Duurzame energie op proef Even intiem maar met beter plot PZC Dirigent Prieto haalt inspiratie uit Mozart ZNF vreest verlies kwaliteit ELICHT 15 Levende Delta tegen plan ontpolderen kunst Leskisten Dronken voor de rechter Virtuele wijk Othene-Zuid Flinke boete voor laagvlieger Winkelpersoneel houdt dief aan donderdag 16 september 2004 HOESDe stichting De Leven- je Delta verzet zich sterk tegen je ontpolderingsplannen in de Itffikkelingsschets voor het scheldebekken. Zij steunt al- lan vergroting van het Zwin en bescherming van de Vlakte van feRaan. een reactie op de nieuwe jets schaart De Levende Del- wzich achter het provinciaal be suur, dat een derde verdieping Jj, de Westerschelde afwijst, [je stichting vindt dat ten on- i^te onvoldoende is gekeken laar uitbouw van de haven van Zeebrugge (met achterlandver- fcnding) als alternatief voor ver leping. Y0igens De Levende Delta toont je ontwikkelingsschets duide- B aan dat noch de toeganke- jjiheid, noch de veiligheid het tödig maken dat wordt ontpol- lerd langs de boorden van de festerschelde. Dat in de schets lét begrip 'gecontroleerd over stromingsgebied wordt ge- óniikt, doet de stichting niet m mening veranderen. „Het 'ijlt ontpolderen, of het nu via de voordeur of de achterdeur ge- beurt." Overschelde Positief is De Levende Delta over het vervallen van de Over schelde, het graven van een ka- i gaal door de Hals van Zuid-Be- rèland. Ook het niet opnemen san de Zimmermanpolder als cat natuurgebied wordt gunstig ihaald. Daarentegen wijst de stichting itpoldering van de Bathsepol- èr, een deel van de Braakman, ie Hertogin Hedwigepolder en deel van de Prosperpolder Eet kracht van de hand. Al- li tas, voor zover het Neder- isnds grondgebied betreft. De Levende Delta merkt op dat definanciële onderbouwing van ie natuurprojecten geheel ont breekt in de ontwikkelings- rc schets. „Voor ontpoldering is jn breed maatschappelijk pagvlak, dus bij krappe over- kidsfinanciën zal daar zeker £en Nederlands geld voor door Rolf Bosboom Het stormt in het technieklokaal van de Vlissingse vestiging van de Christelijke Scholengemeenschap Wal cheren. De wind, afkomstig van een föhn, blaast met volle kracht tegen de rotor van de windturbine, waardoor de wieken razendsnel ronddraaien. Een lampje licht op, om te bewijzen dat op deze manier stroom kan worden opge wekt. In het basisonderwijs staat het Ontdek- kasteel al enige tijd als een huis. Tech nocentrum Zeeland, het Regionaal Peda gogisch Centrum Zeeland en de Pa bo-afdeling van de Hogeschool Zeeland (HZ) bundelden drie jaar geleden tach tig technieklessen in één meubel en dat bleek een groot succes te zijn. Op vrij wel alle basisscholen in de provincie wordt het Ontdekkasteel gebruikt om leerlingen spelenderwijs iets over tech niek te leren. In het voortgezet onderwijs bestond tot CSW-leerlingen Jessica van Belzen en René Nelis krijgen uitleg van de HZ-studenten Stephan Veldman, John Jansen en Hans van Waes (vlnr). foto Ruben Oreel dusverre zoiets niet, maar daar komt eind dit jaar verandering in. Vanuit de HZ wordt gewerkt aan vijf leskisten, waarvan de prototypen inmiddels ge reed zijn. De komende maanden wor den ze verder ontwikkeld en geschikt ge maakt voor dagelijks gebruik. De ontwerpen zijn voortgekomen uit de module duurzame energie, die afgelo pen studiejaar voor het eerst op de HZ heeft gedraaid en waaraan 72 tweede jaarsstudenten van diverse technische opleidingen hebben deelgenomen. „In het begin hadden studenten wat moeite met de module, omdat het een zwaar programma was, met veel theorie lessen en lezingen", zegt docent Bert Janssen. „Maar ze werden steeds en thousiaster. Dit studiejaar maakt de mo dule dan ook een doorstart, in iets be scheidener vorm." De praktijkopdracht voor de eerste lich ting was het ontwikkelen van een les kist, die middelbare scholieren iets moet bijbrengen over duurzame ener gie. Het initiatief is een van de 35 pro jecten die zijn opgezet met de zogeheten MAP-gelden (Milieu Actie Plan), waar mee energiebedrijf Delta duurzame energie wil stimuleren. Zowel een vak- als een publiekjury (de studenten zelf) heeft de gemaakte ont werpen beoordeeld en de vijf beste idee ën gekozen. Die worden de komende maanden aangepast en vervolmaakt door drie ouderejaarsstudenten van de HZ: Stephan Veldman, John Jansen en Hans van Waes. Van elk ontwerp wor den vijf exemplaren gemaakt, die eind dit jaar worden verdeeld over het Zeeuwse voortgezet onderwijs. De prototypen van de leskisten werden deze week gepresenteerd bij de CSW, die zich de afgelopen maanden enthou siast heeft getoond over het initiatief. Zes leerlingen uit de tweede klas gin gen, bij wijze van test, met de ontwer pen aan de slag, begeleid door de drie HZ-studenten. Die lieten bijvoorbeeld zien dat bij de nabootsing van een wind molen het lampje feller oplicht naarma te de wind harder blaast. Een andere leskist demonstreert de ef fecten van de aërodynamica. De leerlin gen laten diverse modellen speelgoedwa gens van een helling afrijden in een tun nel, waar - opnieuw - een föhn voor te genwind zorgt. Duidelijk is dat bijvoor beeld de vrachtwagen minder ver komt dan de mini-sportbolide. Ingenieus Het idee dat van de jury de meeste lof kreeg, is een waterkrachtcentrale. Die laat op ingenieuze wijze zien hoe met de kracht van getij destroom energie kan worden opgewekt. „Een heel Zeeuws ontwerp", vindt Pieter Vol- laard, projectleider duurzame energie bij de HZ. Via pompjes krijgt het water zijn snelheid. Door het met behulp van een metalen trechter in goede banen te leiden, kan de energieopbrengst worden vergroot. Een ander ontwerp bootst het principe van een zonneboiler na. Verder tonen een kabouterhuisje en een ventila tor de invloed van wind op de tempera tuur in een woning. De studenten gaan er vooral voor zor gen dat de vijf ontwerpen solider wor den, zodat die de dagelijkse lespraktijk kunnen doorstaan. „We moeten ze leer- lingproof maken"zoals de drie het for muleren. Dat betekent bijvoorbeeld dat bij de aërodynamicaproef de schans niet van plastic maar van metaal of pvc wordt en dat er geen auto's van lego worden gebruikt maar miniatuurmodel len. Begeleidende lesbrieven voor de kis ten, met uitleg, instructies, vragen en opdrachten, zijn al gereed. C. Tuinstra, MAP-coördinator bij Del ta, is zeer te spreken over de eerste re sultaten. „Dit project laat overtuigend het nut en de mogelijkheden van duur zame energie zien." Hij wijst ook op het verschil met het Ontdekkasteel, waar bestaande lessen werden samenge voegd. „Het bijzondere is dat de leskis ten worden gevuld met nieuwe ideeën." MIDDELBURG - Een 56-jarige Vlissinger moest gisteren voor de kantonrechter verschijnen omdat hij vorig jaar juli in de Coosje Buskenstraat in Vlissingen werd betrapt met alcohol. Kennelijk had de man zijn leven het afgelo pen jaar nog niet gebeterd, want ook tijdens de zitting was de man duidelijk aangeschoten. De rechter veroor deelde de man tot een boete van 60 euro. „Nooit van mijn leven, ik ben eigen rechter", riep de man boos, waarop hij werd verwijderd door de parketwachter. De Vlissinger is in hoger beroep gegaan tegen zijn vonnis. TERNEUZEN - Toekomstige bewoners van de wijk Othe- ne-Zuid kunnen vanaf komend weekeinde met elkaar, de gemeente Terneuzen en Projectontwikkeling Zeeland communiceren op het internet over allerlei ontwikkelin gen in de nieuwe wijk, woningen en de woonomgeving. Om dit mogelijk te maken stelt gedeputeerde H. van Wa- veren (volkshuisvesting) zaterdag 18 september een zoge noemde virtuele gemeenschap in gebruik; een speciale, be sloten website. Hij doet dit tijdens de tweede Othene-woondag die zater dag wordt gehouden. Tijdens de woondag kunnen belang stellenden vanaf 11.00 uur in de showroom van Project ontwikkeling Zeeland aan de Rooseveltlaan in Terneuzen een tentoonstelling over de nieuwe wijk bezoeken. Vanaf 11.30 uur tot 15.30 uur pendelt er een oldtimer-schoolbus tussen de showroom en de nieuwe Terneuzense wijk. Ter plaatse kan men nieuwe woningen bekijken - diverse ty pen- en de ontwikkeling van de wijk - die uiteindelijk 1200 woningen, scholen en winkels moet tellen - aan schouwen. MIDDELBURG - De kantonrechter heeft gisteren een 29-jarige man uit Papendrecht veroordeeld tot een boete van 500 euro. Vorig jaar juli werd de man geflitst met een snelheid van 170 kilometer per uur op de Deltaweg tussen Goes en Zierikzee. De eigenaar van de auto was vakantie aan het vieren met vrienden. „We zijn om de beurt Bob ge weest, ik weet dus niet wie op dat moment reed", zei hij gisteren. Kantonrechter M. Klarenbeek was onverbidde lijk: „Als kentekenhouder ben je aansprakelijk voor wat er met je auto gebeurt." De auto reed 70 kilometer te hard en omdat de kentekenhouder al een flinke snelheidsover treding op zijn naam had staan, eiste de officier van justi tie een extra hoge boete. Zij eiste een boete van 500 euro en een voorwaardelijke rijontzegging van 4 maanden. De rechter vonniste conform de eis. VLISSINGEN - Een 51-jarige Fransman is gistermiddag rond één uur aangehouden nadat hij geprobeerd had om geld uit een kassa te stelen. De man moest iets afrekenen in een winkel aan de Govert Flinckstraat in Vlissingen. Hij probeerde de caissière af te leiden om zo een greep in de kassa te kunnen doen. De caissière tikte de man nog op de vingers, maar hij zag toch kans om er met een biljet van twintig euro vandoor te gaan. Buiten werd hij door medewerkers van de zaak aangehouden. Zij hebben hem overgedragen aan de politie. De man heeft een boete van 125 euro gekregen. doorErnst Jan Rozendaal MIDDELBURG - Het Zeeland Nazomer Festival (ZNF) vraagt ie provincie jaarlijks 175.000 eu ro meer subsidie dan zij op grond van de conceptcultuurno- tavan plan is te geven. „Finan ciële achteruitgang betekent ar tistieke stilstand en het einde van het festival op termijn", al ius ZNF-directeur Ruud van Meijel in een brief aan het dage lijks provinciebestuur. ag nadat de Raad voor de 5 Cultuur Zeeland gedeputeerde H. van Waveren (CDA, cultuur) stuurloosheid verwijt, klinkt de zelfde klacht nu door in de brief van het ZNF. Over de concept cultuurnota 2005-2008 merkt Van Meijel op: „Wat verwach- Gedeputeerde Staten van 7 Welke rol is ons deel in iiet Zeeuwse schouwtoneel? Het staat nergens te lezen. Dat maakt reageren op uw concept cultuurnota voor ons lastig, want inhoud komt nergens con creet aan bod." Dus richt het ZNF zich op de fi nanciën. De afgelopen jaren ont ving het ZNF van Rijk en provin cie in totaal gemiddeld 425.000 euro. Zoals het er nu naar uit ziet, wordt dat vanaf januari 475.000 euro. Dat is 50.000 euro meer dan voorheen, maar 175.000 euro minder dan ge- In de brief wordt duidelijk ge maakt dat dit ernstiger is dan het lijkt. Nu het Rijk structureel subsideert zal het ZNF vrijwel zeker subsidies van het Fonds voor de Podiumkunsten, het Prins Bernhard Cultuurfonds en het VSB Fonds kwijtraken: in to taal bij elkaar opgeteld is dat een bedrag van gemiddeld 175.000 euro. Achteruitgang De komende jaren is uit deze hoek waarschijnlijk niet meer dan 50.000 euro per jaar te ver wachten. „Het bovenstaande im pliceert dat ZNF er substantieel op achteruitgaat en zo haar posi tief beoordeelde plannen niet zal kunnen realiseren." Net als Nieuwe Muziek Zeeland stelt het ZNF dat de provincie Zeeland steeds heeft verzekerd dat met het Rijk sluitende af spraken zijn gemaakt om de sub sidiehoogte op hetzelfde niveau te houden als in de periode 2001-2004. Inzage De afspraken blijken niet zo hard te zijn, concludeert het ZNF. Nieuwe Muziek heeft vori ge week zelfs inzage gevraagd in de schriftelijke afspraken hierover tussen provincie en Rijk. Volgens Van Meijel kan het ZNF de wegvallende inkomsten onmogelijk zelf opvangen. Op 15 oktober en 12 november spreken de Staten over de con ceptcultuurnota. Daaraan voor afgaand organiseren GS donder dag 23 september in De Mythe in Goes een inspraakbijeen komst (aanvang: 19.30 uur). Be langhebbenden kunnen bij de provincie spreekrecht aanvra gen {statencommissie@zeeland. nl of 0118-631437). Regisseur Michael Mayer presenteert vandaag zijn film 'A home at the end of the world' in Vlissingen. foto Lex de Meester Regisseur Michael Mayer stelt fans van roman 'A home at the end of the worldgerust door Ernst Jan Rozendaal GISSINGEN - Een cliché is dikwijls waar. Zo ook de verzuchting na het zien wan een literatuurverfilming: 'Het boek was beter'. Maar bij A home at the end of ree world kan die opmerking achterwege "lijven. Veertien jaar geleden oogstte de Ameri kaanse schrijver Michael Cunningham lo- rende recensies met zijn gelijknamige de buutroman. „Intens, bijna pijnlijk in- lem"' merkte schrijver David Leavitt op na het lezen van A home at 'wend of the world. Volgens hem betrof ret een magistrale en belangrijke roman. de verfilming hebben Cunningham en regisseur Michael Mayer de gelegenheid te baat genomen enkele belangrijke ver anderingen aan te brengen in het ver naai. De intimiteit en complexiteit van verhoudingen tussen de hoofdperso nen is op een bewonderenswaardige ma- nrei bewaard gebleven, maar de plot is sterker geworden, waardoor zelfs fans ren het boek de film misschien wel beter Pen vinden. „Cunningham vindt zijn s?ript in ieder geval beter dan zijn ro- jnan zegt Mayer, die zijn film vandaag nVlissingen presenteert. was The Hours een prominen te titel in het programma van Film by the Sea. Ook die film is gemaakt naar een boek van Michael Cunningham, al leen was het script van de hand van de befaamde Blitse scenarist en toneelschrij ver David Hare. „Ik weet zeker dat Cun ningham veel minder trouw zijn eigen boek had gevolgd als hij het script van The Hours had geschreven", betoogt Mayer. „Hij had in eerste instantie ook bedenkingen tegen een filmversie van A home at the end of the world. Hij was bang dat ik zijn roman zo precies moge lijk wilde navertellen. Na tien jaar was hij anders over het boek gaan nadenken. Door zelf het script te schrijven, kon hij hetzelfde verhaal op een nieuwe, manier vertellen. In het boek heeft Jonathan een vriend, Erich. Die krijgt aids. In de film hebben we Erich geschrapt en wordt Jo nathan ziek. Destijds durfde Cunning ham niet een van zijn belangrijkste ro manfiguren ongeneeslijk ziek te laten worden. Daarom creëerde hij Erich. Dat hebben we nu rechtgezet." „De beginscène komt uit het korte ver haal 'White angel', dat Cunningham voor The New Yorker heeft geschreven voor hij als romancier debuteerde. Ik heb erop aangedrongen dat toe te voegen, omdat de hoofdpersoon Bobby daardoor een achtergrond krijgt die zijn karakter ver klaart. Als hij veertien is, ligt zijn hele fa milie op het kerkhof. Zijn vader, zijn moeder en zijn oudere broer. In de mees te Amerikaanse films ontsporen zulke fi guren. Het verlies uit hun jeugd is de verklaring voor hun alcoholisme, drugverslaving, de pressie of criminaliteit. Het worden pro bleemgevallen. Bobby niet. Hij wil alleen maar liefde brengen in het leven van an deren. Wat je ook nooit in een film ziet, is dat een heteroseksuele man zo ontzet tend veel houdt van zijn beste vriend die homoseksueel is. Bobby heeft iets van een idiot savant. Hij doet gewoon wat hij denkt dat goed is. Hij beseft helemaal niet hoe moedig dat is. Hij is onschuldig. Het ontbreekt hem aan elk cynisme." A home at the end of the world gaat niet alleen over de ingewikkelde relatie tus sen Bobby en de homoseksuele Jonathan, maar ook hun band met Clare. Zij is, als de twee jeugdvrienden elkaar midden ja ren tachtig in New York weer tegenko men, de huisgenote van Jonathan. Hij was ooit haar grote liefde, bekent ze, maar die is onbeantwoord gebleven. Ze krijgt een relatie met Bobby, die een kind bij haar verwekt dat in het huis dat ze met zijn drieën in Cleveland gaan be wonen feitelijk twee vaders heeft. De vriendschap van Bobby en Jonathan wordt gevolgd van eind jaren zestig tot eind jaren tachtig. Net als in het boek speelt popmuziek een belangrijke rol. Het thuis dat de drie hebben gecreëerd bevindt zich in meerdere opzichten aan het einde van de wereld. Ze leven er geï soleerd en veilig in de geest van de jaren zestig. „Die is begin jaren tachtig vernie tigd door Reagan en aids", verklaart Mayer. „Zo genadeloos destructief als aids is voor het lichaam, vooral voor men sen die leefden in de positieve geest die in de jaren zestig is opgekomen, zo'n ramp was Reagan voor het land. Bush zorgt nu voor een verdere verspreiding van de ziekte reaganism. Het huis in Cle veland kun je zien als een humane oase in een koude wereld, maar voor Jona than is het natuurlijk ook letterlijk de plek waar zijn wereld eindigt. Bobby's besluit om tot het einde bij zijn vriend te blijven, ook al vertrekken de vrouw en het kind waarvan hij houdt uit het huis, is voorbeeldig. Het is een prachtige daad van vriendschap en medemenselijkheid. Zeldzaam in het Amerika van vandaag." A home at the end of the world draait van daag om 10 en 19 uur in Cine City in Vlissin gen. Michael Mayer is aanwezig bij die twee de vertoning en in de talkshow om 21.30 uur. De film is ook nog te zien za om 18 en zo om 11.30 uur. door Douwe Eisenga VLISSINGEN - De jetlag spat zo'n beetje uit zijn ogen. Op maandagochtend in de ontbijt zaal van een hotel in Goes oogt dirigent Carlos Miguel Prieto nog niet echt fris. De avond er voor heeft hij met zijn Or- questra Sinfónica de Xalapa het Festival van Zeeuwsch-Vlaande- ren geopend, komende zondag volgt een - ander - concert in de Sint Jakobskerk in Vlissingen. Afgelopen zaterdag arriveerden de ruim honderd musici van dit Mexicaanse Orkest met uren ver traging op Schiphol. Een dag la ter verzorgden ze het openings concert van het Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen. Het or kest staat deze anderhalve week in Brugge, Enschede, Wupper- tal, Brussel, Groningen, Rotter dam en Amsterdam. Ondanks de vermoeidheid kijkt Prieto enthousiast terug op het concert in Hulst. „Het was een emotioneel concert, voor ieder een. Niet alleen voor de musici maar ook voor het geweldige pu bliek. Het enthousiasme was er één met een crescendo. We heb ben twee toegiften van een kwar tier moeten geven." Onverslaanbaar Prieto is 38 jaar, het orkest dat hij leidt is bijna twee keer zo oud. Het verhaal gaat dat deze combinatie onverslaanbaar is in het vertolken van Latijns-Ame rikaanse klassieke muziek, zo als dat in Hulst gebeurde. De be scheiden Prieto schuift het com pliment door naar het orkest. „Deze muziek is door het orkest heel vaak gespeeld, onder heel veel verschillende dirigenten met allemaal hun eigen versies. De muziek klinkt vaak vrolijk en up-tempo, maar ritmisch ge zien zit het allemaal heel com plex in elkaar. Dit orkest is daar heel goed in." Het programma in Vlissingen is volslagen anders dan dat in Hulst. In de Sint Jakobskerk klinkt het Piano Concerto no. 21 van Mozart, het eerste pianocon cert van Liszt en het Concert voor twee piano's van Poulenc. Het middendeel van het stuk van Mozart is in 1967 wereldbe roemd geworden door de film El vira Madigan, maar dat is niet de reden waarom Prieto, die in Mexico aan het hoofd staat van een jaarlijks Mozart-Haydn Fes tival, dit werk speelt. „Ik ben op gegroeid met Mozart. Mijn fami lie kent al 150 jaar, al vijf gene raties lang, een traditie in het spelen van kamermuziek. Ik deed vanaf mijn zevende mee. We begonnen dan met de vroege strijkkwartetten van Mozart en Haydn om langzamerhand door te stoten in de muziekgeschiede nis. Voor mij staat Mozart cen traal in de orkesttraditie. Hij liet de vorm van de symfonie in tact maar ontwikkelde de emo- Carlos Miguel Prieto is dirigent van het Orquestra Sinfónica de Xalapa. tionele inhoud van het genre als geen ander. Zijn muziek ging dieper dan die van zijn voorgan gers en daarmee opende hij de deur voor Beethoven om daarop door te gaan." De Argentijnse Karin Lechner speelt piano bij Mozarts Concern to, haar broer Sergio Tiempo zit achter de vleugel bij Liszt. De verschillende muziek past beide pianisten volgens Prieto als ge goten. „Elke noot die Mozart voor de piano schreef, heeft Karin op haar repertoire staan. Ze is al heel lang met Mozart bezig. Ser gio speelde zijn eerste concert toen hij drie jaar oud was. Hij ziet er trouwens nog steeds erg jong uit. Sergio is meer de kla vierleeuw van de twee, gericht op virtuositeit. In het Concerto van Listz is er geen sprake van strijd tussen het orkest en de pia no. De piano heeft vanaf het be gin de hoofdrol, het is echt een show-piece." Broer en zus spelen samen in het dubbelconcert van Poulenc en maken daarmee de cirkel rond. In dit stuk uit 1932 refe reert de componist aan de stijl van Mozart. Prieto: „Er zit zelfs een echt citaat van Mozart in. Poulenc verwijst naar veel din gen, ook naar Offenbach en naar de cancan. Soms is het erg grappige muziek maar je moet het toch serieus nemen, want het is niet makkelijk om te spe len." Hoewel er twee weken geleden van verschillende kanten werd bevestigd dat Prieto de dirigent Jaap van Zweden bij het Orkest van het Oosten zou opvolgen, is de musicus daar nu niet meer zo zeker van. „I have no idea. Ik vond het leuk om anderhalve week geleden een concert met hen te doen. De dingen zijn ech ter gecompliceerder dan ik dacht." Wat er dan zo ingewikkeld is, wil Prieto niet vertellen. De diri gent wil zich zelfs niet uitspre ken over zijn mogelijke kansen. „Dit soort beslissingen moet niet snel en licht genomen wor den, niet door het orkest en niet door mij. Het is beter om elkaar op geen enkele manier te beïn vloeden." Orquestra Sinfónica de Xalapa, zondag in de Sint Jacobskerk in Vlissingen. Aanvang: 20.15 uur.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 55