Jberalen winnen in Australië
Bush en Kerry op dreef in debat
Weer veel doden in Bagdad
ECBuitenlam
President Taiwan wil
met Peking praten
Nog veertien vermisten
na aanslagen Egypte
merikaanse president Bush spint garen bij verkiezingszege Howard
ranse filosoof
acques Derrida
74) overleden
Krachtige tyfoon
teistert Japan
*£i" -
Onderzeeër aan
wal gebracht
Belg ontsnapt uit Thailand
Schotse wint breikampioenschap
Doden bij busongeluk in Marokko
Riyad in de bres voor Ramadan
Athene vermaant Turkije
Partij Russische miljonair
wint verkiezingen Litouwer
ARMS - Een van Frankrijks be
kendste filosofen, Jacques Derri
da, is vrijdagavond op 74-jarige
leeftijd in een ziekenhuis in Pa-
rijs aan kanker overleden. Dat
hebben mensen in zijn omge-
ring zaterdag bekendgemaakt.
)e in Algerije geboren Frans
man leed sinds vorig jaar al-
j rleesklierkanker.
Demda werd vooral bekend
door zijn deconstructietheorie.
I Daarin ontleed hij de geschre
ven teksten om er achter te ko-
i men wat hun verborgen bood-
i schappen waren.
Derrida stelde dat de betekenis
vaneen tekst nooit definitief is,
i maar afhangt van de manier
i waarop iedere lezer die interpre-
i teert.
Derrida liet zich inspireren door
de Duitse filosoof Heidegger en
de psychoanalist Freud.
Zijn werken, waarvan enkele in
het Nederlands verschenen, zijn
door sommige critici afgedaan
als nihilistisch en absurd.
Derrida doceerde onder meer
<;,aan de Sorbonne in Parijs en
Harvard in de Verenigde Staten.
Zijn opvattingen vonden behal-
i ve in FYanknjk vooral onder lite-
ratuurcritici in de VS veel aan
hang. ANP/AFP
orStepVaessen
[dxeï - De eerste die de Au-
ilische premier Howard na
jn verkiezingsoverwinning feli-
1 terde, was de Amerikaanse
sident Bush. Met Howard
ween vierde termijn aan de
icht is Bush verzekerd van
verenigd front in Irak.
.Liberalen onder leiding van
ward wonnen comfortabel
Sr, de Labourpartij. Men be
dde 82 kamerzetels tegen 60
or Labour.
jannee deed de partij het zelfs
tier dan voorspeld. Australi
sche troepen vielen vorig jaar sa
men met de Britten en Amerika
nen Irak binnen. Van deze drie
landen hield Australië als eerste
verkiezingen.
Amerika kiest begin komende
maand een nieuwe president, in
Groot-Brittannië zijn vermoede
lijk medio 2005 parlementsver
kiezingen.
De stemming in Australië werd
vooral in het buitenland gezien
als een referendum over Irak.
Labourleider Mark Latham had
aangekondigd dat hij, als hij ge
kozen zou worden, de Australi
sche troepen voor Kerstmis zou
terughalen.
Weglopen
De Australische regering had er
sindsdien op gehamerd dat La
bour zich schuldig maakte aan
'cut and run': laf weglopen. „Ik
ken de Australiërs, dat zijn geen
weglopers", voorspelde minister
Downer (Buitenlandse Zaken).
De regering weigert nog steeds
toe te geven dat er bij de beslis
sing om Irak binnen te vallen
fouten zijn gemaakt. Maar ana
listen haastten zich te zeggen
dat deze verkiezingsuitslag niet
betekent dat een meerderheid
van de Australiërs de invasie in
Irak steunt.
Een week voor de stembusgang
vochten de Liberalen en Labour
nog een nek-aan-nek race uit.
De boodschap van Howard dat
onder Labour de rente enorm
omhoog zou gaan, wierp echter
vruchten af. Onder Howard
groeit de economie jaarlijks fors
(dit jaar bijna vier procent) en is
de werkloosheid laag. Veel Au
straliërs hebben de afgelopen ja
ren huizen gekocht en betalen
nu hun hypotheken af. De rente
stand was daarmee het belang
rijkste thema in de stembus
strijd. Labour kampte met het
imago van acht jaar geleden,
toen een Labourregering de ren
testand enorm optrok.
Onervaren
Daarnaast werd de 43-jarige La-
bouw-vooiman Latham, die
tien maanden geleden pas op
het politieke toneel verscheen,
te onervaren gevonden. „Ik koos
voor John Howard", aldus de
Nederlandse immigrant Dini
Terbrake (82). „Nu weten we
wat we hebben. Latham mag
het misschien over een paar jaar
proberen."
Toch waren er ook Nederlandse
immigranten zoals Jan Leise-
boer, die Howard afstraften
voor zijn Irak-beleid. „Dat is
een onwettige oorlog. Dat is te
gen de principes van mij en mijn
echtgenote." GPD
TOKIO - Het oosten van Japan
is zaterdag getroffen door de
krachtigste tyfoon in tien jaar
tijd. Ma-on teistert het land met
hevige regenval en krachtige
windstoten die het verkeer ver
lammen. Duizenden Japanners
zijn op de vlucht geslagen voor
de tropische storm, die op de
hoofdstad Tokio afkoerst.
De tyfoon bereikte halverwege
de middag (lokale tijd) circa 120
kilometer ten zuiden van Tokio
de kust. Het Japanse meteorolo
gische instituut mat windstoten
tot 180 kilometer per uur. Er
zijn tot nu toe twee vermisten.
De storm heeft geleid tot het af
gelasten van meer dan tweehon
derd verkeersvluchten en tal
van treinverbindingen. Eerder
zorgde Ma-on er al voor dat de
kwalificaties voor de formule-1
op het circuit van Suzuka wer
den uitgesteld. Het is de negen
de tyfoon die dit jaar aan land
komt in Japan. ANP
De Democratische presidentskandidaat John Kerry (r) neemt lachend het woord over van de Republikeinse president George W. Bush.
foto C.J. Gunther/EPA
van onze redactie buitenland
SAINT LOUIS - De Amerikaan
se president George Bush heeft
vrijdag (plaatselijke tijd) in de
bat met zijn Democratische uit
dager senator John Kerry zijn
buitenlands beleid, inclusief de
oorlog tegen Irak ontspannen en
met verve verdedigd. Hij revan
cheerde zich daarmee ten op
zichte van het eerste debat vori
ge week.
De vragen in het debat in Saint
Louis, 1100 kilometer ten wes
ten van Washington, kwamen
uit het publiek. Hierdoor leken
van onze redactie buitenland
TAIPEI - De Taiwanese presi
dent Chen Shui-bian heeft giste
ren voorgesteld met China te
overleggen over onder meer een
inperking van de wapenwed
loop en over de status van Tai
wan. Hij zei dat hij voor de on
derhandelingen geen voorwaar
den stelt over wat voor status
Taiwan in de toekomst precies
zou moeten krijgen. Chen opper
de voorts dat de twee landen
een directe vliegverbinding zou
den moeten opzetten.
Het eiland Taiwan voor de kust
van China is ongeveer net zo
groot als Nederland en telt 22
miljoen inwoners. Het behoorde
tot China maar is feitelijk onaf
hankelijk sinds de communisten
|n 1949 de macht veroverden op
het vasteland. De toen uit China
naar Taiwan gevluchte regering
B Tsjang Kai-tsjek
(1887-1975) beschouwde zich
als de legale regering van heel
China.
Maar Peking beschouwt sinds
dien het economisch enorm pro
ductieve en uiterst succesvolle
duand als een rebellerende Chi
nese provincie die mogelijk met
geweld weer onder gezag van Pe-
ng zou moeten komen. De
Volksrepubliek heeft een enorm
wapenarsenaal gericht op Tai
wan dat zich met een enorme de
fensie daartegen verdedigt.
De in maart 2000 gekozen presi
dent Chen vertegenwoordigt de
Taiwanezen die geen band met
het vasteland hebben. De vluch
telingen van het vasteland had
den vijftig jaar de politiek op
het eiland bepaald. Zij willen
nog steeds geen onafhankelijk
heid, zoals Chen.
Hij sprak gisteren op de nationa
le feestdag, de dag van de natio
nalistische revolutie van 1911.
Voorheen werden op deze dag
de band met China en de claims
op het vasteland luidruchtig en
met veel miltair vertoon beklem
toond.
Maar onder Chen zijn de verwij
zingen naar de eenheid met Chi
na verdwenen, bijvoorbeeld het
symbool van de nationalistische
partij Kuomintang die zijn ge-
styleerde pruimenbloesem in de
nationale vlag had geplaatst.
Waarnemers vrezen dat Chens
oproep tot een dialoog wordt
overschaduwd door de afwezig
heid van verwijzingen naar de
eenheid met China. Chens sprak
voor het presidentieel paleis,
waar zich naar schatting
100.000 Taiwanezen hadden ver
zameld. ANP/AFP/RTR
beide presidentskandidaten
meer gedreven in hun betogen.
Vooral president Bush toonde
zich vrijdag reuze opgewekt en
zelfverzekerd. Tijdens het eerste
debat vorige week in Florida
oogde Bush weinig ontspannen
en vaak zelfs geïrriteerd door de
vileine opmerkingen van Kerry.
Volgens analisten maakte Bush
daardoor een weinig presiden
tiële indruk, in tegenstelling tot
zijn tegenstander.
Bush kwam in het tweede debat
over als een gepassioneerde do
minee die zich bijna intimide
rend opstelde ten opzichte van
zijn uitdager. Kerry was meer
de koele advocaat die Bush kei
hard bleef aanvallen op onder
werpen als Irak.
Onveiliger
Kerry zei dat Bush' verkeerde
keuzes de wereld onveiliger heb
ben gemaakt. Hij was feller op
binnenlands gebied, met name
over het historische begrotings
tekort dat Bush heeft veroor
zaakt en Bush' exclusieve inzet
voor de allerrijksten in het land
via zijn belastingverlagingen
voor de best betaalden.
Bush voorspelde dat Kerry voor
zijn sociale plannen de midden
klasse zwaar zal gaan belasten.
Kerry bezwoer vervolgens dat
hij geen belastingen gaat verho
gen die mensen treffen met inko
mens van minder dan 200.000
dollar per jaar.
De beide rivalen begonnen met
Irak. Bush viel dat land volgens
Kerry zonder enig plan op lange
re termijn en geheel op eigen
houtje aan. Bush herhaalde dat
de wereld beter af is zonder Sad
dam Hoessein die massavernieti
gingswapens had willen verwer
ven.
Toen Kerry Bush ei-van beschul
digde de VS te hebben geïso
leerd met de eenzijdige aanval
op Irak, veerde de president uit
zijn stoel op en vroeg Kerry of
de Britten en de Italianen, mede
standers van Bush in de
Irak-oorlog, er dan niet toe
doen.
Verder maakte Bush duidelijk
dat het hem een worst zou we
zen wat met name de Europea
nen van hen denken.
Een rechthoekige uitstulping
die tijdens het eerste tv-debat te
gen uitdager Kerry te zien was
onder het colbert van president
Bush, heeft overigens argwaan
gewekt. In de Verenigde Staten
wordt gespeculeerd over een ra
dio-ontvanger en een in het ooi-
van Bush verborgen luidspreker
tje. Op die manier zouden Bush,
die met name onder tegenstan
ders de reputatie heeft een beet
je dom te zijn, tijdens het debat
de goede antwoorden zijn inge
fluisterd.
De 'belangrijkste verdachte'
voor de rol van souffleur is Karl
Rove, Bushs machtige politiek
adviseur, zo meldde de krant
The New York Times zaterdag.
De woordvoerster van Bushs
campagneteam heeft het ge
rucht ontkend en had het over
een 'kreukel' in het textiel. Zij
kon echter niet verklaren waar
om de 'verkreukeling' rechthoe
kig was, aldus The New York Ti
mes. ANP
van onze redactie buitenland
BAGDAD - Zeker twintig men
sen zijn gisteren in de Iraakse
hoofdstad Bagdad om het leven
gekomen door aanslagen met
bomauto's. De zwaarste aanslag
gebeurde vlak bij de ingang van
een zwaar bewaakte politieaca
demie in het oosten van de stad.
Daar vielen zeventien doden en
tientallen gewonden, meldden
de autoriteiten.
Kort daarvoor was in de sjiiti-
sche voorstad Sadr City een au
tobom ontploft. Daardoor kwa
men zeker drie Irakezen om het
leven. Ook ontplofte een bom
auto op een kleine markt in het
oosten van Bagdad. Die aanslag
zou tegen een Amerikaanse mili
taire patrouille zijn gericht. Een
Amerikaan raakte gewond.
Bij een beschieting van het mi
nisterie van Oliezaken zijn vol
gens Arabische media zeker vier
doden gevallen.
De aanslag bij de politieacade
mie eiste zoveel levens, doordat
er een lange rij recruten stond te
wachten, meldden getuigen.
Vredesakkoord
Zaterdag is een vredesakkoord
gesloten tussen de Iraakse inte
rim-regering en de sjiitische mi
litie van Muqtada al Sadr. De in
terim-regering geeft, sjiitische
militieleden vijf dagen om hun
wapens in te leveren. Dat zei de
nationale veiligheidsadviseur
Kassim Daoud gisteren.
Hij zei verder dat de Iraakse in
terim-regering meer dan 500
miljoen dollar zal vrijmaken
voor de wederopbouw van Sa-
dr-City, het verpauperde stads
deel van Bagdad dat ernstig be
schadigd raakte door gevechten
tussen de militie van Muqtada
al Sadr en Amerikaanse militai
ren Krachtens het akkoord
gaan de Iraakse politie en Natio
nale Garde een rol spelen in Sa-
dr-City, aldus Daoud. Zij gaan
vandaag al aan de slag. Hij zei
zich het recht voor te behouden
om de hulp in te roepen van het
Amerikaanse leger om de rust te
bewaren in Sadr-City.
De Amerikanen reageerden
voorzichtig positief op het be
stand. De militie moet zich nu
eerst bewijzen door de wapens
in te leveren en het 'initiatief
na te leven, zei een woordvoer
der. Hij wilde alleen maar spre
ken van een 'initiatief.
De overeenkomst werd zaterdag
gesloten tussen vertegenwoordi
gers van Al Sadr, sjiitische stam-
leiders. Kassim Daoud en de
Amerikaanse kolonel Abe
Abrams. ANP/RTR/DPA/AFP
FASLANE - Het fregat HMCS St Johns (r) escorteert de Canadese
onderzeeër HMCS Chicoutimi naar de Clyde Submarine Base in
Faslane, West-Schotland. De bemanning van de onderzeeër kwam
in de problemen door brand aan boord. Ook enkele kleinere vaartui
gen assisteerden gisteren bij de tocht van de Chicoutimi naar de ha
ven. foto Jeff J Mitchell/RTR
maandag 11 oktober 2004
BRUSSEL - Een van moord verdachte Belgische reislei
der is ontsnapt uit Thailand. De Thaise justitie beschul
digde hem van moord op zijn ex-vriendin. In afwachting
van zijn proces mocht hij het land niet uit, maar zaterdag
is Sam van Treeck toch in zijn eigen land aangekomen.
Op de Vlaamse radio gaf hij toe dat hij 'niet legaal' het
Aziatische land uit is gekomen. Hij ontkent de moord en
vermoedt corruptie bij de Thaise justitie. ANP
LONDEN - Een vrouw van de afgelegen Schotse Shet-
land-Eilanden heeft zaterdag in Londen het wereldkampi
oenschap snelbreien gewonnen. De 52-jarige Hazal Tin-
dall won met een nieuw wereldrecord door 255 steken in
drie minuten te breien.
De voormalige wereldkampioene Wendy Moorby zakte te
rug naar de derde plaats met 207 steken. Deze vrouw uit
Yorkshire werd ook gepasseerd door een Londense, Olga
Pobedeskaya, die 214 steken haalde. ANP/AFP
RABAT - Tien mensen zijn om het leven gekomen bij een
botsing tussen een bus en een vrachtauto in de omgeving
van de Marokkaanse stad Casablanca. Twintig mensen
raakten bij het ongeluk gewond, zo meldden de plaatselij
ke autoriteiten dit weekeinde.
Verkeersongelukken vormen een plaag in het Noord-Afri
kaanse land. Officiële statistieken spreken van jaarlijks
80.400 slachtoffers. Onder hen zijn 3880 doden en 15.000
zwaar gewonden per jaar. ANP/EFE
RIYAD - Het ministerie van Binnenlandse Zaken van Sa-
oedi-Arabië dreigt buitenlanders het land uit te zetten als
zij de regels van de islamitische vastenmaand Ramadan
schenden. In een verklaring van het ministerie, die zon
dag in meerdere talen verschenen is, staat dat buitenlan
ders bij daglicht niet in het openbaar mogen eten, drin
ken en roken.
In Saoedi-Arabië wonen meer dan vijf miljoen buiten
landse werknemers. Als zij zich niet aan de regels hou
den, kunnen zij hun werkvergunning verliezen of het land
uitgezet worden.
Hiermee wil de Saoedische regering voorkomen dat bui
tenlanders de religieuze gevoelens van Saoedi-Arabiërs
kwetsen. ANP/DPA
ATHENE - Turkije moet eerst de problemen rond Cyprus
oplossen voor dat het land kan toetreden tot de Europese
Unie. Dat zei de Griekse president Costis Stephanopoulos
gisteren. „Turkije moet herinnerd worden aan zijn ver
plichting ten opzichte van Griekenland en Cyprus."
De relatie tussen Athene en Ankara is de afgelopen jaren
sterk verbeterd. Maar volgens Stephanopoulos 'is dit het
moment om er aan te herinneren dat Turkije niet tot de
Europese Unie kan toetreden als het zijn relaties met
Griekenland niet normaliseert, de Republiek Cyprus er
kent en bijdraagt aan een oplossing voor van het pro
bleem Cyprus'. ANP/AFP
van onze redactie buitenland
TEL AVIV - Het dodental als ge
volg van de serie bloedige aan
slagen donderdag op Israëlische
toeristen in Egypte, kan op
lopen tot bijna vijftig. Drie da
gen na het bloedbad zochten ber
gingswerkers gisteren nog naar
veertien vermisten.
Volgens de Israëlische media
zou het gaan om acht Israëliërs
en zes mensen uit andere lan
den.
Het dodental van de drie aansla
gen op het schiereiland Sinaï, in
Taba en Ras Satan, lag gisteren
volgens het Egyptische ministe
rie van Binnenlandse Zaken op
34. Daaronder zijn zeker negen
Egyptenaren en vijf Israëliërs.
Twintig doden zijn nog niet geï
dentificeerd, aldus de woordvoe
der van het ministerie. Door de
aanslagen zijn 105 personen ge
wond geraakt.
De identificering van de slacht
offers verloopt erg moeizaam.
Specialisten proberen aan de
hand van dna-materiaal en vin
gerafdrukken de identiteit van
de stoffelijke overschotten te
vinden. Omdat de lichamen van
de slachtoffers zo erg verminkt
zijn, is het ook moeilijk het pre
cieze dodental vast te stellen,
zeiden deskundigen tegen de Is
raëlische krant Haaretz. Op het
terrein van het hotel hielden rab
bijnen zaterdagochtend een ere
dienst.
De krant Al Ahram meldde gis
teren dat de Egyptische politie
een bedoeïen heeft aangehou
den die explosieven zou hebben
verkocht aan de daders van de
aanslagen. Andere bedoeïenen
zouden de daders van de aan
slag hebben geholpen met het
smokkelen van de explosieven,
meldden bronnen binnen de
Egyptische veiligheidsdiensten
gisteren. Al Ahram meldde za
terdag dat de Egyptische politie
twaalf verdachten ondervraagt.
De Israëlische autoriteiten zoe
ken de daders van de terreuraan
slag in de hoek van het mosli
mextremisme en meer speciaal
bij het terreurnetwerk Al Qae-
da. ANP/DPA/RTR
door Remco Reiding
MOSKOU - De Arbeiderspartij
van de in Rusland geboren miljo
nair Viktor Oespaskitsj heeft de
parlementsverkiezingen in Li
touwen gewonnen. De oppositie
partij kreeg volgens de eerste re
sultaten 30 procent van de stem
men.
De regeringspartijen onder lei
ding van minister-president Al-
girdas Brazauskas behaalden
niet meer dan 20 procent van de
stemmen. Litouwen is al de vijf
de van de tien nieuwe EU-lidsta-
ten waar de zittende regering na
de toetreding op 1 mei, ten val
komt.
De Arbeiderspartij van Oespas
kitsj zag pas een jaar geleden
het levenslicht. In juni verover
de de partij al vijf van de veer
tien zetels in het Europees Parle
ment. De schatrijke zakenman
Oespaskitsj (45) belooft de le
vensomstandigheden te verbete
ren en de EU om meer geld te
vragen. Hij wil corruptie en bu
reaucratie terugdringen, de pen
sioenen en salarissen verhogen
en meer werkgelegenheid creë
ren. Litouwen heeft de snels
groeiende economie in de EU
maar de bevolking op het platte
land en in de kleine stede:
merkt daar weinig van. He
Baltische staatje met ongevee
3,5 miljoen inwoners is na buur
land Letland ook het armst
land van de EU. Het gemiddeld
inkomen bedraagt in Litouwe
niet meer dan 400 euro. De onte
vredenheid over de huidige rege
ring werd de afgelopen maar
den versterkt door een aant;
corruptieschandalen. In apr
werd president Rolandas Pal
sas afgezet, nadat hij was b<
schuldigd van banden met c
Russische georganiseerde mi:
daad en Russische geheime diei
sten.
Litouwen, dat in 1991 onafhai
kelijkheid van de Sovjet-Uun
verkreeg, kijkt nog altijd wai
trouwend tegen elke Russiscl
invloed of bemoeienis m
staatsaangelegenheden. Dit ja
zocht het land beschermd
door toe te treden tot de EU
de militaire alliantie van de N
vo. GPD
