Duetten in de huiskamer
PZC
Mark Knopfler houdt vast aan het Dire Straits-geluid
Parijs vaart wel bij
Da Vinci Code
Muziekdocumentaire
Frédérique Spigt
Balanceren op het
snijvlak van blues,
country en rock
aniek kan soms
prachtresultaten ople
veren. Zoals de mu
ziekdocumentaire Mans Ge
noeg over Fré Spigt van So-
nia Herman Dolz. Tot stand
gekomen als een last minu-
te-oplossing, nadat De Zange
res ten einde raad bij buur
vrouw De Cineaste had aan
geklopt.
Frédérique Spigt (47) dacht
het eindelijk helemaal voor
elkaar te hebben. Een interes
sant albumconcept, de medewer
king daarvoor van een hele rits
dierbare vakbroeders- en zus
ters, een geïnteresseerde nieuwe
platenmaatschappij en ook een
regisseur om de opnamen op
film vast te leggen.
woensdag 22 september 2004 29
Maar dat laatste deel van de puz
zel bleek niet te kloppen. Het
goede gevoel over de beoogde sa
menwerking ontbrak, merkte de
Rotterdamse zangeres in tweede
instantie. En toen zat ze klem,
want alles en iedereen was al
'besteld', schuiven met de poppe
tjes en het materieel was niet
meer mogelijk.
Met de handen in het haar is
Spigt toen maar naar haar buur
vrouw Sonia Herman Dolz ge
stapt. „Ik wist wel dat Sonia
films maakte, maar kende haar
werk eigenlijk niet zo goed. Bo
vendien hadden we in de twee
jaar dat we al naast elkaar
woonden nauwelijks contact ge
zocht. 'Je moet me helpen', heb
ik haar gesmeekt. Ik was echt de
wanhoop nabij."
Gelukkig voor Spigt trof ze bij
Herman Dolz (41) direct een ge
willig oor. Herman Dolz: „Ik
was zeker niet op de hoogte van
waar Fré mee bezig was. Heel
vroeger, toen ik zestien was, heb
ik wel eens naar die eerste band
van haar, I've Got The Bullets,
geluisterd. Dat was het eigen
lijk. Alhoewel, ik kan me herin
neren dat ik haar een keer op de
radio hoorde zingen terwijl ik
bij de garage wilde weg rijden.
Vond ik zo mooi dat ik ben blij
ven zitten totdat dat hele pro
gramma met haar was afgelo
pen."
Vaag wederzijds respect moet
het zijn geweest waardoor het
meteen klikte. „Als je al denkt
dat iemand sympathiek is, ge
loof je ook graag dat die per
soon goede dingen maakt", zegt
Hex-man Dolz.Terwijl Spigt over
dat bliksemverbond roept:
„Toen zij zei dat ze het wel wil
de doen voelde ik plotseling alle
engelen op mijn hoofd piesen.
Wat Spigt al had uitgedokterd
en georganiseerd was de samen
komst in etappes met een pelo
ton eigen helden annex
vrienden/vriendinnen (onder
wie Barry Hay, Liesbeth List,
Huub van der Lubbe, Sarah Bet-
tens, Katja Schuurman, Daniël
Lohues, Tim 'Di-rect' Akker
man, Tessa Boomkamp). Met als
doel een reeks duetten, in het
Nederlands en Engels, opgeno
men in een warme huiskamer
sfeer ten behoeve van een album
en een dvd waarmee ze eindelijk
eens een breed publiek zou be
reiken.
Hoefsmid
Haar mazzel op de valreep -
'Nadat ik bijna had besloten de
handdoek in de ring te gooien
en als hoefsmid verder te gaan' -
was niet alleen dat Herman
Dolz dat ambitieuze plan zag zit
ten en zich vrij kon maken.
Maar ook dat die 'reddende en
gel' in no time nog voor een per-
Frédérique Spigt en Huub van der Lubbe.
foto Hasten Slowly Films/GPD
fecte locatie en de nodige finan
ciën kon zorgen. „Door te kie
zen voor een echte documentai
re, het in beeld brengen van het
psychologische proces in plaats
van alleen maar het weergeven
van een aantal duetten, was er
de mogelijkheid om de televisie
erbij te betrekken", verduide
lijkt Herman Dolz.
„Ik heb het eerst gebeld met
Cees van Ede van Het Uur Van
De Wolf, die altijd het volste ver
trouwen in mijn projecten heeft
gehad, zoals recentelijk nog The
Master And. His Pupil over Vale-
ri Gergjev." Van Ede zei onmid
dellijk 'ja'. „Waarna ik meer
mensen ben gaan benadei-en,
steeds met het verzoek om vrij
kleine bedi-agen. Want vraag je
500.000 eui-o, dan gaat het alle
maal lang duren, maar heb je
het over 20.000 of 30.000 euro,
dan wil men nog wel eens snel
de knoop dooi'hakken. In een
week tijd is het zo financieel
dan toch rondgekomen. Wat
niet wegneemt dat er nog steeds
sprake is van een super low bud
getproductie."
Fré Spigt is in de zevende he
mel, omdat Sonia Herman Dolz
(in zwartwit) alles precies zo
heeft vereeuwigd als ze durfde
te hopen. „Uitgangspunt was
voor mij een verslag van die wor
steling die er aan zo'n geslaagde
opname vooraf gaat. Het pu
bliek krijgt vi-ijwel altijd alleen
maar het gepolijste eindproduct
voorgeschoteld, maar slechts
heel zelden eens een echt kijkje
in de keuken."
Daarom is ze zo trots ben dat
het nu wel een keer is gelukt.
„En dat met louter mensen die
ik hoog heb zitten. Als je mij
nou vraagt wat hebben ze met
Brood, dat werd aangedragen
door diens voormalige bassist
Ivo Severijns (Wild Romance).
She Came To Win is er na lang
aarzelen toch gekomen, omdat
ze vond dat haar grootste jeugd
idool niet mocht ontbreken en
ze voor zichzelf wist dat ze hem
i-echt deed.
Commei-cieel bekeken heeft ze
elkaar gemeen, dan kan ik zeg
gen: hun geloofwaardigheid.
Stuk voor stuk geloof je ze als je
ze hoort zingen, omdat ze het
ook menen. Dat geldt voor pak
weg Huub van der Lubbe net zo
goed als in dit verband voor Kat
ja Schuux-man, die ik echt over
de streep heb moeten trekken
omdat ze dacht dat ze er niets
van kon, maar uiteindelijk toch
een prachtige bijdrage levert."
Herman Brood
De meeste moeite heeft Spigt
zelf nog gehad met haar post
ume een-tweetje met Herman
met het 'Bi-ood-nummer', dat
nog niet eerder werd uitge
bracht, een aardige troef in han
den. Maar Spigt zegt zeer voor
zichtig te zijn met het uitventen
van deze bijzondere co-produc
tie. „Ik zie dat duet toch vooral
als een eerbetoon aan Herman.
Ik wil er ook niks aan verdie
nen. Alles wat het oplevert gaat
naar zijn weduwe Xandra en
zijn dochters."
Respect was voor Spigt het sleu
telwoord bij alle duetten. „Ieder
een was mijn gast daar in dat
huis, dus heb ik steeds mijn stin
kende best gedaan om iedereen
goed uit te laten komen. Als een
kameleon ben ik te werk gegaan
om er maar voor te zorgen dat
de andere partij kon schitteren.
Wel wetende dat ik nooit op
mijn best ben in tweede stem
men en al snel vals ga zingen.
Maar omdat het toch mijn pro
ject was mocht ik ook weer niet
het onderspit delven, zodat ik
me telkens weer als het ware
heb teruggeknokt en er heel
vaak een mooie balans is ont
staan."
Het door haar bedachte kader
voor Mans Genoeg is Sonia Her
man Dolz bewust niet te buiten
gegaan. „We hadden ook shots
kunnen nemen van Fré die
's morgens in haar pyjama de
vuilniszakken buiten zet, maar
zo'n portret zat er niet in. Het
ging niet om haar privéleven,
maar om de manier waarop ze
met een stel bewonderde colle
ga's tot iets moois denkt te kun
nen komen. De fouten en de dis
cussies komen aan bod, maar de
triomfen evenzeer, het zit er alle
maal in."
Louis Du Moulin
Première 'Mans Genoeg' van Sonia
Herman Dolz tijdens het Nederlands
Film Festival op donderdag 23 sep
tember in de Utrechtse Stadsschouw
burg. Vervolgens vanaf 30 september
in de bioscoop. Televisie-uitzending
op 1 november bij de NPS in het pro
gramma Uur Van De Wolf.
Je ziet ze nog wel, toeristen
met een reisgids in de hand
die systematisch alle 'hot spots'
van Parijs afwerken. Maar ze
hebben concurrentie gekregen
van bezoekers die een dikke pil
met zich meezeulen: de thriller
De Da Vinci Code van de Ameri
kaanse auteui- Dan Brown. Tien
miljoen exemplaren zijn er we
reldwijd al van verkocht, waar
van een half miljoen in Frank
rijk.
Vanuit alle windstreken, maar
vooral uit de Verenigde Staten,
komen lezers naar Parijs om de
plekken te bekijken die Brown
in zijn boek beschreef. Een
groot deel van de avonturen van
hoofdpersoon Robert Langdon
speelt zich af in Parijs, in hoofd
zaak in het Louvre en in de
prachtige kerk Saint Sulpice in
St. Germain des Prés.
Vooral de zijzaal in de
Denon-vleugel waar Da Vinci's
Mona Lisa hangt moet het ont
gelden. Het was er altijd al druk
maar de afgelopen zomer brak
alle records. Voor het eerst in
zijn eerbiedwaardige geschiede
nis kreeg het Louvre bezoekers
binnen zijn muren die maar in
één ding waren geïnteresseerd:
„Is dit de plek waar de curator
werd vermoord?"
Parket
In het meesterwerk van Da Vin
ei zijn ze niet geïnteresseerd.
Het gaat hen vooral om het
fraaie parket waarop de 76-jari-
ge hoofdconservator Jacques
Saunière lag uitgestrekt, in de
zelfde houding als op Da Vinci's
beroemde tekening 'De mens
van Vitruvius'.
Ellen McBreen, oprichtster van
Paris Muse die georganiseerde
bezoeken regelt, wist meteen:
„Dit zijn mensen die nooit van
hun leven naar het Louvre zou
den zijn gekomen als ze het
boek van Dan Brown niet had
den gelezen". Razendsnel voeg
de ze een speciale Da Vinei-tour
aan haar pakket toe onder de
naam 'Het kraken van de Da
Vinei Code'. McBreen heeft aan
Harvard kunstgeschiedenis ge
studeerd en aan de hand van
Browns bestseller heeft ze altijd
een interessant verhaal te vertel
len. De deelnemers aan de circa
honderd rondleidingen per
maand hangen aan haar lippen.
Maar mevrouw McBreen is niet
de enige. Inmiddels zijn er al
vier commei'ciële bureaus die
Da Vinei-bezoeken kunnen rege
len. Gemiddelde prijs: 110 euro
per persoon. Dat is alleen voor
een bezoek aan het Louvre.
Er zijn er ook die het hele par-
cours van het boek afleggen:
Louvre, Saint Sulpice, het trein
station St. Lazare, het hotel
Ritz, de Amerikaanse ambassa
de en zelfs het kasteel van Villet-
te, even buiten Parijs. Eigenares
se Olivia Decker, een Ameri
kaanse, stelt haar vijftien slaap
kamers tellende kasteel een
week lang ter beschikking voor
de prijs van 55.000 dollar. Inclu
sief ontbijt. De eerste groep is al
vier dagen komen logeren. Het
waren bekenden van de kasteel-
vróuwe. Voor hen gold een vrien
denprijs: 15.000 dollar.
Koorts
De directie van het Louvre heeft
lange tijd geprobeerd zich te
vrijwaren van de Da Vin
ei-koorts. „We maken geen re
clame voor een boek", had een
officiële woordvoerder een paar
maanden geleden nog op arro
gante toon laten weten. Maar
het museum ging al snel over
stag toen het aantal bezoekers
spectaculair begon te stijgen en
rijke sponsors zich meldden.
Daar zaten niet de minsten bij:
de club American Friends of the
Louvre en financiële giganten
als Merill Lynch, American Ex
press en J.P. Morgan Chase.
Nood breekt wetten, moeten ze
ook bij Frankrijks beroemdste
museum hebben gedacht. Het
Louvre moet net als andere his
torische toppers als het kasteel
van Versailles momenteel zijn ei
gen broek ophouden, nu het sys
teem van subsidies barsten ver
toont. Het museum kampt met
tekorten en is regelmatig ge
dwongen om delen van het enor
me complex te sluiten bij ge
brek aan personeel. Het aanbod
van American Express om kopte
lefoons met Engelse en Spaanse
vertalingen te betalen kwam
dan ook als manna uit de hemel
Voor de creditcardfirma was
150.000 euro niet veel, voor het
Louvre is het een groot bedrag.
De fraaie kerk Saint Sulpice
daarentegen komt er financieel
heel bekaaid af. Hoewel het ge
bouw in Saint Germain des Prés
een voorname rol speelt in het
boek van Brown vertaalt zich
dat niet in extra inkomsten.
Saint Sulpice heeft deze zomer
maar liefst 20.000 bezoekers
meer gehad dan vorig jaar.
Maar niemand kwam kijken
naar het beroemde drieluik van
Delacroix. Het enige dat hen in
teresseerde was waar de obelisk
stond en waar de toorts was
waarmee de moordenaar Silas
een non had doodgeslagen.
Henk Glimmerveen
Het Louvre;
is dit de plek waar de curator werd vermoord...?
foto Henk Glimmerveen/GPD
/Tark Knopfler zit op een stralende dag
'lop het balkon van de hoogste etage
"zijn hotel en kijkt uit over Londen.
zegt hij en wijst in de verte voorbij
^Thames. „Daar hebben ze allemaal nieu
we woningen neergezet. Zonde, het was
n karakteristiek stukje van de stad met
j! die oude pakhuizen. Ik woon al jaren in
«we omgeving en zie alles heel langzaam
'•randeren. Maar toch voel ik me hier nog
tods thuis en dat komt vooral door de Tha-
Ja, het doet wel een beetje denken aan
Amsterdam. Komt natuurlijk ook door al
®ewoonboten daarginds."
wwpfler maakt een ontspannen indruk,
•aar waar zou hij zich nog druk om moe-
smaken? Hij staat in het rijtje van de rijk-
'2 m<?nsen ter wereld en zijn band Dire
'!ra'ts mocht zich ooit tot de succesvolste
groepen uit de historie van de popmuziek
rekenen. De zanger/gitarist heeft net de
laatste hand gelegd aan het nieuwe album
Shangri-La, dat veertien ï-elaxte songs telt
die balanceren op het snijvlak van blues,
country en rock. Een plaat die dus nauwe
lijks verschilt van Knop fiers voorgaande
werk. Zelfs het markante Dire Straits-ge
luid klinkt er nog altijd nadrukkelijk in
door. Maar Knopfler zal de laatste zijn die
behoefte heeft aan veranderingen. Hij wijst
op zijn horloge. „Kijk, ik heb nog zo'n
ouderwets klokje dat je op moet winden.
Meestal vergeet ik dat, zodat ik bijna nooit
weet hoe laat het is. Sterker nog: ik weet
vaak niet eens wat voor dag het is, of wat
voor maand. En als je me nu vraagt hoe oud
ik ben, dan weet ik zelfs dat nauwelijks. Ik
geloof 53 of 54. Ja, als mijn vrouw er niet
was om de zaken in de gaten te houden,
dan kwam het niet goed in huize Knop
fler."
De laatste maanden heeft Knopfler een vrij
tex-uggetrokken bestaan geleid in zijn iïan-
te woning in de Londense wijk Chelsea,
waar hij samen met een computer en een gi
taar de liedjes voor z'n nieuwe album heeft
geschreven. „Ik neem in eerste instantie
niets op", legt hij uit. „Als ik een liedje kan
onthouden, is dat een graadmeter dat het
goed is. Maar aan de andere kant vergeet ik
ook ontzettend veel teksten. Verschrikke
lijk. Als ik maar even naar beneden loop en
ik kom weer boven, dan ben ik het kwijt.
Shit, denk ik dan. Maar het zullen vast
Mark Knopfler
geen briljante vondsten zijn geweest, an
ders had ik ze wel onthouden."
Wie de liedjes op Shangri-La goed beluis-
tert, kan er een aardige levensfilosofie van
de vermaarde gitai'ist uithalen: „Tijden ver
anderen, maar mensen niet." Knopfler:
„Daar ben ik altijd heilig van overtuigd ge
foto GPD
weest. Ik hou ervan om mensen te bestude
ren. En als ze me echt fascinex*en, schrijf ik
een liedje over hen. Neem nou de bokser
Sonny Liston, wat een dramatisch leven
heeft die man geleid. Daar moest ik gewoon
iets mee doen. Toen ik een tiener was, was
hij een van de grootste boksers ter wereld.
Hij had de reputatie van wildeman, de men
sen waren bang voor hem. Maar zelf was
hij ook overal bang voor. De Black Po-
wer-beweging vond hij bijvooi'beeld ver
schrikkelijk bedreigend. Zelfs de mensen
die zijn directe belangen behartigden, joe
gen hem de stuipen op het lijf, want ze had
den connecties met de onderwereld. En
toch was hij onverslaanbaar. Boksers die te
gen hem in de ring onderuit waren gegaan,
zeiden steevast dat het was alsof ze door
iets bovenmenselijks waren geraakt. Mo
hammed Ali noemde hem de duivel zelf.
Geen bokser kon volgens hem zo hard slaan
als Liston. Hij had een appai*tement in Las
Vegas en daar is hij op een dag dood gevon
den. Hij had zichzelf naar verluidt een over
dosis drugs toegediend. Niemand is er ooit
achtei'gekomen hoe lang hij daar al dood
had gelegen. Het blijft trouwens ook een
raadsel hoe oud hij is gewoi'den, want zijn
geboortedatum was onbekend. Liston was
geboren op een plantage in het Zuiden van
de VS, als zoon van een arme pachter. Zijn
vader was heel gewelddadig en sloeg z'n
kroost regelmatig in elkaar. Nadat zijn moe
der was weggelopen, ging ook Sonny ervan
door en hij kwam al snel in de wereld van
jeugdcriminaliteit tei'echt. Ik voel echt sym
pathie voor die man. Hij lachte of glimlach
te nooit. Als je foto's van hem bekijkt, zie je
een onpeilbaar diepe droefheid in zijn
ogen. En toch hadden veel mensen een he
kel aan hem."
„Als je bekend bent, hebbën mensen al
gauw een oordeel over je klaar," vervolgt
Knopfler. „En dat praat je hen niet uit het
hoofd. Van mij wordt altijd gezegd dat ik
pi-ecies weet wat ik wil, maar dat is helaas
niet waar. Ik ben heel erg onzeker, mis
schien wel een beetje te erg. En traag ben ik
ook, dat durf ik rustig bekennen. Maar ik
geloof dat ik uiteindelijk toch heb gevon
den waar ik naar zocht en dat is een punt
van rust in mijn leven. Een punt waarop ik
me gelukkig kan voelen. Ik heb geleerd om
te genieten van het heden. En dat inzicht
heb ik niet alleen gekregen doordat ik vorig
jaar een motorongeluk heb gehad. Dat
heeft er wel aan bijgedragen, maar ik was
op dat moment al bezig tot andere inzich
ten te komen. Jarenlang heb ik me mee la
ten slepen door de gedachte dat ik nog al
tijd iets moest doen voordat ik mezelf kon
vei-oorloven te genieten. Onzin, als je niet
gelukkig kimt zijn met de dag van vandaag,
dan word je het nooit. En daarbij gaat het
om de kleine dingen: genieten van een mooi
uitzicht, van een pasgeboren baby, of wat
dan ook. Jammer dat ik dat pas na mijn vijf
tigste heb geleerd. Want nu heb ik mijn le
ven voor het grootste gedeelte voorbij zien
gaan zonder dat ik er echt van genoten heb.
Het is onzin om steeds maar hard te wer
ken, geld te sparen om er na je pensioen pas
van te mogen genieten. Dan heb je al zoveel
gemist wat je nooit terugkrijgt. Nee, als je
iets moois wilt doen met je leven, dan moet
je er niet mee wachten."
Harry Je Jong
