Ylijn ringtone is mijn identiteit
'ZC
Kunst van de Aldi
es in kantoor guerrilla in strijd tegen rattigheid
V erbou w wij zers
voorkomen tranen
25
)mzet telefoonmelodietjes geschat op twintig miljoen per jaar
"d-kwaliteit
Autoverkoop Europa stijgt
Degussa verkoopt divisie
Rodamco koopt in Parijs
Handel met buitenland groeit door
profijt
donderdag 14 oktober 2004
sliederentophits, dieren-
„iden, je eigen stem of mix:
lereen wil zijn eigen belletje
,a;n mobiele telefoon. Want
nee kun je je onderschei-
Lan de rest. Vooral jonge-
kopen zich suf aan ringto-
tor plezier van de handel.
ft zijn de grootste concur-
tan Nike."
m Nathanaël Veldhuijsen
et irritante stemmetje uit
de mobiel van Patricia
fondemians (17) schalt luid
or de trein. 'Patricia ben je
Patricia neem eens op.'
industrie ontwikkelt con-
inu nieuwe technieken en
issingen voor mobieltjes,
aden de oude toestellen
lechts één geluid (monofoon),
nieuwe kunnen tientallen
lyfone ringtones tegelijk
bijna van cd-kwaliteit.
eenvoudigste meerstemmi-
beltonen zijn vierstemming,
complexere akkoorden be-
uit 24-, 32- en 48-stemmi-
geluiden. Het is alsof je met
Bvingers tegelijk op een pia-
speelt. Hoe goed de gelui-
klinken, wordt bepaald
de geluidschips en de luid-
'kertjes in de telefoons.
•mode telefoons kan aan
deuntje ook stemgeluid
jrden toegevoegd. Met de
>mst van 'Real Music' (digita-
geluidsfragmenten) kan
muziek van een cd wor-
gebruikt als ringtone.
inds enkele maanden is Xing-
te koop, software waar-
iedereen een stukje cd of
mp3 kan installeren. Gebrui-
kunnen ook zelf ringtones
imponeren en sinds twee jaar
eigen stemgeluid opne-
maar volgens aanbieder
itch kiezen jongeren liever
k'bestaand stemgeluid.
zijn te verkrijgen
websites. Anderen aanbie-
opereren via wap-toestel-
en leveren tones die vanaf
lobiel besteld moeten wor-
Belbedrijven als KPN en
idafone krijgen flinke vergoe-
ingen voor het versturen van
imuziekjes. Auteursrechte-
Drganisatie Buma/Stemra ont-
ngt twaalf procent van de
mzet voor een compositie,
populariteit van liedjes is
jna even goed af te lezen aan
verkoop van ringtones als
de verkoop van de cd's. Er
ijn al muzikanten die fragmen-
van hun nieuwe cd ook als
ngtone aanbieden. GPD
„Dat is de jouwe", sist vrien
din Suzanne Bus (16). Opge
wekt neemt de scholier haar te
lefoon op.
Ze vindt het een 'cool stemme
tje', zegt ze trots na het ge
sprek. Er zijn maar weinig
mensen met zo'n ringtone,
daar is ze van overtuigd. Vrien
din Suzanne, die zelf het deun
tje van tophit 'Dragostea din
tei' op haar mobiel heeft,
knikt: „Typisch Patricia, die
wil altijd opvallen."
De ringtone is dé manier om je
te onderscheiden, zegt trend-
watcher Marcel Bullinga. „Dat
doen jongeren al met hun mo
biel, de ringtone geeft een
extra accent." Sportief, alter
natief of gelovig: voor elke
identiteit bestaat een beltoon.
Het Rooms-Katholiek Kerkge
nootschap in Nederland biedt
op de internetsite catholictu-
nes.nl zelfs muziek aan om 'de
Heer met je mobieltje te wor
shipped. Op meer dan hon
derd Nederlandse websites is
voor enkele euro's een herken-
ningsmelodietje te halen. Scho
lieren geven er steeds meer
geld aan uit. Volgens Bullinga
delen ze de nieuwste tones
graag met vrienden. „Dat is de
kick. Hoe unieker, hoe beter.
Op den duur gaan ze zelf hun
beltonen mixen. Dan hebben
ze iets helemaal van zichzelf."
Ringtones zijn big business.
Bladen als Aktueel, Weekend,
Spits en Metro staan vol met
advertenties voor de nieuwste
toontjes. Er wordt grof aan ver
diend: in Nederland ligt de om
zet rond de twintig miljoen eu
ro per jaar. Wereldwijd is dat
zelfs 3,5 miljard euro, veertig
procent meer dan twee jaar ge
leden. Marktanalisten verwach
ten in 2008 een omzet van 7
miljard euro.
Luc Maas is eigenaar van Tut-
ch Mobile Media dat het deun
tje 'Patricia, waar ben je' fabri
ceerde. Hij verkoopt wereld
wijd 20.000 verschillende to
nes, in ongeveer tien versies
voor verschillende telefoons.
Via de websites van TMF en ra
dio 538 worden ze in Neder
land aan de man gebracht.
„Waar jongeren zich eerst on
derscheidden met kleding,
doen ze dat nu met hun deun
tjes op de mobiel", zegt de voor
malige commercieel directeur
van KPN Mobile. „We zijn de
grootste concurrent van Nike
geworden."
Verslaving
Voor sommigen is het deuntje
bijna een verslaving. „Een vér
gaande hobby", bevestigt Den
nis Vos (21). Uit zijn telefoon
klinkt 'Hand in hand' van zijn
favoriet Feyenoord. Op zijn mo
biel staan zestien voetballied
jes waaronder 'You'll never
walk alone' van Liverpool. Hij
plukt ze bijna wekelijks van in
ternet en besteedt er 'minstens'
twintig euro per maand aan.
„Mijn vrienden vinden me een
freak, maar zij zijn toch een
beetje jaloers op mijn vond
sten." De Belgische studente
Els Sannen (23) is een 'fèest-
beest'. dat blijkt wel uit het
swingende 'Viben'. „Mijn ring
tone, dat ben ik", lacht San
nen.
Volgens Huub Nelis, directeur
van communicatiebureau
Youngworks. is de ringtone
een voorbeeld van 'customized
confection' (confectie op
maat). „Jongeren van nu vor
men een plak-en-knipgenera-
tie. Ze stellen hun identiteit sa
men door van alles bij elkaar
te zoeken." Ook volwassenen
laten zich niet onbetuigd. Op
de werkvloer proberen colle
ga's elkaar te overtreffen met
de gekste en leukste deuntjes.
Volwassenen van verenigingen
en fanclubs willen maar al te
graag duidelijk maken wie ze
zijn en waar ze voor staan.
Op de landelijke conferentie
van de bond voor Oranjevereni
gingen afgelopen zaterdag in
Ede klonk het Wilhelmus en
het 'Nederland oh Nederland'
van André Hazes uit menig te
lefoontje van een patriot.
Luc Maas van Tutch verwacht
dat de goudmijn van ringtones
eens opdroogt. De rechten wor
den steeds duurder. „We beta
len al voor de auteursrechten,
en daar komt het gebruik van
de artiestennamen en extra kos
ten voor de originele muziek
fragmenten nog bij. Op den
duur maak je dan nog amper
winst."
Paul Solleveld, directeur van
de Nederlandse vereniging
voor producenten en impor
teurs van beeld- en geluidsdra
gers. lacht: „Ik geloof niet dat
aanbieders van beltonen lijden
onder nieuwe afspraken. Niet
voor niets zijn al die 06-seks-
lijnaanbieders overgestapt
naar de ringtones.GPD
Sportief, alternatief of gelovig: voor elke identiteit is een ringtone te koop.
foto Harmen de Jong/GPD
!Ue doen als je middenin de
tigheid op kantoor belandt?
baas een dwangneuroot
torast is, die je genadeloos
few af te fakkelen. Neem
1 in kantoorguerrilla.
*hoe de rat is te neutralise-
hoe 'de hazen lopen'.
r]e het weet, heeft Machia-
je opeens chef helpen wor-
jftCathérine van der Linden
Jet zijn vooral leidinggeven-
Aden, en een aantal bijt na-
- die zich in de bossen van
totorgen komen bekwamen
"ntoorguerrilla. Ze werken
tot doorsnee grote bedrijf.
°wiedereen geldt dat de krui
en op kantoor, met macht
rozet, hen boven het hoofd
In hun hoofden smeult
verlangen: als ik mijn ellebo-
'oer punten, kan ik de rattig-
J;van m'jn opponenten mis
ken verslaan.
Willem Hoogduin leert hun te
rug te vechten. Met een reputa
tie als klinisch psycholoog
(ex-Reinier de Graaf Gasthuis,
ex-Robert Fleury Stichting) en
de uitvoering van een stand-up
comedian werkt hij de basis
principes van de kantoorguerril
la in een dag uit.
Hij leent daarbij net zo veel van
de maffia ('Rattigheid moet in
je zitten. Je moet kalm kurihen
zeggen: Vito, take him outside')
als van de boeddhisten ('Buig
als riet in de storm') en de bewe
gingsleer Tai Chi ('Vloer de te
genstander in zijn eigen aan
val'). Maar zijn favoriete uit
drukking komt van politiek filo
soof Niccolo Machiavelli:
dwing respect en angst af. maar
zorg dat ze je niet haten.
De allereerste les om de kansen
in een machtstrijd te laten ke
ren: wees als een blinde muur.
Laat verwijten van je afglijden
zonder kwaad te worden. In
emotie zit geen strategie, en in
strategie hoort geen emotie te
zitten. Het verstand moet domi
neren.
Hoogduin heeft Leo die les la
ten leren. Afdelingschef Leo
werd regelmatig door de verwij
ten van zijn narcistische direc
teur klemgezet. Zijn baas vond
hem traag en eigenzinnig en wil
de eigenlijk een ander op zijn
post. Leo ontstak steevast in
woede.
Daarop trainde hij zich in de
strategie van Watslawick: als
twee mensen tegelijk aan een
touw links en rechts van de
mast van een boot trekken,
blijft de boot in evenwicht.
Laat er één los, dan kapseist de
boot. Dus leerde Leo de verwij
ten van zijn baas ongeëmo
tioneerd te beantwoorden met
'het spijt me' en 'ik zal mijn
best doen'. De directeur had het
niet meer. Zijn agressie liep op,
totdat het personeel massaal
partij trok voor Leo. De direc
teur is uiteindelijk op non-ac
tief gesteld. Leo heeft zijn plek
overgenomen.
Les twee om boven te komen,
terwijl je onderop ligt: wil je de
guerrilla winnen, dan moet je je
zwaktes kennen. Zoals de Dalai
Lama zegt: als je verliest, ver
lies dan de les niet. Verdiep je
er in. Dat levert meer heil op
dan successen. Van daaruit
doorbreekt een guerrillastrijder
zijn oude patronen.
Les drie in kantoorpolitiek: ont
dek hoe de hazen lopen. Hazen
zijn de niet-formele, invloedrij
ke personen in een organisatie
Zij vinden altijd hun weg in het
delicate politieke spel. Of er nu
- in guerrillataal - een zwakke
koning in een bedrijf regeert,
met steevast, sterke baronnen
onder hem, of een sterke koning
met traditiegetrouw zwakke ba
ronnen.
Chris weet inmiddels hoe nodig
het is om de hazen te kennen
Het hoofd facilitaire dienst
heeft zijn mensen verwaar
loosd, omdat hij een lobby voer
de voor het behoud van zijn af
deling. Onder het personeel, dat
dat niet wist, ontstond een op
stand. Het eiste leiding én meer
inspraak. In die crisis liet het
managementteam het hoofd er
alleen voor staan.
Meebuigen
Chris kreeg opdracht om guer-
rillales één tot en met drie toe
te passen. Hij moest zijn zwak
tes onderzoeken, meebuigen via
een 'mea culpa' en de opstandig-
ste hazen opsporen. Chris
schroefde zijn lobby terug en
keerde halve dagen terug op de
afdeling. De zeven opstandige
hazen kregen elk de leiding
over een nieuwe commissie.
Chris kreeg daardoor minder en
de opstandelingen méér werk
Binnen een jaar waren ze ver
trokken.
En les vier in de spoedcursus
van Willem Hoogduin luidt: ana
lyseer de sterke spelers om je
jpschurtding. Veertig jaar geleden
feed m Amsterdam de eerste mo
le kunstgalerie rond. Maar niet
J el was een bakfiets waarmee
rij en werden uitgevent. De politie
J'JjPrachlige prenten waren het.
^efgenadigd kunstenaar Aat
1 j!C,n kan tekenen als Rem-
r VJeldhoen tekent en schildert
Andere naakte mannen en vrou-
nJna, hem 20 «itkomt twee
tegelijk. Aan het paren.
Ker bekend is Rembrandt aan
ton «ml 6mo('eilen niet toe geko-
ine'lef/t h'j een vrouw getekend
tanJt° e iaar 'ater> net als de
L|prenlen, opschudding had kun-
kuZ?kcn-De vrouw zat op haar
racl haar rok omhoog en plaste
jjjl j.™1!18iraa' van zich af. Een ets uit
e ln °nze moerstaal Het pissen
de vrouwtje wordt genoemd en in het
Engels A woman making water.
De bakfiets reed ook naakten rond. Dat
mocht niet, hel was pornografie en por
no mocht later pas, in kleur bij de Bru-
na en de Ako. Veldhoen was het hele
maal niet te doen om het verspreiden
van porno, hij wilde zijn knappe staal
tjes kunst voor weinig geld aan het pu
bliek aanbieden.
Kunst voor het volk. Dat kan alleen
met druktechniek. Die gebruikte Rem
brandt ook. Van een tekening, gekrast
in een etsplaat, kunnen eindeloos af
drukken gemaakt worden. Ook van een
gladde steen worden prenten gedrukt,
litho's. En deze vlakdruktechniek heeft
wat teweeg gebracht. Moderne drukper
sen zijn vlakdrukpersen, ze maken lit
ho's. Deze krant is ook een litho. Als hij
wat langzamer gedrukt zou zijn ge
weest, en op wat beter papier, had op
elke bladzij tussen het nieuws een
droom van een prent voor het uitknip
pen kunnen staan. Lijstje er om. glazen
plaatje ervoor en aan de muur. Kunst!
Aat Veldhoen gebruikte een vorm van
de lithografie. Hij vermenigvuldigde
zijn prenten op een offsetpersje en
noemde ze rotaprenten. Ze zijn inder
tijd gelukkig niet allemaal in beslag ge
nomen en vernietigd. Ze duiken op bij
antiquariaten en moeten nu toch weer
meer opbrengen dan wat Veldhoen be
doelde. Maar als het aan de Aldi ligt
worden er nieuwe bijgedrukt.
Sensationeel nieuws is het waar men in
de media wonderlijk genoeg niet warm
of koud van werd tot nu toe. De Aldi
verkoopt kunst. Om wat voor redenen
precies komen we niet te weten want
de Aldi heeft geen telefoon. Maar in
een klein berichtje van het ANP, vorige
week, zei een woordvoerder van het Bel
gische handelshuis dat de kunstwerken
aan Aldi levert: „Zo wordt werk van
jonge, eigentijdse kunstenaars door de
gunstige prijzen toegankelijk gemaakt
voor een breder publiek. Aan de andere
kant krijgen de kunstenaars de kans
zich tot een groter publiek te wenden."
Veertig jaar na de bakfiets, een halve
meter breed kunstwerk bij de kruide
nier in een lijst met een plaat ontspie-
geld glas ervoor en dat voor de prijs
van slechts 12,99 euro. Want ook als ze
in de cultuur gaan, halen kruideniers
dat centje van de prijs af omdat ze 13
euro zo lelijk vinden klinken.
Wat ik er van zag, in een Aldifolder, is
abstract en nog lang geen Veldhoen. Er
is een ander verschil met de bakfiets
kunst. De Aldi doet wat in de hoog
drempelige kunsthandel ook praktijk
is: 'verzeldzaming'. De ingelijste pren-
BRUSSEL - De verkoop van nieuwe auto's in de vijftien
oude lidstaten van de Europese Unie is in de eerste negen
maanden van dit jaar met 1,4 procent gestegen. In septem
ber daalde de afzet wel met 0,7 procent in vergelijking
met dezelfde maand van vorig jaar. In de tien nieuwe lid
staten ging de verkoop met 0,9 procent achteruit. Dat
blijkt uit gisteren verspreide cijfers van de Europese orga
nisatie van autoproducenten Acea.
In Denemarken groeide de markt in negen maanden tijd
met 23,9 procent. Met een daling van 2,5 procent ten op
zichte van de periode januari tot en met september vorig
jaar zit de Nederlandse automarkt het meest in het slop.
In de nieuwe lidstaten zorgt vooral Tsjechië voor de da
ling van de verkoopcijfers, met een achteruitgang van
12,2 procent.
De Volkswagen-groep blijft de grootste producent in Eu
ropa met een totale afzet van ruim 1,9 miljoen nieuwe au
to's. Renault is in Europa het populairste merk. gevolgd
door Volkswagen, Opel, Ford en Peugeot. Mercedes kende
de grootste achteruitgang met een daling van 6,6 procent
in de eerste negen maanden ANP
FRANKFURT - Het Duitse chemieconcern Degussa ver
koopt het bedrijfsonderdeel dat ingrediënten voor levens
middelen en dranken maakt. De zakenbank Lazard heeft
opdracht gekregen op zoek te gaan naar belangstellen
den.
De divisie zal vermoedelijk 600 a 700 miljoen euro opbren
gen, zo hebben The Wall Street Journal en andere zaken
kranten gisteren gemeld. Het bedrijfsonderdeel heeft
2400 werknemers in 21 landen en boekte vorig jaar een
omzet van 547 miljoen euro. ANP
AMSTERDAM - Rodamco Europe heeft in Parijs bijna
14.000 vierkante meter winkelruimte aangeschaft in het
winkelcentrum Parly 2. De vastgoedbelegger maakte gis
teren bekend daarvoor 27 miljoen euro te hebben betaald
aan de vorige eigenaar Parly Hausmann.
Investeerder Corio heeft in Lille een kantoor verkocht
voor 29 miljoen. ANP
VOORBURG - In een jaar tijd is de waarde van de handel
met het buitenland fors gestegen. In augustus steeg de in
voer vergeleken met een jaar eerder met 20 procent naar
18,2 miljard euro. De uitvoer kwam 18 procent hoger uit
op 19,8 miljard euro,
Dat blijkt uit gisteren gepubliceerde cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek (CBS). Een deel van de
waardestijging kwam door hogere prijzen.
Vooral de waarde van de invoer uit landen buiten de Euro
pese Unie, met name de Verenigde Staten en China, liet
een forse stijging zien: met 26 procent naar 8 miljard. De
uitvoer was 19 procent hoger en bedroeg 4,6 miljard euro.
Binnen de Europese landen was de waardestijging min
der: 16 procent hoger voor de invoer en 18 procent voor
de uitvoer.
De stijging in waarde van de internationale handel is al
sinds maart aan de gang, In juni was de sprong omhoog
zelfs bijna twee maal zo hoog als in juli. ANP
heen. Hoe ontregel je hen? De
psychopaat ('overal te vinden,
ook in directies') schakel je uit
door hem duidelijk te laten we
ten dat je minstens zo gevaar
lijk bent. Naar de perfectionisti
sche dwangneuroot kan het
best worden geluisterd. Die
heeft feilloos in de gaten waar
in het bedrijf tekort schiet. Aan
dacht neutraliseert hem.
De nareist destabiliseert ieder
een om hem heen binnen vijf mi
nuten door elke waarheid te ver
draaien. Bak vooral zoete koek
jes met hem. Een minderheid
van deze ziekelijk om zichzelf
gevende collega's kan gevoelig
zijn voor het feit dat je zelf 'ook
een zéér bijzonder mens bent'.
Hoogduin sluit zijn spoedcur
sus kantoorguerrilla af Moet ie
dereen het nagelbijten laten en
zelf een rat worden om het ver
te schoppen? Beter van niet,
vindt hij. Voor alle nagelbijters:
zorg dat je respect knjgt en het
werk je niet verteert. GPD
ten zijn reproducties, dus drukwerk en
dat kan in enorme oplagen gemaakt
worden om de prijs per prent laag te
houden. Kunsthandelaren willen dat
niet. Ze beperken de oplage, zorgen dat
het product schaars is en hopen zo op
een hoge prijs. Toen Nederlandse garna-
lenvissers zoiets deden werd ze dat ver
boden door de mededingingsautoriteit.
Maar een litho is geen garnaal en kunst
handelaren hebben een wit boordje.
De Aldi mag dan een breed publiek van
kunst willen voorzien, het moet weer
niet te breed. De kunstwerken zijn ge
drukt in een gelimiteerde oplage, zijn
genummerd om de zeldzaamheidswaar-
de te verhogen (van nummer 67 is er
maar één!) en stuk voor stuk onderte
kend door de kunstenaar. Die bakfiets
was toch radicaler.
door Wouter Klootwijk
door Brenda van Dam
Of je nu een dakkapel laat
plaatsen, een badkamer
laat aanleggen of je huis iso
leert, een verbouwing is al
tijd een hele klus. Een aantal
bouw- en consumentenorga
nisaties heeft een reeks infor
matieve folders uitgebracht,
Verbouwwijzers, die ook van
internet kunnen worden ge
haald. In de Verbouwwijzers
wordt aandacht besteed aan
technische aspecten, vergun
ningen, energiebesparing, het
gebruik van milieuvriendelij
ke materialen en de zakelijke
kanten van een klus.
De afspraken tussen aanne
mer en opdrachtgever kun
nen schriftelijk worden vast
gelegd met een Verbouwings
overeenkomst. Zo'n stan
daard bouwcontract is opge
steld door de Vereniging Ei
gen Huis en de stichting
BouwGarant, een organisatie
waar zo'n tweeduizend aan
nemers bij zijn aangesloten
die aan strenge eisen vol
doen. „Een Verbouwingsover
eenkomst biedt zowel voor de
consument als voor de uit
voerder duidelijkheid", zegt
Hans André de la Porte,
woordvoerder van Vereni
ging Eigen Huis. Het stuk
biedt vooraf duidelijkheid
over planning, matenalen. te
keningen en uiteraard ook
over aanneemsom, stelposten
en betalingstermijnen.
Mocht er ondanks deze af
spraken toch een conflict tus
sen opdrachtgever en aanne
mer ontstaan, dan biedt de
Verbouwingsovereenkomst
een helder stuk op basis waar
van een kantonrechter of de
Raad van Arbitrage voor de
Bouw een uitspraak kan
doen. „Wij krijgen nogal eens
de problemen van verbouwin
gen onder ogen", vertelt
André de la Porte. „Vaak
heeft een aannemer dan zelf
maar wat op papier gezet.
Als een aannemer niet met de
Verbouwingsovereenkomst
wil werken, mag je genist arg
wanend zijn."
De Verbouwwijzers opperen
ook de mogelijkheid om de
VerBOUWgarantie af te slui
ten. Dat kan alleen bij aanne
mers die zijn aangesloten bij
de stichting BouwGarant. De
VerbouwGarantie beschermt
tegen de financiële risico's.
Wanneer een aannemer fail
liet gaat krijg je met de Ver
BOUWgarantie de kosten
voor afbouw door een andere
aannemer vergoed. Als er ge
breken zijn in de constructie
kunnen de meerkosten wor
den vergoed. Soms komt het
voor dat er bij oplevering ge
breken zijn die de aannemer
met kan of wil herstellen.
Dan kan een derde partij wor
den ingeschakeld en worden
de meerkosten door BouwGa
rant vergoed. De VerBOUW
garantie sluit je af voor 23 eu
ro bij een verbouwing met
een aanneemsom tot 22.689
euro; bij een verbouwing van
158.823 euro of meer kost het
204 euro. Maximaal wordt er
tot 15 procent van de aan
neemsom vergoed. De Ver
BOUWgarantie kan zowel
door de aannemer als door de
opdrachtgever worden aange
vraagd en moet worden aan
gevraagd vóórdat de verbou
wing begint.
Verzekering
Als er een vaste aanneemsom
is afgesproken, dan wordt de
ze meestal in termijnen be
taald Stichting BouwGarant
heeft richtlijnen voor een pas
sende betalingsregeling in
drie tot vijf termijnen; steeds
als er een fase in de verbou
wing gereed is. Een fors deel
van het bedrag wordt daarbij
pas bij oplevering betaald.
Goede afspraken over de be
talingstermijnen zijn dus be
langrijk. „Laatst hadden we
een mevrouw die een serre
liet aanbouwen. Nadat ze de
laatste termijn had betaald,
ging de aannemer er vandoor
en zat ze met een serre die
nog lang niet klaar was",
geeft André de la Porte als
voorbeeld. Het is ook goed te
informeren of de aannemer
goed verzekerd is. Schade
door de aannemer aan het
werk, andere eigendommen
van de opdrachtgever of aan
eigendommen van derden,
kunnen worden gedekt door
een CAR-verzekering (Con
structions All Risks). Een goe
de aannemer heeft een CAR-
én een aansprakelijkheidsver
zekering. GPD
