De meester is geen maatje
PZC
Beeldbeschrijving roept veel vragen op
JeSfnl
ELICHT
Strijd van de mens
inspireert Maas
17
GS wijzen
bezwaar tegen
Cerestar af
uninu.
U of jij in de klas
Rover hekelt spoorstoringen
Verdachte diefstal heeft spijt
Werkstraf voor stelen horloge
Inbraak winkel Sint-Maartensdijk
kunst
Concert onder
hoogspanning
Van Waveren als deejay
woensdag 8 september 2004
SAS VAN GENT - Gedeputeer
de Staten wijzen de bezwaren
van een omwonende tegen een
uitbreiding van de anaërobe zui
vering bij het bedrijf Cerestar in
Sas van Gent af.
De bezwaarmaker is met name
b^eesd voor stank. De provin
ciale Adviescommissie Bezwaar
schriften deelt die vrees niet.
De uitbreiding van de zuivering
feeft wel gevolgen voor het ge
luid. afvalwater en energie. Ech
ter, volgens Cerestar is de toena
me van het geluid akoestisch
met relevant, verbetert de kwali
teit van het afvalwater en wordt
de toename van het energiege
bruik teniet gedaan door de ho
gere productie van biogas.
iVolgens de melding van het be
drijf leidt de uitbreiding van de
anaërobe zuivering dan ook niet
tot andere of grotere nadelige ge-
volgen voor het milieu, dan toe
gestaan. De commissie zegt geen
reden te hebben om dat te be
twijfelen.
De commissie vindt wel dat
meer aandacht had moeten wor
den besteed aan de geurhinder.
Vooral omdat de bezwaarmaker
in het verleden nogal wat last
heeft gehad van stank.
Tijdens de hoorzitting is door
Cerestar uitdrukkelijk toege
zegd dat de anaërobe zuivering
de capaciteit heeft om zowel de
toekomstige toename van afval
water als het anaërobe afvalwa
ter van Nedalco te kunnen ver-
werken, zonder dat dit extra
jeurhfnder met zich mee brengt.
Advertentie
Sooujt/tn 12 tept 2004
bel 0900 33 000 33
Jfestivalhart Abdij Middelburg
ZNF-FESTIVALBAND
MET STIJN WARENDORFF
EN ALEXANDER VAN POPTA
popmuziek
wo 1 sept 20u00 Abdijplein
gratis
door Rolf Bosboom
Be-la-che-lijk! Marcel Koevoets, di
recteur van basisschool De Twee
master in Goes, heeft geen goed woord
over voor de opvatting van premier Bal
kenende dat leerlingen hun leerkracht
weer netjes met 'u' zouden moeten aan
spreken. „Het is eigenlijk te zot voor
woorden, die hele discussie", vindt Koe
voets. „Het is niet meer dan een lucht
ballonnetje."
Moraalridder Balkenende heeft het we
derom voor elkaar. Met enkele uitspra
ken pookt hij het publieke debat rond
normen en waarden weer op. Een televi
sieprogramma moet er zelfs over komen
in de categorie infotainment. Prompt
heeft Henny Huisman, kennelijk op
zoek naar werk, zichzelf naar voren ge
schoven als kandidaat-presentator voor
deze fatsoenshow. Die ziet het al voor
zich. „Net zoiets als het Nationaal Dic
tee. En dan met veel bekende Nederlan
ders en Balkenende natuurlijk."
Vooral ook wil de minister-president
dat kinderen op school de meneer of me
vrouw voor de klas netjes met 'u' aan
spreken. „Er is een tijd geweest van
'zeg maar Jan of Piet'. Ik denk dat er
een zekere afstand moet zijn tussen de
leerkracht, die een andere rol heeft, en
de leerling", verklaarde Balkenende af
gelopen weekeinde.
Volgens schooldirecteur Koevoets is de
premier de zicht op de werkelijkheid
aan het verliezen. „Je dwingt bij leerlin
gen echt geen respect af door ze 'u' te la
ten zeggen, maar door je gedrag en je
houding binnen het team. In de maat
schappij worden zelfs de grootste kloot
zakken met 'u' aangesproken."
De leerkrachten op De Tweemaster wor
den, zoals op elke basisschool, door
gaans 'meester' of 'juf' genoemd, veelal
in combinatie met hun voornaam. Ter
afwisseling mogen de kinderen ook zon-
Juf Sabrine geeft de leerlingen van groep 3 van basisschool De Tweemaster les. De leerkrachten op De Tweemaster worden
doorgaans met juf of meester aangesproken. foto Dirk-Jan Gjeltema
der problemen 'jij' zeggen. Meester Mar
cel: „Sommigen zeggen spontaan 'u'.
Dat wordt bij ons door elkaar gebruikt.
What's in a name?"
Koevoets vindt de kwestie 'absoluut
geen item'. „De discussie over normen
en waarden heeft niets met titulatuur te
maken. Als leerkracht sta je veel meer
dan vroeger tussen de leerlingen in. Dat
hoort ook zo, vind ik. Aan de andere
kant: we zijn geen maatjes. Er is toch
duidelijk een andere gezagsverhouding
dan met het vriendje of vriendinnetje
naast hen in de klas."
De schooldirecteur constateert geregeld
het vooroordeel dat openbare scholen
minder belang zouden hechten aan nor
men en waarden dan bijvoorbeeld een
christelijke school. „We besteden min
stens zoveel aandacht aan een goede om
gang met elkaar als menige bijzondere
school."
Op de Graaf Jan van Nassauschool in
Vlissingen staat de keuze tussen u en jij
niet ter discussie. „We zijn een reforma
torische school, met de Bijbel als richt
snoer", zegt directeur H. Roubos. „Dat
betekent dat we hechten aan gezag.
Leerlingen spreken leerkrachten altijd
met 'u' aan. Thuis, in het gezin, worden
ouders ook met 'u' aangesproken."
Jonge leerkrachten
Waar op De Tweemaster de voornaam
wordt gebruikt, is op de Graaf Jan van
Nassauschool de achternaam van de
leerkracht doorgaans van toepassing.
„Toevallig hebben we het daar deze
week in de personeelsvergadering over
gehad, omdat we constateerden dat de
kleuterjuffrouwen wel met de voor
naam werden aangesproken. Vanaf
groep 3 is het echter altijd de achter
naam", zegt Roubos. Dat onderscheid
blijft vooralsnog bestaan,
Op de christelijke basisschool Het Kom
pas loopt het gebruik van voor- en ach
ternamen door elkaar. „Bij de lagere
groepen en jonge leerkrachten is het
meestal de voornaam, maar degenen die
hier al langer zitten worden meestal
met hun achternaam aangesproken",
zegt directeur D. Bakker. „Als je een
maal op een bepaalde manier bekend
staat, blijft dat ook zo. Ik ben zelf bij
voorbeeld altijd meester Bakker ge
weest. Dat is nooit veranderd. Voor kin
deren is dat heel gewoon."
Rechtstreeks jij of u zeggen gebeurt vol
gens hem zelden op het Kompas. „Het
is altijd 'meester' of 'juf'. Anders is het
meestal 'u', want 'je' hebben we liever
niet. Dat zijn normale omgangsvormen,
zeker op een dorp. In dat opzicht zit er,
denk ik, ook een duidelijk verschil met
de stad."
Ook al mogen ze, zoals De Tweemaster,
wel jij'en en jou'en, bij de overgang
naar de middelbare school is dat afgelo
pen. „Dat heeft met de ingebeelde sta
tus van het voortgezet onderwijs te ma
ken", meent Marcel Koevoets. „Het is
hier gewoon 'u', 'meneer' of 'me
vrouw'", zegt rector A. Wevers van het
Goese Lyceum. „Zolang ik hier zit,
wordt dat zo gedaan. Leerlingen moe
ten gewoon 'u' zeggen en dat gebeurt
ook. Dat kost nauwelijks moeite."
UTRECHT - Reizigersvereniging Rover heeft dinsdag in
een brief aan minister Peijs (Verkeer en Waterstaat) de
noodklok geluid over de grootschalige storingen op het
spoor. Treinreizigers krijgen vaak te maken met vertragin
gen door problemen bij de bediening van seinen én wis
sels. Ook uitgelopen werkzaamheden leiden tot veel onge
mak, stelt Rover vast. Rover wil dat het ministerie de or
ganisatie ProRail, verantwoordelijk voor het spoorbe-
heer, tot betere prestaties te dwingt.
Rover ergert zich aan de vele storingen van de afgelopen
tijd. Vooral reizigers in Zuidwest-Nederland hadden daar
last van. Bestuurder Rikus Spithorst van Rover consta
teert dat NS de kwaliteit weet te verbeteren maar dat Pro-
Rail daaraan weer afbreuk doet door het geringe succes
bij het terugdringen van megastoringen. „ProRail heeft
de spoorinfrastructuur niet goed in de greep", aldus Spit
horst. ANP
MIDDELBURG - Een 61-jarige vrouw uit Keulen kon gis
teren op de zitting van de Middelburgse politierechter
haar emoties niet langer de baas. Ze barstte verschillende
keren in snikken uit toen ze geconfronteerd werd met een
winkeldiefstal. „Ik wilde niet pikken. Ik was kleding aan
het zoeken voor mijn kleinkinderen."
De beschuldiging dat ze 3 juli in Cadzand vijf broeken uit
het rek had gepakt en de kleding in haar tas had gestopt
kwam hard bij haar aan. Dat nam niet weg dat politie
rechter J. Hopmans de winkeldiefstal overtuigend bewe
zen vond. Officier van justitie L. Boogert eiste een onvoor
waardelijke boete van 220 euro. „Toen de winkelier u ach
tervolgde hebt u uw pas versneld om hem te ontlopen. Bo
vendien hadden getuigen u eerder in de winkel gezien."
De Duitse, die elk jaar op een camping aan de
Zeeuws-Vlaamse kust verblijft, barstte in snikken uit.
„Ik betaal de boete. Ik bied mijn excuus aan", stamelde
ze.
De politierechter hield er rekening mee dat ze vanuit
Duitsland naar Middelburg was gereisd om zich te verant
woorden. Hij legde de boete voorwaardelijk op.
MIDDELBURG - Voor de diefstal van een horloge is giste
ren een 38-jarige inwoner van Terneuzen door de Middel
burgse politierechter veroordeeld tot 208 uur werkstraf.
De verdachte zat nog in zijn proeftijd toen hij 29 juni bij
een juwelierszaak in Terneuzen het horloge wegnam. „Ik
weet niet waarom ik dit heb gedaan. Het was stom van
mij." De diefstal was door een beveiligingscamera vastge
legd. Voor officier van justitie L. Boogert was het duide
lijk dat de Terneuzenaar het horloge had gestolen met de
bedoeling er zelf beter van te worden. De officier eiste
drie maanden en twee weken gevangenisstraf. Raadsman
J. Burlet wees op de omstandigheden van zijn cliënt en be
pleitte een werkstraf.
SINT-MAARTENSDIJK - Uit een supermarkt in Sint-
Maartensdijk is maandagavond voor enkele honderden eu
ro's aan genotmiddelen gestolen. De toegang tot de win
kel was geforceerd. De inbraak moet tussen elf uur en
tien voor twaalf maandagavond gebeurd zijn.
constante
Hoor Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Captain
Beefheart, oftewel Don Van
Vliet, is een van de meest excen
trieke figuren uit de popmuziek.
En een van de invloedrijkste.
In 1969 maakte hij, met hulp
van zijn schoolvriend Frank
Zappa, het album Trout Mask
Replica. De dubbelelpee, waar
op blues, rock en (free) jazz op
onnavolgbare wijze met elkaar
zijn versmolten, was meteen een
klassieker. Wel een die de mees
te popliefhebbers zwaar op de
5 lag. Van Vliets teksten
zijn poëtisch, maar vaak ook ab
surd en inktzwart. Hij gromt,
spuwt en schreeuwt ze uit. De
muziek is meeslepend en afsto
tend tegelijk. Wie het album nu
beluistert beseft waar iemand
Tom Waits de mosterd van
daan haalt, met de aantekening
dat Waits een braaf koorknaap
je is, vergeleken bij Van Vliet.
Nadat hij onder de naam Cap
tain Beefheart tot 1982 nog acht
albums maakte, trok Van Vliet
zich terug in de Mojave-woes-
hjn om te schilderen, ook niet
zonder succes. Hij werd een le
gende.
Het Utrechtse Rosa Ensemble
trekt op het ogenblik door het
land met het programma Selling
hoovers in Mojave, een homma
ge aan Captain Beefheart. Gis
teravond werd in het kader van
bet Zeeland Nazomer Festival
bet Abdijplein in Middelburg
aangedaan. Naast composities
van onder anderen Frank Zap
pa, Connie van Binsbergen (Zap-
pa-bewonderaar) en Eric de
Clerq (titel: 'Beefheart') bevat
bet programma bewerkingen
van nummers van Captain
Beefheart, met Nederlandse tek
sten. Het Rosa Ensemble heeft
acteur/trompettist Hans Dage-
fet gevraagd die voor te dragen,
uat deed hij met verve, donker
schurend en blaffend. Op het
Plein blafte een hond terug. Met
aln alliteraties, klankrijm en
neologismen leek een lied als
Neon Vleesvrees van een
Gktavis' (oorspronkelijk: 'Neon
Meat Dream of a Octafish') in
Dagelets voordracht wel een ge
acht van Lucebert. Extra gast
was trompettist Eric Vloeimans,
Theatermonoloog dwingt bezoeker tot het maken van tientallen keuzes
MIDDELBURG, Abdijplein,
Nazomerfestival
'Beeldbeschrijving", theatermo
noloog van Heiner Muller, ver
taald door Marcel Otten, ver
tolkt door Chris Thijs, vormge
ving van Piet Dieleman
door Willem Nijssen
Beeldbeschrijving beschrijft
een landschap, zegt de
schrijver Heiner Müller er zelf
over. „Een landschap aan gene
zijde van de dood." Dat vindt
Heiner Müller, maar een schrij
ver is geen ('geestelijk') eigenaar
meer van zijn tekst zodra die
tekst openbaar is gemaakt. Het
is dus nog maar de vraag of ik in
deze theatermonoloog wel 'een
landschap aan gene zijde van de
dood' wil zien. Of kan zien.
In 'Beeldbeschrijving' geen ac
tie, geen dramatiek, zelfs geen
acteerwerk. 'Beeldbeschrijving'
beschrijft een beeld - mét kader
zelfs, aldus de tekst, dus een
schilderij of iets dergelijks - be
staande uit wolken, een huis,
een boom, een vogel, een vrouw,
een man. een stoel. De blik is
een inzoomende, dus van groots
overzicht naar het detail. Eerst
de wolken, het huis, later de
boom, de vogel, de vrouw, als al
lerlaatste de stoel. Tijdens het
inzoomen rijzen tal van vragen
op, want het beeld, de beelden,
ze willen - of mogen - kennelijk
niet zonder interpretatie blij
ven. Maar niemand wéét iets ze
ker, ook de schrijver niet. Dus
biedt hij maar alternatieven. De
vruchten van de boom 'kunnen
eetbaar zijn of geschikt om de
gasten te vergiftigen', de vogel
'kan een gier zijn of een pauw',
de vrouw kijkt naar de grond
'vanwege een beeld dat ze niet
kan vergeten of vanwege een an
der beeld dat ze niet wil zien'.
Nog tientallen keuzes zal de
schrijver ons verderop in het ver
haal aanbieden, het heeft geen
zin ze hier allemaal te citeren.
Van één stoel worden de poten
met touwen bijeengehouden om
uit elkaar vallen te verhinderen.
Een andere stoel ligt 'wegge
gooid achter de boom'. Het is dit
detail dat de overspannen geest
van de verteller doet conclude
ren dat er rond die stoelen iets
'verschrikkelijks' is gebeurd.
Een moord misschien, of een ge
slachtsdaad. Of allebei mis
schien wel. (Het een lijkt niet
meer dan een versterking van
het ander...)
In de theatermonoloog 'Beeldbeschrijving' op het Middelburgse Abdijplein worden bijzondere beelden getoond.
foto Lex de Meester
meeging in de geni
aliteit en gekte van Van Vliets
muziek, Van melodie tot kakofo-
me> dit concert stond constant
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Het festival
Film by the Sea heeft op het
laatste moment nog twee opval
lende muzikale gasten geboekt.
Zondagavond geeft de Belgische
zanger Eddy Wally een gratis
concert in Cine City en dinsdag
treedt gedeputeerde Harry van
Waveren op als deejay in de si-
lento. Met zijn beleidsambte
naar Jacques van Aspert draait
Van Waveren een halfuur lang
zijn favoriete dansmuziek. In de
silent disco hebben alle mensen
op de dansvloer een koptelefoon
op. Zij swingen op muziek die
de andere aanwezigen niet kun
nen horen, wat een leuk schouw
spel oplevert. Na de draaibeurt
van Van Waveren (van 22.30 tot
23 uur) volgt een apres ski party
ter gelegenheid van de avant
première van de kerstfilm Bad
Santa. Ook opmerkelijk is het in
gelaste concert van Eddy Wally.
Hij is bekend door hits als 'Che-
rie' en 'Ik spring uit 'n vliegma
chine'.
Aanvang: 23 uur. Anders dan
eerder gemeld treedt de Cubaan
se muzikant Eliades Ochoa vol
gende week woensdagavond
niet samen met Blof op. In zijn
plaats komt het orkest Diaman-
te del Son y son grupo.
In details - als in een vertraagde
film - krijgen we over beide 'op
ties' te horen en - voor wie de
tekst vlot in beelden kan omzet
ten - ook te zien. Over het orgas
me en/of over de moord. (Nog al
tijd: kiest u maar De tekst be
gint nu gaandeweg te verliezen
aan logica. En het einde is een
open vraag: 'Is de man met de
danspas in de spiegel mij? Is de
spiegel mij?'
Gewoonlijk kan een dergelijke
tekst mij onthutsten. Is de taal
mooi en machtig, dan kan ik
van zoiets aangedaan achterblij
ven. Deze taal echter is voorzich
tig, tastend, omcirkelend, doet
zelf geen uitspraken. Dat zwakt
af. Maar... dit verhaal speelt in
de installatie die beeldend kun
stenaar Piet Dieleman op het
Abdijplein heeft opgericht. Een
installatie die heel abstract is
(„Wat moet ik daar nou weer
mee?") maar die wel heel sterk
doet denken aan 'gene zijde'. Je
kunt er niet zomaar doorheenlo
pen, daarvoor kom je altijd wel
aan een verkeerde kant binnen.
Dat is iets wat ik me zó helder
misschien alleen maar realiseer
dankzij deze monoloog. Maar
verder... versterkt die installa
tie de tekst? Ik denk het niet. Of
toch? Wat ik namelijk echt wel
bijzonder vond - want eigenlijk
heel verwarrend en toch ook
wel weer prikkelend, een zoge
naamd 'gene-zijde-effect'- dat
is, dat tijdens die monoloog het
leven op het Abdij plein gewoon
doorgaat. Door het doorzichtige
zeildoek heen zie je de bezoe
kers van andere Nazomer-ele
menten (toch een mooi woord
voor de 'bar') gewoon over het
plein flaneren. En terwijl jij
echt wel je best moet doen om
de aandacht bij de tekst te hou
den, hóór je gewoon hun ca
fé-babbels als aangenaam, want
zomers aandoend geluidsdecor.
Terwijl de tekst van 'Beeldbe
schrijving' argwanend zoekt
naar tragedie, gaat aan 'gene zij
de' - er is dus wel degelijk een
'gene zijde' - juist het luchtige le
ven gewoon verder. Dus toch de
dood, hier? Waren we met die
tekst even in het dodenrijk?
Beeldbeschrijving' is nog te zien
op 8 en 9 sept om 23 uur, op 10 en
11 sept om 19 uur, op het Abdij
plein te Middelburg. Vandaag om
19.30 uur in de kloostergangen
van de abdij een gratis lezing van
prof. Dr. L. van den Dries over Hei
ner Muller en 'Beeldbeschrijving'
Schilderij 'de vlucht' van kunstenaar Leonard Maas.
foto Ruben Oreel
door Marianne van de Polder
MIDDELBURG - Met vrolijk
heid kan hij niet zo veel. Kunste
naar Leonard Maas uit Weert is
veel meer geïnteresseerd in de
strijd die mensen in het leven
moeten voeren. In de Zeeuwse
bibliotheek in Middelburg zijn
tot en met 9 oktober expressieve
schilderijen en tekeningen van
zijn hand te zien.
Maas vindt het lastig om zijn
kunst in een hokje te plaatsen.
„Maar als dat moet, dan zou ik
zeggen dat mijn werk ab-
stract-expressionistisch of ly-
risch-abstract is", vertelt hij.
Hoewel de kunstenaar niet be
paald in de buurt woont, is hij
geen onbekende in de regio. Hij
is opgegroeid in Zeeland en
heeft er jarenlang als kunste
naar gewerkt, tot hij een baan
kon krijgen in Weert. Inmiddels
is hij al ruim 25 jaar werkzaam
bij het Regionaal Centrum voor
de Kunsten in Weert, waar hij
nu als directeur de scepter
zwaait. Maas: „Voor mij was er
destijds geen andere keuze: ik
moest gewoon naar de Kunstaca
demie. Tekenen zit in mijn
bloed, het zit in de familie. Aan
vankelijk koos ik voor de gra
fiek als specialisatie, maar dat
vereist heel veel ambachtelijk
werk. Nu teken en schilder ik
vooral. Inspiratiebronnen? Tja,
waar het hart vol van is, daar
loopt de mond van over. Alleen
is het bij mij niet mijn mond die
overstroomt: ik moet er in beel
dende zin iets mee doen. Dat
wat me boeit in beelden omzet
ten. Dat is een tweede natuur ge
worden. Een manier van leven
om zo dingen voor mezelf duide
lijk te krijgen."
Bijbel
Hoewel Maas zegt niet te gelo
ven in een god, is één van zijn
grootste bronnen van inspiratie
de Bijbel.
Hij verklaart: „Het gaat me wat
dat betreft vooral om de the
ma's: het waarom van menselijk
handelen, beweegredenen die
men kan hebben. De vraag
bijvoorbeeld waarom iemand
wanhopig is. Ik zie de verhalen
in de bijbel als sociologische
kwesties, al is dat misschien
wat sterk uitgedrukt. Het gaat
me om de strijd van mensen. De
onbegrijpelijke kracht van men
sen om het leven te leven. Dat
boeit me buitengewoon. En
natuurlijk is schilderen een
uitlaatklep. Het geeft adem. Dat
is niet het doel, maar wel een
effect ervan. Wat het doel dan
wel is? Daar kun je lang over
filosoferen, wat ik overigens
graag doe. Het gaat voor mij
erom beelden te maken die waar
zijn. Om de waarheid onder
allerlei leugens vandaan te ha
len. Mijn waarheid te zoeken.
Vaak is dat zoeken al genoeg.
Soms is het stellen van vragen
belangrijker dan het antwoor
den."
De expositie is te bezoeken tijdens
de openingstijden van de biblio
theek.
