Bouwsector dupe beunhaas
PZC
Zwijgende, onzichtbare
en bewegende vrouwen
Goese metalband Gorefest
bereidt comeback voor
Verdieping alleei
als ook Zeeland
er van profiteert
ELICHT
Milieucommissie
twijfelt over risico's
en noodzaak WCT
Geen bewijs voor
baldadig gedrag
Studiedag over
bevrijding van
Zeeland '44-'45
Engelstalige
kerkdienst
Boete 500 eurt
voor vernielen
ruit woning
kunst
woensdag 6 oktober 2004
MIDDELBURG - De Werk
groep Historie en Archeologie
van het Koninklijk Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschap
pen houdt vrijdag 22 oktober
een studiedag over de bevrij
ding van Zeeland in 1944-1945.
Tijdens de bijeenkomst wordt
ook het eerste exemplaar gepre
senteerd van een boek over de
slachtoffers van Westkapelle
door C. Cijsouw.
De studiedag onder de titel 'Zee
land Vrij' is inmiddels de acht
tiende studiedag van de werk
groep. Drie sprekers laten op 22
oktober hun licht schijnen over
diverse aspecten van de bevrij
ding in 1944-1945. H. Sakkers
ppreekt over de Atlantikwall, T.
van Gent over de geallieerde
operaties op Walcheren en A.
Goossens houdt een inleiding
óver de bevrijding van
Zeeuws-Vlaanderen. Daarnaast
zal historisch filmmateriaal uit
1944 worden vertoond van de
lapding van de geallieerde troe
pen op Walcheren.
De studiedag duurt van 13.30
tot 17 uur en wordt gehouden in
de aula van de Zeeuwse Biblio
theek in Middelburg.
Belangstellenden kunnen zich
tot 15 oktober schriftelijk aan
melden bij het secretariaat van
de werkgroep, p/a Zeeuws Ar
chief, Postbus 70, 4330 AB in
Middelburg of via een e-mail
aan: info@zeeuwsarchief.nl on
der vermelding van 18de Histori
sche Studiedag.
MIDDELBURG - Met als motto
'Time 4 God' houdt een aantal
kerken in Middelburg een serie
Engelstalige kerkdiensten.
Aanleiding hiervoor is de vesti
ging van de Roosevelt Academy.
Omdat de voertaal op de Aca
demy het Engels is en een deel
van de studenten uit het buiten
land afkomstig is, ontstond het
idëe om Engelstalige diensten te
houden. De tweede dienst in de-
ze.-serie wordt zondag gehouden
om 19.00 uur. Plaats: de Gast-
hujskerk aan de Lange Delft 94.
Voorganger is ds Marten Knevel
uit Koudekerke.
door Rolf Bosboom
Als er dubieuze kapers op de kust
zijn, voelt de directeur van het
bouwbedrijf dat inmiddels feilloos aan.
„Je wordt in eerste instantie uitgeno
digd om een offerte uit te brengen voor
een klus. In tweede instantie krijg je
echter te horen dat je veel te duur bent.
Dan weet je al bijna zeker dat er iets
niet in de haak is."
C. Flipse, algemeen directeur van het ge
lijknamige bouwbedrijf in Koudekerke
en voorzitter van de afdeling Zeeland
van brancheorganisatie Bouwned, is
niet verbaasd over de uitkomsten van
het onderzoek van het Economisch Insti
tuut voor de Bouwnijverheid (EIB). Die
heeft becijferd dat de reguliere bedrij
ven in toenemende mate lijden onder
beunhazen en zwartwerkers.
Op jaarbasis kost het de sector naar
schatting 1,8 miljard euro aan omzet en
15.000 manjaren aan werk. En dat ter
wijl er vorig jaar juist ongeveer 19.000
banen zijn verdwenen. In zes jaar tijd -
in 1997 voerde het EIB een vergelijk
baar onderzoek uit - is de omzet van
aannemers zonder vestigingsvergun
ning bijna verdubbeld.
Zwartwerken
Het EIB heeft alleen gekeken naar op
drachten waarbij een bouwvergunning
is vereist. De 'miljardenmarkt' voor ver-
bouwinkjes en onderhoudswerken waar
bij geen vergunning wordt verlangd, is
noodgedwongen buiten beschouwing ge
laten. 'Beunhazerij en zwartwerken tie
ren ook hier welig', weet Bouwned.
De brancheorganisatie ziet dan ook alle
aanleiding om krachtig te pleiten voor
'rigoureuze maatregelen'. Daarbij gaat
het vooral om meer controle door de
overheid, die zelf ook honderden miljoe
nen euro's aan inkomstenbelasting, so
ciale premies en BTW misloopt.
Volgens Flipse is er geen enkele reden
om aan te nemen dat de provinciale si
Reguliere bouwbedrijven lopen naar schatting jaarlijks 1,8 miljard euro aan omzet
mis door bijklussende bouwvakkers en niet-geregistreerde bouwbedrijven.
archieffoto Frans Vanderlinde/ANP
tuatie afwijkt van de landelijke ten
dens. „Het onderzoek geeft een even
wichtig beeld voor het hele land. Ook in
Zeeland is er in ruime mate sprake van
beunhazerij. Zeker in tijden dat het eco
nomisch minder gaat, is dat een pro
bleem voor de sector."
De laagconjunctuur zorgt er bovendien
juist voor dat opdrachtgevers eerder kie
zen voor de minder koninklijke weg, zo
dat zij niet opdraaien voor lastige za
ken zoals BTW en loonbelasting. „Zij
kunnen een euro ook maar één keer uit
geven. De verleiding is dan ook groot,
omdat je vaak een substantieel lagere
prijs betaalt. Maar het is wel illegaal."
Flipse erkent dat bouwen en verbou
wen een kostbare zaak geworden is.
„Een aannemer is wel duur, maar niet
te duur. Als je uit eten gaat, kost dat te
genwoordig ook veel geld. Het totale
prijspeil is de afgelopen jaren flink ge
stegen, maar volgens de meeste econo
men is de verhouding tussen de kost
prijs en wat wij in rekening brengen te
laag. Maar het blijft veel geld."
Vakbond FNV Bouw heeft de bal direct
teruggekaatst naar de sector zelf, door
te roepen dat aannemers onvoldoende
hebben ingespeeld op de grote vraag
naar kleine verbouwingen. Voor één
dakkapelletje zouden ze niet eens be
reid zijn een offerte uit te brengen.
„Een opmerking die kant noch wal
raakt", reageert Flipse verbolgen. „Het
is een belediging aan het adres van mij
en mijn collega's. In Zeeland zijn juist
heel veel kleine bouwbedrijven cüe le
ven van dit soort opdrachten." Het pro
bleem, ook hier, is het verschil met wat
in het zwarte circuit wordt gevraagd.
„Dat is misschien wel vijftig procent.
De vakbond weet als geen ander dat die
wig groot is, waardoor er concurrentie
vervalsing ontstaat. Dat heeft helemaal
niets te maken met het te klein vinden
van een opdracht."
Publiek geheim
Dat ook personeel van bonafide bedrij
ven wel eens in de vrije uurtjes op free
lance basis de portemonnee wil spek
ken, is een publiek geheim. „Daar voor
ziet de CAO in", zegt Flipse. „Ip princi
pe is het verboden om na werktijd bij te
verdienen, al is dat moeilijk controleer
baar. Het kan ook om een vrienden
dienst gaan, zoals dat overal gebeurt.
Als het goede krachten zijn, ben je ook
minder geneigd om als politieagent op
te treden. Pas als het de spuigaten uit
loopt, moet je er werk van maken. Als
ik naar mijn eigen bedrijf, dan denk ik
dat dat wel meevalt."
Bouwned dringt erop aan dat controle
diensten nauwer samenwerken om bij
klussende bouwvakkers en niet-geregis
treerde bouwbedrijven op te sporen. Zij
ziet ook veel in het verplicht plaatsen
van een bouwbord bij werkzaamheden
waarvoor een bouwvergunning nodig
is, met daarop de namen van opdracht
gever en uitvoerder. Volgens de
brancheorganisatie is dat een probaat
middel om beunhazen buitenspel te zet
ten. Het pleidooi klinkt overigens al ve
le jaren, maar tot een landelijke rege
ling is het nog altijd niet gekomen, tot
ergernis van Flipse. „Kennelijk liggen
de prioriteiten van de overheid anders."
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - De commissie
voor de Milieueffectrapportage
betwijfelt of aanleg van een Wes-
terschelde Container Terminal
(WCT) per se nodig is om de
Zeeuwse economie overeind te
houden. Dit stelt de commissie
in een advies aan het dagelijks
provinciebestuur.
Volgens de commissie wordt een
eenzijdig, somber beeld ge
schetst van de Zeeuwse econo
mie. De commissie vindt het
zeer de vraag of Zeeland wel
een achterstand heeft ten opzich
te van bijvoorbeeld andere pro
vincies. Of de werkloosheid nu
hoog is of niet, blijft gissen.
De commissie noemt het ondui
delijk of de lokale arbeidsmarkt
echt gebaat is bij de ontwikke
ling van een WCT. Gewezen
wordt op verschillende andere
mogelijkheden om de neergang
van de Zeeuwse economie te be
strijden.
Kanttekeningen plaatst de com
missie bij de geschatte groei van
de werkgelegenheid bij komst
van een WCT: 800 directe en 480
afgeleide arbeidsplaatsen. De
vraag is of wel de juiste metho
de van berekening is gebruikt,
waardoor het risico van over
schatting groot is. Bovendien is
het nog maar de vraag of de
nieuwe arbeidsplaatsen uitslui
tend in de provincie Zeeland
ontstaan.
Ondanks de bereidheid van Hes-
se Noord Natie om veel geld te
stoppen in de aanleg (en exploi
tatie) van de WCT, is er wel de
gelijk sprake van risico's, meent
de commissie. Die liggen onder
meer op het gebied van het ver
voeren van de ontscheepte con
tainers; de concurrentie door uit
breiding van overslagcapaciteit
in Rotterdam en Duitse havens;
de niet volledig nautische toe
gankelijkheid van de WCT (van
wege de getijdenwerking); een
te optimistische inschatting van
de productiviteit van de WCT
(ontleend aan de gang van za
ken in de haven van Antwer
pen). „De conclusie dat de WCT
weinig risico's kent wordi
echt hard gemaakt", beto^
commissie.
Onderstreept wordt dat y
van een containertermw!
het Sloegebied - met welkel
lengte dan ook - een aantj
grijpende gevolgen heeft
zijn bij een lange kade (26jj
ter) het grootst. Bij een ka
tweezijdig ingekorte kadei
nen twee jonge duingebied
stand blijven. Er moet wl
getoond worden dat de nii;
wezige jonge duinvorming)
gang kan vinden.
De commissie beveelt aan
nieuw te onderzoeken of bi
ingekorte kade behoud va:
belangrijkste deel van het fa
lenstrand op de Kaloot mog
is. Compensatie van het fo
lenstrand aan de kant vat
Rammekens acht de coma
twijfelachtig.
MIDDELBURG - Politiere
M. Meeuwisse veroordeeld
41-jarige Terneuzenaar gis
wegens het ingooien van
ruit tot een boete van 500e
Officier van justitie A. i
weert had dertig uur werk
geëist.
Tijdens de zitting werd de
geconfronteerd met de sd
van een ruit van een hue
ning, maar zonder monen:
hij toe de 164 euro schade
de woningbouwvereniging
vis te vergoeden. De verd;
had 5 augustus in een Te
zense woonwijk een steen
de ruit van een woning geg
De aanleiding was dat hij
de bewoonster voortdt
overhoop ligt. In de visie va
ficier van justitie A. Flikf
kon de strafzaak niet meer
den afgedaan met een boete,
dat de Terneuzenaar een be;
lijk strafblad aan geweldï
vermogensdelicten heeft.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De Middel
burgse Galerie T loont deze
maand drie verschillende visies
op de mens. Schilder Bert van
Steen laat zwijgende vrouwen
spreken, schilderes Kiithe Ruys-
senaars toont klassieke figuren
in bijna abstracte voorstellin
gen en beeldhouwster Anke Bir-
nie is gefascineerd door bewe
ging-
De Wageningse kunstenaar Bert
van Steen schildert uitsluitend
vrouwen. Wie de veertien schil
derijen bekijkt die worden geëx
poseerd in de kelder van Galerie
T krijgt zelfs de indruk dat hij
altijd dezelfde vrouw uitbeeldt.
Ze lijkt niet gelukkig. De rood-
gestifte monden op de portret
ten zijn stijf gesloten, alsof de
schilder wil benadrukken dat ze
niet praten.
De vrouwen vertellen wel een
verhaal, maar niet in woorden.
Hun leven is af te lezen aan hun
houding en aan hun blik. De
meeste vrouwen kijken treurig.
Ze zijn eenzaam. Toch zijn ze
ook mooi. De schoonheid zit in
de compassie waarmee de schil-
De kunstenaar Bert van Steen schildert uitsluitend vrouwen.
foto Lex de Meester
der ze op het doek heeft gezet.
De schoonheid zit ook in de ma
nier waarop hij ze heeft geschil
derd. De olieverf is laag voor
laag opgebracht, wegge-
schraapt, opgebracht en weer
weggeschraapt. Dat geeft de
schilderijen een bijzondere
transparantie.
Hoewel Ruyssenaars (Zeist,
1949) haar verf ook laag over
laag aanbrengt, ogen haar schil
derijen bijna tegengesteld aan
die van Van Steen. Niet mat
maar glanzend, niet afge
schraapt maar dik in de verf,
geen geïsoleerde figuren maar
gestalten die één zijn met hun
omgeving.
In eerste instantie lijken veel
van Ruyssenaars' schilderijen
zelfs compleet abstract. In Gale
rie T hangen enkele zeer grote
schilderijen. Hun aardse kleu
ren brengen de parterre in
herfstsfeer. Pas na langer kijken
is het duidelijk dat in de voor
stellingen figuren verborgen
zijn. Figuren die, eenmaal ont
dekt, verrassend klassiek zijn
uitgebeeld, als op een middel
eeuwse fresco. Een mooi voor
beeld is het schilderij 'Verhaal
tje'. Al snel is links het hoofd
van een vrouw te onderschei
den, maar het duurt even voor
duidelijk wordt dat rechts ook
het gelaat van een! kind blijkt te
zijn geschilderd. Eenmaal ge
zien is het niet meer weg te den
ken. Het is het klassieke motief
van madonna en kind in een aan
de moderne kunst ontleende
vormgeving. De beelden van An
ke Birnie (Doornspijk, 1943)
zijn uit duizenden te herkennen.
Haar figuren zijn lang en dun.
Meestal zijn het vrouwen. In
haar bronzen beelden draait het
om beweging.
Veel van haar figuren staan in
de wind, hun gewaden wappe
ren. Of ze wandelen samen over
een brug. Of ze zijn verstrengeld
in een dans. Het knappe is dat
de beelden altijd overtuigen,
van welke kant ze ook worden
bekeken. Dat ligt niet voor de
hand, zeker niet als in een sculp
tuur figuren zijn gecombineerd
die tegengestelde bewegingen
maken.
Expositie: schilderijen van Kcithe
Ruyssenaars en Bert van Steen,
bronzen van Anke Birnie, tot en
met 30 oktober in Galerie T in Mid
delburg, open donderdag tot en
met zaterdag van 11 tot 16 uur.
De Goese metalband Gorefest. Vlnr.: Frank Harthoorn, Ed Warby, Jan-Chris de Koeijer en Boudewijn
Bonebakker. foto Niels van Iperen
door Ernst Jan Rozendaal
GOES - De in metalkringen we
reldberoemde popgroep Gore
fest is weer bij elkaar. De Goese
formatie gaat een nieuw album
maken en wil weer gaan optre
den.
Toen Blof nog sappelde, was
Gorefest beroemd in binnen- en
buitenland. Weliswaar binnen
de metalscene, het circuit van
de alternatieve hardrockgroe-
pen. Dat leverde geen gouden
platen op, maar wel een fanatie
ke aanhang in Nederland, Duits
land en Scandinavië en concer
ten op internationale megafesti-
vals,
Gorefest glorieerde halverwege
de jaren negentig. In 1998 ging
het mis. Het boterde niet meer
tussen de Goese voorman
Jan-Chris de Koeijer
(zanger/bassist) en gitarist Bou
dewijn Bonebakker. Op het po
dium sprongen de vonken er
nog vanaf, maar in de kleedka
mer heerste een grafstemming.
De Koeijer en Bonebakker spra
ken niet meer met elkaar.
„Ik had de groep op 1 januari
1997 willen opheffen", zei De
Koeijer drie jaar geleden tegen
de PZC. „Ineens maakten we
nog een geweldige demo en kre
gen we een nieuw platencon
tract. Toen hebben we een fan
tastische plaat gemaakt, Chap
ter 13, en zijn we met Judas
Priest door Europa gaan touren.
Twee weken lang was de sfeer
geweldig, maar toen was het
weer het oude liedje. Ik kon niet
meer tegen het chagrijn in de
band. Ons laatste concert was
als voorprogramma van Deep
Purple in Vorst Nationaal in
Brussel. Tienduizend man in de
zaal en ik kom de kleedkamer
binnen en ik vraag me af: 'Is er
iemand dood of zo?' Op het po
dium vlamden we nog wel, maar
ik had geen zin meer om met,
Boudewijn Bonebakker in één
ruimte te verkeren."
Dat is veranderd. De Koeijer
werkt onder meer voor Mojo,
Hij onderhandelt met artiesten
die worden geboekt voor festi
vals als Dynamo en Fields of
Rock. Drie jaar geleden liet hij
van zich horen met zijn nieuwe
band Coldpop Culture. Begin
dit jaar werd hij opgebeld door
Bonebakker, die voorstelde
weer eens bij elkaar te komen.
Toen na een aantal gesprekken
met veel oud zeer ook de voor
malige bandleden Ed Warby
(drums) en Frank Harthoorn (gi
taar) erbij kwamen zitten, sloeg
de vonk weer over.
Bonebakker had zich na Gore
fest van de popwereld afge
wend. Hij ging klassieke muziek
studeren. Toen hij begin dit jaar
in Breda samen met Warby mee
deed aan een Thin Lizzy-sessie,
begon het bij hem te kriebelen.
De aankondiging dat maat
schappij Transmission de oude
Gorefest-albums opnieuw ging
uitbrengen, trok hem over de
streep. Hij besloot De Koeijer te
bellen.
Die is nu terughoudend over de
plannen van Gorefest. Er zijn
nieuwe nummers geschreven en
mogelijk worden deze maand op
namen gemaakt. Het ligt ook
voor de hand dat Gorefest vol
gend jaar gaat optreden tijdens
een aantal zomerfestivals. Maai
de groep wil zich nergens op
vastleggen. Tegenover het mu
ziekblad Aardschok wilde De
Koeijer wel kwijt dat de nieuwe
plaat van Gorefest hard en don
ker gaat worden. „En dan be
doel ik héél hard."
door Ben Jansen
MIDDELBURG - De ontwikke-
lingsschets voor het Scheldege-
bied deugt niet, maar daar valt
overheen te stappen als er voor
Zeeland meer aan zit. Het dage
lijks provinciebestuur wil in de
ze zin reageren op het voorne
men de Westerschelde verder te
verdiepen ten gunste van de ha
ven van Antwerpen.
Gedeputeerde Staten menen dat
verdieping van de Westerschel
de tot 13,10 meter ernstige onze
kerheden oplevert voor wat be
treft de effecten op de natuur,
De gebruikte rekenmethoden
zeggen niets over de gevolgen
voor de schorren en de resulta
ten van proeven met een andere
manier van storten van bagger-
zand, op de Plaat van Walsoor
den, moeten maar worden afge
wacht.
De ontwikkelingsschets gaat
niet in op wat er moet gebeuren
als de nieuwe ingrepen in de
Westerschelde tegenvallende ef
fecten te zien geven, constateert
het dagelijks provinciebestuur.
Mocht daar sprake van zijn, vin
den GS, dan horen alle mogelijk
heden om daar iets aan te doen
benut te kunnen worden. Dat
wil zeggen, eventueel ook het on
gedaan maken van de verdie
ping.
In elk geval moet worden voor
komen dat Zeeland achteraf als
nog een grootschalige ontpolde-
ring krijgt opgelegd als
dat toch natuurcompS
noodzakelijk is.
Het dagelijks provinciebei
stelt vast dat de volgende
ping Antwerpen maximaal:
deel oplevert en dat dit ten!
gaat van de landbouw. Vft
Zeeuwse havens is echter M
lijks sprake van voordeel
daar meer evenwicht in tei
gen, moeten Zeeland pai
aan de besluiten over de out
kelingsschets maat
het vooruitzicht worden ge
die leiden tot een betere be
baarheid van de Zeeuws),
vens over de weg of per spoo
Basispakket
De ontwikkelingsschets i
ziet in een basispakket omi
tuurlijkheid van de Westers
de te verbeteren. In dit pi
zitten onder meer uitbi
van het Zwin, het toelats
zout water en een beperkt
in de Braakmankreek ej
deel van de Bathpolder
aanwijzing van de Hedwig
der als gecontroleerd ovec
mingsgebied. GS wijzen1
dat nog niet duidelijk is ri
uitvoering van deze natuut
nen gaat betalen. Ze vinder
aan de getroffen landbos
nieuwe vooruitzichten m)
worden geboden en dat dej
nen met de Braakmaii
geen belemmeringen - u'
de toekomst - voor Dow®
opleveren.
door Ronald Verstraten
TERNEUZEN - Kantonrechter
A. Melens veroordeelde een
39-jarige Clingenaar gisteren
tot een boete van 250 euro we
gens rijden in een onverzekerde
auto.
De verdachte werd er ook van
beschuldigd dat hij in septem
ber 2003 een intercom bij het
plaatselijke politiebureau had
vernield, maar daarvan sprak
de rechter hem vrij. De man zei
