Onze jonkies worden volwassen
Anorexia kent geen leeftijd
PZC
Afvallen met een
ceremoniemeester
Hoogleraren kijken terug op spectaculaire ontwikkelingen in kindergeneeskunde
Bescherming vitamines onderzot
Roken vergroot kans op snurken
Slaappil slechts tijdelijk
Felgekleurd servies stimuleert
Salade vooraf vermindert caloriti
Afweercel tegen astma ontdekt
11 oktober 1954
maandag 11 oktober 2004
door Hélène van Beek
KOPENHAGEN - Het slikken van voedingssupp^
ten als bètacaroteen, vitamine A, C, E en/of seis
heeft geen beschermende werking tegen het ontstaai
kanker in maag en darmen. Dit concludeert G. Bjelj]
in het medisch tijdschrift The Lancet op basis vy
analyse van wetenschappelijke onderzoeken. GPD
NIJMEGEN - De behandeling
van zieke kinderen is spectacu
lair verbeterd. Het Universitair
Medisch Centrum St Radboud
in Nijmegen heeft vijftig jaar
academische kindergeneeskun
de in huis. Slimme technieken
en kennis in plaats van liefdevol
le verzorging alleen. Een terug
blik met twee hoogleraren die al
dertig jaar in het vak zitten.
De kindergeneeskunde heeft
een enorme ontwikkeling door
gemaakt. „Het is onvoorstel
baar", zegt prof. dr. Rob Sen
gers, kinderarts van het Univer
sitair Medisch Centrum (UMC)
St Radboud in Nijmegen. „Vroe
ger was het vooral liefdevol ver
plegen. Heel veel meer kon er
vaak niet. De mogelijkheden om
een ziek kind te behandelen,
vooral voor de allerkleinsten,
zijn ongekend toegenomen."
Dankzij de technologische ont
wikkeling, stelt neonatoloog
prof. dr. Louis Kollée. „In de ja
ren vijftig waren de mogelijkhe
den om een ernstig zieke pasge
boren baby te behandelen zeer
gering. We konden eigenlijk
niets doen. De baby warm hou
den was vaak het enige dat we
deden, en nog niet eens in een
echte couveuse, want die waren
er toen nog niet. En we konden
zuurstof toedienen, of met een
sonde wat voeding en vocht."
Vanaf de vroege jaren zeventig
veranderde het vak van kinder
geneeskunde ingrijpend. Kollée:
„Toen kregen we pas echt de mo
gelijkheid om substantieel wat
te doen."
Toveiwoorden daarbij zijn 'tech
nologische ontwikkeling' en
piepkleine, slimme apparaten
die geschikt waren voor behan
delingen 'op de millimeter'.
Kollée: „Kunstmatige beade
ming bijvoorbeeld was al langer
bij volwassenen mogelijk. Maar
bij kinderen nog niet. Maar al
les wat vroeger op hele kleine
minischaal nog niet kon, kan nu
wel. Zoals kunstmatige beade
ming bij veel te vroeg geboren
baby's."
En dat vertaalt zich ook weer in
NEW YORK - Roken vergroot de kans op snurken e
procent. Zelfs passief roken verhoogt de kans opsna
met 2 procent aldus K. Franklin universiteit Uas
het vakblad American Journal of Respiratory and{
cal Care Medicine uit een onderzoek onder ruim li
Scandinaviërs. Overgewicht vergroot het risico met*
cent. GPD
BOSTON - Mensen die moeilijk in slaap kunnenkq
doen er goed aan niet meteen naar de slaappillente
pen. Vier sessies van een half uur cognitieve geciragsb
pie, een hulpmiddel om het eigen doen en laten bet'
begrijpen, werken beter en langer. Dit concludeertG
cobs (Harvard Medical School, Boston) op grond van
onderzoek bij 63 personen. Gedragstherapie verkorti
tijd tot inslapen met de helft, slaappillen met 30pr«
Na het stoppen met de pillen nam de slapeloosheid!
toe; het effect van de gedragstherapie was blijvend.Q
cijfers. Kollée: „In de jaren vijf
tig en zestig overleed hier het
merendeel van de veel te vroeg
geboren kinderen; zeker 60 pro
cent. Dat percentage ligt nu on
der de 10."
Buisje
Vooral de neonatologie - het
vak van de veel te vroeg gebore
nen - is sterk afhankelijk van de
ontwikkelingen in de techniek.
Hoogleraar Sengers: „Stel je
voor. Je hebt het over een kind,
zo klein als een biefstuk, dat
minder dan een kilo weegt. En
in zo'n klein kind moet dan bij
voorbeeld een buisje om het te
beademen. Dat buisje - millime
ters dun - mag niet te hard zijn,
niet te groot, het mag niks kapot
steken, en moet soepel met de
bocht mee gaan. Het duurde
vaak lang voordat techneuten
materiaal hadden samengesteld
waarmee apparaten - die er
voor volwassenen al lang zijn -
ook voor hele kleine kinderen
konden worden gemaakt."
Sengers: „Vergelijk het met de
ontwikkelingen die zich hebben
voltrokken in de computerwe
reld. Iedereen kent nog de com-,
puters, zo groot als een kamer.
Nu zit er daarvoor in de plaats
een minuscuul chipje in een hor
loge. Het is allemaal ongelofe
lijk klein."
„We kregen hier in de begintijd
kinderen met de mazelen of een
hersenvliesontsteking. Toen gin
gen kinderen daaraan nog dood.
Deze patiënten zien we nu bijna
niet meer. Tegenwoordig komen
hier vooral kinderen met aange
boren of verworven chronische
afwijkingen."
Deze revolutionaire omslag in
het patiëntenaanbod in de kin
dergeneeskunde is ook weer in
cijfers te vangen. Vijftig jaar ge
leden werd maar 30 procent van
patiënten met een afwijking vol
wassen. Nu is dat tussen de 80
en 90 procent. Bij kanker is de
verandering nog spectaculair
der. In de jaren vijftig ging 95
procent van kinderen met kan
ker dood. Nu geneest maar liefst
70 procent.
Hel
Sengers: „Maar die kinderen
krijgen het niet cadeau. Het is
vreselijk. Ze moeten door een
hel. Behandeling van kinderen
met kanker grijpt mij nog steeds
erg aan. Het is dramatisch. Van
uit een volle gezondheid, wor
den ze opeens heel erg ziek."
Heel vaak - in 35 procent van de
gevallen - gaat het bij deze kin
deren om leukemie ofwel bloed-
kanker.
Sengers: „Of om ontsporingen
van hele jonge cellen. Behande
ling van deze kanker heeft een
veel gunstiger effect dan behan
deling van long-, prostaat-
borst- of darmkanker bij grote
mensen. Die gaan meestal dood.
Onze jonkies worden nu volwas
sen."
Een bespiegeling op 'vijftig jaar
academische kindergeneeskun
de' maakt de twee Nijmeegse
hoogleraren echter niet alleen
eufoor. Nadelen kleven er ook
aan de ongebreidelde mogelijk
heden van het vak. Vooral neo
natoloog Kollée krijgt veel te
maken met ethiek.
„Een baby die wordt geboren na
dertig weken zwangerschap is
nu routine. Vijfentwintig jaar ge
leden was dat iets heel bijzon
ders. Wij lopen steeds vaker te
gen grenzen aan. Het punt waar
op het voor een kindje biolo
gisch mogelijk is om te overle
ven, maar waarop het voor ons
artsen de waag is of het ook ver
standig is om te behandelen. We
zijn nu zo ver dat we technisch
wel dingen kunnen maar die
toch niet wenselijk zijn. Er zijn
patiënten die door onze behan
deling slechter af zijn."
En die afweging is vaak razend
lastig, stelt Sengers: „Een kind
is wilsonbekwaam. Het heeft
geen stem in het kapittel. Wij
moeten dus met ouders discus
siëren over het kind, zij zijn hele
belangrijke gesprekspartners.
Als een behandelteam en een
ouder niet op hetzelfde spoor zit
ten, vergt dat veel overleg. Met
kindergeneeskunde is heel veel
tijd gemoeid." GPD
PENNSYLVANIA - Wie op de calorieën wil letten
goed aan de (warme) maaltijd te beginnen met een rij
kostsalade. Het eten van een rauwkostsalade vermul
het totaal aantal calorieën dat tijdens de maaltijd]
binnen wordt gewerkt met 12 procent. Dit meldt B.a
(Pennsylvania State University) in het vakblad Jourai
the American Dietetic Association op grond van een)
derzoek onder 42 vrouwen. GPD
STANFORD - Een nieuw ontdekte soort afweercel, d§
geheten regulatory T-cell, speelt mogelijk een belangrj
rol bij het ontstaan van astma. Dit type afweerceU
staat de voor astma kenmerkende ontstekingsreacls
de luchtwegen te onderdrukken, schrijft P. Stock (Sti
ford University) Nature Immunology op grond van ond
zoek bij muizen. Astma krijgt een kans als de aam
van dit type afweercel niet goed verloopt, vern
Stock. GPD
De behandeling van couveusebaby's heeft een enorme vlucht genomen. foto Peter van Trijen
BOSTON - Het gebruik van fel gekleurd serviesgod
bestek leidt ertoe dat mensen met de ziekte van AM
mer tot 25 procent meer gaan eten en drinken. Ditcooj
deert T. Dunne (Boston University) op grond van e@j
derzoek onder 9 patiënten. Mensen met de ziekte vas;
zheimer, die vaak ondervoed zijn, hebben moeite Li
waarnemen van contrasten. Op felgekleurd servies]
steekt het voedsel beter af, stelt Dunne. GPD
door Marieke van Schie
Morgen komt meneer Van
Aerle, hij wil iets met je
bespreken. Als ik het goed be
grepen heb, gaat het over zijn
aanstaand huwelijk."
De volgende dag zie ik hem
inderdaad op het spreekuur.
„Gefeliciteerd, ik heb ge
hoord dat u gaat trouwen",
zeg ik. Hij lacht breed. „Het
is een dag om ons op te ver
heugen. We willen we het
piekfijn voor elkaar hebben,
en daar hebben we ook idee
ën over. Maar ik wil ook eens
gaan sleutelen aan mijn lijf.
Dat buikje moet er af
Van Aerle is een man, die van
het leven houdt; hij straalt
dat aan alle kanten uit, gulle
lach, aardige blik in zijn
ogen, en een fors postuur.
Met zijn gewicht van ruim
over de honderd kilo draagt
hij een aantal risicofactoren
met zich mee.
Hij werkt op een reclamebu
reau, zit veel achter de com
puter, en heeft de verantwoor
delijkheid over een clubje
mensen. Zijn verloofde Anne-
marie heeft een winkel in ca-
■deau-artikelen. Ook zij trekt
er hard aan. Deze twee hard
werkende mensen hebben,
als ze eenmaal thuis komen,
nauwelijks de fut en de tijd
een gezonde maaltijd op tafel
te zetten.
„We maken het gezellig,
maaltijd in de magnetron,
kaarsje op tafel, zo komen we
aan het eind van de dag toch
nog aan ons zelf toe. Meestal
drinken we een glaasje wijn
voor het eten, en soms ook
nog een glaasje erbij. Toetjes
nemen we niet, in verband
met ons gewicht. In het week
end proberen we te sporten,
maar dat komt er de laatste
tijd niet meer van. Eerst
maar trouwen, dan zien we
wel weer!"
Hij vertelt dat hij aan hun
beste vriend gevraagd heeft
ceremoniemeester te worden.
Dat houdt in dat die het feest
met alle voorbereidingen zal
coachen.
„Wat zou u ervan zeggen, als
u uw eigen afvalprogramma
ook eens laat leiden door een
soort ceremoniemeester,
maar dan op medisch ge
bied?", stel ik hem voor. „We
kunnen een gericht lichame
lijk onderzoek doen, en de ri
sicofactoren in beeld bren
gen. Bloeddruk, lengte en ge
wicht, roken, alcohol, even
tueel gebruik van drugs, sui
ker en cholesterolgehalte,
nier, schildklier en leverfunc
ties. Tevens kunnen we dan
naar uw eet- en leefgewoon
tes kijken, en op grond van
deze gegevens een program
ma opstellen om een ideaal
streefgewicht op te stellen."
Hij vindt het prachtig, en we
beginnen met meten en we
gen. De bloeddruk is aan de
forse kant, het gewicht te
hoog, en zijn conditie is ma
tig.
Ik schrijf een laboratorium
formulier uit en vraag hem
na een weekje terug te komen
om een plan op te stellen.
De cholesterolwaarden zijn
verhoogd. In combinatie met
een buikomvang die ruim bo
ven de 106 centimeter is,
maakt hem dat kandidaat
voor hartproblemen en sui
kerziekte. Zijn buikvet moet
slinken. Ik verwijs hem door
naar mijn praktijkverpleeg-
kundige, die een speciaal
spreekuur heeft opgezet voor
mensen met overgewicht en
verhoogde bloeddruk.
In samenwerking met onze
diëtiste geeft ze adviezen en
begeleiding bij het afvallen,
en verwijst ze door naar een
sportcentrum waar de condi
tie op verantwoorde wijze op
peil gebracht wordt. Als ik
hem een paar weken later te
gen kom zijn de eerste kilo's
eraf. Dankzij de ceremonie
meester thuis en op de prak
tijk kan hij straks genieten
van zijn mooiste dag. GPD
Marieke van Schie is huisarts
door Kitty van Gerven
ENSCHEDE -Eetstoornissen ko
men op steeds jongere leeftijd
voor en de aandacht voor honge
rende tieners is groot. Maar hoe
zit het met de veertigers en vijf
tigers die chronisch aan een eet
stoornis lijden? „Voor hen is er
niets. Zij mogen blij zijn dat ze
nóg leven."
Bij binnenkomst schiet ze nog
spontaan in de lach als ze met
de nodige zelfspot opmerkt: „Ty
pisch iets voor iemand met een
eetstoornis: niets in huis om aan
te bieden". Maar een uur later
vloeien er tranen en zal ze fluis
terend bekennen: „Leven met
anorexia is geen leven." Sophie
heeft anorexia nervosa. Al 28
jaar. Ze kreeg het in haar tiener
tijd. Sophie bewandelde het
klassieke pad van de anorexia-
patiënt. Ze begon met lijnen,
viel af, ging fanatieker lijnen,
viel nog meer af. Ontdekte dat
hongeren een kick gaf, dat ze
kracht kon putten uit het weer
staan van de behoefte om te
eten. Want één ding kon ze als
de beste: vermageren. En terwijl
haai' lichaam verzwakte, voelde
ze zich geestelijk sterker wor
den met elke kilo die ze verloor.
Sophie woog op het laatst am
per 43 kilo „Dat lijkt nog aar
dig wat, maar bij mijn lengte
was het niets. Ik kon al bijna
niet meer praten, omdat ook het
vet rond de hersenen verdwenen
was". Ze belandde op de psy
chiatrische afdeling van het zie
kenhuis en onderging de toen
nog gangbare straf- en belo
ningsbehandeling: niet eerder
onder de douche dan wanneer
ze had gegeten, geen bezoek als
ze niet was aangekomen. En So
phie ging eten. En Sophie kwam
aan. Ze herstelde zelfs en kon
het ziekenhuis verlaten...
en viel af, verzwakte... en werd
opgenomen en herstelde... en
viel af....
Sophie is inmiddels 46. Het
doodongelukkige pubermeisje
van weleer is ze al lang niet
meer; anorexia heeft ze nog wel.
Van echt herstel is in haar geval
geen sprake. Maar daarin staat
ze niet alleen. Zo langzamer
hand begint op grote schaal het
besef door te dringen dat een
aanzienlijk deel van de patiën
ten levenslang door anorexia of
boulimia nervosa wordt achter
volgd.
Carlo Bach behoort tot de (aan
merkelijk kleinere) groep van
Eetstoornissen spelen ook nog bij een grote groep volwassenen.
foto Annina Romita
mannelijke anorexiapatiënten.
Hij is een zogenaamde a-typi
sche patiënt. „Bij mij manifes
teerde de ziekte zich niet in de
puberteit, maar pas op 30-jarige
leeftijd en ik had ook nooit de
opzet om te vermageren, ik ging
alleen geleidelijk steeds minder
eten als gevolg van een ernstige
depressie na een scheiding."
Toch voldoet ook Carlo inmid
dels aan alle kenmerken van een
chronische patiënt. Al 19 jaar
lang is eten een obsessie voor
hem en is hij extreem gevoelig
voor alles wat met aankomen en
afvallen te maken heeft. Nee, hij
telt geen calorieën, houdt niet
bij hoeveel boterhammen hij
per dag gebruikt. Hij staat zelfs
nooit op de weegschaal. Maar
broodmager is hij wel, en dage
lijks breekt hij zich het hoofd
over de voedingsstoffen die hij
binnenkrijgt.
„Want eten", zo zegt hij, „lijkt
een lichaamsvreemde activiteit;
hongeren daarentegen is ver
trouwd. Ik voel bij wijze van
spreken elk grammetje dat erbij
komt, zie het vet als het ware zit
ten. En al weet ik dat het niet zo
is, ik vind mezelf nog altijd te
dik." Sophie herkent dat gevoel
maar al te goed, vertelt over de
paniek die haar overvalt wan
neer ze een hap neemt, de schrik
wanneer ze haar lichaam in een
spiegel of etalageruit ziet. Eten,
aankomen...het voelt aan als
zwakte, als zondig. Iets waar
voor ik gestraft moet worden.
Want let wel, het is niet zo dat
ik niet wil eten. En ook niet dat
ik niet kan eten, maar ik mag
het niet. Ik mag het niet van me
zelf. Hongeren is geen keuze,
het is een dwang. Door mezelf
opgelegd." Ze zegt het niet om
zielig te doen of om begrip te
vragen. In de loop der tijd zijn
zowel Sophie als Carlo al op zo
veel staaltjes van onbegrip of
simpelwegdesinteresse gestuit
dat ze van de buitenwereld wei
nig meer verwachten. Het ge
brek aan steun en belangstel
ling wordt door beiden zeker als
gemis gevoeld. Net als het ont
breken van sociale contacten.
Werkgroep
Sophie en Carlo beseffen dat er
velen zijn zoals zij. Om daar ver
andering in te brengen, richtten
zij, samen met anderen binnen
de SABN, de Stichting Ano
rexia en Boulimia Nervosa, een
landelijke patiëntenorganisatie,
afgelopen voorjaar de werk
groep LES (Langdurige eetstoor
nissen) op. Deze werkgroep stelt
zich ten doel bekendheid te ge
ven aan de problematiek en on
derzoek te initiëren naar de oor
zaken van langdurige eetstoor
nissen en de gevolgen op de lan
ge termijn, alsmede naar de be
handel- en herstelmogelijkhe
den. Daarnaast wil de werk
groep het lotgenotencontact sti
muleren en wordt deze maand
al een telefonische aanspreek
punt opgezet. De eerste contac
ten met deskundigen zijn inmid
dels gelegd. Deze hebben gere
sulteerd in de oprichting van
een stuurgroep met vertegen
woordigers van onder meer de
universiteiten Twente en Lei
den, het Kenniscentrum Gezond
heid en Welzijn van de Saxion
Hogescholen in Enschede en De
venter en het Kenniscentrum
Eetstoornissen Nederland.
Sophie en Carlo hebben goede
hoop dat over niet al te lange
tijd een behandelmethode gevon
den zal worden. Diep in hun
hart zijn beiden er namelijk van
overtuigd dat een eetstoornis
niet uitzichtloos hoeft te zijn en
dat herstel, al is het pas op late
re leeftijd, mogelijk is.
Informatie: de Stichting Anorexia
en Boulimia Nervosa, tel:
0900-8212433 of info@sabn.nl.
Voor meer informatie: wwio.sa-
bn.nl en wwio.eetstoornis.info.
DEMONSTRATIE - De Ter-
neuzense BB-brandweer heeft
zaterdag met de plaatselijke
brandweer en de bedrijfsbe-
schermingsploegen van de NS
en de Sluiskilse Cokesfabriek
een demonstratie gegeven. Dui
zenden belangstellenden kwa
men naar de Oostkolk in Ter-
neuzen waar ze getuige waren
van een schouwspel met 68
spuitende slangen. Per minuut
kwam ruim 31 ton water vrij
en er was ongeveer vijf kilome
ter aan slangen uitgelegd.
ATOOMWAPENS - Sir Win
ston Churchill vindt het nodig
dat de Navo-landen atoomwa
pens aanschaffen om d
sche agressie af te kunnen w
ren. Dat heeft hij zaterdagve
klaard tijdens het congres
de Conservatieve Partij
Blackpool.
DOODSTRAF - De voormaï
SS-generaal Karei 01
hoogste Duitse politiechef
Frankrijk tijdens de i
met de bijnaam de slagerv;
Parijs, is zaterdag ter dooths
ooi'deeld. Hetzelfde ge'
zijn voormalig assistent Hé
muth Knochen. Beiden e
den verantwoordelijk g
den voor de massamoord
folteringen en deportaties.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A. L, Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17,00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-m
nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 19,95 n.v.t
per kwartaal: 58,00 60,25
per jaar: €222.50 226,50
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorl*
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevsït
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volp?'
de Regelen voor het Advertentiewezet
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18,00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerendg#4
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. Oew°'
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voon^
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante dienstenWP*
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 9ess!^*
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk molden bij: PB*
:e, Postbus 314460 AA Goes.
Behoort tot -ü.* WGGGNGR