Waakzaamheid hij kerncentrale
De overdaad schaadt in deWillem3
mi
:ni
Stichting Grote Kerk moet Nieuwe Muziek redden
Radicale architecten
onderwerp debat
en tentoonstelling
ELICHT
Zwemverbod door blauwalg
Nabootsing duikongeval Roompot
Man aangehouden bij vechtpartij
Verlies grensbanktoerisme fors
Bromfietser botst op auto
Swingende
kakofonie op
Abdijplein
WWW.
nazomer
fjestival.nl
HnnrEmile Calon
De bol van de kerncentrale van
Borssele glinsterde gisterochtend
mat in het zonlicht. Patrouille
wagens van de EPZ reden rond of
stonden opvallend geparkeerd op en
rondom het terrein van de energiepro
ducent. Ook een busje van de politie
was te zien in de omgeving van de cen
trale.
De verhoogde waakzaamheid geldt
nog steeds, ook nu een 18-jarige jonge
man, die mogelijk verdacht wordt van
het plannen van terroristische aansla
gen, al lang en breed is opgepakt. In
zijn huis in Rotterdam vond de politie
I een mapje met plattegronden van on
der andere de kerncentrale, de Twee
de Kamer, Schiphol, het ministerie
van Defensie en het kantoor van de Al
gemene Inlichtingen- en Veiligheids-
dienst (AIVD) in Leidschendam.
Zo op het oog is de Borsselse kerncen
trale een ongenaakbaar gebouw, om-
Terreurdreiging
geven door een metershoog hekwerk,
spiedende camera's en tal van veilig
heidsmensen. Ondanks al die veilig
heidsmaatregelen is het complex niet
echt ontoegankelijk voor mensen die
echt kwaad willen. Greenpeace be
wees in 2001 tweemaal dat het moge
lijk is op de bol te klimmen.
In de vroege ochtend van 17 januari
knipten zes activisten van de mi
lieu-organisatie een gat in de omhei
ning en slaagden drie van hen erin
met een spandoek op de koepel te
klimmen.
„Dat mag een volgende keer niet meer
gebeuren", reageerde directeur J. Bon-
igers op het falen van de beveiliging
van de kerncentrale.
„Natuurlijk hadden we dit willen
voorkomen. Ik ben niet gelukkig met
de effectiviteit van onze beveiliging.
Daarom zullen we dit voorval goed
analyseren, zodat zoiets niet nog eens
De kerncentrale van Borssele wordt opnieuw in verband gebracht met een terroristische aanslag. Inmiddels heeft EPZ
extra veiligheidsmaatregelen getroffen. foto Willem Mieras
kan voorkomen." Ter vergoeding
merkte hij op dat het niet te doen is
om het gehele terrein van de centrale
hermetisch af te sluiten. „Dit is niet
het einde van de wereld. Ons terrein
is vele vierkante kilometers groot en
er staan kilometers hek omheen. Je
kunt nooit helemaal uitsluiten dat ie
mand binnendringt. Bovendien, wie
op de koepel zit, kan de reactor op
geen enkele manier schaden. We kon
den dus ook gewoon doorgaan met
stroom produceren."
Vervolgens lichtte hij een tipje op van
de veiligheidsmaatregelen die geno
men kunnen worden bij een echte cala
miteit.
„Wij wisten dat het activisten van
Greenpeace betrof. Daarom hebben
we geen waarschuwingsschot gelost
en ook de honden niet op ze losgela
ten. Dat zouden geen passende maat
regelen zijn geweest voor deze publici
teitsstunt. Onbekenden waren zeker
wel harder aangepakt."
Wie geschoten zou hebben, liet hij in
het midden.
Wapens
Woordvoerster M. Linger van de Bors
selse centrale gaat om veiligheidsrede
nen niet in op de vraag of er wapens
in het complex zijn om mensen die
toch weten door te dringen tot het bin
nenste van de kerncentrale te stop
pen.
De toenmalige minister A. Jorritsma
van Economische Zaken reageerde
destijds enigszins laconiek op de ge
slaagde actie van Greenpeace. De
kerncentrale Borssele is goed bevei
ligd tegen indringers, was haar zeer
stellige antwoord naar aanleiding van
vragen van bezorgde Kamerleden.
„De actievoerders zijn, nadat zij tot
het terrein doordrongen, onmiddellijk
gesignaleerd en gevolgd. Drie van de
zes konden worden aangehouden. De
andere drie slaagden erin de koepel te
beklimmen."
De actievoerders wisten bij de kern
centrale te komen, omdat de aandacht
van de politie, aldus het antwoord
van de minister, vooral was gericht op
mogelijke blokkades van het kernaf-
valtransport van Borssele naar Frank
rijk. Greenpeace heeft daarvan 'gepro
fiteerd'.
Volgens Jorritsma was de veiligheid
van de kerncentrale op geen enkel mo
ment in het geding geweest. „De acti
visten zijn niet in de kerncentrale zelf
geweest. Dat was ook niet hun opzet.
En als dat wel hun opzet was geweest,
was dat hen niet gelukt. Want", durf
de de minister te stellen, „het beveili
gingsconcept van de kerncentrale
maakt het menselijkerwijs gesproken
onmogelijk de centrale zelf binnen te
dringen."
Ondanks die sussende woorden van
de minister lukte het vrijwilligers van
Greenpeace om nog geen halfjaar la
ter weer op de koepel te komen en
daar actieleuzen te schilderen. F. Bar-
tels van Greenpeace toonde zich des
tijds zeer verbaasd dat de missie weer
was geslaagd. „We hebben de koepel
van de centrale al een keer beklom
men en daar zijn vragen over gesteld
in de Tweede Kamer. Ik had niet ver
wacht dat we zo konden doorlopen,
maar dat is toch gelukt."
In tegenstelling tot de eerste keer liet
Bongers zich destijds heel wat minder
negatief uit over de beveiliging.
„Door uiterst alert optreden van onze
beveiliging is een grootscheepse actie
voorkomen. Ze waren van plan de he
le koepel onder te kalken, maar dat is
niet gelukt."
Hij vond dan ook niet dat de beveili
ging had gefaald. „Zeker niet als je
ziet met welke professionals en met
welk materieel Greenpeace komt aan
zetten. En zij zijn altijd in het voor
deel, omdat ze de tijd en de plaats kun
nen kiezen."
Sizewell
Deze acties van Greenpeace vonden
plaats in het onschuldige tijdperk van
voor de aanslagen van 11 september
2001. De Britse tak van de milieugroe
pering liet anderhalf jaar later echter
zien dat het mogelijk is tot in het hart
van een kerncentrale door te dringen.
Op 13 januari 2003 slaagde een groep
van negentien activisten van Green
peace erin om, zonder geweld, door te
dringen tot de controlekamer en de
reactorruimte van Sizewell B, een
kerncentrale die aan de Engelse
Noordzeekust staat in de buurt van
Cambrigde. Bij Greenpeace zijn ze
niet trots op die actie, want het gaat
hen er niet om om aan te tonen dat er
iets mankeert aan de beveiliging van
kerncentrales. Ze zijn gewoon tegen
nucleaire energie en grijpen alle moge
lijkheden aan om deze vorm van ener
gie-opwekking in een kwaad daglicht
te stellen.
Het blijft echter de vraag of terroris
ten ooit een actie zullen ondernemen
tegen een kerncentrale. Terroristen
die gelieerd zijn aan Al Qaeda kiezen
in de regel zogenaamde zachte doelen
zoals discotheken en trein(stations)
uit waarbij ze vooral veel mensen kun
nen treffen. Het gaat hen tot nu toe
vooral om het psychologisch effect,
niet om het strategisch effect.
THOLEN - De provincie heeft gisteren opnieuw een
zwemverbod ingesteld voor de Speelmansplaten aan de
Oesterdam bij Tholen. De concentratie aan blauwalgen
overschrijdt daar de norm. Een maand geleden werd voor
het gebied ook al een zwemverbod ingesteld. Dat was
ruim twee weken van kracht. Het van begin augustus da
terende verbod om te zwemmen bij het bufferbekken van
de Kreekraksluizen bij Rilland is nog steeds van kracht.
Blauwalg komt tot bloei bij hoge temperaturen en scheidt
giftige stoffen af die zich ophopen tot groene drijflagen of
blauw schuim. Zwemmen in het water kan leiden tot huid
irritatie of maag- en darmklachten.
KAMPERLAND - Bij jachthaven Roompot Marina in
Kamperland en op de Oosterschelde wordt zaterdagmid
dag een duikongeval nagebootst voor filmopnames. Alle
mogelijke hulpdiensten doen mee, waarbij onder meer
een politie- en traumahelikopter en schepen van de red
dingmaatschappij KNRM en de waterpolitie worden inge
zet. Bij het in scène gezette ongeluk zijn drie duikers be
trokken, van wie er twee 'zullen overlijden'. De slachtof
fers zijn duikinstructeurs. De opnames worden gemaakt
voor een film die is bedoeld voor de instructie van mede
werkers van hulpdiensten.
MIDDELBURG - Een Middelburgs echtpaar is woensdag
avond rond tien uur mishandeld en bedreigd door een
21-jarige plaatsgenoot. De man (49) en de vrouw (57) wil
den hun fietsen pakken die bij het station stonden. De
vrouw zag een onbekende aan haar fiets rommelen. Toen
ze hem daarop aanspraak, spuugde hij haar in het gezicht
en vertelde haar dat ze de fiets voor hem van het slot
moest halen. Toen haar man tussenbeide kwam, werd hij
in zijn gezicht geslagen. De verdachte is door de politie
aangehouden.
SAS VAN GENT - De teloorgang van het grensbanktoeris
me heeft niet alleen personele gevolgen gehad voor de
banken in de grensstreek, maar ook financiële. Het voor
bije jaar nam de werkgelegenheid bij de banken in de
Zeeuws-Vlaamse grensplaatsen af met tientallen arbeids
plaatsen. Ook de uitstaande spaartegoeden kelderen fors.
Zo ging er in de Rabobank Sas van Gent - zo blijkt uit het
jaarverslag van de coöperatieve bank - in 2002 een vermo
gen om van bijna 275 miljoen euro. Vorig jaar lag dat 25
miljoen euro lager. Met name de hoeveelheid uitstaande
spaargelden liep terug met maar liefst 29 miljoen gulden.
Andere banken zijn terughoudend in het verstrekken van
dit soort informatie.
OOSTERLAND - Een zeventienjarige bromfietser is
woensdagavond op de parellelweg van de N59 bij Ooster-
land gewondgeraakt. De jongen reed kort achter een auto
en merkte te laat dat de achttienjarige bestuurder plotse
ling afremde. Door de botsing die volgde, brak de brom
fietser z'n enkel.Hij is overgebracht naar het ziekenhuis.
kunst
'door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De opkomst
was verrassend. Terwijl het pu
bliek na de aankondiging van
hel optreden van Klezmicnoiz
verwachtingsvol naar het po
dium keek, klonk de muziek
plots aan de andere kant van
let Middelburgse Abdijplein.
Vandaar kwamen twee tromme
laars, een trompettist en een
Saxofonist in optocht naar het
podium, waar ze gezelschap kre
gen van bandleider Deben Van
'Damme, nog zonder viool. Van-
»af het ogenblik dat hij zijn in
strument bespeelde, was het eon-
"cert begonnen. Langzaam werd
bet weemoedige wijsje dat Van
Damme inzette aangekleed door
fde rest, om te ontaarden in een
■Swingende kakofonie.
De bezetting was ook verras
send. Zoals aangekondigd was
zangeres Patricia Beysens thuis
platen, maar op het podium
stonden wel acht muzikanten.
■Niet alleen is trompettist Sam
Vloemans toegetreden tot Klez-
:'micnoiz - hij zorgde voor een
sterke jazzinvloed - ook accor
deonist Gwen Cresens vervulde
een gastrol. Deze vaste begelei
der van Arno duikt elk jaar op
in een groep die op het Zeeland
'Nazomer Festival speelt.
In de meeste klezmergroepen is
een hoofdrol weggelegd voor
.viool en klarinet. Dat was gister
avond niet anders. Naast Van
Damme schitterde Bob van
Brandt op sax en klarinet. Klez-
ffer is muziek die vanaf het eind
van de negentiende eeuw ge-
maakt werd door Oost-Europe-
se joden. Feestmuziek voor brui
loften en af en toe treurmuziek
j|Voor op begrafenissen. De viool
zorgt voor de ontroering, de kla-
nnet zet aan tot dansen
Klezmicnoiz heeft dit stramien
verbreed door de overige instru
mentalisten een prominentere
rol te gunnen. Af en toe werd na-
JVukkelijk met de jazz geflirt.
f>e virtuositeit ging boven de
ontroering. Misschien ontstond
jhemdruk mede doordat duide-
p werd gemaakt waarom de
pevoeging noiz (verbastering
V1 "oise - lawaai) in de naam
r Want werd eerder in de
»eek wel gemopperd op het ge
luidsniveau van Gorki en Stuur-
;gaard Bakkebaard, deze klez-
prgroep wist ook behoorlijk
at decibellen te produceren.
door Ron Maqnée
VLISSINGEN - De liefhebber
van foto's met naakte vrouwen
begeve zich zo spoedig mogelijk
naar de exporuimte deWillem3
in Vlissingen. Aldaar is nog tot
half november een keur aan
naakte en halfnaakte dames te
bewonderen in de tentoonstel
ling Dutch Heroines.
Als een prelude op het Filmfesti
val werd gisteravond de exposi
tie geopend. In de tentoonstel
ling zijn foto's van Eric van den
Eisen te zien. De fotograaf legde
twaalf meer en minder bekende
Nederlandse vrouwen op beeld
vast. Een groot deel van de vrou
wen is half of compleet naakt ge
kiekt. Overigens zijn de platen
niet nieuw. De tentoonstelling
was al eens in de Kunsthal in
Rotterdam te zien. Ook versche
nen de foto's vorig jaar in het
boek Heldinnen van Eric van
den Eisen en Ronald Giphart.
Gisteravond opende Giphart sa
men met de Vlaamse schrijver
Herman Brusselmans de exposi
tie met hilarische speeches. Zo
memoreerde Brusselmans de
keer dat Giphart hem vroeg om
ook voor het boek te poseren.
„Het enige talent dat Giphart
bezit is om getalenteerden te
vragen iets samen met hem te
maken", zo grapte de schrijver.
„En dat bleek maar weer eens
toen hij mij over de streep
trok." Zeker toen Brusselmans
hoorde dat „knappe wijven,
naakt en halfnaakt, het boek
zouden opfleuren", besloot hij
mee te doen.
En dan de expositie. De foto's
van Van den Eisen zijn niet alle
maal even sterk. Dikwijls doet
hij denken aan het werk van de
Snoecks-jaarboeken: fraaie,
maar ook wat voorspelbare
naaktfotografie. Slechts een en
kele keer weet hij een snaar te
raken met een mooie plaat. Ac
trice Carice van Houten die bo
ven de Schotse hooglanden lijkt
te zweven, of schrijfster Heieen
van Royen die zich te goed doet
aan een overdaad aan rood
fruit. Maar dikwijls weet hij het
niveau van een gemiddelde Play
boy-foto niet te ontstijgen. Dat
blijkt ook uit de serie van Katja
Schuurman op Costa Rica. We
zien Katja bloot in het water,
bloot op een paard en bloot met
een vis voor haar vagina. En zo
is het met de hele tentoonstel
ling: veel voorspelbaar vrouwen
vlees waar op een gegeven mo
ment de overdaad schaadt.
Anke Engels, één van de gefotografeerde heldinnen, op de tentoonstelling.
foto Lex de Meester
door Ernst Jan Rozendaal
VEERE - De Stichting Nieuwe
Muziek Zeeland (NMZ) heeft bij
het provinciebestuur een plan
op tafel gelegd om haar dreigen
de faillissement te voorkomen.
Voorgesteld wordt met finan
ciële steun van de provincie een
Stichting Grote Kerk Veere op
te richten die activiteiten voor
een breder publiek kan organise-
Nieuwe Muziek is in de proble
men door de voorgestelde finan
ciering in de landelijke en pro
vinciale (concept)cultuurnota's.
Vanaf 2005 willen Rijk en pro
vincie gezamenlijk 250.000 per
jaar in NMZ steken. Dat is onge
veer het bedrag dat de organisa
tie nu ook krijgt, maar afgelo
pen voorjaar heeft een verhui
zing plaatsgevonden van de Klo
veniersdoelen in Middelburg
naar de veel grotere kerk van
Veere. Dat brengt aanzienlijk
hogere organisatie- en exploita
tiekosten met zich mee. NMZ be
roept zich op de vaststelling van
een ambtelijke werkgroep, inge
steld door de provincie, dat het
structurele budget van NMZ
jaarlijks 365.000 euro zou moe
ten bedragen.
Volgens de brief die NMZ afgelo
pen week heeft gezonden aan
het dagelijks provinciebestuur
kunnen met 250.000 euro de vas
te kosten 'net worden gedekt'.
„Voor activiteiten blijft nauwe
lijks budget over."
Rijk en provincie willen over
twee jaar bekijken of de activi
teiten van NMZ kwalitatief zo
danig zijn dat ze een hogere sub
sidie rechtvaardigen.
Jezelf bewijzen met een sterk
verlaagd budget, de afloop daar
van is voorspelbaar, aldus
NMZ. „De liquidatie van de
stichting behoort tot de realis
tische opties."
Nieuwe Muziek stelt nu voor
een Stichting Grote Kerk Veere
op te richten die een deel van de
personeels- en huisvestingskos
ten van NMZ voor haar reke
ning neemt. Zo ontstaat bij
NMZ financiële ruimte voor een
gedegen exploitatie.
Volgens secretaris H. Koch van
NMZ is het voorstel meer dan
een sluipweg om alsnog het ge
wenste geld binnen te halen. De
Stichting Grote Kerk Veere
moet activiteiten organiseren
die buiten de doelstelling van
Nieuwe Muziek vallen.
Gedacht wordt aan evenemen
ten met een groot publieksbe
reik, verhuur van de kerk aan
derden en aandacht voor cultu
reel erfgoed. Koch: „Daarvoor
heeft de provincie subsidiepot-
ten waarop wij een beroep kun
nen doen." Bovendien wordt ge
probeerd geld te verkrijgen bij
landelijke en provinciale fond
sen.
Vandaag vergadert de Staten
commissie sociale en bestuurlij
ke zaken over de provinciale cul
tuurnota.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Het Zeeuws
Museum en de Vleeshal in
Middelburg presenteren vol
gende week een gezamenlijke
expositie over de radicale ar
chitectengroep Superstudio.
Daaraan gekoppeld is ook het
eerste van een nieuwe reeks cul
tuurdebatten van het Zeeuws
Museum.
Superstudio is de naam van een
radicale groep architecten die
eind jaren zestig het bouwen wil
de bevrijden van de comsumptie-
maatschappij. De gangbare ar
chitectuur diende volgens haar
de gevestigde belangen, omdat
wordt ingespeeld op luxe en
machtsvertoon. Superstudio
zocht naar een alternatief. In
hun ontwerpen combineerden
de architecten van Superstudio
beeldende kunst, antropologie,
film en performance. De ten
toonstelling is de eerste presen
tatie van Superstudio in Neder
land. In de Vleeshal zijn onder
meer honderd 'schetsen uit de
vroege periode van Superstudio
te zien. Daarnaast worden origi
nele films vertoond.
Symposium
De tentoonstelling Superstudio:
Life without objects wordt zater
dag 18 september geopend met
een symposium in de Burgerzaal
van het voormalige Middelburg
se stadhuis (aanvang 13.30 uur)
getiteld Superstudio and Radi
cal Architecture Today. Dit is
meteen het eerste cultuurdebat
van het Zeeuws Museum. Direc
teur Valentijn Byvanck is ge
spreksleider. Belangrijkste gast
die hij aan tafel ontvangt, is
Adolfo Natalini, de grondlegger
van Superstudio en tegenwoor
dig directeur van Natalini Archi-
tetti. Zijn werk is op verschillen
de plaatsen in Nederland te
zien. Hij gaat in discussie met
Peter Lang, auteur van een boek
over Superstudio en architec
tuurcriticus Hans Ibelings. In
het debat wordt getracht de uit
gangspunten van Superstudio
(1966-1978) te verbinden met
het heden. Is een hedendaagse
radicale architectuur mogelijk?
Het tweede cultuurdebat van
dit seizoen, dinsdag 12 oktober
in de Kloveniersdoelen in
Middelburg, gaat over Zeeuwse
cultuurpolitiek. Sprekers zijn
Paul Kuypers. auteur van het
boek In de schaduw van kunst
en voorzitter Tjeu Strous van de
Raad voor de Cultuur Zeeland.
Dinsdag 16 november buigen
Statenlid Jaap van Ginkel (CU),
directeur Jan Mulder van het
studiecentrum van de SGP en
Abe van der Werff van de Prof.
dr. G. van der Leeuwstichting
zich in de Hervormde Kerk in
Gapinge over de kwestie cul
tuur en geloof.
Dinsdag 22 februari wordt in
restaurant Bestevaer in Kamper
land het Zeeuws imago nader be
schouwd. Aan het debat nemen
PZC-verslaggever Rinus Anto-
nisse, directeur Wilbert van den
Bosch van Van Sluis Consultan
ts en directeur Henk van Koe-
veringe van Roompot Recreatie
Beheer deel.
Dinsdag 15 maart spreekt hoog
leraar en columnist Paul Schna-
bel in 't Beest in Goes over cul
tuur en welzijn.
De historici Ronny Gobyn, Gijs
van der Ham en Jos Palm gaan
woensdag 20 april in het Belfort
in Sluis met elkaar in discussie
over musea en geschiedenis.
De debattenreeks wordt woens
dag 11 mei afgesloten in het ge
bouw van de Koninklijke Schel
de Groep in Vlissingen. Daar
spreken Jan-Paul Bron van Zee-
lenberg Architectuur, Johan de
Koning van het Laboratorium
voor Architektuur en steden
bouwkundige Mariet Schoenma
kers over kustarchitectuur in
Zeeland. Alle debatten begin
nen om 20 uur, behalve waar an
ders vermeld.
(Advertentie)
30 aug tZm 12 sept 2004
bel 0900 33 000 33
festivalhart Abdij Middelburg
LUNAEN ALTA MAR
flamenco
vr 10 sept 23u00 Abdijplein
gratis
