Saneringen lopen vertraging op
PZC
Altaarschilderij gerestaureerd met roggemeel
Overvallers vermoorde Polderman zwijgen
Fiets naar je Werk
teleurgesteld over
subsidie concurrent
17
LeLMINADORP - Een
oie|;e documentaire over Zee-
kiclaan het eind van de 20e en
|tl begin van de 21e eeuw. Geen
lenameling overwegend folklo-
«liicb getinte artikelen, maar
Ce, belangwekkende onder
den, die een breed veld van
ge samenleving bestrijken.
Reeks Zeelandboeken unieke documentaire
Jjtrgen vervuilde bagger vormt groot probleem
Geen aanwijzing
dat de jeugd
crimineler wordt
Lm? een gigaïtisch
Terneuzen zamelt luiers in
Proef tegen verkeerde medicatie
Oplossing Checkpoint
Bescherming
ongeboren kind
bij nader inzien
vrijdag 15 oktober 2004
swb
torRinusAntonisse
Lmschrijft voorzitter J. Hen-
taj van de Stichting Zeeland-
Ls ba initiatief om jaarlijks
kboek met 'Zeeuwse artike-
len' te presenteren. Het eerste
deel verscheen in 1997 en het
zag er even naar uit dat 2003 de
laatste jaargang was. Niet we
gens gebrek aan onderwerpen,
maar met name door financiële
perikelen.
Dankzij de oprichting van een
nieuwe stichting, door sponsors
gesteund, is het voorbestaan
van het Zeelandboek voors
hands veiliggesteld. Hennekeij,
die voorzitter is geworden, ge
waagt van een nieuwe fase. Dat
blijkt niet alleen uit de gewijzig
de organisatorische opzet, maar
ook uit een grafische facelift.
Als voorbeeld van de veelzijdig
heid noemt Hennekij onder
meer artikelen en beschouwin
gen over de deltawateren, het
(hoger) onderwijs, Zeeland-beel
den van en portretten over kun
stenaars en onderwerpen waar
over in de provincie flinke dis
cussies worden gevoerd, zoals
de groen-blauwe oase, architec
tuur, het imago en de identiteit
van Zeeland, de ziekenhuisvoor
zieningen.
Gisteren presenteerden Henne
keij en samensteller K. Bos jaar
gang 2004. Dat gebeurde in een
loods van landbouwbedrijf De
Wilhelminapolder in Wilhelmi-
nadorp. Die plek was gekozen,
omdat het gebruikelijke uitvoe
rige bedrijfsportret gewijd is
aan de koninklijke maatschap
De Wilhelminapolder en meer
in het bijzonder aan directeur J.
P. van Hoven.
Bos, schrijver van het artikel,
sprak over een 'ode aan de mo
derne landbouw' en hij wees er
op dat de koninklijke maat
schap, ontstaan in 1809, altijd
voorop heeft gelopen bij agrari
sche ontwikkelingen. Bos merk
te op dat hij meer conservatisme
bij bepaalde milieugroepen ont
waart dan bij boeren Als voor
beeld noemde hij het door de mi
lieubeweging sterk bepleite ver
bod op kokkelvisserij in de Wad
denzee.
In de achtste editie van Zeeland-
boek wordt verder onder meer
aandacht besteed aan: de inun
datie van Walcheren, het Zee
landbeeld van J.C. van Schagen,
het project mondelinge geschie
denis, de plannen van het ver
nieuwde Zeeuws Museum, de
dichter Laurens Geerse, het
Zeeuw of niet-Zeeuw zijn en di
recteur J. Mandos van de Hoge
school Zeeland.
LrRinus Antonisse
JDDDELBURG - Het schoonma
ma van vervuilde waterbodems
Zeeland loopt ernstige vertra
pt op. Het werk dreigt zelfs
jenoeg stil komen te liggen.
ijkste knelpunt is het
itwoord opbergen van de
itreinigde bagger. Er is in
i provincie geen groot bagger
mol beschikbaar en het uit-
cht op de komst van zo'n berg-
ats is vooralsnog niet aanwe-
ig.
was in de Koegors-
lderbij Sluiskil een baggerde-
te richten. Dat is van de
Er zijn noodmaatregelen
iffen door de zogeheten
lufter bij de Maasvlakte (waar
jer uit de Rotterdame ha-
S® wordt geborgen) tijdelijk
«pon te stellen. Dat biedt
échts voor een zeer korte ter-
Leen oplossing. De landelij-
blijnbij de aanpak van vervuil-
|ewaterbodems gaat ei-van uit
it deze operatie sneller dan tot
ju toe moet verlopen. Niet voor
trekt staatssecretaris
rnltz van Haegen (Verkeer en
20 miljoen euro
ra uit voor het baggeren van
sen, sloten en grachten (bin-
debebouwde kom).
'ersnelling
eeland kan aan een versnelling
lis met voldoen, stelt het dage-
jks provinciebestuur in het Bo-
msaneringsprogramma voor
«periode 2005-2009. „Het is
poor Rolf Bosboom
MDDELBURG - Zeeuwse jon-
ftren moeten niet massaal wor-
fci gecriminaliseerd. Er zijn
{ten aanwijzingen dat het aan-
öljongeren dat strafbare feiten
pleegt, toeneemt.
wt zegt L. Smit van Bureau
zorg Zeeland in een reac-
top de uitkomsten van een en-
'ta van Jeugdmonitor Zee-
dover criminaliteit en veilig
st onder ruim 3800 leerlin-
uit de derde klas in het
tgezet onderwijs. Daarin
onder meer zeventig pro-
tetvan de jongeren zich het af
kopen jaar te hebben misdra-
pr Daaronder zijn ook ernsti-
fezaken. zoals afpersing (9 pro-
®)- drugshandel (5 procent),
staak (4 procent), beroving
«procent) en iemand tot seks
«mgen (2 procent).
^•gensSmit van Bureau Jeugd-
®g.dat zich onder meer bezig-
tadi met jeugdreclassering, is
oiets nieuws onder de zon.
«o enquête van de Zeeuwse po-
Saf enkele jaren geleden
«alfde beeld. Smit is van oor-
dat er wel erg veel aan-
jw&t is voor jongeren die soms
de schreef gaan. „Wij heb-
foook te maken met kinderen
Ce thuis worden mishandeld en
Ce echt in knel zitten, maar
,5al oiemand zich druk over
taakt."
resultaten die deze week
«ar buiten zijn gekomen, zijn
Oerdeel van een grote enquê-
waarin de derdeklassers ook
%n kregen over zaken zoals
Rondheid, relaties, seksuali-
o. school, sport, verenigingsle-
leefstijl en cultuur. De uit-
'gco van de andere thema's
•taen de komende tijd in deel
rapporten gepubliceerd
'1 e enquête zijn scholen ge-
nJu me^ewerking te verle-
Het invullen ervan, via in-
®t. gebeurde doorgaans in
deelname was ano-
E' Volgens projectleider A.
van de Jeugdmonitor is er
Ng reden om vraagtekens te
fan? de uitkomsten: „Dit is
Pejongeren zeggen en het is
li! dat we hun waarheid
L.1 nemen. Er is op voor
men h reden om aan te ne~
[5 a de situatie hier anders
e ders. Het is dan ook
hebben, maar het is
'grijk om te kunnen
en hoe het precies zit.."
dan absoluut noodzakelijk te
kunnen beschikken over een
grootschalig baggerdepot." Wat
het dagelijks provinciebestuur
daaraan wil doen, blijft onduide
lijk.
Ook voor het schoonmaken van
vervuilde bodems op land zit
het de provincie niet mee. Het
Rijk geeft minder geld aan de
provincies. Zo kan Zeeland voor
de bodemsanering komende ja
ren rekenen op ten hoogste 11
miljoen euro. Er moet een selec
tie worden gemaakt van de ter
reinen waar de behoefte aan bo
demsanering het grootst is.
Wasserijen
De aandacht richt zich met na
me op plaatsen waar in het verle
den chemische wasserijen,
scheepswerven, mossel verwer
kende-, houtverduurzamings-
en metaalverwerkende bedrij
ven stonden. Daarnaast wordt
op vijfhonderd plekken waar be
drijven gevestigd waren, onder
zoek naar de aanwezigheid van
vervuiling gedaan. De provincie
verwacht dat schoonmaken van
een groot aantal van deze loca
ties niet nodig zal zijn.
In 2005 zijn de saneringen van
de voormalige Zeeuwse gasfa
brieksterreinen klaar. Daarmee
loopt de provincie landelijk ge
zien voorop. Op 22 voormalige
stortplaatsen wordt onderzocht
of er risico's voor watervervui
ling zijn. Van 36 oude stortplaat
sen is vastgesteld dat de afdek
king onvoldoende is. De provin
cie bekijkt hoe dat opgelost
moet worden en wie dat betaalt.
Samen met de gemeenten gaat
de provincie na waar in het bui
tengebied asbestproblemen zijn,
veelal bouwvallige opstallen en
objecten. Deze inventarisatie is
pas in 2007 afgerond. Ook
wordt nagegaan waar in het lan
delijk gebied asbest als verhar-
dings- en stortmateriaal is ge
bruikt.
Restaurateur Hans Hazenbroek: „Die engel, dat moet een mooie vrouw zijn geweest."
foto Con Clasquin
door Noortje van Manen
THOLEN - Het meterslange blauwe
doek mag even naar beneden voor de fo
tograaf. De officiële onthulling van het
gerestaureerde altaarsehilderij van de
katholieke kerk in Tholen is op 24 okto
ber.
Sprankelend kleuren en een nieuwe gou
den rand komen tevoorschijn. Een hele
metamorfose vergeleken met een half
jaar geleden.
Spijkers hielden gescheurde stukken
doek van het schilderij bij elkaar dat op
andere plekken in plooien hing. Aan de
randen was het aangevreten door vocht.
„Als je het doek tussen je vingers hield,
voelde het als karton", aldus de kunst
schilder Hans Hazenbroek uit het
West-Brabantse De Heen. Hij heeft het
grootste deel van de restauratie op zich
genomen. „De verf bladderde er van
af."
Het is dat het kerkbestuur in de nok
van de kerk de verwarming uit 1937
aan het controleren was, anders had het
kerkbestuur de slechte staat waarin het
schilderij verkeerde niet ontdekt. Van
een afstand viel de schade aan de ran
den niet op.
Maar die stukken hebben wel het mees
te werk opgeleverd, weet Hazenbroek.
Samen met parochiaan Johan de Weert
heeft hij een stuk linnen van een paar
meter lang en dertig centimeter breed
onder het schilderdoek aangebracht. De
lijm kookten ze zelf in een zaaltje naast
de kerk. „Een oud recept met roggemeel
als hoofdbestanddeel. Gewoon gekocht
bij de reformwinkel."
Daarna moest het tweetal de steigers
op. „Op twaalf meter hoogte hield de
een het nieuwe doek vast en de ander
hanteerde het strijkijzer."
Broeien
Het verstevigde doek is door een houten
raamwerk verder van de vochtige muur
verwijderd en er zijn tochtgaten aange
bracht zodat het niet meer kan broeien
achter het schilderij.
Volgens Hazenbroek is De Hemelvaart
van Maria uit 1911 een bijzonder kunst
werk.
„Het is, voor zover mij bekend, het eni
ge olieverfschilderij van Huib Luns in
Jugendstil, een kunststijl met veel ver
sieringen." Voor een van de engelen
rechts heeft de vrouw van de schilder
model gestaan. „Toen we in de eindfase
bezig waren om vernis aan te brengen,
was ik altijd blij als ik weer bij die en
gel aankwam, het moet een mooie
vrouw zijn geweest", zegt de restaura
teur met een knipoog.
Dion Jonkers, secretaris van het kerkbe
stuur. is heel tevreden met het eindresul
taat. „Toen Hazenbroek vertelde dat hij
van plan was om het schilderij te vernis
sen en van een gouden lijst te voorzien,
schrokken we een beetje. We waren
bang dat het kitsch zou worden. Het is
een eenvoudig kerkje waar het werk
hangt. Maar het is heel mooi geworden,
echt prachtig."
door Emile Calon
MIDDELBURG - Een meedo
genloze bende overvallers. Deze
niet mis te verstane woorden ge
bruikte de Middelburgse offi
cier van justitie R. Jeuken om de
mannen te beschrijven die ver
antwoordelijk zijn voor de
roofoverval in maart op de fami
lie Polderman in Hansweert.
Bij de overval op zijn woning
werd de tachtigjarige berger
Leen Polderman zwaar mis
handeld. Twee weken later
stierf hij aan die verwondingen.
Hij liet een ontredderde en
machteloze familie achter, zo
bleek gisteren uit. een brief van
zijn vrouw die tijdens de zitting
van de rechtbank werd voorgele
zen door een huisvriend. Plet is
maar de vraag of het lukt het
bergingsbedrijf van Polderman
voort te zetten, vervolgde hij.
„Dat is een bijna niet te volbren
gen taak."
In de nacht van 20 op 21 maart
drongen drie jonge Roemenen
de woning met geweld binnen,
Het was hen te doen om het geld
en het goud dat daar zou liggen.
Zodra ze de wakker geschrok
ken Leen Polderman zagen
sloeg een van hen hem met een
hamer neer. Daarna werd Pol
derman ook nog geslagen, ge
schopt en getrapt. Terwijl hij he
vig bloedde werd hij ook nog
eens gekneveld omdat de daders
bang waren dat de zwaar gewon
de man nog zou kunnen ontsnap
pen. Zijn vrouw werd ook hard
aangepakt.
Nadat het trio het huis had door
zocht verlieten de drie de wo
ning en bekommerden ze zich in
het geheel niet om de hulpeloze
slachtoffers.
Rechtbankvoorzitter R. La-
meyer vroeg bijna vertwijfeld of
het hen dus echt alleen maar om
het geld ging. „U heeft tijdens
die hele overval niet gedacht,
waar ben ik nu in hemelsnaam
mee bezig?" Na een stilte van de
kant van de verdachten probeer
de hij het opnieuw: „Waarom
was al dat geweld nodig?" Weer
bleef het stil. Echter niet van de
kant van de familie, in groten ge
tale aanwezig in de rechtbank.
Een aantal van hen kon de gede
tailleerde beschrijving van het
geweld tegen het echtpaar Pol
derman maar met zeer grote
moeite aanhoren.
Onrust
Dat geweld tegen de 'legende
Leen Polderman', aldus de offi
cier, heeft grote onrust veroor
zaakt in vooral Zeeland. Brute
roofovervallen op een woning
zijn bijna uniek. Volgens hem
moet je je in je eigen huis veilig
kunnen voelen. Door het optre
den van de Roemenen heeft dat
gevoel een deuk opgelopen. Hij
was ook zeer duidelijk in zijn
oordeel over de twee Roemeense
mannen die de drie jonge 'kans
loze illegalen' naar Nederland
hadden gehaald om in Hans-
weert het vuile werk te doen.
„Zware criminelen." Hij eiste
gisteren zeer langdurige gevan
genisstraffen tegen het vijftal.
De straffen, geëist tegen het
drietal, lopen uiteen van 18 tot
15 jaar cel. De jongeman (20)
die de hamer hanteerde moet
wat hem betreft achttien jaar
worden opgesloten. De 22-jari-
ge, die de gewonde Polderman
in z'n gezicht schopte, mag van
hem 16 jaar lang de cel in. Hun
kompaan hoorde 15 jaar eisen,
de twee andere Roemenen mo
gen elk 17 jaar. Ten slotte eiste
hij ook nog één jaar cel tegen
een vriendin van een van de
oudere Roemenen. Ze speelde
een kleine rol bij het naar Neder
land halen van de drie jonge
mannen en het voorbereiden
van de overval.
De advocaten van de drie jon
gens voerden aan dat de jonge
mannen slachtoffers waren van
de twee oudere Roemenen. Die
hadden het trio onder bedrei
ging van geweld gedwongen in
te breken. Ook hadden ze hen
verteld dat Leen Polderman een
zeer gevaarlijk iemand zou zijn.
Om die reden waren ze hem di
rect te lijf gegaan.
De advocaten van de oudere
Roemenen stelden dat hun cliën
ten niets van doen hadden met
de overval.
Vandaag wordt de zitting voort
gezet. Dan moeten de twee be
denkers van de overval op Pol
derman voor de rechtbank ver
schijnen.
De rechtbank doet op 28 okto
ber om 14.00 uur uitspraak.
TERNEUZEN - De gemeente Terneuzen doet mee aan
een proef voor het apart inzamelen van luiers. Het experi
ment, dat voorlopig twee maanden duurt, moet duidelijk
maken of veel huishoudens bereid zijn gebruikte luiers
apart in te leveren. Vanaf maandag 18 oktober staan er re-
cyclecontainers bij de kinderdagverblijven Het Kootertje
(Terneuzen) en Duimelotje (Hoek) en peuterspeelzaal De
Sprong (Zaamslag). Bij het recyclen van luiers worden pa
pier, kunststof en groene energie gewonnen. Een gedeelte
van de reststoffen kan nog worden verwerkt tot compost,
terwijl het afvalwater biologisch wordt afgebroken. De re-
cyclekosten liggen lager dan de huidige verbrandingsta
rieven. In een gemeente waar ruim 3,5 miljoen luiers per
jaar worden gebruikt, kan het dus aanlokkelijk zijn om
het baby- en peuterafval apart in te zamelen.
TERNEUZEN - Ziekenhuis Zeeuws-Vlaanderen krijgt de
landelijke primeur van een nieuw systeem dat ervoor
moet zorgen dat minder mensen in het ziekenhuis belan
den doordat ze verkeerde medicijnen voorgeschreven heb
ben gekregen.
Het ziekenhuis zorgt samen met ziektekostenverzekeraar
OZ zorgverzekeringen voor deze innovatie in de gezond
heidszorg. Door toepassing van een tot nu toe unieke elek
tronische inzage in de medicatiegegevens van patiënten,
wordt de zorgverlening verbeterd.
Ziekenhuis Zeeuws-Vlaanderen is het eerste ziekenhuis
dat begint met de pilot. Later dit jaar volgen vier andere
ziekenhuizen. Dit najaar zijn de verzekeraars Vecozo, OZ
zorgverzekeringen, CZ, Amicon, Agis en Info Support be
gonnen met het gezamenlijke onderzoeksproject MedDos.
Dit project houdt in, dat op basis van de bij de zorgverze
keraars beschikbare declaratiegegevens een medicatiedos
sier wordt samengesteld. De beoogde oplossing voor een
landelijk dekkend medicatiedossier is op zijn vroegst pas
medio 2006 gerealiseerd. De ervaringen met MedDos kun
nen helpen bij de ontwikkeling hiervan.
Jaarlijks zijn er in Nederland naar schatting 90.000 zie
kenhuisopnamen als gevolg van vermijdbare medicatie-
fouten. Via het computerprogramma MedDos krijgen spe
cialisten snel en direct inzage in de declaraties van medi
cijnen van een patiënt op het moment dat dit voor de be
handeling nodig is. Specialisten kunnen de gegevens al
leen opvragen na toestemming van de patiënt.
Het onderzoek wordt wetenschappelijk begeleid door pro
fessor Guus Schrijvers vanuit het Julius Centrum van de
Universiteit van Utrecht. Bij een positief resultaat is het
de bedoeling om MedDos breed beschikbaar te stellen.
TERNEUZEN - Het injecteren van de scheuren in de fun
dering moet het nieuwe Checkpoint stevig in de Terneu-
zense Westkolkstraat verankeren. Het nieuwe horeca-
pand (koffieshop annex café) verzakte enkele weken gele
den, waardoor het stalen karkas uit het lood kwam te
staan. Een damwand in de slappe grond was niet voldoen
de om de fundering de nodige stevigheid te geven. Met het
injecteren van de eerder ontstane scheuren moet daar ver
andering in gebracht kunnen worden, stellen specialisten
Hoofdaannemer Gebroeders De Bruijne verwacht binnen
een week de eigenlijke bouw te kunnen hervatten. Als de
winter niet te streng is, kan het nieuwe Checkpoint dan
volgend voorjaar in gebruik worden genomen.
door Rolf Bosboom
OVEZANDE - De organisatie
van de campagne 'Fiets naar je
werk' is teleurgesteld in het pro
vinciebestuur. Dat zet de subsi
die voor de jaarlijkse actie stop
en gaat in plaats daarvan vanaf
volgend jaar de commerciële te
genhanger Trappers financieel
steunen.
Het Zeeuws Platform Duurza
me Ontwikkeling organiseert
'Fiets naar je werk' sinds 1992.
De campagne wil mensen stimu
leren de fiets te gebruiken voor
het woon-werkverkeer. Tussen
1 april en 1 oktober houden deel
nemers het aantal afgelegde kilo
meters bij. Werkgevers kunnen
per kilometer een bedrag sponso
ren. De opbrengst is bestemd
voor projecten in ontwikkelings
landen.
Het provinciebestuur, dat er na
drukkelijk naar streeft het fiets
gebruik tè bevorderen, heeft de
actie steeds gesubsidieerd, maar
stapt nu over naar Trappers.
Het belangrijkste verschil is dat
deelnemers punten vergaren
waarmee ze recht hebben op ca
deaus voor zichzelf. De verwach
ting is dat mensen daardoor
meer worden gestimuleerd om
deel te nemen.
Landelijke subsidie
Coördinator A. Phernambucq
van 'Fiets naar je werk' heeft er
op zich begrip voor dat de pro
vincie bekijkt of er andere ma
nieren zijn om het woon-werk
verkeer per fiets te bevorderen.
Nu komen er echter in Zeeland
twee campagnes naast elkaar,
want zolang de landelijke subsi
die overeind blijft is 'Fiets naar
je werk' niet van plan te stop
pen. „Je krijgt een zekere con-
TERNEUZEN - De Vereni
ging ter Bescherming van het
Ongeboren Kind, afdeling Oost-
Zeeuws-Vlaanderen houdt don
derdag 4 november een openba
re bijeenkomst in de Gerefor
meerde Kerk De Levensbron
aan de Sloelaan 40 te Terneu
zen. De bijeenkomst begint om
20.00 uur.
currentie en dat vinden we niet
gelukkig, zeker niet omdat er in
het land nog genoeg regio's zijn
die op dit gebied nog redelijk
braak liggen."
Phernambucq zet ook vraagte
kens bij het Trappers-systeem,
dat volgens hem ingewikkeld en
kostbaar is. De fietsen worden
voorzien van een chip. Een regis
tratiepoortje bij de werkgever
registreert vervolgens automa
tisch het aantal kilometers. Be
drijven moeten daardoor eenma
lig 2500 euro investeren en een
maandelijks bedrag betalen.
Deelname aan 'Fiets naar je
werk', waarbij de betrokkenen
de kilometers op kaarten of via
internet bijhouden, is gratis.
De kosten zorgen ervoor dat
maar een beperkt aantal bedrij
ven en instellingen aan Trap
pers kan meedoen. „In de prak
tijk is er ook nog geen enkel be
wijs voor dat de persoonlijke
prikkel, het werken met cadeau
tjes, echt werkt", stelt Phernam
bucq Desondanks was, als de
provincie daar wel van over
tuigd is. ook 'Fiets naar je werk'
bereid haar systeem te vernieu
wen. „Maar er is geen enkel
overleg met ons geweest. Dat is
wel iets wat we betreuren."
Dat de formule van de inmid
dels traditionele campagne zou
zijn uitgewerkt, gaat volgens
Phernambucq evenmin op. Wel
iswaar was de laatste jaren spra
ke van een teruglopend aantal
deelnemers, maar die trend
werd dit jaar dankzij een wer
vingscampagne radicaal omge
bogen.
Met 4350 fietsers lag het aantal
ongeveer duizend hoger dan vo
rig jaar. Zij legden samen zo'n
vier miljoen kilometer af. De op
brengst bedroeg bijna 50.000 eu
ro, bestemd voor projecten in
Ethiopië, Brazilië en op de Fili-
pijnen.
In een bericht gisteren in de PZC over
de Maritieme Dag Vlissingen die zon
dag in Cinecity wordt gehouden, staat
dat het schip de Kungsholm bij de Ko
ninklijke Scheldegroep bezichtigd kan
worden. Dat is niet juist Tijdens de Ma
ritieme dag in Cinecity wordt een schil
derij van de Kungsholm van de Vlissing-
se schilder Jan de Quelery gepresen
teerd.
