Werkgevers vrezen hete herfst
PZC
Kabinet gooit milieubeleid over de schutting
Persoonlijke gevechten blokkeren goede gesprekken
Zeven Zeeuwse
burgemeesters
gaan op zeepkist
Voorstanders beleid vinden optreden kabinet ruw en onhandig
Bond: gebrek aan visie op kunst
Wensen huizenkoper genegeerd
Wk/ SPAGAAT
Huurders zwaar de dupe
ANWB wil regeling grijs kenteken
Novib haalt uit naar Van Ardenne
Ouderen vallen volgens
bonden buiten de boot
woensdag 22 september 2004
DEN HAAG - „Het onthutsende gebrek aan visie
kabinet op de toekomst van de kunstensector vertj
zich in de grootste bezuiniging op de kunsten ooit eiX
verlies van zeer veel uniek talent (werkgelegenheid) (Jij
niet of niet meer de kans krijgt zich aan het Nederland
publiek te tonen." Dat zegt de kunstenbond FNV Kiemin
een reactie op de Cultuurnota.
Staatssecretaris Van der Laan van Cultuur moet 19
joen euro bezuinigingen. Het is kommer en kwel in L
kunstwereld, zo blijkt uit de reactie van FNV Kiem. AA"/
AMERSFOORT - Het ministerie van Vrom richt zich vm-
wel alleen op 'bouwen en nog eens bouwen'. Het belooèt
bouwers en gemeenten op basis van het aantal gerealiseer
de woningen. Aan de woonwensen van kopers gaat het nu.
nisterie voorbij.
Dat vindt de vereniging Eigen Huis. Volgens de vereni
ging van huiseigenaren dreigt daardoor het gevaar van
grote aantallen 'gestampte huisjes', die de onbalans inde
woningvoorraad versterken. Zonder consumenteninvloed
wordt het uitzicht op een goed functionerende woning,
markt de das omgedaan. ANP
Er zijn twee reacties op het ka
binetsbeleid. Die van de beken
de verklaarde tegenstanders én
die van de personen en organisa
ties die op zich achter de her
vormingen van het kabinet
staan. Maar die laatste vragen
zich aan het eind van prinsjes
dag af of het allemaal zo ruw en
onhandig moet worden uitge
voerd.
van onze redactie economie
De vakcentrale MHP, die nu
samen met FNV en CNV ac
tie voert tegen de kabinetsplan
nen, is zeer stellig. „Het beleid
blijft zuur en nu wordt het in
Nederland nog guur ook. Het
kabinet laat een crisissfeer ont
staan", aldus voorzitter Ad Ver
hoeven, die doorgaans gema
tigd afsteekt bij Lodewijk de
Waal (FNV) en Doekle Terpstra
(CNV).
Verhoeven meent dat het ka
binet de rekening voor de groot
scheepse bezuinigingen een
zijdig neerlegt bij 'de zwijgende
meerderheid, namelijk de
middengroepen'. De MHP
vindt, net als CNV en FNV, het
beleid om banen te scheppen en
mensen langer te laten werken
onvoldoende, onsamenhangend
en contraproductief.
ABN Amro meent dat het kabi
net met de vernieuwingsagenda
op de goede weg is: „Het kabi
net moet nu doorpakken!",
spoort het de coalitie van CDA,
VVD en D66 aan. „Ook als de
economie aantrekt, moeten de
economische en sociale hervor
mingen worden doorgezet."
Tegelijkertijd zegt de groot
bank dat 'het voorgenomen be
leid beter moet worden ver
kocht, om draagvlak te creë
ren' ABN Amro doet een op
roep aan het kabinet om het
overleg met werknemers en
werkgevers te herstellen. „Ook
als daarvoor kleine aanpassin
gen in het beleid noodzakelijk
zijn. Het fragiele economische
herstel is niet gebaat bij sociale
onrust."
Soepeler
Collega-bank F. Van Lanschot
verklaart bij monde van ver
scheidene topfunctionarissen
op de traditionele bijéénkomst
Vöor medewerkers en relaties in
Den Haag dat het duidelijk is
dat er iets moet veranderen in
dit land. „Maar op deze manier
wordt erg veel weerstand ge
creëerd. Dat zou toch soepeler
moeten kunnen."
Beide banken vinden het te
recht dat het kabinet op allerlei
fronten bezuinigt. Maar er is on
voldoende aandacht voor het te
rugdringen van de staatsschuld,
die in de komende jaren hoge
rentelasten op de herstellende
economie laat drukken, menen
zij.
VNO-NCW, de ondernemersor
ganisatie, handhaaft de steun
voor de kabinetsplannen, die de
economie internationaal concur
rerend moeten maken. Wel
vindt de organisatie van vooral
grote bedrijven dat de maatre
gel voor prepensioen iets moet
worden verzacht met een ruim
ere overgangsregeling voor de
vijftig-plussers van nu.
Uitvoering
Werkgeversorganisatie AWVN
(die in de praktijk de helft van
de Nederlandse cao's afsluit)
vreest dat het 'op zich goede' be
leid van het kabinet verzandt in
de uitvoering. „De strijd tussen
kabinet en vakbonden ver
plaatst zich de komende maan
den naar het cao-overleg", al
dus de organisatie die elke po
ging om wat te veranderen
straks ziet weggevaagd door re
paratie van kabinetsingrepen.
De werkgevers roepen het kabi
net dan ook op het prepensioen
ruimer te behandelen en af te
zien van het korten van ontslag
vergoedingen op een WW-uitke-
ring. „Herstel van goede ar
beidsverhoudingen en volwas
sen overleg is noodzakelijk."
MKB Nederland, waarbij bedrij
ven zijn aangesloten tot 250
man personeel, heeft veel meer
kritiek dan de andere organisa
ties van werkgevers. „Het kabi
net smoort het economisch her
stel met bezuinigingen, lasten
verzwaringen en het op scherp
zetten van de arbeidsverhoudin
gen", aldus voorzitter Loek Her
mans.
MKB Nederland verzet zich
mordicus tegen het afschaffen
van het grijs kenteken, dat voor
al kleine ondernemers zal tref
fen. Die hebben bovendien, in
tegenstelling tot grote bedrij
ven, niets aan de hiermee te fi
nancieren verlaging van de ven
nootschapsbelasting. GPD
illustratie ANP
door James McGoniqal
Prinsjesdag 2004 staat in het
teken van verstoorde
verhoudingen. Tussen overheid
en sociale partners, maar ook
tussen personen onderling. Het
is de vraag of het laatste het
eerste sterk in de weg zal staan
bij het zoeken van een
oplossing voor de problemen
voor de Nederlandse economie.
Het poldermodel is vermoord,
naar het zich laat aanzien tot
en met het volgend voorjaar,
maar wie wordt daar wijzer
van?
„Kijk, dat je elkaar in het open
baar voor rotte vis uitmaakt,
hoort bij het spel. Dat is al tien
tallen jaren zo. Maar je moet
vervolgens wel een kopje koffie
met elkaar kunnen gaan drin
ken. Of de ander op zondagmid
dag opbellen: kunnen we nog
zaken doen? Dat kan nu niet
meer, dat is heel raar."
Over één ding zijn de hoofd
rolspelers in het sociaal-eco
nomisch spel het deze sep
tembermaand eens: niet eerder
zijn de problemen tussen
werkgevers, werknemers en le
den van het kabinet zo persoon
lijk uitgevochten. Dat maakt
de sfeer onprettig, zoals de au
teur van bovenstaand citaat er
nadrukkelijk bij zegt - al wil
hij juist daarom met zijn naam
erbij hebben. Maar het bete
kent vooral dat zaken doen am
per meer mogelijk is. En dat is
slecht nieuws voor de BV Ne
derland.
Het poldermodel heeft op dit
ogenblik een slechte naam.
Weg met al dat oeverloos ge
praat; het is tijd om zaken te
doen, afspraken te maken, kno
pen door te hakken.
Maar in deze periode van ruzie
en géén gesprekken, komen be
trokkenen er achter dat 'polde
ren' ook voordelen heeft - of lie
ver: had.
Badwater
„Polderoverleg wil niet zeggen
dat je moet blijven praten tot je
erbij neer valt", zegt een hoofd
rolspeler. „Polderen was juist
bedoeld om samen problemen
op te lossen. En dan een knoop
doorhakken." Hij wil maar zeg
gen: goed dat het badwater is
weggegooid, dat maakt de za
ken helder - maar waar is het
kind gebleven?
Na prinsjesdag gaan wetsvoor
stellen van het kabinet naar de
Tweede Kamer. In november
praat het parlement over de be
groting van het ministerie van
Sociale Zaken en Werkgelegen
heid. Aansluitend gaan de plan
nen voor hervorming van de so
ciaal-economische sector
(ww-uitkering, wao, vut en pre
pensioen) naar de Eerste Ka
mer. Dat betekent dat pas in
het voorjaar van 2005 duidelijk
is wat er precies wordt veran
derd.
„Maar omdat de persoonlijke
verhoudingen nu volledig zijn
geblokkeerd, betekent ook dat
er in de tussentijd niets
gebeurt", zegt een rechtstreeks
betrokkene. Hij noemt het frus
trerend dat persoonlijke te
genstellingen ertoe leiden dat
de nationale zaak schade op
loopt.
„Normaal gesproken zorg je er
voor dat tijdens dit soort moei
zame processen er achter de
schennen van alles gebeurt. Zo
win je tijd. Maar dat gebeurt
nu dus niet", zegt een andere
hoofdrolspeler.
Roem
Tijdens een serie gesprekken af
gelopen weken over het
sociaal-economisch proces,
waar Nederland in het verle
den internationale i-oem mee
oogstte, blijkt dat alle betrok
kenen zich ergeren aan het feit
dat het proces in feite niet meer
bestaat. Er is geen overleg
meer, formeel noch informeel.
Partijen maken in het open
baar ruzie, terwijl zij eigenlijk
liever zaken zouden doen.
„Het is toch te gek dat vakbe
weging en werkgevers elkaar
op de stoep van een kantoorge
bouw bevechten, terwijl ik ach
ter de schermen zaken kan
doen? Want dat willen ze name
lijk eigenlijk - er is niemand in
dit land die de economie wil be
lemmeren", verzucht een onder
handelaar.
De vraag is wie de blokkade
kan opheffen. Werkgevers en
werknemers hebben elkaar
voorlopig in een houdgreep: ac
tie en verzet, geen gesprek. Het
kabinet zou als derde partij een
opening kunnen bieden. Maar
dat vereist een sterke regie, die
de onderling ruziënde minis
ters De Geus (Sociale Zaken en
Werkgelegenheid) en Zalm (Fi
nanciën) op dit moment niet
kunnen bieden. In het verleden
werd gerekend op een centrale
rol van premiers als Lubbers
en Kok. Tot nu toe weigert Bal
kenende zo'n rol te spelen.
GPD
door Peet Vogels
Een beter en schoner milieu is een
doelstelling van alle kabinetten
van de afgelopen vijfentwintig jaar en
ook weer van het huidige kabinet. Dat
belet deze regering echter niet 900 mil
joen euro op het milieubeleid te bezui
nigen. Volgens Ad van den Biggelaar,
voorzitter van Natuur en Milieu, is dat
niet de enige ongerijmdheid.
„Een van de meest bizarre maatrege
len van dit kabinet is de invoering van
de energiebelasting op groene stroom.
Een energiebelasting is bedoeld om de
klanten te prikkelen tot energiebespa
ring omdat gewone elektriciteit het mi
lieu vervuilt. Groene stroom doet dat
echter niet, dus het is onbegrijpelijk
dat er energiebelasting over geheven
wordt. Je zult zien dat mensen weer
vervuilende stroom gaan gebruiken
omdat groene stroom straks duurder
wordt. In de regeringsverklaring staat
dat het verbod op boren naar gas in de
Waddenzee gehandhaafd zal blijven.
Daar zijn ze al op teruggekomen. Of
neem de bezuinigingen op het oprui
men van vervuilde grond. Nu wordt de
grond alleen nog maar ingepakt en
niet meer schoongemaakt.
Haaks
„Op den duur komen die vervuilende
stoffen toch in het milieu terecht. Dat
staat toch haaks op het streven naar
een beter milieu? Een goed milieu is
een collectief belang, voor ons en voor
de generaties na ons. Ik beschouw mi
lieubeleid daarom bij uitstek als over
heidsbeleid."
„Maar dit kabinet heeft het milieube
leid over de schutting gegooid, de
markt moet het maar oplossen. Ik ben
het er fundamenteel mee oneens, maar
we maken er maar het beste van. Wij
zijn nu druk in gesprek met bedrijven
om het energieverbruik terug te drin
gen. Dit kabinet heeft vooral oog voor
de economie. Minister Dekker zei bij
Ad van Biggelaar, voorzitter Natuur en Milieu: „Een van de meest bizarre maatre
gelen van dit kabinet is de invoering van de energiebelasting op groene stroom."
foto CeesZorn/GPD
AMSTERDAM - De Woonbond is ouderwets fel tegen de
plannen van Vrom-minister Dekker. Huurders zijn vol-
gens deze belangenbehartiger van huurders zwaar de du
pe. Huursubsidieontvangers zijn in 2005 minstens 1 pro-
cent meer van hun inkomen kwijt aan de huur dan dit
jaar.
De huurders vinden in hun kritiek op Dekkers plannen
steun bij hun 'huisbazen'. Aedes, de vereniging van wo
ningcorporaties, zegt zich zorgen te maken over de stij
ging van de woonlasten, speciaal voor huurders met een
laag inkomen. „Tot nu toe blijven de kopers buiten schot,
terwijl huurders worden geconfronteerd met forse bezui
nigingen op de huursubsidie." ANP
DEN HAAG - De ANWB pleit voor een overgangsrege
ling voor de mensen die de dupe worden van de kabinets
plannen om het grijs kenteken, het belastingvoordeel
voor bedrijfswagens, af te schaffen.
Bezitters zouden hun grijs kenteken mogen houden tot de
aanschaf van een nieuwe wagen. Een alternatief zou zijn
een compensatieregeling voor de huidige bezitters van
een grijs kenteken voor het waardeverlies van hun auto
en de hogere wegenbelasting. ANP
DEN HAAG - Minister Van Ardenne (Ontwikkelingssa
menwerking) vervuilt haar budget van 4,1 miljard euro
met militaire uitgaven. Dat zegt ontwikkelingsorganisa
tie Novib in een reactie op de begroting van Buitenlandse
Zaken.
„Veiligheid is een zaak van leger en politie lijkt de minis
ter te denken, maar echte veiligheid begint waar verar
ming en uitzichtloosheid eindigen, waar mensen perspec
tief zien en samenwerken", aldus Novib. ANP
de presentatie van de Nota Ruimte,
waarin wordt aangegeven waar ge
bouwd mag worden, dat dit haar bij
drage is aan het versterken van de eco
nomie. Ruimtelijke ordening gaat toch
over meer, zoals leefbaarheid, natuur
en dergelijke."
„Eind 2003 verscheen de Nota Duurza
me Daadkracht. Daarin werd bepleit
dat de Hoeksche Waard, het polderge
bied onder Rotterdam, een gebied
moest worden waar de biodiversiteit
moest worden bevorderd. In de Nota
Ruimte die dit jaar verscheen staat dat
in de Hoeksche Waard een bedrijven
terrein van driehonderd hectare moet
worden gebouwd en daarnaast nog
heel veel woningen. Dat betekent ook
wegen aanleggen en dergelijke. Dat
staat haaks op het streven naar meer
biodiversiteit. De regering let vooral
op de traditionele economie. Wij zien
liever dat er wordt ingezet op een duur
zame economie, die minder vervuilt.
Zonnepanelen
„Maar de subsidies op zonnepanelen
worden gestopt. Nederland liep een
aantal jaren geleden voorop in zonne
celtechnologie. Nu zijn we zelfs onze
fabriek voor zonnepanelen kwijt. Het
zelfde verhaal gaat op voor windener
gie. Die hele industrie is naar Denemar
ken verdwenen, terwijl die industrie
prima past bij een duurzame kennis
economie."
„Ik heb overigens niet alleen maar kri
tiek op de regering. Er is 750 miljoen
euro extra uitgetrokken voor natuur.
Ik vind het fantastisch zoals minister
Veerman van Landbouw zijn poot stijf
houdt als ze willen bezuinigen op dat
bedrag. Dat doet hij prima."
door Harmen van der Werf
Zeven van de dertien Zeeuw
se burgemeesters zijn van
plan zich verkiesbaar te stellen
als in maart 2006 voor het eerst
burgemeestersverkiezingen wor
den gehouden. Alleen A. Ver-
bree van Reimerswaal weet ze
ker dat hij niet de zeepkist op
gaat.
De Zeeuwse burgemeesters rea
geren op een passage in de ont-
werp-begroting 2005 van het mi
nisterie van Binnenlandse Za
ken. D66-minister De Graaf
van Bestuurlijke Vernieuwing
heeft daarin stellig laten opteke
nen: als gevolg van de invoering
van de gekozen burgemeester
zullen de benoemde burgemees
ters in maart 2006 worden ont
slagen.
Of het daadwerkelijk zover
komt, betwijfelen nogal wat
burgemeesters in Zeeland. In po
litiek Den Haag staan de neu
zen over de gekozen burgemees
ters op z'n zachtst gezegd niet
dezelfde kant op. De vraag of
de burgemeester rechtstreeks
door de bevolking moet worden
gekozen of door de gemeente
raad, is zo'n onopgeloste kwes
tie. Zoals het ook nog de vraag
is welke bevoegdheden een ge
kozen burgemeester krijgt.
Twijfelaars onder de Zeeuwse
burgemeesters, onder wie J. As-
selbergs van Schouwen-Duive-
land en S. Kramer van Kapelle,
willen eerst de antwoorden op
die vragen kennen. Ook burge
meesters die al 'ja' zeggen, zijn
daar reuze benieuwd naar,
maar dat ze de zeepkist opgaan,
staat voor hen vast.
Tot die categorie behoren alle
burgemeesters in
Zeeuws-Vlaanderen (J. Sala uil
Sluis, J. Lonink uit Terneuzen
en J. F. Mulder uit Hulst), A.
van Dok-van Weele uit Vlissrn-
gen, haar Middelburgse collega
J. Schouwenaar, J. Gelok van
Borsele en D. van der Zaag int
Goes.
C. van Liere van Noord-Beve
land en W. Nuis uit Tholen wa
ren niet op tijd beschikbaar
voor commentaar. A. de Bruijn
van Veere vond het nog te vroeg
te reageren. Slechts één burge
meester, A. Verbree van Rei
merswaal, stelt zich zeker niet
verkiesbaar.
„Was ik tien jaar jonger ge
weest, dan had ik het heel graag
gedaan, maar als ik na 2006 nog
vier jaar aanblijf, ben ik vieren
zestig jaar." Leeftijd en politie
ke kleur, het zijn bij de zeven
'ja'-zeggers geen belemmerin
gen. Een CDA-, WD- of Pv-
dA-achtergrond, het blijkt wei
nig uit te maken. En ook leef
tijd zegt niks, als het aan bij
voorbeeld Van der Zaag ligt'
Hij is 58 jaar. „Ik ben nog veel
te jong om mijn lier aan de wil
gen te hangen."
van onze redactie binnenland
De overheid biedt kwetsbare
ouderen niet langer een
schild. „Zoek het zelf maar
uit", is het motto dat de rege
ring lijkt te hebben omarmd.
De ouderenbonden, die deze
reactie gisteren gaven op de Mil
joenennota. pikken het niet en
bereiden acties voor.
De ouderenorganisaties, vere
nigd in het CSO, wijzen daarbij
op de kabinetsmaatregelen in de
zorg, arbeidsmarkt en vut en
prepensioen.
Zij hebben weinig vertrouwen
in de marktwerking in de zorg.
Mensen dreigen in een isole
ment te komen, omdat zij een
verantwoordelijkheid krijgen
opgelegd die zij niet kunnen
waarmaken, stelt CSO.
Ook vindt CSO dat oudepn
meer aan koopkracht verliezen
dan het kabinet beweert. Uit be
rekeningen van het budgetinsti
tuut Nibud blijkt dat ouderen
gemiddeld 1,25 procent op ach
teruit gaan. Het kabinet wil®
juist mensen met alleen AOW
ontzien door een hogere oude-
renkorting en AOW-uitkerin'g.
Daardoor verliezen zij volgens
het kabinet 0,25 procent aan
koopkracht.
Ook de invoering van de
no-claimkorting in de zorg m®1
van de baan, menen zij. ANP
