Een kwart eeuw
grote namen
De koopjes liggen meestal voor het oprapen
Mojo Concerts
Bespaarkalender
zaterdag 25 september 2UU4 z.
Een bevriende advocaat regelt
een nieuwe, lege bv: Drogisterij
de Viking. Visser ziet het hele
maal zitten; Drogisterij de Vi
king presenteert The Rolling Sto
nes. Uiteindelijk kopen ze bij de
curator toch maar de oude naam
terug. Voor zegge en schrijve
vierduizend gulden. Ramakers,
weer die grijns: „Zo ging dat in
die tijd. Nauwelijks iemand
heeft ooit gemerkt dat we drie
maanden anders geheten heb
ben."
Nog eens vier jaar later begint
de eindeloze stroom stadioncon
certen die van Mojo Concerts
een grootmacht maakt. The Sto
nes, Madonna, U2, Michael
Jackson, Tina Turner, Prince -
de lijst is eindeloos. Mojo is in
middels betrokken bij de organi
satie van festivals zoals Low
lands, Pinkpop, North Sea Jazz,
Dynamo Open Air. De Mojo Bar
rier - een dranghek van eigen
ontwerp - wordt overal ter we
reld gebruikt. Bij het bedrijf
werken circa tachtig mensen, de
jaaromzet loopt tegen de zestig
miljoen euro.
Berry Visser maakt dat niet
meer mee. Hij stapt in 1993 uit
Mojo. Het wordt hem allemaal
te grootschalig. Een echte mana
ger, Dick van Zuylen, wordt aan
getrokken om bedrijfsmatige
anarchie (Ramakers: 'Iedereen
deed maar wat') te voorkomen.
Ramakers koopt Visser uit met
al het geld dat hij op dat mo
ment in kas heeft.
Ramakers: „We hebben tenslot
te veel aan elkaar te danken.
Zonder hem had ik waarschijn
lijk bij Rijkswaterstaat asfalt op
wegen gesmeerd, en zonder mij
was Mojo misschien nooit zo
groot geworden. We zijn toen
met een goede deal uit elkaar ge
gaan en we zijn nog steeds goe
de vrienden. Want niemand kon
vermoeden dat een paar jaar la
ter een gek uit Amerika zo'n be
lachelijk bod op tafel zou leggen
voor Mojo."
Radiozenders
Die gek is Robert F. X. Siller-
man, de man die 85 Amerikaan
se radiozenders koopt, vervol
gens doorverkoopt aan Clear
Channel in Texas en daarna
zo'n veertig promotors opkoopt,
ook in Europa. In 1998 krijgt
Ramakers een telefoontje: of hij
Mojo wil verkopen. Sillerman
noemt een ongelofelijk bedrag.
foto Mark van der Zouw/GPD
„Ik wens niet beledigd te wor
den", zegt Ramakers, en hij legt
de telefoon neer. Daarna moet
hij heel lang, heel diep ademha
len.
Een week later gaat de telefoon
opnieuw. Sillerman biedt het
dubbele. Mojo Concerts komt
uiteindelijk in handen van Clear
Channel en Ramakers is een rijk
man. Niet dat hij naast zijn
schoenen is gaan lopen.
„Ik stond op het punt de deal
van mijn leven te maken en zat
in New York aan een tafeltje te
wachten op Sillerman. Hij liep
naar me toe en vroeg aan zijn as
sistent: 'Is this Holland?' Dan
voel je pas hoe futiel je bent.
Voor hem was het landjepik."
Ook kent hij zijn plaats in de
popindustrie. Mojo Concerts
mag dan een grote speler zijn,
Ramakers ziet zichzelf hooguit
als zetbaas. De artiesten en hun
agenten in Londen zijn de echte
baas. Ramakers: „Je denkt toch
niet dat die topartiesten zich
aan de ketting laten leggen door
een nietige club zoals die van
ons?"
Dat geldt zeker nu de topacts
sinds de terugval van de cd-ver-
koop hebben ontdekt dat een we
reldtournee geen cadeautje voor
de fans meer is, of een hulpmid
del om hun nieuwste CD te ver
kopen, maar hun belangrijkste
inkomstenbron.
„In 1999 vroeg Tom Waits 125
gulden voor een kaartje. Binnen
een kwartier waren alle vierdui
zend kaarten uitverkocht. Dan
zijn de prijzen in Nederland nog
altijd lager dan in het buiten
land. In het buitenland bieden
vier, vijf promotors tegen elkaar
op. De kosten zijn gelijk, dus ze
kunnen de agent alleen overha
len met een duurder entreebil
jet. In Parijs kostte het duurste
kaartje voor Madonna 150 euro,
in Londen 150 pond. In Arnhem
86 euro." Waar houdt het op,
die marktwerking? Ramakers:
„Nergens. Een gewoon kaartje
voor Simon en Garfunkel in Los
Angeles kostte laatst 324 dollar,
het duurste plekje zeshonder dol
lar. Voor De Lion King betaal je
ook 85 euro. Dan kan ik toch
niet tegenover Eric Clapton en
Phil Collins volhouden dat het
Nederlandse publiek wel 85 eu
ro voor de Lion King betaalt, en
hooguit 49 euro voor hen?"
Hans van der Beek
Het kantoor van Mojo in Delft
Dylan in 1978 in de Kuip speelt,
zakt een vorkheftruck met pal
lets door de tegels rond de gras
mat. IJzeren rijplaten vergeten.
Niet aan gedacht. Sterker: Ram
akers wist niet eens dat je die
kon huren. Na afloop van het
concert wil het Dylan-manage
ment meteen afrekenen. Boter
bij de vis graag. Elk stuk touw,
elk broodje kaas, elke adverten
tie - het moet meteen berekend
zijn, en als je als promotor iets
vergeet, heb je pech gehad.
Want het Dylan-circus trekt ver
der en het management heeft
geen zin zes concerten later nog
met Holland te onderhandelen
over de onkosten van een ge
huurde rijplaat. Ramakers heeft
die berekening van de
Dylan-concerten echter niet
klaar. Een week later gaat hij
met een envelop naar Parijs, het
geen de woede van het
Dylan-management inderdaad
bekoelt. Het bewijst dat Mojo
Concerts een goede partner is.
Ramakers: „Het wereldje is
klein. Je moet het vertrouwen
winnen en weten vast te hou
den."
Toch gaat hetnog een keer flink
mis met Mojo Concerts. In 1979
- ideetje van Visser - organiseert
Mojo Casa Nova in Ahoy, een al
lesomvattende beurs met popmu
ziek, theater en commercie. Ram
akers - weer die onervarenheid -
heeft de beurs niet onderge
bracht in een aparte bv en het
verlies, twee miljoen gulden,
sleurt Mojo Concerts mee in een
faillissement.
foto ANP
ziet dat het ditmaal echt niet
meer gaat lukken, blijken ze een
uitverkocht huis te hebben ge
boekt. Mooi voorbeeld: in 1973
gaat Ramakers naar Engeland
om daar zijn eerste zelfstandige
deal te sluiten, met Uriah Heep.
Ramakers, onervaren tenslotte,
laat zich vier concerten aansme
ren. Bij terugkomst in Delft,
zegt hij tegen Visser: „Ik heb
goed nieuws en slecht nieuws.
Het goede nieuws is, we hebben
Uriah Heep. Het slechte nieuws:
we hebben er vier."
Boven hun hoofd hangt een
schuld van 44.000 gulden bij
Buma/Stemra, en in gedachten
nemen Visser en Ramakers al af
scheid van Mojo Concerts. De
faam van Uriah Heep blijkt ech
ter al groter dan ingeschat. De
vier concerten zijn uitverkocht
en Visser kan, met 25.000 gul
den in een schooltasje, naar
Buma/Stemra.
Stadionconcerten
Halverwege de jaren zeventig,
na een kortstondige fusie met
Acket, gaat het beter, maar de
kassa begint pas echt te rinke
len vanaf 1976, met de intrede
van de stadionconcerten. Eerst
de Rolling Stones in het Haagse
Zuiderpark, twee keer uitver
kocht. Een jaar later spelen Su
pertramp, The Eagles en Pink
Floyd meermalen Ahoy vol. Pop
muziek is business geworden.
Niet dat Mojo dan al een topzwa
re organisatie is. Ramakers ver
zorgt nog altijd de broodjes voor
de chauffeurs en helpt de crew
een handje als het moet. Verder
is het leren door fouten. Als Bob
peace drugs
Madonna deed deze maand Nederland: twee concer
ten in het Gelredome, uiteraard aan de man ge
bracht door Mojo Concerts, ook wel 'Mojopolie' ge
noemd. Volgens het bedrijf zelf zijn in deze wereld de
muzikanten de baas. Mojo-directeur Leon Ramakers
mag blij zijn als hij een vluchtig handje krijgt van de
ster.
Berry Visser, de excentrieke
theatermaker die eind jaren
zestig besluit dat het werk ach
ter het podium nog spannender
is dan op de planken met zijn
Mojo Cabaret, trekt in 1968
naar Londen, waar hij de band
Trafic voor een concert vastlegt,
met in het voorprogramma Spoo
ky Tooth.
Hij wil de grote zaal van het
Concertgebouw boeken, maar
dat gaat niet door: meneer Paul
Acket, de grote promotor van
het land, vindt dat namelijk
vast niet leuk. Leon Ramakers,
algemeen directeur van Mojo
Concerts, met een brutale glin
ster in de ogen: „Als toen de Ne
derlandse Mededingingsautori
teit had bestaan, hadden we on
middellijk gebeld."
Over de inval van de kartelpoli-
tie NMA, begin dit jaar, die on
derzoekt of Mojo zijn machtspo
sitie misbruikt, wil hij wel pra
ten - graag zelfs. Samengevat:
laat ze maar aantonen dat Mojo
als een dictator over de Neder
landse poppodia heerst. Verlicht
despotisme noemt Ramakers het
liever. „Wij hebben inderdaad
een grote macht, maar we gaan
daar netjes mee om." Nadat Vis
ser de grote zaal in het Concert
gebouw niet krijgt voor Trafic,
boekt hij gewoon de relatief on
bekende folkzangeres Julie Fe
lix in de kleine zaal. Als het con
cert uitverkocht raakt, bewijst
Visser dat hij wel degelijk 'iets
kan'.
Algemeen directeur Ramakers:
„Als je een goed voorstel hebt,
en geld op tafel, wordt er naar je
geluisterd. Inderdaad, je begint
niet met Madonna, en ik moet
zeggen dat het toen gemakkelij
ker was. Er bestond nog geen
echte popbusiness."
Zolderkamer
Veel nietiger dan Mojo kun je in
derdaad niet beginnen. Een af
tandse zolderkamer in Delft,
een peertje boven een tafel, een
straalkacheltje tegen de tocht.
Daar stapt Ramakers, een dan
eenentwintigjarige TH-student
uit het Zuidlimburge Geulle,
binnen voor een kaartje van een
Led Zeppelin-concert in het Cir
custheater.
De kaartjesverkoper, Berry Vis
ser dus, laat hem een lijstje zien
met artiesten die hij bij elkaar
heeft gebluft voor een festival:
Pink Floyd, the Byrds, Jefferson
Airplane, Canned Heat, Santa-
na, en anderen. Alleen: Visser
heeft geen idee hoe. Als Leon
Ramakers een financier of een
terrein voor hem vindt, krijgt
hij vijfduizend gulden.
'Kralingen' in 1970 - drie dagen
love, peace drugs in de stro
mende regen - gaat de overleve
ring in als het Nederlandse
Woodstock, en de naam van Ber
ry Visser is gemaakt. Ramakers
geeft zijn studie eraan, en dat is
het begin van Mojo Concerts.
De combinatie is uitstekend -
Visser de man van de rare idee
ën, Ramakers de meer zakelijke
van de twee - maar eerst volgt
nog jarenlang sappelen, de ene
schuld met de andere dempen,
het succes steevast gevolgd door
een strop. Aanmodderen, noemt
Ramakers het.
Dat ze niet op de fles gaan, heeft
meer te maken met geluk dan
wijsheid. Niet voor niets bete
kent Mojo amulet, afkomstig
van de Muddy Waters-song Got
my mojo working, wat zoiets be
tekent als: het zit me mee. Geen
bank wil geld lenen, zodat ze te
recht komen bij een particulier,
met particuliere rente - 'als je
begrijpt wat ik bedoel'. Tien pro
cent. Per week.
Steeds weer steken ze al hun
geld in een volgend concert, en
steeds weer als het ernaar uit-
Kralingen, 1970; drie dagen love,
Marieke Henselmans: „Het mankeert er nog net aan dat ze de rijdende psychiater bellen.
foto Iris Loonen/GPD
Ze speurt in de onderste rekken van de
supermarkt. Ze struint rommelmark
ten af, graast in bermen en plantsoenen en
gaat schuimen bij het grofvuil. Marieke
Henselmans is de scharrelkoningin van Ne
derland. Nu heeft ze de Bespaarkalender
bedacht.
Ze zijn er nog. De mensen die de geurigste
soep trekken van karkas en restjes kip, of
een smakelijk broodschoteltje fabrieken
van oude boterhammen. Of jam van lekkers
dat zomaar gratis in de berm groeit. Maar
ze worden schaars, zegt Marieke Hensel
mans. „Soms sta ik in een plantsoen rozen-
bottels te plukken. Dan zie je mensen den
ken: wat doet dat mens in hemelsnaam? Het
mankeert er nog net aan dat ze de rijdende
psychiater bellen. Dat je van rozenbottels
en vlier heerlijke wijn kunt maken, dat we
ten nog maar weinigen."
Marieke Henselmans werkt bij de Rutgers-
•stichting, is journalist en moeder van drie
zonen. Ze schreef voor de Vrekkenkrant en
publiceerde een boek over 'consuminderen
met kinderen'. Het werd een kleine bestsel
ler, die in nieuwe drukken met haar eigen
'oven meegroeide: van de luiers en babyhap
jes naar mobieltjes en de computers. Nu is
ze columniste voor het Algemeen Dagblad
en medewerkster van Genoeg, het 'non-glos
sy lifestylemagazine'.
Nieuw is de Bespaarkalender, ook in boek
vorm verschenen. Daarin schept ze er merk
baar genoegen in tips voor zuiniger leven te
door te geven, vergeten kennis af te stoffen
en bespiegelingen over overvloed te delen.
Haar lezers: mensen die noodgedwongen
spaarzaam zijn, maar ook anderen, die er
een uitdaging in zien met minder toe te kun
nen. Zelf hoort Henselmans bij de laatste
groep.
Besparen is voor haar en veel andere 'consu-
minderaars' geen doel op zich: „Je bespaart
op het ene gebied om op het andere wat
extra's te kunnen doen. Grote besparingen
- stoppen met roken, de auto weg, kleiner
wonen - dat zijn trucs die je maar een paar
keer kunt uithalen. Maar kleine besparin
gen, daar zijn er duizenden van. Je kunt
dus kiezen. Vaak betreft het zaken die vaak
terugkomen in je uitgavenpatroon. Denk
nou niet meteen: 'Die ene euro, hou toch
op.' Door kleine gedragsveranderingen kun
je veel geld besparen dat je voor andere za
ken kunt gebruiken. En de voldoening is
groot als je zonder veel moeite snel meer
geld overhoudt."
De oude Brabantia spaardoos komt op ta
fel, met gleuven voor kolen, huur, bood
schappen, vakantie en sparen. De trommel
symboliseert voor Henselmans gedragsver
andering. Want die is nodig voor wie wil
consuminderen. „Mensen weten niet meer
wat het is om een mini-begroting te maken.
Ik adviseer altijd eerst: zorg dat je zicht
krijgt op je inkomsten en uitgaven. Is de
post boodschappen te hoog, bewaar dan
een maand lang kassabonnen. Je kunt dan
zien wat die post zo hoog maakt en wat je
eventueel zou willen schrappen."
Zalmsnippen, belastingvoordeeltjes voor
minima, huursubsidie: dergelijke zaken ko
men in Henselmans' boek en Bespaarkalen
der niet ter sprake. Met een beetje creativi
teit zijn er grotere voordelen te behalen in
het dagelijks leven dan uit dergelijke rege
lingen, rekent ze voor. Wie A-merken af
zweert en bereid is de onderste rekken van
de supermarkt af te speuren bespaart al
gauw meerdere euro's per dag. Want laag
bij de grond, daar liggen de koopjes voor
het oprapen. „De dure merkproducten lig
gen op ooghoogte, voordelige merkloze in
het onderste schap."Bladen als Allerhande
en receptkaartjes uit de winkel zijn geen
goede raadgevers voor consuminderaars:
„Zou het kunnen dat die vooral bedoeld
zijn om je kennis te laten maken met de gek
ste en duurste dingen?" Delicatessen of een
luxe dinertje geven het leven soms een gou
den randje. Dus tipt de Bespaarkalender op
maandag 3 januari: „Vandaag de super
markten afstruinen op zoek naar afgeprijs
de luxe-artikelen." Verder: kromme kom
kommers bij de Turk kosten veel minder
dan rechte bij Albert Heijn. En de schoon
maak gaat prima of zelfs beter met soda en
een scheutje azijn. Wie zo twee euro per
dag weet te besparen, komt uit op zeven
honderd euro per jaar, meer dan vijftien
honderd ouderwetse guldens: kassa
„Om jezelf te bemoedigen kun je kleine be
sparingen altijd omrekenen naar de jaarop
brengst, en dan voor de grap nog even naai
de opbrengst na tien jaar." Wat je daarmee
kunt doen, moet je jezelf altijd voor ogen
houden: „Verbeeld je droomwens. Hang er
een plaatje van op en kijk er dagelijks naar.
Loopt het eenmaal met besparen, dan loopt
het steeds harder.
De kaartjes die ze af en toe krijgt van men
sen die bij haar een cursus volgden, bewij
zen het: „Morgen vertrek ik, staat er op, als
ze hun droomreis eindelijk gaan maken."
De 'eeuwig montere' Henselmans heeft ook
kritikasters. Die wrijven haar in dat vrijwil
lig besparen leuk is, maar noodgedwongen
beslist niet. Ook daar heeft Henselmans een
antwoord op. „Natuurlijk is het niet leuk
als je weinig te kiezen hebt. Maar jezelf zie
lig of minder waard voelen omdat je geen
dik salaris hebt lost niks op. Gek genoeg
zijn er ook mensen die noodgedwongen be
sparen en plezier krijgen in hun eigen crea
tiviteit. Ik wil niemand bekeren. Maar ik
verzet mij tegen het idee dat mensen de nei
ging hebben alle diepe emoties te vertalen
in koopgedrag. Dat iets pas telt als het geld
gekost heeft. Vrijwel iedereen met kinderen
heeft de intense wens dat die het beter krij
gen dan hijzelf. Maar kinderen hoeven niet
te worden doodgegooid met dure cadeaus.
Die willen op schoot en liedjes zingen. Dure
pillen kopen als je wilt afslanken, een home
trainer, bij een dure club gaan. Daarmee is
er nog geen gram af. Dan zeg ik: ga hardlo
pen of anders eten, dat werkt en kost geen
geld."
Yvonne Jansen
