Rusland dreigt bases
terroristen aan te vallen
Aids rukt sterk op in Europa
PZC
Plan voor vrede
Soedan afgezwakt
Senatoren VS lieten
rapporten over
Balkan herschrijven
Tien miljoen dollar op hoofd rebellenleiders
Natuurgeweld eist in
China en Japan zware tol
WTO bevestigt
suikeroordeel
Ontplofte leiding
België weer in
gebruik genomen
Skeletten opvarenden Vasa op tentoonstelling Stockholm
Nederland kiest
voor John Kerry
Een echte SieMatic
voor maar 9.400,-?
SieMatic
Deel Duitsers wil de Muur terug
Nog steeds hoofddoekjes op school
Marokkaanse moordenaar gepakt
Hennepplanten bij Noors paleis
Anti-rookspotjes België effectief
NEC
Makkelijker kunnen we
het niet meer maken.
Wél leuker!
iillW
§stlf
|\\n«
raUi
donderdag 9 september 2004
uanonze redactie buitenland
BESLAN - De hoogste generaal
van het Russische leger heeft gis
teren gedreigd 'terroristische ba-
waar ook ter wereld aan te
vallen.
Ook heeft Rusland tien miljoen
dollar gezet op het hoofd van de
twee bekendste Tsjetsjeense re
bellenleiders, Asian Maschadov
Sjamil Basajev. Rusland
houdt de twee verantwoordelijk
voor het bloedbad op de school
inBeslan.
„Wij zullen alle maatregelen ne
men om terroristische bases in
welk deel van de wereld ook uit
te schakelen", zei generaal Joeri
Baloejevski, de chef van de gene
rale staf.
Achmed Zakajev, de gezant van
Maschadov in Londen, zei er re
kening mee te houden dat Rus
land van plan is Tsjetsjeense re
bellenleiders te vermoorden die
in Europa of elders in de wereld
wonen. In februari werd in Qa
tar een prominente Tsjetsjeense
separatist vermoord. Een Qata-
rese rechtbank heeft twee Russi
sche agenten veroordeeld voor
de moord. Moskou ontkent er
iets mee te maken te hebben.
Sovjetrepublieken
Als Rusland militaire operaties
in andere landen begint, zullen
de doelwitten liggen in voorma
lige sovjetrepublieken als Geor
gië en Armenië. Rusland ziet zul
ke landen nog steeds als onder
deel van zijn invloedssfeer en
heeft simpelweg niet de midde
len om verder weg oorlog te voe
ren, zeggen defensie-experts.
De spanningen met Georgië zijn
nu al groot, onder meer door de
pogingen van Georgië om de af
vallige regio Zuid-Ossetië onder
controle te krijgen. Volgens het
liberale parlementslid Vladimir
Ryzjkov, een tegenstander van
president Vladimir Poetin, be
wijst de aanpak van de regering
dat het Kremlin niet goed weet
waar het mee bezig is. „Het zijn
heel vreemde verklaringen. De
een wijst erop dat we geen idee
hebben waar de rebellen zitten,
terwijl de ander aangeeft dat we
waar dan ook geweld tegen hen
zullen inzetten." GPD/RTR
van onze redactie buitenland
PEKING - Het dodental als
gevolg van overstromingen en
aardverschuivingen in het
zuidwesten van China zal ze
ker ver boven de tweehon
derd uitkomen. Dat bericht
ten Chinese media gistermid-
dag.
Ze repten al van 'ramp van de
eeuw', omdat vele miljoenen
mensen door het natuurge
weld zijn getroffen. Tiental
len mensen gelden nog als ver
mist. Het officiële dodental
lag gisteren op zeker 190.
De economische schade
wordt geschat op ongeveer
390 miljoen euro. De centrale
regering heeft de getroffen ge
bieden 4 miljoen euro aan
noodhulp ter beschikking ge
steld. Het zwaarst getroffen
zijn de provincie Sichuan en
de daaraan grenzende 'stads
regio' Chongqing. De waters
nood is het gevolg van al da
gen aanhoudende hevige re
genval.
Zeker 31 mensen zijn om het
leven als gevolg van de or
kaan Songda, die de afgelo
pen dagen in Japan een spoor
van verwoestingen naliet.
Veertien mensen worden nog
vermist. De meeste doden zijn
zeelieden die verdronken
toen hun schepen in het ge
weld van de orkaan vergin
gen. De storm bereikte op
zijn hoogtepunt snelheden
van meer dan 210 km per uur.
Op het vasteland vielen vol
gens de laatste berichten vijf
doden en meer dan 900 ge
wonden. ANP/GPD
Ruimtesonde
Genesis te
pletter gevallen
PASADENA - De ruimtesonde
Genesis is gisteren in de Ameri
kaanse staat Utah te pletter ge-
n bij terugkeer op de aar
de.
De beelden van de landing die
de Nasa uitzond, toonden het
neerstorteh van de sonde. De
landing liep mis, omdat de para
chute van het kleine gevaarte
met uitging.
Dat er iets mis kon gaan, was al
eerder duidelijk. Het Nationale
Vlieg- en Ruimtevaartagent
schap Nasa had twee stuntman
nen uit Hollywood ingehuurd
om te proberen de sonde al in de
lucht boven de woestijn van
Utah op te vangen.
Met behulp van helikopters
moesten zij voorkomen dat de
sonde hard op de aarde zou lan
den, aangezien het in de ruimte
verzamelde materiaal anders
verloren zou gaan.
De stuntmannen moesten van
uit de helikopters met een haak
naar de parachute 'hengelen' en
de sonde, met een diameter van
slechts anderhalve meter, aan
boord hijsen. ANP/AFP
GENEVE - De WTO, de Wereld
handelsorganisatie, heeft giste
llen bevestigd dat de subsidies
die de Europese Unie aan haar
a suikerproducenten geeft, niet
door de beugel kunnen
Begin augustus werd al duide-
lijk wat de WTO met de klach-
ten tegen de EU, die Brazilië,
ik ^Australië en Thailand hadden in-
gediend, zou doen. Met de publi-
itie van het oordeel is het be-
uit definitief geworden.
De EU wilde begin vorige
taaand niet inhoudelijk reage-
len. Gisteren liet een woordvoer
der van Landbouwcommissaris
!Franz Fischler weten dat de Eu
ropese Commissie het WTO-oor-
deel zorvuldig zal bestuderen.
,Een besluit om al dan niet be-
oep aan te tekenen, volgt tezij-
nertijd", zei de woordvoerder
igisteren. ANP
pagina 24
bietenteelt in gevaar
j BRUSSEL - De gasleiding die
eind juli ontplofte in het Waalse
1 pellingen is gistermiddag weer
in gebruik genomen. In totaal is
75 meter van de buis vervangen.
eigens een woordvoerster van
exploitatiemaatschappij Fluxys
is de ingebruikname zonder pro
blemen verlopen. Wel wordt de
druk de komende dagen pas op
gevoerd tot het normale niveau.
De gasexplosie kostte het leven
aan 23 personen, onder wie voor-
brandweermannen en politie
agenten. In ziekenhuizen in Bel
gië liggen nog 32 zwaargewon-
Eerder werd al een gasleiding
dje enkele meters naast de ont-
j«; P'°"e gasbuis ligt, weer in ge-
j genomen. De gasleidingen
jnaken deel uit van een intema-
•onaal gastransportnet tussen
^eebrugge en Frankrijk.
e Belgische verzekeraars en
toys hebben gisteren bekend
gemaakt dat zij de nabestaan-
mensen die de explosie
ebben overleefd, een gezamen-
toe schadevergoeding zullen
etalen van 2,2 miljoen euro.
w gebeurt onder druk van pre-
a mier Verhofstadt, die anders de
verzekeraars wettelijk wilde ver-
JjP ehten tot het verstrekken van
«en voorschot aan de slachtof
fers -ANP/BELG A
STOCKHOLM - Het koninklijke oorlogsschip Vasa (ach
ter) en een replica ervan op de voorgrond in het Va-
sa-museum in Stochholm.
De Vasa is 's werelds enige overgebleven schip uit de ze
ventiende eeuw.
In het museum wordt vandaag een nieuwe tentoonstel-
WASHINGTON - Bijna tweeder
de van de Nederlanders hoopt
dat John Kerry de volgende pre^
sident van de Verenigde Staten
wordt. Zeven op de tien Neder
landers zeggen dat ze negatiever
over de VS zijn gaan denken
door het buitenlandse beleid
van president George Bush.
Dat blijkt uit een onderzoek dat
gisteren in Washington is gepre
senteerd. In dertig van de vijfen
dertig onderzochte landen ging
de voorkeur uit naar Kerry.
Het onderzoek is uitgevoerd
door het bureau GlobeScan en
de Universiteit van Maryland.
Daartoe zijn 34.330 mensen in
Europa, Azië, Afrika en La-
tijns-Amerika naar hun mening
gewaagd. „De wellicht meest
ontnuchterende uitkomst voor
Amerikanen is de krachtige
overtuiging dat de buitenlandse
politiek van de VS op het ver
keerde spoor zit", zei Doug Mil
ler, voorzitter van GlobeScan.
Ook de publieke opinie
Groot-Brittannië, Italië en Span
je - die net als Nederland solda
ten naar Irak stuurden - is op de
hand van Kerry. De enige lan
den waarvan de bevolking lie
ver Bush ziet winnen zijn Polen,
de Filipijnen en Nigeria. GPD
door Hans Gertsen
BRUSSEL - De ziekte aids rukt,
na een stabilisatie in het begin
van de negentiger jaren, op
nieuw sterk op in Europa. Vol
gens cijfers van de Europese
Commissie zijn in de EU en een
aantal buurlanden inmiddels
1,3 miljoen mensen besmet met
het hiv-virus dat aids veroor
zaakt.
Ook in Nederland zijn de be-
smettingscijfers te hoog, meent
Europees Commissaris Telicka
(Volksgezondheid). Ons land
telt naar schatting tussen de
16.500 en 23.000 hiv-
geïnfecteerden, waarvan er
ruim 9300 officieel geregis
treerd zijn. Het aantal personen
met aids bedroeg in januari van
dit jaar 6297.
Het dagelijks bestuur van de
EU heeft de lidstaten met klem
opgeroepen 'politiek leider
schap' te tonen om te voorko
men dat de ziekte epidemische
vormen aan gaat nemen.
Vooral in nieuwe lidstaten zoals
Estland en Litouwen en in buur
landen als Wit-Rusland, Oekraï
ne en Rusland is de stijging van
het aantal nieuwe besmettingen
sinds 1995 spectaculair. In som
mige van die landen stijgt dat
aantal zelfs sneller dan in de tot
nu toe ergst getroffen gebieden
in Afrika.
In Rusland, Oekraïne en
Wit-Rusland is het aantal be
smettingen de afgelopen tien
jaar vijftig maal hoger gewor
den, vooral door de toename
van intraveneus druggebruik. In
die landen is inmiddels een op
de 100 volwassenen besmet.
Volgens Europees Commissaris
Pavel Telicka (Gezondheid) is
de situatie in Estland en Litou
wen 'zeer ernstig'. Ook in veel
West-Europese landen is het
aantal nieuwe besmettingen
sinds 1995 sterk gestegen, voor
al bij mensen tussen 15 tot 25
jaar. In heel West-Europa is het
aantal nieuwe besmettingen
sinds 1995 verdubbeld.
Conferentie
De toename van het aantal
hiv-besmettingen wordt bespro
ken op een conferentie die me
dio september in Vilnius (Litou
wen) gehouden wordt. Daaraan
nemen de ministers van Gezond
heid van alle EU-landen en een
aantal buurlanden plus tal van
experts deel. De conferentie
moet startpunt zijn van een ge
zamenlijke actie om aids te voor
komen.
„We hebben te maken met een
ernstige epidemie die hier. in de
len van Europa, aan de opper
vlakte komt. De EU moet lei
ding geven aan de actie die op
het hele continent nodig is om
een epidemie te voorkomen", zei
Telicka. Volgens hem is de poli
tieke aandacht voor het pro
bleem de laatste jaren verslapt.
Bovendien heeft de ontdekking
van aids-remmende medicijnen
Advertentie
Vertel ons wat uw budget is en wij ontwerpen een echte SieMatic keuken voor u.
Individueel Design. Mooier, praktischer en duurzamer. Maar niet duur. Als u aan
een nieuwe keuken denkt, denk dan eerst aan SieMatic, Welkom!
AXEL SieMatic Keukenstudio Van Vliet (onder dak bij Pot Woninginrichting)
Nieuwendijk 89 011556 4070
GOES PliegerB.V. (ook voor sanitair) Nansenbaan15 0113-246464
MIDDELBURG Woonstudio Middelburg
Industrieter.Arnestein Grenadierweg 17a 0118-629522
TERNEUZEN BouwCenter De Hoop
Kennedylaan 32 0115-680612
door Thomas Verfuss
DEN HAAG - Amerikaanse se
natoren lieten in de jaren negen
tig rapporten over de Balkan zo
herschrijven dat de waarheid ge
weld werd aangedaan in het na
deel van de Serviërs.
Dat verklaarde James Jatras,
een getuige van de verdediging
van Milosevic, gisteren voor het
Joegoslavië-Tribunaal. Hij be
vestigde met zijn verklaring een
oude Servische complottheorie.
Jatras, die voor de Republikei
nen in de Senaat werkte, had
een analyse van de Joegosla-
vië-problematiek gemaakt in et
nische termen. Hij moest dat zo
herschrijven dat de Serviërs als
communisten werden afgeschil
derd en de andere volkeren als
democratisch. Zo ontstond een
'gekleurde waarneming'. Jatras
wilde zijn naam niet meer ver
bonden zien aan het rapport.
Jatras sprak ook van Iraanse wa
penleveringen en Saoedische
steun aan Bosnië, die de Clin-
ton-regering oogluikend toe-
HAMBURG - Een op de vijf Duitsers wil de muur terug,
die het land van 1961 tot 1989 in tweeën deelde. Dat
blijkt uit een opinieonderzoek van het instituut Forsa. In
het voormalige West-Duitsland wil 24 procent van de on
dervraagden de muur terug en in de voormalige DDR 12
procent.
Van de ondervraagde Oost-Duitsers zei 57 procent dat zij
er nu beter aan toe zijn dan voor de hereniging van Duits
land, bijna veertien jaar geleden. 29 procent ziet geen ver
schil en 14 procent vindt dat het nu slechter gaat.
Drie van de tien Oost-Duitsers vinden dat hun deel van
het land tot dusver te weinig economische hulp heeft ge
kregen. ANP/DPA
PARIJS - Nog 'tussen de honderd en de 120' moslimleer
lingen op Franse scholen weigeren gehoor te geven aan
het hoofddoekjesverbod dat aan het begin van het nieuwe
schooljaar is ingegaan. Dat heeft de Franse minister van
Onderwijs. Frangois Fillon, gisteren op de radio gezegd.
Het hoofddoekjesverbod staat in een wet die het dragen
van religieuze symbolen op school verbiedt.
De ontvoerders van twee Franse journalisten in Irak had
den als eis voor de vrijlating van hun slachtoffers intrek
king van die wet geëist. ANP/AFP
RABAT - De Marokkaanse politie heeft een vermoedelij
ke seriemoordenaar opgepakt die minstens acht kinderen
van onder de veertien jaar seksueel zou hebben misbruikt
alvorens hen met een mes van het leven te beroven. Dat
meldden de autoriteiten gisteren.
Volgens de openbare aanklager in de hoofdstad Rabat
gaat het om een 42-jarige medewerker van een cafetaria
in de plaats Tarudant. In zijn woning heeft de politie bot
ten, stukken kleding en haren gevonden. Het onderzoek
begon in augustus nadat in Tarudant enkele schedels en
een skelet waren gevonden. ANP/DPA
OSLO - In het park van het koninklijk paleis in de Noor
se hoofdstad Oslo zijn hennepplanten aangetroffen. Een
woordvoerder van het paleis zei gisteren dat de planten
inmiddels zijn vernietigd.
Wie de hennep geplant heeft, is niet duidelijk. Ook is niet
bekend of het gewas was bedoeld als sierplant of dat het
om het kweeksel ging van een stoutmoedige hasj- of mari-
huanagebruiker.
Het park bij het paleis valt onder de verantwoordelijk
heid van de gemeente Oslo. ANP/AFP
BRUSSEL - Tv-spotjes met teerlongen en een hersenbloe
ding blijken effect te hebben op jonge rokers.
In België, waar de spotjes dit voorjaar op televisie waren,
stopte de helft van ondervraagde Nederlandstalige jonge
ren na het zien van de beelden.
Dat blijkt uit een evaluatie van het Onderzoeks-en Infor
matiecentrum Verbruikersorganisaties dat daarvoor 551
jongeren interviewde. ANP/Belga
ling geopend, waar voor het eerst skeletten worden ge
toond van opvarenden die verdronken toen het schip in
1628 zonk. foto Fabrizio Bensch/RTR
bijgedragen tot mindere aan
dacht voor de ziekte. De burger
lapt het gevaar besmet te raken
steeds meer aan de laars.
Eurocommissaris David Byrne
liet weten dat de Europese Com
missie bereid is een rol te spelen
in het bestrijden van de ziekte.
„Maar de integrale aanpak die
we voorstellen zal alleen wer
ken als alle partners hun verant
woordelijkheid nemen. Regerin
gen moeten hiv/aids de aan
dacht geven die het verdient",
zei Byrne. GPD
stond ondanks het internationa
le wapenembargo tegen ex-Joe
goslavië. Die 'wapenpijpleiding'
is van belang voor het beoorde
len van het gedrag van Milose
vic, omdat hier een andere
macht meedeed aan een offen
sief tegen zijn land, zei Jatras.
De Amerikaanse steun aan mos
limstrijders in Bosnië en Kosovo
droeg bij aan de groei van een
wereldwijd netwerk van moslim
strijders, 'aan wat wij nu Al Qae-
da noemen', aldus Jatras, die
daarmee een eerder door Milose
vic geuite visie onderschreef.
Het was de tweede dag dat de
aan Milosevic opgedrongen ad
vocaat Kay een getuige onder
vroeg. Milosevic maakte geen ge
legenheid van het aanbod van
de rechters om zelf vragen te
stellen. De ex-president had
dinsdag al gezegd dat hij de
'kruimels' die Kay overlaat niet
wil.
Milosevic eiste gisteren op
nieuw dat de gedwongen toewij
ziging van de advocaat wordt te
ruggedraaid en dat hij zich weer
zelf mag verdedigen. ANP
van onze redactie buitenland
KHARTOEM - De Afrikaanse
Unie (AU) heeft een nieuw en
flink uitgekleed voorstel op ta
fel gelegd voor een vredesrege
ling in Darfoer. De unie poogt te
bemiddelen in besprekingen in
het Nigeriaanse Abuja tussen
Khartoem en twee rebellengroe
pen uit de Soedanese regio.
De regering van Soedan heeft
tot dusver geweigerd in te stem
men met een regeling, maar een
Soedanese functionaris zei giste
ren dat het jongste voorstel 'vol
doende basis biedt voor een com
promis'.
In het nieuwe plan staat, in te
genstelling tot eerdere versies,
geen tijdslimiet voor het ontwa
penen van Arabische milities.
Het voorziet ook niet in een gro
tere aanwezigheid van AU-troe-
pen in Darfoer en evenmin in de
komst van een internationale
commissie die mensenrechten
schendingen gaat onderzoeken.
Dit zijn allemaal punten die de
regering in Khartoem welgeval-
lig zijn.
De besprekingen lopen nog al
tijd stroef door de voorwaai'den
van de rebellen. Die willen pas
ontwapenen, als er een vredesak
koord ligt dat door Khartoem
wordt nageleefd.
In februari 2003 kwamen drie
van de Afrikaanse stammen in
Darfoer, die zich verenigden in
de rebellengroepen SLA/M en
JEM, in opstand tegen de rege
ring, die wordt gedomineerd
door een Arabische elite. De re
gering heeft de regio met militai
re middelen bestookt en de zoge
heten Janjaweed-milities, vaak
tieners of jong-volwassenen,
zaaien er sindsdien dood en ver
derf, met hulp van het regerings
leger. Zeker 1,2 miljoen mensen
in Darfoer zijn ontheemd en heb
ben hun heil elders gezocht.
Op verscheidene fronten wordt
gepoogd een einde te maken aan
de crisis. Namens de Verenigde
Naties is Jan Pronk in de regio
actief. Bijna een week geleden
liep een ultimatum van de VN
aan Soedan af waarin Khar
toem dertig dagen de tijd kreeg
om onder meer de Arabische mi
lities te ontwapenen.
Schattingen over het dodental
door het geweld in Darfoer lo
pen volgens internationale orga
nisaties uiteen van 30.000 tot
50.000. De Soedanese minister
van Buitenlandse Zaken stelde
gisteren dat er minder dan 5000
doden zijn. „Iedereen die andere
aantallen noemt dagen we uit
met bewijzen te komen", zei hij
tijdens een bezoek aan Japan.
ANP/AFP/DPA/RTR
(Advertentie)
NEC raadt Microsoft*"' Windows® XP aan
PC Privé regeling afgeschaft:
De PC Privé regeling is afgeschaft en dat is spijtig voor heel veel harde werkers.
Zo makkelijk kunnen we het met meer maken. Maar wél leuker, dankzij
Intel® Centnno® Mobiele Technologie:
i-SELECT M4610
Breedbeeld notebook
Intel® Pentium® M Processor 715
(1.5GHz, 2MB cache geheugen)
Microsoft® Windows® XP Home
256MB DDR geheugen
40 GB harde schijf
CD-RW DVD combo drive
ATI Radeon Mobile 9600 - 64 MB
15.4" WXGA TFT scherm
Wretess 802.1 lb/g
Memorycard reader
WWW.NEC-ONLINENL 1024 648 9280
S+427"
€1189 m
