PZC
Kans op referendum is erg klein
Voor de laagste
maandlasten
7
Eventuele volksraadpleging is niet bindend
Referendafeiten
Accountants Parmalat gedaagd
Dexia trekt beroep tegen AFM in
Meer huiseigenaren in problemen
Tweedehands auto's goedkoper
Ontslagen bij Philips
(doe je de Postbank Hypotheektest)
woensdag 6 oktober 2004
mositiepartijen en vakbewe-
|no willen een rechtstreekse uit
mak van het volk over de kabi-
ttsplannen rond vut en prepen-
oen. Dat wordt een hele orgam-
atorische klus, waarbij ook
peelt of intussen 'per ongeluk'
>1evante wetten vervallen of te
sar worden ingediend. Een na-
omal 'raadgevend referen-
im' is niet eerder in Nederland
houden.
Hoor Ap van den Berg
En.lames McGonigal
r
(EN HAAG - „Het zou wel erg
zijn van het kabinet als
de uitslag van een nationale
ilksraadpleging over vut en
:pensioen naast zich neer zou
;n." Dat zei Agnes Jonge-
rius, vice-voorzitter van de FNV
maandagavond nadat de vakcen-
trales en de politieke partijen
bit de oppositie hadden besloten
[én referendum te houden over
pit onderwerp.
bisteren kwam onderzoeker
aurice de Hond met een pei-
ig, waaruit blijkt dat zestig
ocent van de kiezers zo'n refe-
idum wil en driekwart van
i teg'en de plannen van het ka-
jnnet is.
Nederland kent sinds 1 januari
iö02 een 'Tijdelijke referendum-
Let' (Trw), ingesteld om D66 in
Set tweede paarse kabinet een
Bezier te doen. Bij de eerstvol-
fende wijziging van de Grond-
pet zou het dan definitief gere
geld kunnen worden. De wet ein-
Ugt daarom automatisch op 31
scember 2004.
aniermeerderheid
iddels is de hele gedachte
een referendum van tafel ge-
door Kamermeerderhe-
jlen en dus vervalt de wet op de
Benoemde datum. Tenzij een ini-
natiefwet van PvdA en Groen
links voor verlenging van de re-
rerendumwet onverwacht een
Kamermeerderheid krijgt. Maar
flaarmee houden zelfs de door
dans optimistische initiatiefne-
lers Niesco Dubbelboer (PvdA)
in Wijnand Duyvedak (Groen-
jnks) niet serieus rekening.
)at betekent dat de tijd klemt
voor de plannenmakers van op
positie en vakbeweging. Als de
behandeling van de vutplannen
ietsje vertraging oploopt kan zo
maar de datum van 31 decem
ber zijn gepasseerd. Weg kans
op referendum. Het kerstreces
van de Eerste Kamer begint don
derdag 23 december - daarvóór
moet de behandeling zijn afge
rond. Als dat lukt, moeten de ini
tiatiefnemers van het referen
dum onmiddellijk in actie ko
men. Een procedure die vóór 1
januari is begonnen, mag in het
volgend jaar worden afgemaakt,
of de wet nu is vervallen of niet.
„Ik ga er van uit dat alles voor 1
januari is afgerond. Het kabinet
zou ons in de wielen kunnen rij
den met een paar flauwe truc
jes, maar dat is de kiem voor
een enorme vertrouwensbreuk.
Dan zijn de politieke verhoudin
gen voor jaren grondig ver
ziekt", waarschuwt Dubbel
boer.
Als de publicatie in het Staats
blad na 1 januari geschiedt,
snijdt het kabinet bovendien
zichzelf in de vingers. „Dat zou
een hele hoop dure centjes kos
ten, want dan gaan de ingrepen
in vut en prepensioen ook een
jaar later in. In 2007", meldt
Dubbelboer.
Stel dat 1 januari haalbaar
blijkt, dan moet het kabinet de
wet 'referendabel' verklaren.
Waarna een 'eerste verzoek'
moet worden ingediend. Dat be
tekent dat ten minste 40.000
kiesgerechtigden zich binnen
drie weken moeten melden op
het gemeentehuis (afdeling Bur
gerzaken), om in het bijzijn van
een ambtenaar een formulier in
te vullen.
De linkse partijen gaan er van
uit, dat het mobiliseren van
40.000 mensen een makkie moet
zijn als het Museumplein met
200.000 mensen zo vol was dat
150.000 anderen niet eens in de
buurt konden komen.
De gemeentelijke organisatie
voor reguliere verkiezingen
wordt aangewend voor het refe
rendum. Aan het eind van de
derde week worden de verzoe
ken uit heel Nederland bij el
kaar opgeteld.
Daarna begint de fase waarin
de organiserende partijen op
nieuw flink aan de slag moeten.
Binnen zes weken moeten er
600.000 handtekeningen van kie
zers binnen worden gebracht op
de stadhuizen. Dat gaat soepe
ler: mensen kunnen een brief
sturen en actievoerders mogen
met lijsten rondgaan langs de
deur en op straat.
Ook het resultaat hiervan wordt
verwerkt door de verkiezingsor
ganisatie van gemeenten, provin
cies en Rijk, onder regie van de
Kiesraad. Dan pas valt het be
sluit of er inderdaad een referen
dum komt. Voor de organisatie
daarvan is, net als bij Kamerver
kiezingen, drie maanden nodig.
De extra kosten die gemeenten
maken worden geschat op onge
veer 23 miljoen euro.
Het verloop ervan is als bij lan
delijke verkiezingen: elke kiezer
krijgt thuis een oproepkaart,
gaat naar het aangewezen stem
lokaal in de buurt en stemt. Het
kabinet bepaalt de 'vraagstel
ling' en een datum. Tegen welke
tekst precies 'ja' of 'neen' kan
worden gezegd, zal ook wel voor
een relletje zorgen. Dat bete
kent de derde fase voor de actie
voerders: drie maanden campag
ne voeren, uitleggen en oproe
pen tot deelnemen.
Vooral dat laatste is van belang:
een referendum krijgt pas een
geldige uitslag als een meerder
heid van de stemmers tegen is,
maar die meerderheid moet der
tig procent omvatten van alle
kiesgerechtigden (inclusief de
thuisblijvers).
En dan nog is het eindresultaat
van een nationaal referendum
niet meer dan een 'raadgeving
aan het parlement tot afwijzing'
- de omstreden maatregel is alle
formele stappen gepasseerd en
kan gewoon worden uitgevoerd.
GPD
van onze redactie economie
DEN HAAG - De feiten op een
rijtje:
Een referendum is een recht
streekse raadpleging van het
VöIkT"
In Nederland alleen als advies
(raadgevend referendum) aan
gemeenteraad, provinciale sta
ten of Tweede Kamer.
Het raadgevend referendum is
eigenlijk een afgezwakte versie
van het correctief referendum:
achteraf terugdraaien van geno-
men besluiten. Om te voorko
men dat het vrijblijvend is, zijn
de gekozen organen (raad, sta
ten of Kamer) verplicht in een
aparte bijeenkomst te besluiten
het te negeren.
De afgelopen jaren heeft de
overtuiging gewonnen dat de
Grondwet een bindend referen
dum (zoals in Zwitserland) niet
toestaat. Inmiddels is er ook
geen behoefte meer aan een
raadgevende volksraadpleging.
In Nederland zijn tot nu
slechts gemeentelijke referenda
gehouden, in totaal enkele tien
tallen.
Het ging daarbij om zaken als
gemeentelijke herindeling, win
kelsluitingstijden, verkeer in de
binnenstad, bouwplannen en an
dere lokaal omstreden zaken.
In overzeese koninkrijksgebie-
den zijn wel referenda over gro-
MILAAN - Twee voormalige accountants van het Italiaan
se zuivelconcern Parmalat zullen begin volgend jaar voor
de rechter moeten verschijnen. Een Italiaanse rechter
heeft dat gisteren bekendgemaakt. Het gaat om oud-me
dewerkers van accountantsbureau Grant Thornton.
Eind vorig jaar werd Parmalat het middelpunt van een
groot financieel schandaal. Er bleek op grote schaal in de
boeken te zijn geknoeid, waarbij in totaal een bedrag van
14,8 miljard euro zoekraakte.
Op de rol staan nog de namen van 27 andere personen die
mogelijk terecht zullen moeten staan. Onder hen is ook
Parmalat-oprichter Calisto Tanzi. ANP
AMSTERDAM - Dexia heeft het hoger beroep ingetrok
ken tegen de boetes die de Autoriteit Financiële Markten
de bank had opgelegd. Dat heeft een woordvoerder giste
ren bevestigd. De bank kreeg zes boetes voor fouten die
zijn gemaakt bij de verkoop van aandelenleaseproducten.
De boetes bedroegen 54.450 euro.
Aanvankelijk had Dexia beroep ingesteld tegen de boetes
van de beurs waakhond, maar dit was om formele rede
nen, zegt de bank nu. ANP
ZOETERMEER - Meer huiseigenaren waren dit jaar ge
dwongen hun woning met verlies te verkopen wegens be
talingsschulden.
De Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen telde al
leen al bij mensen met een Nationale Hypotheek Garantie
tot nu toe dit jaar 235 gedwongen verkopen met verlies.
Dat zijn er ruim honderd meer dan in dezelfde periode vo
rig jaar. ANP
ROTTERDAM - De prijs van tweedehands auto's gaat de
komende jaren omlaag. De markt wordt een waar slag
veld, verwacht adviesbureau Ernst Young.
Grote partijen, zoals leasemaatschappijen, mengen zich
steeds meer in de verkoop van occasions. De verkoop van
voormalige lease-auto's vindt nu nog vaak door autohan
delaren plaats, maar Ernst Young denkt dat de maat
schappijen de wagens vaker zelf aan de man gaan bren
gen. ANP
Een invalide man zaterdag bij aanvang van de demonstratie in Amsterdam. De oppositiepartijen en vakbeweging willen een rechtstreekse
uitspraak van het volk over de kabinetsplannen rond vut en prepensioen. foto Marcel Antonisse/ANP
tere zaken gehouden. Op Aruba
één keer, over de status binnen
het koninkrijk en op Sint-Maar
ten twee keer, over hetzelfde on
derwerp.
Soms wordt de uitslag van het
referendum niet geaccepteerd
omdat er te weinig mensen aan
deelnamen.
Voorbeelden van wet die op
dit moment 'referendabel' is: de
wet dna-onderzoek bij veroor
deelden (tot 12 oktober), de ver
lenging overgangsregeling vlees-
keuringswet (idem). GPD
EINDHOVEN - Philips stopt nog dit jaar met de produc
tie van beeldschermen en bijhorende apparatuur voor pro
jectietelevisies. Daardoor gaan in Eindhoven zeventig ba
nen verloren. Wereldwijd staan er ongeveer tweehonderd
arbeidsplaatsen op de tocht.
Philips stopt met de productie, omdat het bedrijfsonder
deel onvoldoende groeide om concurrerend te zijn. Daar
door liepen de kosten te hoog op. Eind maart stopte Phi
lips om dezelfde reden met de productie van projectoren.
Hierbij verdwenen enkele Mentallen banen. Een aantal
medewerkers kon toen tereent bij de afdeling die eind dit
jaar dicht gaat. Een woordvoerder van Philips sloot giste
ren niet uit dat er gedwongen ontslagen vallen. Wel pro
beert het bedrijf om medewerkers binnen of buiten Phi
lips aan een baan te helpen. ANP
(advertentie)
De Postbank Hypotheektest is gratis en doe je thuis samen met de Postbank
hypotheekadviseur. Hij berekent wat voor jou de laagst mogelijke maandlasten zijn.
Je kunt die test voor je bestaande hypotheek doen, maar ook als je een nieuwe
hypotheek wilt afsluiten. Elke hypotheek wordt er beter van. Zeker nu we er
in geslaagd zijn om weer nieuwe hypotheekvormen te ontwikkelen die voor de
laagste maandlasten zorgen.
Kijk daarom op postbank.nl of bel 0900 1900 (5 cent per minuut) en maak een
afspraak met onze hypotheekadviseur. Je kunt ook contact opnemen met je
eigen tussenpersoon.
Dat is de kracht van de Postbank
onderdeel van ING n
