Onze jonkies worden volwassen Anorexia kent geen leeftijd PZC Afvallen met een ceremoniemeester Hoogleraren kijken terug op spectaculaire ontwikkelingen in kindergeneeskunde Bescherming vitamines onderzot Roken vergroot kans op snurken Slaappil slechts tijdelijk Felgekleurd servies stimuleert Salade vooraf vermindert caloriti Afweercel tegen astma ontdekt 11 oktober 1954 maandag 11 oktober 2004 door Hélène van Beek KOPENHAGEN - Het slikken van voedingssupp^ ten als bètacaroteen, vitamine A, C, E en/of seis heeft geen beschermende werking tegen het ontstaai kanker in maag en darmen. Dit concludeert G. Bjelj] in het medisch tijdschrift The Lancet op basis vy analyse van wetenschappelijke onderzoeken. GPD NIJMEGEN - De behandeling van zieke kinderen is spectacu lair verbeterd. Het Universitair Medisch Centrum St Radboud in Nijmegen heeft vijftig jaar academische kindergeneeskun de in huis. Slimme technieken en kennis in plaats van liefdevol le verzorging alleen. Een terug blik met twee hoogleraren die al dertig jaar in het vak zitten. De kindergeneeskunde heeft een enorme ontwikkeling door gemaakt. „Het is onvoorstel baar", zegt prof. dr. Rob Sen gers, kinderarts van het Univer sitair Medisch Centrum (UMC) St Radboud in Nijmegen. „Vroe ger was het vooral liefdevol ver plegen. Heel veel meer kon er vaak niet. De mogelijkheden om een ziek kind te behandelen, vooral voor de allerkleinsten, zijn ongekend toegenomen." Dankzij de technologische ont wikkeling, stelt neonatoloog prof. dr. Louis Kollée. „In de ja ren vijftig waren de mogelijkhe den om een ernstig zieke pasge boren baby te behandelen zeer gering. We konden eigenlijk niets doen. De baby warm hou den was vaak het enige dat we deden, en nog niet eens in een echte couveuse, want die waren er toen nog niet. En we konden zuurstof toedienen, of met een sonde wat voeding en vocht." Vanaf de vroege jaren zeventig veranderde het vak van kinder geneeskunde ingrijpend. Kollée: „Toen kregen we pas echt de mo gelijkheid om substantieel wat te doen." Toveiwoorden daarbij zijn 'tech nologische ontwikkeling' en piepkleine, slimme apparaten die geschikt waren voor behan delingen 'op de millimeter'. Kollée: „Kunstmatige beade ming bijvoorbeeld was al langer bij volwassenen mogelijk. Maar bij kinderen nog niet. Maar al les wat vroeger op hele kleine minischaal nog niet kon, kan nu wel. Zoals kunstmatige beade ming bij veel te vroeg geboren baby's." En dat vertaalt zich ook weer in NEW YORK - Roken vergroot de kans op snurken e procent. Zelfs passief roken verhoogt de kans opsna met 2 procent aldus K. Franklin universiteit Uas het vakblad American Journal of Respiratory and{ cal Care Medicine uit een onderzoek onder ruim li Scandinaviërs. Overgewicht vergroot het risico met* cent. GPD BOSTON - Mensen die moeilijk in slaap kunnenkq doen er goed aan niet meteen naar de slaappillente pen. Vier sessies van een half uur cognitieve geciragsb pie, een hulpmiddel om het eigen doen en laten bet' begrijpen, werken beter en langer. Dit concludeertG cobs (Harvard Medical School, Boston) op grond van onderzoek bij 63 personen. Gedragstherapie verkorti tijd tot inslapen met de helft, slaappillen met 30pr« Na het stoppen met de pillen nam de slapeloosheid! toe; het effect van de gedragstherapie was blijvend.Q cijfers. Kollée: „In de jaren vijf tig en zestig overleed hier het merendeel van de veel te vroeg geboren kinderen; zeker 60 pro cent. Dat percentage ligt nu on der de 10." Buisje Vooral de neonatologie - het vak van de veel te vroeg gebore nen - is sterk afhankelijk van de ontwikkelingen in de techniek. Hoogleraar Sengers: „Stel je voor. Je hebt het over een kind, zo klein als een biefstuk, dat minder dan een kilo weegt. En in zo'n klein kind moet dan bij voorbeeld een buisje om het te beademen. Dat buisje - millime ters dun - mag niet te hard zijn, niet te groot, het mag niks kapot steken, en moet soepel met de bocht mee gaan. Het duurde vaak lang voordat techneuten materiaal hadden samengesteld waarmee apparaten - die er voor volwassenen al lang zijn - ook voor hele kleine kinderen konden worden gemaakt." Sengers: „Vergelijk het met de ontwikkelingen die zich hebben voltrokken in de computerwe reld. Iedereen kent nog de com-, puters, zo groot als een kamer. Nu zit er daarvoor in de plaats een minuscuul chipje in een hor loge. Het is allemaal ongelofe lijk klein." „We kregen hier in de begintijd kinderen met de mazelen of een hersenvliesontsteking. Toen gin gen kinderen daaraan nog dood. Deze patiënten zien we nu bijna niet meer. Tegenwoordig komen hier vooral kinderen met aange boren of verworven chronische afwijkingen." Deze revolutionaire omslag in het patiëntenaanbod in de kin dergeneeskunde is ook weer in cijfers te vangen. Vijftig jaar ge leden werd maar 30 procent van patiënten met een afwijking vol wassen. Nu is dat tussen de 80 en 90 procent. Bij kanker is de verandering nog spectaculair der. In de jaren vijftig ging 95 procent van kinderen met kan ker dood. Nu geneest maar liefst 70 procent. Hel Sengers: „Maar die kinderen krijgen het niet cadeau. Het is vreselijk. Ze moeten door een hel. Behandeling van kinderen met kanker grijpt mij nog steeds erg aan. Het is dramatisch. Van uit een volle gezondheid, wor den ze opeens heel erg ziek." Heel vaak - in 35 procent van de gevallen - gaat het bij deze kin deren om leukemie ofwel bloed- kanker. Sengers: „Of om ontsporingen van hele jonge cellen. Behande ling van deze kanker heeft een veel gunstiger effect dan behan deling van long-, prostaat- borst- of darmkanker bij grote mensen. Die gaan meestal dood. Onze jonkies worden nu volwas sen." Een bespiegeling op 'vijftig jaar academische kindergeneeskun de' maakt de twee Nijmeegse hoogleraren echter niet alleen eufoor. Nadelen kleven er ook aan de ongebreidelde mogelijk heden van het vak. Vooral neo natoloog Kollée krijgt veel te maken met ethiek. „Een baby die wordt geboren na dertig weken zwangerschap is nu routine. Vijfentwintig jaar ge leden was dat iets heel bijzon ders. Wij lopen steeds vaker te gen grenzen aan. Het punt waar op het voor een kindje biolo gisch mogelijk is om te overle ven, maar waarop het voor ons artsen de waag is of het ook ver standig is om te behandelen. We zijn nu zo ver dat we technisch wel dingen kunnen maar die toch niet wenselijk zijn. Er zijn patiënten die door onze behan deling slechter af zijn." En die afweging is vaak razend lastig, stelt Sengers: „Een kind is wilsonbekwaam. Het heeft geen stem in het kapittel. Wij moeten dus met ouders discus siëren over het kind, zij zijn hele belangrijke gesprekspartners. Als een behandelteam en een ouder niet op hetzelfde spoor zit ten, vergt dat veel overleg. Met kindergeneeskunde is heel veel tijd gemoeid." GPD PENNSYLVANIA - Wie op de calorieën wil letten goed aan de (warme) maaltijd te beginnen met een rij kostsalade. Het eten van een rauwkostsalade vermul het totaal aantal calorieën dat tijdens de maaltijd] binnen wordt gewerkt met 12 procent. Dit meldt B.a (Pennsylvania State University) in het vakblad Jourai the American Dietetic Association op grond van een) derzoek onder 42 vrouwen. GPD STANFORD - Een nieuw ontdekte soort afweercel, d§ geheten regulatory T-cell, speelt mogelijk een belangrj rol bij het ontstaan van astma. Dit type afweerceU staat de voor astma kenmerkende ontstekingsreacls de luchtwegen te onderdrukken, schrijft P. Stock (Sti ford University) Nature Immunology op grond van ond zoek bij muizen. Astma krijgt een kans als de aam van dit type afweercel niet goed verloopt, vern Stock. GPD De behandeling van couveusebaby's heeft een enorme vlucht genomen. foto Peter van Trijen BOSTON - Het gebruik van fel gekleurd serviesgod bestek leidt ertoe dat mensen met de ziekte van AM mer tot 25 procent meer gaan eten en drinken. Ditcooj deert T. Dunne (Boston University) op grond van e@j derzoek onder 9 patiënten. Mensen met de ziekte vas; zheimer, die vaak ondervoed zijn, hebben moeite Li waarnemen van contrasten. Op felgekleurd servies] steekt het voedsel beter af, stelt Dunne. GPD door Marieke van Schie Morgen komt meneer Van Aerle, hij wil iets met je bespreken. Als ik het goed be grepen heb, gaat het over zijn aanstaand huwelijk." De volgende dag zie ik hem inderdaad op het spreekuur. „Gefeliciteerd, ik heb ge hoord dat u gaat trouwen", zeg ik. Hij lacht breed. „Het is een dag om ons op te ver heugen. We willen we het piekfijn voor elkaar hebben, en daar hebben we ook idee ën over. Maar ik wil ook eens gaan sleutelen aan mijn lijf. Dat buikje moet er af Van Aerle is een man, die van het leven houdt; hij straalt dat aan alle kanten uit, gulle lach, aardige blik in zijn ogen, en een fors postuur. Met zijn gewicht van ruim over de honderd kilo draagt hij een aantal risicofactoren met zich mee. Hij werkt op een reclamebu reau, zit veel achter de com puter, en heeft de verantwoor delijkheid over een clubje mensen. Zijn verloofde Anne- marie heeft een winkel in ca- ■deau-artikelen. Ook zij trekt er hard aan. Deze twee hard werkende mensen hebben, als ze eenmaal thuis komen, nauwelijks de fut en de tijd een gezonde maaltijd op tafel te zetten. „We maken het gezellig, maaltijd in de magnetron, kaarsje op tafel, zo komen we aan het eind van de dag toch nog aan ons zelf toe. Meestal drinken we een glaasje wijn voor het eten, en soms ook nog een glaasje erbij. Toetjes nemen we niet, in verband met ons gewicht. In het week end proberen we te sporten, maar dat komt er de laatste tijd niet meer van. Eerst maar trouwen, dan zien we wel weer!" Hij vertelt dat hij aan hun beste vriend gevraagd heeft ceremoniemeester te worden. Dat houdt in dat die het feest met alle voorbereidingen zal coachen. „Wat zou u ervan zeggen, als u uw eigen afvalprogramma ook eens laat leiden door een soort ceremoniemeester, maar dan op medisch ge bied?", stel ik hem voor. „We kunnen een gericht lichame lijk onderzoek doen, en de ri sicofactoren in beeld bren gen. Bloeddruk, lengte en ge wicht, roken, alcohol, even tueel gebruik van drugs, sui ker en cholesterolgehalte, nier, schildklier en leverfunc ties. Tevens kunnen we dan naar uw eet- en leefgewoon tes kijken, en op grond van deze gegevens een program ma opstellen om een ideaal streefgewicht op te stellen." Hij vindt het prachtig, en we beginnen met meten en we gen. De bloeddruk is aan de forse kant, het gewicht te hoog, en zijn conditie is ma tig. Ik schrijf een laboratorium formulier uit en vraag hem na een weekje terug te komen om een plan op te stellen. De cholesterolwaarden zijn verhoogd. In combinatie met een buikomvang die ruim bo ven de 106 centimeter is, maakt hem dat kandidaat voor hartproblemen en sui kerziekte. Zijn buikvet moet slinken. Ik verwijs hem door naar mijn praktijkverpleeg- kundige, die een speciaal spreekuur heeft opgezet voor mensen met overgewicht en verhoogde bloeddruk. In samenwerking met onze diëtiste geeft ze adviezen en begeleiding bij het afvallen, en verwijst ze door naar een sportcentrum waar de condi tie op verantwoorde wijze op peil gebracht wordt. Als ik hem een paar weken later te gen kom zijn de eerste kilo's eraf. Dankzij de ceremonie meester thuis en op de prak tijk kan hij straks genieten van zijn mooiste dag. GPD Marieke van Schie is huisarts door Kitty van Gerven ENSCHEDE -Eetstoornissen ko men op steeds jongere leeftijd voor en de aandacht voor honge rende tieners is groot. Maar hoe zit het met de veertigers en vijf tigers die chronisch aan een eet stoornis lijden? „Voor hen is er niets. Zij mogen blij zijn dat ze nóg leven." Bij binnenkomst schiet ze nog spontaan in de lach als ze met de nodige zelfspot opmerkt: „Ty pisch iets voor iemand met een eetstoornis: niets in huis om aan te bieden". Maar een uur later vloeien er tranen en zal ze fluis terend bekennen: „Leven met anorexia is geen leven." Sophie heeft anorexia nervosa. Al 28 jaar. Ze kreeg het in haar tiener tijd. Sophie bewandelde het klassieke pad van de anorexia- patiënt. Ze begon met lijnen, viel af, ging fanatieker lijnen, viel nog meer af. Ontdekte dat hongeren een kick gaf, dat ze kracht kon putten uit het weer staan van de behoefte om te eten. Want één ding kon ze als de beste: vermageren. En terwijl haai' lichaam verzwakte, voelde ze zich geestelijk sterker wor den met elke kilo die ze verloor. Sophie woog op het laatst am per 43 kilo „Dat lijkt nog aar dig wat, maar bij mijn lengte was het niets. Ik kon al bijna niet meer praten, omdat ook het vet rond de hersenen verdwenen was". Ze belandde op de psy chiatrische afdeling van het zie kenhuis en onderging de toen nog gangbare straf- en belo ningsbehandeling: niet eerder onder de douche dan wanneer ze had gegeten, geen bezoek als ze niet was aangekomen. En So phie ging eten. En Sophie kwam aan. Ze herstelde zelfs en kon het ziekenhuis verlaten... en viel af, verzwakte... en werd opgenomen en herstelde... en viel af.... Sophie is inmiddels 46. Het doodongelukkige pubermeisje van weleer is ze al lang niet meer; anorexia heeft ze nog wel. Van echt herstel is in haar geval geen sprake. Maar daarin staat ze niet alleen. Zo langzamer hand begint op grote schaal het besef door te dringen dat een aanzienlijk deel van de patiën ten levenslang door anorexia of boulimia nervosa wordt achter volgd. Carlo Bach behoort tot de (aan merkelijk kleinere) groep van Eetstoornissen spelen ook nog bij een grote groep volwassenen. foto Annina Romita mannelijke anorexiapatiënten. Hij is een zogenaamde a-typi sche patiënt. „Bij mij manifes teerde de ziekte zich niet in de puberteit, maar pas op 30-jarige leeftijd en ik had ook nooit de opzet om te vermageren, ik ging alleen geleidelijk steeds minder eten als gevolg van een ernstige depressie na een scheiding." Toch voldoet ook Carlo inmid dels aan alle kenmerken van een chronische patiënt. Al 19 jaar lang is eten een obsessie voor hem en is hij extreem gevoelig voor alles wat met aankomen en afvallen te maken heeft. Nee, hij telt geen calorieën, houdt niet bij hoeveel boterhammen hij per dag gebruikt. Hij staat zelfs nooit op de weegschaal. Maar broodmager is hij wel, en dage lijks breekt hij zich het hoofd over de voedingsstoffen die hij binnenkrijgt. „Want eten", zo zegt hij, „lijkt een lichaamsvreemde activiteit; hongeren daarentegen is ver trouwd. Ik voel bij wijze van spreken elk grammetje dat erbij komt, zie het vet als het ware zit ten. En al weet ik dat het niet zo is, ik vind mezelf nog altijd te dik." Sophie herkent dat gevoel maar al te goed, vertelt over de paniek die haar overvalt wan neer ze een hap neemt, de schrik wanneer ze haar lichaam in een spiegel of etalageruit ziet. Eten, aankomen...het voelt aan als zwakte, als zondig. Iets waar voor ik gestraft moet worden. Want let wel, het is niet zo dat ik niet wil eten. En ook niet dat ik niet kan eten, maar ik mag het niet. Ik mag het niet van me zelf. Hongeren is geen keuze, het is een dwang. Door mezelf opgelegd." Ze zegt het niet om zielig te doen of om begrip te vragen. In de loop der tijd zijn zowel Sophie als Carlo al op zo veel staaltjes van onbegrip of simpelwegdesinteresse gestuit dat ze van de buitenwereld wei nig meer verwachten. Het ge brek aan steun en belangstel ling wordt door beiden zeker als gemis gevoeld. Net als het ont breken van sociale contacten. Werkgroep Sophie en Carlo beseffen dat er velen zijn zoals zij. Om daar ver andering in te brengen, richtten zij, samen met anderen binnen de SABN, de Stichting Ano rexia en Boulimia Nervosa, een landelijke patiëntenorganisatie, afgelopen voorjaar de werk groep LES (Langdurige eetstoor nissen) op. Deze werkgroep stelt zich ten doel bekendheid te ge ven aan de problematiek en on derzoek te initiëren naar de oor zaken van langdurige eetstoor nissen en de gevolgen op de lan ge termijn, alsmede naar de be handel- en herstelmogelijkhe den. Daarnaast wil de werk groep het lotgenotencontact sti muleren en wordt deze maand al een telefonische aanspreek punt opgezet. De eerste contac ten met deskundigen zijn inmid dels gelegd. Deze hebben gere sulteerd in de oprichting van een stuurgroep met vertegen woordigers van onder meer de universiteiten Twente en Lei den, het Kenniscentrum Gezond heid en Welzijn van de Saxion Hogescholen in Enschede en De venter en het Kenniscentrum Eetstoornissen Nederland. Sophie en Carlo hebben goede hoop dat over niet al te lange tijd een behandelmethode gevon den zal worden. Diep in hun hart zijn beiden er namelijk van overtuigd dat een eetstoornis niet uitzichtloos hoeft te zijn en dat herstel, al is het pas op late re leeftijd, mogelijk is. Informatie: de Stichting Anorexia en Boulimia Nervosa, tel: 0900-8212433 of info@sabn.nl. Voor meer informatie: wwio.sa- bn.nl en wwio.eetstoornis.info. DEMONSTRATIE - De Ter- neuzense BB-brandweer heeft zaterdag met de plaatselijke brandweer en de bedrijfsbe- schermingsploegen van de NS en de Sluiskilse Cokesfabriek een demonstratie gegeven. Dui zenden belangstellenden kwa men naar de Oostkolk in Ter- neuzen waar ze getuige waren van een schouwspel met 68 spuitende slangen. Per minuut kwam ruim 31 ton water vrij en er was ongeveer vijf kilome ter aan slangen uitgelegd. ATOOMWAPENS - Sir Win ston Churchill vindt het nodig dat de Navo-landen atoomwa pens aanschaffen om d sche agressie af te kunnen w ren. Dat heeft hij zaterdagve klaard tijdens het congres de Conservatieve Partij Blackpool. DOODSTRAF - De voormaï SS-generaal Karei 01 hoogste Duitse politiechef Frankrijk tijdens de i met de bijnaam de slagerv; Parijs, is zaterdag ter dooths ooi'deeld. Hetzelfde ge' zijn voormalig assistent Hé muth Knochen. Beiden e den verantwoordelijk g den voor de massamoord folteringen en deportaties. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A. L, Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax:(0113)315669 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax:(0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax: (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17,00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-m nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 19,95 n.v.t per kwartaal: 58,00 60,25 per jaar: €222.50 226,50 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorl* einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevsït overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volp?' de Regelen voor het Advertentiewezet Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18,00 uur Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerendg#4 Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. Oew°' aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voon^ (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante dienstenWP* ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 9ess!^* de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk molden bij: PB* :e, Postbus 314460 AA Goes. Behoort tot -ü.* WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 4