ven je hoofd liggen te pitten.
De zondagochtend werd in de keuken doorge
bracht. Koekjes bakken. Zelf kneden. En dan
een hoeveelheid bizarre drollen en andere obsce
ne modellen draaien. De keuken vulde zich met
het oerparfum van vers baksel. Vervolgens
lunchten we met al die kunstwerken. We waren
diepgelukkig.
De boze buitenwereld hielden wij magistraal op
afstand. Er moeten meer koekjes worden gebak
ken.
Horizontaal:
1. Bosgod der Romeinen; 4.
bakmengsel; 7. uitdrukking van
spijt; 8. tennisterm; 10. voor
zetsel; 13. heerlijke maaltijd;
16. operatiekamer; 17. onder
nemingsraad; 18. boerderij; 19.
uitroep van verbazing; 20.
oude lengtemaat; 22. tande
loos zoogdier; 23. balk die iets
draagt; 25. soort slee; 27.
Jonkheer; 29. voegwoord; 30.
dichtbij; 31. Italiaans eiland.
Verticaal:
I. Flink; 2. uitroep; 3. achter; 4.
lidwoord; 5. Frans voegwoord;
6. eb of vloed; 9. kledingstuk;
II. duikelen; 12. inwoner van
Troje; 14. meerstemmige muzi
kale compositie; 15. sleepnet;
21. Engelse lengtemaat; 23.
duo; 24. grondstof voor kinine;
26. dwarsmast; 27. persoonlijk
vnw.; 28. muzieknoot; 29. getij
de.
10 11 12 13
Horizontaal: 1. Oude Spaanse dans,
gebogen; 2. alom, deel van een etmaal,
europium (scheik.), bazige vrouw; 3.
plaats in Noord-Holland, mestvork; 4.
groente, voorzetsel, brandgang; 5. rivier
in Europa, projectiel, onvruchtbaar,
muziekteken; 6. pronktafeltje, plavuis; 7.
espeboom, behoeftig, windrichting; 8.
voorheen, Turkse titel, papegaai, kunst
taal; 9. apparaat, beroep.
Verticaal: 1. Totaal, voor, bedorven; 2.
schade aan een schip, tantalium
(scheik.), lichamelijke opvoeding (afk.);
3. betoog; 4. vlaktemaat, ibidem (afk.),
klipgeit; 5. tropisch gewas, dun stuk
hout; 6. verzamelboek, bevlieging; 7.
zero, volmaakt; 8. oude munt, Europees
gebergte; 9. uitbouw, bijbelse naam; 10.
middelpunt, namaakjuwelen; 11. paard
rijder, niet raak; 12. gele aardsoort, loof
boom; 13. langstaartaap, gehoororgaan.
De letters van naam en woonplaats
van deze man, vormen in een andere
volgorde de naam van zijn beroep.
Wat doet hij voor de kost?
Oplossing van gisteren:
Zweeds raadsel:
-v-e-z-z-
domicilie
-gewin-ei
zenit-aks
-litanie-
eng-dar-e
-e-berber
asiel-are
-tal-ogen
TARTAAR
Cryptogram:
Horizontaal:
3. Bepaald; 6. ulster; 8. down; 10.
schot; 12. opzet; 13. elders.
Verticaal:
1. Keet; 2. baard; 4. lauw; 5. kunstje;
schild; 9. net; 11. toer
Zoekwoord:
Verwantschap.
Ergens in het paleis van de Aarts-Coolemoon zat professor
Sickbock voor een groot radarscherm, en keek bewolkt
naar de donkere vlekken, die daarop zichtbaar waren.
„Ei, ei, zie nu toch eens aan", sprak de geleerde. „Daar ver
start opnieuw een van mijn waakrobots. Nu zijn er al vijf
vleugellam gemaakt, mijn waarde! Me dunkt, dat Bommel
er weer aankomt. Zolang hij die wielstopper in zijn bezit
heeft, zijn we machteloos, want hij maakt de machines mag
netisch. Ze reageren niet meer op mijn impulsen. Volgt ge
me?" „Ik volg uw redeneerspraak", zei de heer Oolcool, die
nerveus achter hem stond. „Machteloos. Mijn enige hoop-
vonk is de verheven kracht van de laaggezonken Superheer.
PERMATE (£M\NSP CNER
MOmPATKV&PRA
NIET MEER HELPER KAN
PEUKEN.'
Hans Belterman
Rawsons' Retreat is de naam van een oude
stenen cottage dat bij het Australische wijn
huis Penfolds bij Adelaide ligt. Het ligt er als
een hommage aan de later beroemd geworden
Engelse dokter Christopher Rawson Penfold die
vanuit dat huisje een van de toonaangevendste
wijnhuizen van Australië opbouwde. Het ge
recht van vandaag is aan de oprichter van het
bedrijf opgedragen omdat juist een van de wij
nen van zijn wijnhuis een bijzondere smaak aan
het gerecht verleent.
Voor 4-6 voor- of 2-3 hoofdgerechten:
1 struik bleekselderij; 2 tabletten voor
groentenbouillon; zout; 250 gram Noorse
zalmfilets; 50 gram boter; 30 gram bloem,
gezeefd; 2 theel. limoen-of citroensap; 1,5
dl droge witte wijn, zoals Penfolds
Rawsons' Retreat Semillon Chardonnay
2003; 1,5 dl (kook)room; 1,5 eetl. kruim
van oudbakken witbrood.
Trek, indien nodig, de draden van de bleeksel-
derijstengels. Snijd de stengels in boogjes.
Spoel ze, leg ze daarna in een pan en schenk er
1 liter koud water bij. Voeg de bouillontabletten
toe en breng alles, onder regelmatig roeren,
aan de kook.
Laat alles 10 - 12 minuten zachtjes koken. Laat
ze uitlekken en zeef het kookvocht.
Spoel de zalm en maak hem droog. Snijd de fi
lets in repen van 6 bij 1 centimeter. Spoel de
zalm opnieuw en laat ze uitlekken. Sprenkel er
limoen- of citroensap over.
Verhit een pan met dikke bodem. Laat de boter
smelten. Wacht tot het schuim begint weg te
trekken.
Roer de gezeefde bloem er in eenmaal door.
Blijf roeren tot een vrij gladde massa is verkre
gen.
Schenk er 1,5 dl van het gezeefde kookvocht,
wijn en room bij. Blijf zolang roeren tot alles
aan de kook is gekomen en een gladde gebon-
Vooruitzichten
weer
zondag
maandag
dinsdag
woensdag
max.
13°
12°
11°
12°
min.
7°
8°
7°
8°
wind
N 3
NO 4
04
N 4
Zon
O
Maan
vandaag
op 8.34
onder 18. a
vandaag
op 18.57
onder 11.
Nautisch bericht
Zwakke tot hooguit matige zuidwesten- of westenwind, rond
kracht 3. Zicht is eerst matig, later op de dag vrij goed. Kustvra
is 13 graden. Kleine kans op onweersbuien.
Waterstanden
Die kan niet omgelegd worden door een wielstopper." „Dat
is bruut geweld", hernam Sickbock afkeurend. „De toepas
sing daarvan is een bewijs van wetenschappelijke onmacht.
Ik heb altijd gemeend, dat het gebruik van robots mij opper
machtig maken zou. Ei, het is een bittere pil, dat een stun
telaar met een allesremmend apparaat ongestraft op weg is
hierheen, vriend Oolcool. Maak hem onschadelijk met een
gasbolletje, voordat hij kan binnendringen." „Ik moet daar
binnen zijn om die Aarts-Coolemoon te vinden", dacht Tom
Poes, die in het maanlicht vanachter een struik het paleis
bekeek. „Het enige gevaar zit hem in die gasbolletjes; daar
moet ik voor oppassen."
door Bill Watterson
zaterdag
Hoog water
Laag water
30 oktober
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
4.06
240
16.16
250
10.22
182
22.46
Terneuzen
4.20
262
16.36
274
10.51
191
23.10
Cadzand
3.37
235
15.47
244
9.56
177
22.21
Roompot Buiten
3.58
185
16.15
193
10.05
125
22.36
Roompot Binnen
5.30
148
17.46
155
11.24
106
23.44
Zierikzee
5.45
173
17.55
180
11.30
126
23.55
Krammersl. West
6.06
179
18.22
184
11.36
127
23.49
Hansweert
4.56
272
17.03
281
11.12
205
23.36
Stavenisse/Yers.
5.50
175
17.55
182
11.36
124
23.56
zondag
Hoog water
Laag water
31 oktober
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
3.37
231
15.49
242
9.58
179
22.17
Terneuzen
3.57
254
16.12
266
10.26
187
22.46
Cadzand
3.10
225
15.26
236
9.32
174
21.50
Roompot Buiten
3.37
178
15.51
188
9.45
126
22.15
Roompot Binnen
5.05
143
17.26
151
11.05
110
23.20
Zierikzee
5.15
167
17.30
176
11.05
129
23.22
Krammersl. West
5.20
172
17.04
183
11.05
131
23.26
Hansweert
4.27
264
16.39
275
10.49
201
23.05
Stavenisse/Yers.
5.16
170
17.25
179
11.05
128
23.25
maandag
Hoog water
Laag water
1 november
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
4.11
218
16.27
227
10.35
171
22.46
Terneuzen
4.31
241
16.45
252
10.56
179
23.10
Cadzand
3.45
212
15.57
222
10.06
166
22.20
Roompot Buiten
4.15
167
16.28
177
10.26
124
22.39
Roompot Binnen
5.36
136
17.45
143
11.25
111
23.35
Zierikzee
5.45
159
18.00
168
11.40
130
23.55
Krammersl. West
5.24
169
17.43
177
11.46
132
23.56
Hansweert
4.59
251
17.16
260
11.21
192
23.36
Stavenisse/Yers.
5.46
164
17.55
172
11.39
130
23.56
Europa: Zuiden warm
den saus is verkregen. Proef de saus en voeg
eventueel nog wat zout en/of peper toe. Laat de
saus 4 - 5 minuten zachtjes sudderen. Schep er
daarna de zalm en de bleekselderij door.
Beboter bodem en wand van een grote of meer
dere kleinere ovenvaste schaaltjes met hoge op
staande randen. Schep de warme ragout in de
schaal(tjes).
Strooi er broodkruim over en leg er hier en
daar een flintertje boter op.
Plaats de schaal(tjes) in het midden van de tot
180 graden Celsius voorverwarmde oven.
Zodra er een heel licht gekleurd korstje op is
verschenen kan het gerecht uit de oven worden
genomen.
Presentatie: dien het gerecht zo warm moge
lijk op. Geef er knapperig stokbrood of in repen
gesneden ciabattabrood bij. Licht geroosterd
witbrood past erbij wanneer het om voorge
rechten gaat.
VERWACHTING VOOR ZATERDAGMIDDAG 30 OKTOBER!
In Scandinavië laat de winter zich even zien, maar na het wee
einde wordt het er al weer zachter. In Portugal vallen vandaej
flinke plensbuien. Ook in Spanje kan een bui vallen, maar de
oostkust blijft er droog met zonnige perioden en temperaturei
van 20 graden. Op de Britse eilanden wordt het droog met
wat meer zon, en ook in Frankrijk verdwijnen de meeste buier
Een smalle maar actieve regenzone reikt vanaf Algerije en
Tunesië, over de Middellandse Zee naar het midden en noord
van Italië. In met name het zuiden van Italië blijft het dit week
end heerlijk weer met zon en zomerse temperaturen van 24H
zelfs 27 graden. Dat laatste geldt zeker ook voor de Balkan,
Griekenland en Turkije.
Verkoopinfo: 073 - 523 11 23
Ga voor deelname naar www.ecco.com/nl f
'Ontvang bij aankoop van
een paar ECCO GORE-TEX®
een Windstopper®-shawl cadeau!'*
Oriëntatieprijs: 149,95
zaterdag 30 oktober 2004
Zeeland: Droge dagen?
kntwerpeql
Door: Jordi -
Met november op de kalender staat
Zeeland een aantal droge dagen te
wachten. Dit komt door de opbouw van hoge
ten noorden en westen van onze regio. De buienstoringen en
depressies blijven daardoor op enige afstand. Maar vandaag
moeten we nog even door de zure appel heen bijten. Restanten
van een lagedrukgebied veroorzaken namelijk buien. Het is
moeilijk aan te geven waar en wanneer de (zwaarste) buien
De grootste kans op droger weer en een beetje zon is voor later
deze middag. Het waait niet hard; de wind heeft een voorkeur
voor het zuidwesten en is zwak tot matig, rond kracht 2. De
dagtemperatuur bevindt zich op een normaal peil voor eind
ber; het wordt 13 graden. Vanavond en vannacht neemt de
op (enkele) opklaringen toe. Omdat er weinig wind is, kan zich
makkelijk mist of een aantal mistbanken vormen. Het koelt af
9 graden aan de kust tot mogelijk 4 graden in het oosten en
oosten van de regio, onder
meer bij Bergen op Zoom.
Morgen, de laatste dag van
oktober, laat een ander weer
beeld dan vandaag zien. De
zon lijkt zich vaker te laten zien
en het is droog. De wind draait
naar het noorden en wordt
matig, kracht 3 a 4. Het kwik
in de thermometer haalt
13 14 graden. Maandag
draait de wind naar het noord
oosten en daarmee stroomt
iets koudere lucht Zeeland bin
nen; het wordt 12 graden.
Verder zijn er wolkenvelden
maar blijft het overwegend
droog. Dinsdag houdt dit weer
type stand. Vanaf woensdag
moeten we toch weer rekening verwachting voor
houden met af en toe regen.
