ratis opleiding en baangarantie
Startdatum Zeelandhallen onzeker
Leefbaarheid
Y erseke
onder druk
Laaggeletterden
J
toeb wil tekort aan technisch personeel voorkomen
inde aan
ijging aantal
leuntrekkers
Zelfs als het buiten vriest voelt het
warm aan als je een koelcel uitkomt
C1000 trekt vertrekregeling in
Klachten over vrije energiemarkt
Mosa Porselein failliet
Brussel bestrijdt schimmel in koffie
üe; 0113-315649
K.pZC n'
ifredactie@pzc.nl
J bus 31,4460 AA Goes
1 identie-exploitatie:
Ten Midden-Zeeland: 0113-315520;
^.Vlaanderen: 0114-372770;
naai: 0204562500.
nderdag 14 oktober 2004
ASML ziet
chipmarkt
verzwakken
Jeffrey Kutterink
Een gratis (technische)
,jding en een baangarantie,
innee wil de Stichting onder
la bedrijfsleven (Stoeb) zor-
i dal meer scholieren kiezen
techniek, dat scholen vol
rode leerlingen krijgen, maar
renal dat er geen tekort ont-
aan technisch personeel,
ilk bedreigend voor de con-
latiepositie van het Zceuw-
(drijfsleven."
zes jaar stopt dertig pro
van de werknemers in de
■rjwse industrie met werken,
v betekent dat duizenden
isen uittreden. Een samen-
togsverband tussen be
kleven en de twee regionale
sidingencentra (ROC's) in
land moet ei-voor zorgen dat
j scholieren kiezen voor
inische vakken, zodat op den
irde uitstroom van personeel
gevangen kan worden. „De
ei van de Zeeuwse industrie
eveneens vragen om goed op-
eid technisch personeel",
J, Slokkers namens ROC
eland.
van Stoeb is eenvou-
Bedrijven worden lid en be
daarvoor contributie,
ir ondernemingen met min-
50 werknemers geldt
age van 500 euro. Gro-
londernemingen leggen 1000
roin.
ïdememers hebben daarmee
zekerheid dat ze kunnen be-
ikken over voldoende gekwa-
ceerd personeel", zegt Slok-
De stagecoördinatie
igt bij aan de aansluiting
sen onderwijs en de situatie
de werkvloer. Het project
it zich met name op leerlin-
ORBURG - De nieuwe wet
orde bijstand lijkt te werken,
irhet eerst in anderhalf jaar
het aantal bijstandstrekkers
I gestegen. Aan het eind van
tweede kwartaal kregen
1000 mensen zo'n minimu-
ilkering, evenveel als aan het
idevan het eerste kwartaal.
I heeft het Centraal Bureau
»r de Statistiek (CBS) giste
lgezegd.
aantal mensen met een bij-
ndsuitkering stijgt sinds okto-
Tot en met april van
jaar nam hun aantal toe met
aaddeld ruim duizend per
id. Aan de daling van het
d bijstandstrekkers van
52 tot en met 2002 kwam een
d door de economische ach-
latgang
lichte herstel van de econo-
op dit moment zit echter
t achter de stabilisatie van
aantal uitkeringen, denkt
CBS. Als het weer wat beter
met de economie, profite-
bijstandstrekkers daar
|®al het laatst van. Deze
komt namelijk moeilijker
een baan dan bijvoorbeeld
isen in de WW. Volgens eco-
°jn M. Vergeer van het CBS
dt waarschijnlijk de nieuwe
fterk en Bijstand de stij-
igran het aantal bijstandsuit-
Qngen een halt toegeroepen.
Wet vervangt sinds 1 janua-
deoude Bijstandswet. ANP
gen van het voorbereidend mid
delbaar beroepsonderwijs (vm-
bo). En dan alleen op hen die
hebben gekozen voor een techni
sche richting, zoals werktuig
bouw, bouwkunde, infra, elek-
tro en laboratorium.
Leerlingen krijgen van Stoeb
geld voor studieboeken, werk
kleding, persoonlijke veiligheid
smiddelen en een examen voor
het behalen van een VCA-certifi-
caat (veiligheid).
De vergoeding voor de stage die
ze in het derde en vierde leer
jaar lopen, komt te vervallen.
Die 1500 euro gaat naar Stoeb.
„Daarvan wordt onder meer de
studiefinanciering betaald", ver
duidelijkt Slokkers. Daartegen
over staat dat de scholieren, als
ze hun opleiding hebben afge
rond, een baangarantie krijgen
van Stoeb. „Let wel; garantie op
een baan. Dat hoeft bijvoor
beeld niet het bedrijf te zijn
waar stage is gelopen."
De Stichting onderwijs en be
drijfsleven bestaat sinds 2001.
Het is nu nog een samenwer
kingsverband tussen bedrijfsle
ven (BZW, MKB en werkgevers
in de kanaalzone Zeeuws-Vlaan
deren) en ROC Westerschelde in
Zeeuws-Vlaanderen. Zo'n vijf
tig bedrijven hebben zich bij
Stoeb aangesloten.
Veelbelovend
De eerste resultaten in
Zeeuws-Vlaanderen zijn veelbe
lovend. „Er heeft zich nog nie
mand bij ons gemeld die zijn
baangarantie kwam opeisen",
zegt A. Buyze van ROC Wester
schelde. „Of mensen studeren
verder, of ze hebben inderdaad
werk." Nu ROC Zeeland zich
volgend jaar aansluit bij het pro
ject. geldt Stoeb voor heel Zee
land. Slokkers en Buyze schat
ten in dat de belangstelling van
uit het bedrijfsleven boven de
Westerschelde groot is. „Er heb
ben zich al tientallen aangemeld
voor de oprichtingsbijeenkomst
op 21 oktober.
Stoeb is een van de zeventien
projecten van het Technocen
trum Zeeland. Technocentra
zijn door de overheid in het le
ven geroepen. Die constateerde
dat er niet alleen te weinig men
sen voor technische opleidingen
kiezen, maar dat bedrijven vaak
ook meer venvachten van afge
studeerden. Het Technocentrum
Zeeland is bekend geworden
met de ontwikkeling van de 'ont-
dekkastelen' voor het basison
derwijs. „Een project dat lande
lijk veel navolging heeft gekre
gen", zegt M. Cardon. „We ho
pen dat het met dit project ook
het geval is."
's Zomers lopen de verschillen tussen binnen- en buitentemperatuur op tot veertig graden.
door Jelmer Oskam
VLISSINGEN - „Als je de koelcel bin
nen stapt, komt er een doordringende
kou door je kleding. Het is in deze cel
zo'n vijfentwintig graden onder nul."
Johan Schouten werkt tweeëntwintig
jaar bij het op- en overslagbedrijf Kloos
terboer in Vlissingcn-Oost.
Kloosterboer zorgt met circa tweehon
derd medewerkers voor het laden, op
slaan en verschepen van gekoelde goede
ren. Schouten loopt een van de loodsen
van het bedrijf binnen en blijft staan
bij een tweetal heftrucks. Een open en
een afgesloten model. „Vroeger reden
we nog met open heftrucks de vriescel
len in. Dan was het zaak om je dik aan
te kleden. Sinds een paar jaar gebrui
ken we vooral afgesloten trucks. Op die
manier kan je onbeperkt in de vriescel
len verblijven, terwijl dat normaal ge
sproken niet kan. Daarnaast zijn de tem
peratuurverschillen tussen binnen en
buiten ook niet goed voor je lichaam.
Dat kan bij mooi weer oplopen tot een
verschil van vijfenvijftig graden." Zo
nu en dan komt er iemand voorbij in
een vriespak, een dik blauw werkpak
dat ietwat weg heeft van een mummie
slaapzak. Voor een bezoekje aan de koel
cel is dat niet verkeerd. ..Je went er wel
een klein beetje aan hoor. maar het
blijft gewoon erg koud." Schouten
loopt richting één van de cellen. Hij zet
een grote hendel om, waarna de forse
schuifdeur open gaat. Hij duwt de plas
tic flappen van de koelcel opzij. In de
foto Lex de Meester
ruimte staan metershoge en rijenlange
stellages met dozen vis. „Als je hier bin
nen stapt, komt er echt een doordringen
de kou door je kleding", zegt Schouten.
En inderdaad, binnen enkele seconden
is het lichaam van top tot teen gekoeld.
„Het is in deze cel zo'n vijfentwintig
graden onder nul." Er wordt op het mo
ment geen kou in de cel toegebracht. De
temperatuur dient alleen op peil gehou
den te worden. „Zelfs als het buiten
licht vriest voelt het nog best warm als
je net uit een koelcel komt."
door Freek Janssen
GOES - Libéma, de nieuwe eige
naar van de Zeelandhallen in
Goes, noemt de startdatum van
de uitbreiding van het complex
optimistisch. Het aanvragen
van vrijstelling van het bestem
mingsplan kan vertraging ople
veren en de aanleg van een par
keerterrein valt tegen.
Dat bleek gisteren tijdens de
opening van de bedrijvenbeurs
Contacta. Directeur R. Rijpke-
ma zei dat er wat hobbels zijn in
de aanloop naar de verbouwing.
Voordat er een vergunning kan
worden afgegeven moet het be
stemmingsplan voor het gebied
gewijzigd worden. Libéma en de
gemeente praatten gisteren met
de omliggende bedrijven, omdat
de nieuwe hallen hoger worden
dan de huidige.
De aanleg van een nieuwe par
keerplaats op een braakliggend
terrein valt een beetje tegen. De
bodem is niet erg vast en het be
drijf wil voorkomen dat er ge
heid moet worden.
Goes heeft er veel belang bij dat
de bouw in februari kan begin
nen. Ze is de gastgemeente voor
een congres van de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten in
juni. Speciaal voor dit evene
ment werd de uitbreiding van
de Zeelandhallen vervroegd, om
dat Goes het congres liever in de
nieuwe hallen houdt dan in een
grote tent op de parkeerplaats.
Ook het nieuwe parkeerterrein
met 1350 plaatsen moet dan af
zijn.
oalsu weet leven wij in een kennis-
maatschappij en een kennisecono-
j/h n nste< dat wor<k steeds ge-
"SA Ik vind het een overtrokken be-
iiJ' ns heeft de mensheid al-
j 'n ee" kennismaatschappij geleefd.
"n de oertijd kon je zonder kennis
Ij eens overleven. Kwam je niet eens
EU!' >e at verS'ftigde bessen. Of de
Pn. de konijnen en de beren waren
IrikuTu0 S''m aE En ïe viJand ont"
en «ine r hanteerbaar wapentuig
hem an U eerder de hersens in dan jij
iltiirf l ec°nomische ontwikkeling is
.1 gebaseerd geweest op ontwikke
len nieuwe kennis.
L„,,e'"fenradicale breuk, we zitten
In!! Ue' midden in ontwikkelin-
K nnis en kennisvernieu-
;J belangrijke rol spelen. De dis-
den H?T0Veris vaak abstract, met
l,k op globale trends. Onder eco-
nomen heet het dan dat de kennisinten
siteit toeneemt, dat kennis belangrijker
is geworden. Ik deel het gevoel en de in
druk, maar het is allemaal moeilijk te
nieten. Gewoon omdat de hoeveelheid
kennis in de economie niet direct is te
meten. We wijzen op een grotere beteke
nis van onderzoek en ontwikkeling in
bedrijven. En op een toegenomen vraag
naar hoger opgeleiden.
Deze week kreeg ik een boekje van de
Stichting Lezen en Schrijven, over laag-
geletterdhcid. Geen mooi woord. Ook
geen mooi boekje eigenlijk. Of juist te
mooi. Het is zo'n boekje waar de vorm
gever zich weer eens lekker vergalop
peerd heeft en de vorm overheerst over
de inhoud. Spiegelend papier en een
glimmende koperkleurige letter, zodat
je niks kan lezen, maar verblindt wordt
door een glanzende witte spiegeling.
Misschien bedoeld om de belangstellen
de geletterde dezelfde handicap te ge
ven als de laaggeletterde? Het boekje
heeft wel een interessante inhoud. De
betekenis van de recente ontwikkelin
gen in organisatie en techniek voor
mensen met weinig opleiding en be
perkte vaardigheden wordt heel direct
neergezet, door de beschrijving van de
concrete situatie in zeven bedrijven.
Het blijkt dat mensen achterop raken
omdat om een aantal redenen hogere
eisen worden gesteld. Kwaliteitsbeheer
sing en kwaliteitscontrole van produc
ten en productieprocessen worden
steeds belangrijker, bedrijven willen
certificaten halen. Veiligheidsvoor
schriften worden belangrijker. Er
wordt steeds meer in groepen samenge
werkt. Mensen worden vaker flexibel
ingezet, bij verschillende werkzaamhe
den. Toenemend gebruik van de compu
ter natuurlijk, maar ook nieuwe machi
nes, die nieuwe eisen stellen, en vaak
computergestuurd zijn. En toenemende
verantwoordelijkheid ook op de laagste
niveaus, waardoor mensen zelf beslis
singen moeten nemen.
Al die ontwikkelingen betekenen dat
mensen beter met informatie moeten
kunnen omgaan, dat ze beter de infor
matie moeten kunnen omzetten in een
beslissing, en dat ze dat allemaal heter
moeten kunnen delen met andere men
sen. Met andere woorden: ze moeten be
ter kunnen lezen en schrijven, beter re
kenen en beter communiceren.
Het hoekje beschrijft hoe bedrijven het
initiatief hebben genomen om hun
werknemers bij te scholen. Soms klein
schalig, voor een kleine groep werkne
mers die tekort schoot. Soms een brede
cursus voor het hele bedrijf. Soms toet
sen op lezen en schrijven bij de wer
ving van werknemers. In bijna alle ge
vallen talencursussen, om een beheer
sing van de Nederlandse taal op elemen
tair niveau te garanderen. En niet al
leen voor buitenlanders: ook voor Ne
derlanders die lang geleden het onder
wijs verlieten.
De geselecteerde bedrijven zorgen voor
(betere) taalbeheersing van immigran
ten, omdat ze de behoefte daaraan on
derkennen. Een mooi voorbeeld is ook
het schoonmaakbedrijf, dat deze cur
sussen aanbiedt aan werknemers die
rijp zijn voor doorstroming naar mid
delbaar management. Daarbij moet
wel worden aangetekend dat de projec
ten plaats vonden in 2000, toen de ar
beidsmarkt nog overspannen was. Nu
zouden laaggeletterden waarschijnlijk
de eerste kandidaten voor ontslag zijn,
in plaats van cursussen aangeboden te
krijgen.
Joop Hartog
HAARLEM - Supermarktbedrijf C1000 trekt een vrijwilli
ge vertrekregeling voor het personeel in na protest van de
CNV Dienstenbond. Dat hebben beide partijen gisteren la
ten weten.
De CNV-bond voerde de laatste dagen acties bij de super
markten van C1000. Volgens de bond voerde het bedrijf
een asociaal personeelsbeleid, omdat de werknemers
ouder dan 23 jaar zwaar onder druk werden gezet om ge
bruik te maken van de vertrekregeling. De personeelskos
ten zouden omlaag moeten. Cl000 ontkent dat personeel
onder druk is gezet en dat de regeling alleen voor oudere
werknemers was. ANP
BRUSSEL - De Europese Commissie heeft gisteren offi
ciële klachten gestuurd naar achttien lidstaten die de
markten voor gas en elektriciteit nog niet volledig hebben
opengesteld voor concurrentie.
Nederland hoort samen met Frankrijk. Denemarken, Hon
garije, Oostenrijk en Slovenië tot de EU-lidstaten die de
liberalisering wel compleet hebben doorgevoerd. Cyprus
heeft de elektriciteitsmarkt al wel geopend en kent een
uitzondering voor de gasliberalisering.
De opening van de markten had op 1 juli al een feit moe
ten zijn. Toen hadden alleen Nederland en Slovenië alle
zaken al op orde. ANP
MAASTRICHT - Mosa Porselein is gisteren failliet ver
klaard. Dat heeft de rechtbank in Maastricht laten weten.
Onderhandelingen tussen het bedrijf en een aantal moge
lijke investeerders hebben niets opgeleverd.
Mosa Porselein vroeg in september uitstel van betaling
aan. De onderneming zegt te lijden onder de moordende
concurrentie uit lagelonenlanden. Daarnaast heeft het be
drijf veel last gehad van het Europese subsidiebeleid voor
Zuid-Europa en later Oost-Europa. ANP
BRUSSEL - Koffie, wijn en grapefruitsap krijgen maxi
mumnormen voor de kankerverwekkende schimmel och-
tratoxine A. Dat heeft de Europese Commissie gisteren be
kendgemaakt. De schimmel leeft in de natuur op akker-
planten, vooral graan. Voor graan geldt daarom al een
norm. Brood en bier bijvoorbeeld moeten zo mogelijk vei
lig zijn. Uit recent onderzoek blijkt dat ook koffie en drui
ven aangetast kunnen worden. „Door de nieuwe nonnen
kunnen consumenten koffie en wijn drinken zonder zor
gen over deze ochtratoxine A", vindt Europees Commissa
ris Byrne (Consumentenzaken en Volksgezondheid). ANP
door Harmen van der Werf
YERSEKE - Over de toekomst
van de schelpdiersector in Yerse-
ke bestaat grote ongerustheid.
Volgens vakbondsbestuurder P.
Hazelager van FNV Bondgeno
ten blijft die niet beperkt tot
mensen die ontslag boven het
hoofd hangt door het verbod op
mechanische kokkel visserij.
Hazelager is sinds kort namens
de vakbonden en hun leden bij
conservenfabrieken in Yerseke
in gesprek over een sociaal plan.
Twee van de drie conservenfa-
brieken. Heiploeg Shellfish en
Roem van Yerseke, staan op het
punt de deuren te sluiten. Prins
en Dingemanse is nog van plan
de mosselconservenpoot over
eind te houden.
Tweehonderd directe arbeids
plaatsen staan op de tocht.
„Maar", heeft Hazelager uit
overleg met vakbondsleden be
grepen, „veel mensen denken
dat het daar niet bij blijft. Zij
vrezen dat het door de regering
opgestelde nieuwe schelpdiervis-
serijbeleid nog meer banen gaat
kosten in de sector."
Of dat ze is, kan Hazelager moei
lijk inschatten. Hij is nog niet zo
lang bij de schelpdierbranche
betrokken. De organisatiegraad
in de sector, het aantal vakbond
sleden, is erg laag. Veel reden
om lid te worden, was er ook
niet. Het ging de sector tot voor
kort redelijk voor de wind en tot
begin deze zomer zag het er ook
naar uit dat de mechanische
kokkelvisserij door zou kunnen
gaan. Het gaswinningsrapport
van de Wadden-commissie
Meijer gooide roet in het eten.
Gaswinning wordt wel toege
staan, in ruil waarvoor - een po
litieke deal met D66 in de hoofd
rol - de mechanische kokkelvis
serij in de Waddenzee het veld
moet ruimen.
De sector staat een uitkooprege
ling te wachten. Om de hoogte
daarvan te bepalen is een specia
le commissie ingesteld onder de
leiding van oud-Unilever-top-
man F. Maljers. „En het is maar
afwachten wat daaruit komt",
aldus Hazelager van FNV Bond
genoten. „Pas als die commissie
emit is, kunnen we eigenlijk
gaan onderhandelen over de in
vulling van een sociaal plan
voor het personeel."
Hazelager is van mening dat het
niet bij een sociaal plan kan blij
ven. De rijksoverheid zal ook
iets moeten doen om de econo
mie in Yerseke, het centrum van
de schelpdiersector, te helpen
In een brief aan de Tweede Ka
mer en minister Veerman van
Landbouw hebben de provincie
en de gemeente Reimerswaal -
waaronder Yerseke valt - daar
al eerder op aangedrongen. In
dat koor heeft zich deze week
een nieuwe speler gemengd, de
Kamer van Koophandel Zee
land uit Middelburg.
Voorafgaand aan het debat dat
de Tweede Kamer vandaag aan
de voorstellen voor een nieuw
schelpdiervisserijbeleid be
steedt, heeft de Kamer van
Koophandel op een rijtje gezet
hoe belangrijk de schelpdiersec
tor voor Zeeland en met name
de vissersplaatsen Yerseke. Brui-
nisse en ook Zierikzee is. De be
drijfstak is goed voor een export-
bedrag van driehonderd miljoen
euro per jaar en duizend directe
arbeidsplaatsen in Zeeland,
plus ruim duizend indirecte ar
beidsplaatsen in onder meer de
groothandel en de verwerkende
industrie.
Ook de toeristische betekenis
moet niet worden uitgevlakt,
stelt de Kamer van Koophandel.
Yerseke alleen trekt jaarlijks
tienduizenden bezoekers en 'ge
niet tot ver buiten de landsgren
zen bekendheid als schelpdier
centrum' De druk op de hele
schelpdiersector is, om te inno
veren groot. De Kamer van
Koophandel zegt dit te kunnen
billijken, maar 'dan dient er ter
dege rekening te worden gehou
den met economische en maat
schappelijke effecten'. De
schelpdiersector moet redelijke
termijnen krijgen waarbinnen
hij aan nieuwe eisen kan vol
doen, oordeelt de Kamer, 'want
anders dreigen de leefbaarheid
en werkgelegenheid in met na
me Yerseke ontoelaatbaar onder
druk komen te staan'.
