PZC
Geheimhouding is duisternis
Nieuwe trends
elke zaterdag in de PZC
22
@ctie
KRANT VOOR ZEELAND
vrijdag 17 september 2004
Lezersredacteur A. J. Snel is
bereikbaar per post op het
adres van de
Centrale Redactie van de PZC,
Stationspark 28,
Postbus 31,
4460 AA Goes.
Telefonisch: 0113-315660.
E-mail:Lezersredacteur@pzc.nl
Het forum waarop lezers zich
kunnen uiten over actuele
zaken is bereikbaar via
internet: unmv.pzc.nl.
Over twee steden schreven le
zers ons de afgelopen dagen. Of
liever, over een wijk in Bagdad
en over Tholen.
Sadr City
S.P. van der Zee uit Middelburg
vindt het opmerkelijk dat in de
ze krant de aanduiding Sadr Ci
ty wordt gebruikt in plaats van
Sadr Stad. Het gaat hier om een
wijk van Bagdad waar zich de
verzetshaard van de sjiitische
geestelijk leider Muqtada al
Sadr ophoudt. Onder Ameri
kaanse invloed is aan die wijk
een naam gegeven die intussen
internationaal een begrip is ge
worden. De redactie van de PZC
heeft die aanduiding overgeno
men, maar ziet die keuze ook
zelf als arbitrair. Het had ook
Sadr Stad kunnen worden.
Tholen City
C.F. Stevense uit Middelburg be
rispt ons omdat in een bericht
over de 102-jarige Johannes
Deurloo diens woonplaats Tho
len tot dorp wordt gedegra
deerd. „Dit 'dorp' heeft al sinds
1366 stadsrechten", schrijft Ste
vense. „Tholen behoorde ook tot
de stemhebbende steden in de
Staten van Zeeland. De afge
vaardigden hadden hun eigen
onderkomen in de Middelburgse
Abdij, het zogenaamde Thoolse
huis." En: „Tenslotte maakt het
voor een Tholenaar een groot
verschil of je uit Tholen-stad
komt of van 't eiland."
door A.J. Snel
Een terloops zinnetje in een verslag
over de slechte toegankelijkheid
voor gehandicapten van het nieuwe,
Middelburgse stadskantoor. P.Lamers
van de commissie toegankelijkheid van
de Stichting Werkgroep Gehandicapten
Walcheren maakt melding van vergeef
se inspanningen en zegt: „We zijn er
ruim twee jaar mee bezig geweest. In
die tijd hebben we afgesproken dat we
niet met de pers zouden praten."
Die 'we' zijn de stichting en de Middel
burgse wethouder L.M. Luitwieler. De
twee partijen zijn op enig moment gaan
overleggen over de vraag hoe mensen in
een rolstoel het huis dat van alle bur
gers is, zouden kunnen binnengaan zon
der overbodige barrières te hoeven ne
men. Luitwieler herinnert zich dat de
stichting tijdens een eerste bijeenkomst
aankondigde over het vraagstuk met de
pers te praten. „Ik heb niets tegen de
pers of tegen openbaarheid, maar voor
zover ik weet heb ik toen wel iets ge
zegd van 'naar de pers lopen, dat kun je
altijd nog doen'. Daar hebben de men
sen van de stichting mee ingestemd en
ze hebben zich eraan gehouden."
Het betreft hier een luttel voorval, maar
er spreekt een zekere krampachtigheid
uit waarmee de media vaker worden ge
confronteerd. Bestuurders nemen dik
wijls een dubbele houding aan ten op
zichte van de pers. Televisie, radio en
kranten worden teder bemind in verkie
zingstijden maar buiten die korte perio
den is de verhouding vaak wat afstande
lijker. Weinig politici hebben het woord
van Thorbecke 'Openbaarheid is licht,
geheimhouding duisternis' uitvergroot
op hun kantoor hangen. Ze belijden wel
een diepe hunkering naar openbaarheid
maar ook sinds de roerige periode For-
tuyn is er nog altijd een zekere hang
naar het beraad in de achterkamer.
Gêne
Allicht heeft dat te maken met een zeke
re gêne. Als bestuurders, die vóór hun
aantreden op het politieke podium wil
lekeurig wat voor functie hebben be
kleed, plotseling voor het oog van een
aantal waarnemers in onderhandeling
moeten treden over de aanleg van een
park of de bouw van een omvangrijk
kantoor, dan treffen ze als regel mensen
tegenover zich vanuit een onbekende
discipline en van een ander kaliber dan
zij zelf hebben. De wethouder die in ge-
Over de (on)toegankelijkheid van het Middelburgse stadskantoor werd in besloten kring gesproken.
foto Ruben Oreel
sprek gaat met een ervaren architect en
met een aannemer van formaat, krijgt
het moeilijk. Hij verkeert plotseling in
een wereld die wat groter en harder is
dan hij gewend was en het kost hem
moeite tegenspel te geven. Dat levert
niet altijd scènes op die de betrokken
bestuurder gaarne vertoond ziet.
Hoe de besprekingen rond de toeganke
lijkheid van het Middelburgse stadskan
toor zijn verlopen, blijft in het verborge
ne, maar de uitkomsten kunnen bezij
den het Kanaal door Walcheren worden
aanschouwd: de wil om een beeldbepa
lend project neer te zetten is sterker ge
weest dan de wens het gebouw voor ge
handicapten makkelijk toegankelijk te
maken. De helling die naar de ingang
leidt, is te steil voor wie zich in een rol
stoel moet voortbewegen.
Soms schuiven bestuurders gezochte ar
gumenten voor om hun activiteiten bui
ten de publiciteit te houden. Toen eind
jaren vijftig de plannen voor de bouw
van de Zeelandbrug uitlekten, bezwoe
ren gedeputeerden dat publicatie ervan
bij het rijk zoveel weerzin zou wekken,
dat het project in Den Haag zou worden
afgeschoten. Er werd gepubliceerd en
er werd gewoon gebouwd.
Affaire
Heel vaak berust de tegenzin tegen
openheid niet zozeer op schuwheid,
maar veel meer op gewichtigdoenerij.
Na de belastingaffaire bij de provincie,
in 1990 en 1991, besloten de opvolgers
van de heengezonden gedeputeerden,
op aanbeveling van de toenmalige afde
ling voorlichting, ernst te maken met
verruiming van de regels voor openbaar
heid. Voortaan zouden besluiten van
het college van Gedeputeerde Staten
aanstonds nadat ze waren genomen
naar buiten worden gebracht. Het
Zeeuwse provinciebestuur liep daarmee
landelijk gezien voorop. Op lokaal be
stuurlijk niveau werd moord en brand
geschreeuwd. Beslissingen van GS over
zaken die gemeenten aangingen, kwa
men naar buiten nog voordat de colle
ges van B en W en de raadsleden op de
hoogte waren gesteld. Er was veront
waardiging over het feit dat de volksver
tegenwoordigers uit de krant moesten
vernemen hoe GS over hun zaken oor
deelden.
Waarop die consternatie berustte? De
gekozenen lagen in kennis niet meer
steeds voor op de kiezer en konden min
der gewichtig doen over hun bevoor
rechte positie.
Het gekerm over de nieuwe aanpak is
goeddeels verstomd. Vrijwel iedereen is
eraan gewend dat Middelburgse beslis
singen snel wereldkundig worden ge
maakt. Daarmee zijn niet alle achterka
mers opgedoekt. Openbaarheid is kenne
lijk vaak nog een taaie materie.
De Zceuwsche Vereeniging voor Dialectonderzoek speurt naar hei
mooiste Zeeuwse woord en heeft een wedstrijd uitgeschreven om
dat te vinden. Op Forum, de digitale zeepkist van deze krant, stel.
den we de vraag aan de orde of en in hoeverre de Zeeuwse dialectee
gewaardeerd worden en of ze al dan niet bewaard moeten blijven
Dromen
Annejet reageert met de opmerking dat het Zeeuws als taal niet be-
staat omdat er van streek tot streek en van plaats tot plaats grote
verschillen zijn in woordkeuze en uitspraak. „Zuinig op het
Zeeuws, maar is er wel een dialect te benoemen? Ik kom zelf uit
Zeeuws-Vlaanderen maar woon meer dan veertig jaar op Zuid-Be-
veland. Dat kan ik dan ook spreken en verstaan maar als ik boos j
ben of droom, dan praat ik Zeeuws-Vlaams.
Wat een vraag," roept een Forumbezoeker, die opereert onder de
naam 'Zeeuw', uit. „Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is,"
Baddy Goedegebuure vindt dat we natuurlijk zuinig moeten zijn®
het Zeeuws. „Ik vind dat de jeugd meer het Zeeuws moet praten a
niet dat semi-Rotterdams wat ik veel hoor als ik in Zeeland ben.
Wees trots op je dialect!
Tegeltje
B. Ricklefs-van Rooijen woont sinds 1953 in Canada en laat wet®
„Zelf ben ik geen Zeeuw. Mijn vader kwam wel uit Zeeland en va-
gat zijn dialect nooit. Jammer genoeg kan ik zelf het dialect niet
spreken maar ik vind dat ik het aardig goed versta. Het is echt
triest dat veel jongeren uit de Zeeuwse steden het niet spreken of j
zich er zelfs voor schamen. Thuis heb ik een tegeltje waarop staat:
'De Zeeuwse taele is de mooiste taele van aollemaele'. Dat is vol
gens mij echt waar. Dus, niet laten uitsterven. Iedere dag lees ik tht
voorpagina van de PZC en het nieuws van Walcheren op het Inter
net, vooral het stukje Zeeuwse Almanak en ik voel me een beetji
leurgesteld als het in gewoon Nederlands geschreven is. Meer
Zeeuws gebruiken alstublieft."
Krampachtig
„Wat we willen, doet niet zo ter zake", stelt een schrijfster die zié
Mignon noemt. „Taal kun je niet kunstmatig in leven houden. Het
Zeeuws blijft; of het verdwijnt op den duur. Dat valt niet te beïn
vloeden. Het is best aardig op scholen les te gaan geven in de Zeeuw
se dialecten, maar kinderen die het niet van hun ouders hebbenmee-
gekregen, zullen er altijd krampachtig mee omgaan. Je kunt zeer
iets óver leren maar je kunt het ze niet leren. Pogingen daartoezija
geen zinloos. Het mooie van de Zeeuwse dialecten is dat ze als voer
tuig kunnen worden gebruikt om heel genuanceerd uitdrukkingte
geven aan emoties. Wie van huis uit een extra taal heeft meegekre
gen, die heeft geluk gehad. Wie als kind géén dialect heeft leren
spreken, zal zich het Zeeuws nooit helemaal eigen maken. Niks for
ceren dus."
Mignon houdt er trouwens wel degelijk een favoriet Zeeuws woord
op na: 'fiefakkerieën'. Dat zijn 'grilligheden' of 'kunsten', in de bete
kenis van 'streken'. Het woord heeft een positieve lading. Anders
dan het nabijgelegen 'fertuten'. Het met alle macht in stand willen
houden van het Zeeuws valt te rangschikken onder het kopje 'fertu
ten', leert Mignon ons.
Citaat
Niets is zo permanent als een tijdelijk overheidsprogram
ma.
Milton Friedman
I
pw
k «4"WW"»1»"** Mf
De PZC beschrijft de jongste trends. Eigenzinnige ontwerpen,
uitzonderlijke hebbedingetjes, uitzinnige mode. Maar ook zeer
serieuze trends in gezondheidszorg, wetenschap en de wekelijkse
pagina's Jong.
ct'sirssM?
