Wereld gaat aan vlees ten onder
PZC
Casper Hobbes
Iedereen moet aan de vegaburger om het milieu te redden
Rademakers
Beproeving
puzzel
Heer Bommel en de Doorluchtigheid
recept
Aardappelsoep 'bonne femme'
weer
St
at
dinsdag 26 oktober 2004
Over twintig a dertig jaar wordt
vele malen minder vlees gegeten
dan nu. Niet omdat mensen dat
zo graag willenmaar uit pure
noodzaak. Er is wereldwijd te
weinig grond en water om het
vee te voeren. Onderzoekers van
drie universiteiten bestudeerden
vijf jaar lang hoe vlees door
plantaardige alternatieven kan
worden vervangen.
door Jan Salden
Harry Aiking pakt een blikje
met Chinees opschrift van
zijn bureau. „Kijk", zegt hij.
„Dit krijg je in de toko."
'Nep-varkensvlees' meldt het
etiket in het Engels. Gemaakt
van soja en gluten. Of hij het al
geprobeerd heeft? „Nee man,
dat spul is niet te eten."
Advertentie
Tijdelijk bij een complete
Auping Auronde of Next:
gratis Dressgirl t.w.v 2 5,
Slaapkenner
Heeft een slaapoplossing voor iedereen
Slaapkenner Rademakers. Axelsestraat 192 Terneuzen Telefoon 0115-613
www.slaapkenner.nl
Aiking houdt van een stukje
vlees op zijn tijd. Toch probeert
hij met enige regelmaat verschil
lende soorten vleesvervangers
uit. Een vorm van beroepsdefor
matie, zeg maar. Aiking is pro
jectleider van een groot onder
zoek naar de wereldvoedselvoor
ziening. Of specifieker: naar de
gevolgen van een zogeheten 'ei-
wi tomslag', het vervangen van
vlees door plantaardige alterna
tieven. Vijftig mensen van de
Vrije Universiteit, de Universi
teit van Wageningen en Univer
siteit Twente, werken er aan
mee. Na vijf jaar nadert het Pro-
fetas-project nu zijn afronding.
Op basis van de voorlopige re
sultaten durft Aiking de stel
ling aan dat de mensheid er niet
aan ontkomt minder vlees te
gaan eten.
Door de toenemende productie
van vlees wordt het milieu
steeds zwaarder belast, steken
voor de mens gevaarlijke dier
ziekten vaker de kop op, neemt
het tekort aan zoet water toe en
raakt de hoeveelheid landbouw
grond uitgeput. „De vleescon
sumptie groeit momenteel snel
ler dan de wereldbevolking",
zegt Aiking. „Je ziet dat vooral
in China. Dat land is in de jaren
tachtig van de grootste graanex-
porteur binnen een jaar de
grootste graanimporteur gewor
den. Wereldwijd wordt de helft
van al het graan aan vee ge
voerd.
Daarnaast vergt de huidige
vleesproductie enorme hoeveel
heden land en water. Op den
duur moet je zelfs regenwouden
en natuurgebieden in landbouw
grond omzetten." Wanneer de
voedselomslag precies zal begin
nen, durft Aiking niet te voor
spellen, maar hij verwacht bin
nen twintig a dertig jaar. Het
zal geleidelijk plaatsvinden,
denkt hij. Vanzelf zal het niet
gaan, het vergt politieke daad
kracht en maatschappelijk
draagvlak. Vandaar dat ook so-
Runderen in een stal bij Breda. Onderzoeker Harry Aiking stelt dat
de mensheid er niet aan ontkomt minder vlees te gaan eten.
foto Ben Steffen/GPD
Ik moest op de derde verdieping zijn. Normali
ter hing ik aan de eerste waslijn en trok me
dan op naar de volgende. Net zo lang tot ik drie
hoog was. Dat was een nare tocht, zeker met ba
gage. En de hoogtevrees speelde me parten. Dus
ik besloot met de lift te gaan. Toen verdwaalde
ik pas goed. Ik zocht mijn opleiding en mijn me
destudenten, had geen namen noch adres, kwam
in een theater terecht waar ik niet wilde zijn,
mijn beeldjes stonden los op tafeltjes waar ze
elk moment af konden vallen en de tafeltjes bar
ricadeerden de deur. Na nog meer omzwervin
gen, de een nog vreselijker dan de ander, eindig
de ik in een onverschillig restaurant waar ik met
kracht borden kapot ging smijten maar ze bra
ken niet. Er was niemand, niemand om tegen te
vertellen dat ik de weg kwijt was.
Verstijfd van ellende word ik wakker. Bah,
nachtmerrie.
Ik heb een nieuwe computer, een laptop, Nelle
tje II genaamd. Bij elke computer krijg ik nacht-
Chawwa Wijnberg
merries. De machteloosheid die de techniek ver
oorzaakt omdat die slimmer is dan ik: En ik ben
niet de baas van Nelletje, zij is mij de baas. Haar
apenstaartje zit waar de aanhalingstekens horen
en omgekeerd. Blind typen kan ik al helemaal
niet. Haar programma's zullen wel geweldig
zijn, maar linker- en rechtermuisknop, één keer
of twee keer klikken, zijn voor mij blinde gok
ken zonder winst. Daar ga ik dus mee op reis.
Vier dagen. Naar familie en lang 'verwaarluisde'
vrienden. En die nieuwe Nelletje is loodzwaar.
Dapper ga ik op weg. Met de auto naar Amster
dam. Met te veel plannen en zoals altijd te wei
nig tijd om alles te doen.
Eerst naar Hansje. Daar kan de auto op de oprij
laan. Nelletje mag in de auto blijven zitten.
Hansje is bijna achtentachtig, nog altijd geestig
en ad rem. Maar haar korte-termijngeheugen is
aan flarden. Als ik haar tien keer overtuigend
heb gezegd dat zij er beslist goed uitziet, en zij
mij tien keer heeft verteld dat ze er eigenlijk
geen zin meer in heeft - ze wil 's morgens niet
meer wakker worden - dan wordt het tijd om
haar te beloven dat ik de volgende keer niet
meer zo lang wacht met komen.
Dan naar mijn neef die een nicht is. Rudi woont
Op elke verticale regel dient een
woord van vier een van vijf en een
van zes letters te worden inge
vuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voor
gaande woord plus 1, het woord
van zes letters bestaat uit de vijf
letters van het voorgaande woord
plus 1. Als de hele puzzel juist is
ingevuld, vormen de letters op de
vet omlijnde regel een woord.
1Witte plek op het voorhoofd van
een paard, muziekgenre, kleding
stuk;
2. denkbeeld, leefregel, uitgave;
3. zeewier, kussenblok, orgelregis
ter;
4. Europeaan, motief, identiek;
5. huisdier, lekkers, aangaande;
6. lattenkist, vuurpijl, vulkaanmond;
7. niveau, open stadsruimte, plant;
8. hinder, monsterlapje, nu al;
9. deel van een vaartuig, vrucht,
scheidsrechter;
10. natuur, grond, prijs.
1 23456789 10
Horizontaal:
4. Actieve stomkoppen (9); 6. In
vuur en vlam voor een hebzuch
tige vogel (9); 8. Zitplaats voor
een neerslachtige aannemer?
(7); 9. Omgeving om erin te
komen (5); 10. Èen hele toer
voor kikkers (3).
Verticaal:
1. Studieleider? (9); 2. Meer in
de buurt dan een rok (4); 3.
Noot uit het verleden van een
orgel (8); 5. Giftige vrouw (7); 7.
volgt de grote onbekende met
pijn en moeite (5).
Als de grootte van de hoeken binnen een driehoek verdeeld is in de verhouding
2:3:4, hoe groot is dan de kleinste hoek?
Oplossingen van gisteren:
Horizontaal: 1. Be(u)k; 5. (h)aas; 7. cont(r)act; 8. ku(i)s; 9. h(e)el; 11. t(r)oost; 14.
p(r)o; 16. ei(s); 17. (k)oud; 18. hal(f); 19. er(f); 20. ka(m); 22. fre(u)le; 25. ko(o)l; 27.
rot(s); 29. relatie(f); 30. ze(u)s; 31. (n)erf.
Verticaal: 2. Ec(r)u; 3. ko(r)st; 4. stro(p); 5. (z)acht; 6. (s)Ate; 8. k(l)ap; 10. (k)lei; 12.
(w)onder; 13. scho(o)l; 15. (k)oor; 16. (w)elk; 19. e(d)ik; 21. (h)alt; 22. fle(t)s; 23.
elan(d); 24. (s)Erie; 26. (v)ore; 28. o(k)er.
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Stroomrijk; 6. akkoordje; 8. platzak; 9. paard; 10. Rijn.
Verticaal: 1. Stukslaan; 2. foto; 3. prediker; 5. kleppen; 7. otter.
Charade: Af-blad-de-ren.
„Nu weet ik nog niet veel", dacht hij. „Maar die Coolemoon
zit raar in elkaar; dat heb ik uit het verhaal van heer Ollie
wel begrepen. Ik zou weieens willen weten, wat die Coole
moon eigenlijk is. Ik zal zelf naar hem toe moeten gaan, met
het wielstoppertje. Hm, het is jammer, dat heer Bommel
zijn lotgevallen niet wat helderder heeft verteld..."
„Je moet een beetje helderder vertellen, bolle!", zei Bul Su
per op dat moment. Hij had een petroleumlamp aangesto
ken en in het licht daarvan stond hij dreigend over zijn ge
vangene gebogen, die gebonden op de grond lag.
VOORVÏÏ eptiiomti
PUIPEUJKE AFSPRAKEN
6EMAMT MOETEN
WOKPEN.
£F>
De Franse aardappelsoep 'bonne fem
me' hoort thuis in de burgerlijke keu
ken van Frankrijk. Er ontbreekt echter iets
aan die soep en dat is een min of meer of
ficieel recept, ledereen doet maar wat.
ledereen maakt die beroemde soep op
z'n eigen eigenwijze wijze.
Maaltijdsoep voor 3 - 4 personen:
750 gram aardappelen, bij voorkeur
afkokers, geschild;
350 gram geschrapte (bos)wortel-
tjes;
2 middelgrote preien;
75 gram boter;
1 grote grof gesnipperde ui,;
1 1/2 liter runder- of kippenbouillon,
eventueel van tabletten;
zout;
witte peper uit de molen;
4 eetl. melk;
3 eetl. fijngehakte (blad)peterselie;
1 dikke plak gekookte ham (ca. 125
gram);
6 sneetjes wit (casino)brood;
3/4 theel. milde paprikapoeder.
Snijd de aardappelen in kleine stukjes.
Doe hetzelfde met de worteltjes; Snipper
de prei grof, spoel hem en laat hem uitlek
ken. Verhit een wok en laat de helft van
de boter smelten. Voeg de ui toe en laat
hem, boven een matig vuur, heel licht
kleuren.
Schep worteltjes en prei erdoor en laat al
les 2 - 3 minuten zachtjes bakken. Voeg
de bouillon en de aardappelen toe. Laat
alles 25 - 30 minuten zachtjes koken. Stort
daarna de gehele inhoud van de wok op
een fijne zeef die boven een grote pan
met dikke bodem is geplaatst. Wrijf zo
veel mogelijk vaste bestanddelen door de
zeef. Breng de soep opnieuw aan de
kook. Klop de soep even flink met een gar
de op. Voeg de melk en naar smaak zout
Zeeland: Rustiger
ciologen en politicologen deelne
men aan het onderzoek. „Je zult
misschien wel belasting moeten
gaan heffen op vlees en de erw
tenteelt moeten subsidiëren",
zegt Aiking. „Nu mag dat nog
niet van de EU. Voordat je die
barrières hebt geslecht, ben je
een generatie verder."
De onderzoekers van het Profe
tas-project hebben berekend
wat de gevolgen zijn als mensen
hun karbonade inruilen voor
een vegaburger. Van de 400 mil
joen hectare aan landbouw
grond die wereldwijd wordt ge
bruikt voor de productie van
dierlijk eiwit, houd je 330 mil
joen hectare over bij vervan
ging door plantaardig eiwit.
Dat is gelijk aan tachtig keer
het grondoppervlak van Neder
land. Ook indrukwekkend is de
besparing op zoet water die een
eiwitomslag op zou kunnen leve
ren. Waar voor een kilo rund
vlees 15.000 liter nodig is, is dat
voor een kilo graan slechts 400
liter.
Omdat er domweg niet genoeg
voedsel voor het vee kan wor
den geproduceerd, zal volgens
de onderzoekers over enkele de
cennia een groot deel van de
bio-industrie zijn verdwenen.
GPD
hartje oud-Amsterdam. Westerkerk, An-
ne-Frankhuis, drie hoge bruggen, toeristen, die
ven en ander tuig. Nelletje mag niet gestolen en
moet dus ook uit de auto. Het parkeren kost een
klein vermogen.
Ik mag even in zijn bed rusten, maar het huis is
zo warm en het bed heeft een knus elektrisch de
kentje waarvan ik het uitknopje niet kan vin
den. Dan maar voor het open raam naar buiten
kijken. Net als de meisjes uit het leven. Wat doe
ik hier? Ik wil naar huis. Dan maar even aanteke
ningen maken op de Nelletje. Maar dan komt Ru
di eraan en we gaan gezellig zitten. Vooral gezel
lig. Hij mag fijn vertellen over zijn slechte ge
zondheid. Hiv-positief, kanker, hartkwalen en
dikke benen. Ik schrik een beetje van de veroude
ring die zijn rug gebogen heeft. Zijn onderkin is
wel heel dik. Daar is een scan van gemaakt.
Over nachtmerries gesproken. Zou het helpen
als ik elke avond bid, lieve God, laat me alstu
blieft niet zo oud worden? En geen nachtmerries
alstublieft.
Na het onstuimige weer van gisteren ziet het er vandaag in
Zeeland een stuk rustiger uit. Daar waar de zuidwestelijke^
gisteren op het water regelmatig windkracht 7 haalde, waar,
vandaag niet meer dan een zwakke tot matige westelijke wint
windkracht 2 tot 4. Verantwoordelijk voor het rustigere weeri
een rug van hogedruk, die vandaag van west naar oost oven
regio trekt. Het blijft dan ook droog, perioden met zon en sta
wolken wisselen elkaar af en de temperaturen lopen op tot v
den rond 13 graden. Dat is niet meer zo hoog als de afgelopa
dagen, die plaatselijk recordwarm verliepen, maar nog steeds
hoger dan we normaal in deze tijd van het jaar mogen verwal
ten. Komende nacht klaart het flink op. Omdat de windvrije
wegvalt, koelt het snel af. De minima komen in onze regiorw
graden uit, maar op beschutte plaatsen landinwaarts kan het(
best wat kouder worden. Lokaal is vorst aan de grond moge!
Morgen laat eerst de zon zich zien, maar later komt vanuit het
zuidwesten meer bewolking
binnendrijven en in de avond
is er kans op wat lichte regen.
Er steekt een oostelijke wind
op die langzaam toeneemt tot
matig, op het water af en toe
vrij krachtig, windkracht 5 en
de temperaturen lopen op tot
een graad of 13, Vanaf don
derdag staat het weer onder
invloed van een lagedrukge
bied waarvan het centrum ten
zuidwesten van de Britse
eilanden ligt. De bijbehorende
storingen komen in onze
buurt, maar wel in verzwakte
vorm. Het lijkt er op dat er wat
meer bewolking is met soms
een spatje regen.
Vooruitzichten
Nu en dan zon,.—
tr[~ -
weer
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
max.
13°
14°
14°
13°
min.
5°
9°
8°
8°
wind
04
Z 4
ZO 3
Z 4
Toonder Studio's
vanda?
op 17.5
onderS
Nautisch bericht
De westenwind is meest matig, kracht 3 tot 4. Het zicht isg:
en de watertemperatuur is circa 13 graden.
Waterstanden
„Ik eh... ik v-vertel n-niets", stamelde heer Ollie. „Uw ge
drag is s-schandelijk, b-bedoel ik. V-vol goede bedoelingen
heb ik een arme stakker naar huis gebracht - en n-nu dit,
als u begrijpt wat ik bedoel..."
„Helder, zei ik", snauwde de schurk. „Ik wil weten, waar je
wielstopper is! En anders..."
Met deze laatste woorden trok hij een akelig mes te voor
schijn, en terwijl hij voelde of de punt scherp genoeg was,
keek hij de ongelukkige heer zo ongunstig aan, dat deze het
angstzweet uitbrak.
dinsdag
Hoog
water
Laag water
26 oktober
uur
cm
uur
cm
uur
cm uur
Vlissingen
1.36
232
13.48
219
7.56
161 20.2
Terneuzen
1.56
254
14.07
241
8.20
175 20.
Cadzand
1.09
224
13.26
211
7.35
153 18!
Roompot Buiten
1.45
180
13.56
162
8.04
106 20!
Roompot Binnen
3.00
159
15.10
141
9.04
98 21.
Zierikzee
3.18
182
15.30
162
9.25
115 21.
Krammersl. West
3.26
195
15.46
174
9.10
121 212
Hansweert
2.36
268
14.45
251
8.42
192 21.1
Stavenisse/Yers.
3.15
188
15.36
168
9.15
117 21.3
woensdag
Hoog
water
Laag water
27 oktober
uur
cm
uur
cm
uur
cm uur
Vlissingen
2.16
244
14.29
235
8.36
170 20i
Terneuzen
2.36
265
14.47
257
9.00
184 212
Cadzand
1.48
237
14.05
228
8.10
163 ::3
Roompot Buiten
2.11
187
14.25
175
8.35
109 205
Roompot Binnen
3.46
160
15.49
148
9.34
98 21.5
Zierikzee
4.03
185
16.15
171
10.00
115 222
Krammersl. West
4.16
200
16.31
182
9.49
122 22.
Hansweert
3.15
179
15.21
265
9.26
200a
Stavenisse/Yers.
4.06
191
16.17
175
9.55
118 223
door Bill Watterson
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
O
zonnig
lichte sneeuw
matige sneeuw
Koufront
bcht bewolkt
zware sneeuw
lichte regen
Samengesteld front
zwaar bewolkt
matige regen
zware regen
-
Europa: Zware regen
Hans Belterman
en/of peper toe. Roer de peterselie en de
hamkruimels door de soep.
Maak croutons door eerst de korstjes van
het brood te verwijderen en het brood
daarna in dobbelsteentjes te snijden. Ver
hit een wok en laat de rest van de boter
smelten. Bak hierna, onder voortdurend
omscheppen, de broodblokjes er aan alle
kanten goudbruin in. Strooi er tijdens het
bakken paprikapoeder over.
Presentatie: dien de soep op in een
voorverwarmde terrine. Roer hem aan ta
fel nog eenmaal krachtig door. Schep de
soep in voorverwarmde diepe borden of
in grote kommen. Geef de gebakken
broodblokjes er apart bij.
Tip: vervang de worteltjes door een of
twee winterwortels. Schil ze heel dun en
snijd ze in de lengte door. Neem het
'merg' uit beide helften weg. Snijd de
wortelhelften in kleine stukjes of rasp ze
grof.
De warme lucht wordt uit Europa verdreven, maar koud'
het nog niet. Alleen in Lapland is de winter begonnen n
sneeuwt er bij temperaturen onder nul. Een actieve st°ri^9
vandaag over de Alpen. Aanhoudende zware regen kan
name in Zwitserland problemen veroorzaken doorwa®
De buien breiden zich ook uit naar Italië, waar vooral w
veel regen wordt verwacht. Een andere storing veroorz'ij
Griekenland en ook op de westelijk gelegen Griekse eik
enkele regen- en onweersbuien. De temperatuur vanee'
overdag van 19 tot 24 graden. Turkije blijft buiten berei
buien. In Spanje is het vandaag overwegend droog
zon maar morgen gaat het er hard regenen.
