»ZC
aan bezwaarschriften
Prins van Oranje vindt verzoening
Chaos op Ring Antwerpen blijft uit
Containerreus eind
deze maand
op Westerschelde
Sober en stijlvol in
keramiek en verf
17
Natuurclubs verzetten zich tegen vergunning voor kokkelvissers
Open dag over
Zwaakse Weel
Jorki: als het
liet mooi is,
het toch hard
Uitgave onbekende roman Hans Warren
pnrWout Bareman
vrijdag 3 september 2004
yjTWERPEN - De chaos op de
jtwerpse Ring is uitgebleven,
■rkeersdeskundigen hadden
lorspeld dat het fileleed op de
rste dagen van het nieuwe
booljaar niet te overzien zou
n, maar de overlast bleef be-
rkt tot een enkele, voorspelba-
opstopping.
,or woensdag waren de groot-
problemen voorspeld. Aan
hand van de verkeerscijfers
van de maand augustus - nauwe
lijks drie procent minder ver
keersaanbod dan diezelfde
maand vorig jaar - gingen de
specialisten ervan uit dat het
aanbod direct na aanvang van
het nieuwe schooljaar tot groot
leed zou leiden.
Gisteren stelden diezelfde des
kundigen tevreden vast dat hun
waarschuwing aan de wegge
bruiker om toch vooral te kie
zen voor alternatieve routes,
kennelijk niet aan dovemans
oren waren gericht. „De mensen
hebben die oproep serieus geno
men. Nu moeten we hopen dat
ze die alternatieve routes ook de
komende weken blijven vol
gen", zei een woordvoerder van
de Beheersmaatschappij Ant
werpen Mobiel gisteren. De
BAM is verantwoordelijk voor
de begeleiding van de ingrijpen
de reconstructie van de Ring,
één van de belangrijkste knoop
punten in het Europese wegen
netwerk.
Politiewoordvoerder M. De Spie-
geleer is er niet van overtuigd
dat het leed nu is geleden. Hij
had het beperkte verkeersaan
bod voorspeld, rekening hou
dend met ouders van kinderen,
die een dagje vrij namen om hun
kroost op de eerste schooldag te
begeleiden. Bovendien werden
veel weggebruikers afgeschrikt
door de onheilstijdingen rond
de Ring.
De politie verwacht de grootste
problemen pas eind deze
maand, als de eerste fase van de
reconstructie wordt afgerond
„Vroeger donker, regen en meer
ongevallen. De laatste maand
van de werken zou wel eens de
moeilijkste kunnen worden."
De wegwerken worden in twee
fases uitgevoerd. Sinds eind
juni (tot eind oktober) wordt het
wegdek richting Nederland on
derhanden genomen, volgend
jaar in ongeveer dezelfde perio
de de weg richting Gent. Het
wegdek richting Nederland is in
middels grotendeels vervangen.
De wegwerkers liggen voor op
schema.
lorHarmen van der Werf
SRSEKE - Natuurclubs die al
ien te hoop lopen tegen mecha-
sche kokkel visserij, hebben
lawine aan bezwaren inge-
end tegen de visvergunning
or dit najaar. Zij willen niet
at de kokkelschepen aan het
erk gaan in de Waddenzee,
k al is dat waarschijnlijk voor
it laatst.
isteren sloot de termijn waar-
nnen bezwaar kon worden ge-
aakt tegen de door het ministe-
van Landbouw, Natuur en
ledselkwaleit (LNV) verleende
rgunning. Zoals gebruikelijk
achtten de tegenstanders tot
it einde Ze hadden de tijd ook
(dig. „Als ik alles moet doorle-
.n wat zij hebben geschreven,
n-ik een week zoet", zegt se-
ëtaris J. Holstein van de kok-
Ssector. „Een complete biblio-
?ek zit bij enkele bezwaar-
iriften."
•hade
ét alleen natuurclubs, zoals
:Waddenvereniging, Vogelbe-
ierming, actiegroep Wilde
kkels en Faunabescherming,
n in de pen geklommen, maar
de wetenschappelijk instal
ls Nederlands Instituut voor
derzoek der Zee (NIOZ) op
ixel. Zij zijn van mening dat
jchanische kokkelvisserij niet
st in een natuurgebied als de
iddenzee en te veel schade
coorzaakt. Zij voelen zich
faiïii gesterkt door het kabi-
'tsbesluit van eind juni om per
1 januari 2005 de mechanische
kokkelvisserij te willen beëindi
gen.
De kokkelsector is van plan een
voorlopig vonnis van de Raad
van State aan te vragen over de
bezwaren. Holstein heeft goede
hoop op een positieve uitspraak.
In de Waddenzee liggen zoveel
kokkels dat vogels én vissers er
ruimschoots genoeg aan heb
ben. Volgens de vergunning mag
een bijna recordhoeveelheid van
acht miljoen kilo kokkelvlees
worden gevist.
Europees Hof
Wanneer de Raad van State de
zaak behandelt, is nog niet dui
delijk. Volgende week dinsdag
doet het Europees Hof van Justi
tie een uitspraak in een al lang
lopende zaak over de uitleg van
de Europese Habitat- en Vogel
richtlijnen. Het vonnis zal gaan
over de betekenis van de richtlij
nen voor bestaande activiteiten,
zoals kokkel visserij. De Raad
van State heeft die kwestie bij
het Hof in Luxemburg aange
kaart.
Holstein verwacht dat de Raad
van State het oordeel uit Luxem
burg wil weten, voordat het een
zitting belegt over de nieuwe vis
vergunning. Bang dat het
Luxemburgse vonnis én het ka
binetsbesluit tot beëindiging
van de mechanische kokkelvisse
rij een grote rol gaan spelen
voor de Raad van State, is Hol
stein niet. „Het ministerie van
LNV heeft de strengste eisen ge
steld. Onze vergunning voldoet
daaraan."
Volgens de vergunning mag de kokkelsector acht miljoen kilo kokkelvlees opvissen.
foto Dirk-Jan Gjeltema
door Ben Jansen
VLISSINGEN - Het bewijs dat
de schaalvergroting in het con
tainervervoer onverminderd
doorzet, vaart eind deze maand
de Westerschelde op. De CSCL
Europe van rederij China Ship
ping, in laadcapaciteit het groot
ste containerschip ter wereld,
gaat dan naar Antwerpen.
De CSCL Europe is met zijn 334
meter niet de langste container
boot die ooit op de Westerschel
de is geweest. De S-klasse sche
pen van Maersk, die bij wijze
van proef containers in Antwer
pen hebben verladen, meten tot
352 meter. De capaciteit van de
ze schepen is 6600 TEU (de
standdaard rekeneenheid in het
containervervoer, die staat voor
een kleine container van 20
voet). De CSCL Europe kan
maximaal 8468 TEU meenemen;
3877 in de ruimen en 4591 als
deklast. De Zuid-Koreaanse
scheepsbouwer Samsung heeft
deze week de laatste hand aan
de CSCL Europe gelegd. Van
daag neemt het schip in Qing-
dao in China de eerste contai
ners aan boord en zal vervol
gens bijladen in Shanghai, Ning-
bo. Yantian, Chiwan, Hongkong
en Port Kelang. Daarna zet het
nieuwe schip voor zijn maiden
trip via het Suezkanaal koers
naar Europa, waar het zal aanlo
pen in Malta, Valencia, Rotter
dam, Antwerpen, Felixstowe en
Hamburg. De CSCL wordt 27
september in Rotterdam ver
wacht en vaart waarschijnlijk
twee dagen later over de Wester
schelde naar Antwerpen.
Containerreuzen
China Shipping laat vijf nieuwe
containerreuzen bouwen. De eer
ste, de CSCL Asia, is begin juli
in gebruik genomen. De laatste
drie liggen in verschillende
bouwstadia op de werf. Het is
nog onduidelijk op welke lijn
dienst China Shipping de nieu
we schepen gaat inzetten. De
Chinese export naar Europa ver
toont gewoonlijk in het najaar
een sterke piek. Daarom maakt
de CSCL Europa minimaal één
reis naar Europese havens. Voor
schepen die langer zijn dan 340
meter stelt de scheepvaartdienst
Westerschelde strikte eisen.
Voor de CSCL Europa, die net
beneden deze lengtemaat blijft,
hoeven de voorwaarden niet zo
streng te zijn. Toch wil de
scheepvaartdienst bijvoorbeeld
dat de beoogde afmeerplaats in
Antwerpen vrij is om te voorko
men dat zo'n groot schip op de
Westerschelde moet ankeren.
Ook dient sleepboothulp be
schikbaar zijn.
In aanbouw
Ook andere rederijen die
West-Europese havens aandoen,
zoals Maersk en MSC, hebben
onlangs containerschepen in ge
bruik genomen of in aanbouw
die 8000 TEU of meer kunnen
meenemen. Schepen met een ca
paciteit tot 10.000 TEU zijn in
bestelling. Er wordt rekening
mee gehouden dat over tien jaar
containerschepen met een capa
citeit van 12.500 TEU zullen va
ren.
KWADENDAMME - Gedepu
teerde M. Kramer (natuur en wa
ter) geeft morgen het startsein
voor de Zwaakse Weeldag. Dat
doet hij om 10.30 uur bij de
werkboerderij van de Vereni
ging Natuurmonumenten aan
de Zwaaksedijk nabij Kwaden-
damme.
Tijdens deze dag worden de
plannen voor natuurherstel en
uitbreiding van het Zwaakse
Weelgebied officieel gespresen-
teerd. De gedeputeerde gaat
daarbij in op het belang van een
goed contact tussen plannenma
kers en de inwoners van de
streek. Bezoekers wordt ge
vraagd om een reactie op de
plannen, die zijn voorbereid
door de werkgroep Natuuront
wikkeling van de provincie en
Natuurmonumenten.
kunst
3or Ernst Jan Rozendaal
HDDELBURG - De Belgische
opgroep Gorki, gisteravond
oofdact van het Zeeland Nazo-
aer Festival op het Middelburg-
Abdijplein, wordt vaak verge-
iken met Blof. Die vergelijking
aat mank. Er kan slechts wor-
en vastgesteld dat Gorki de
pccesvolste Nederlandstalige
and is van België en in Neder-
and geen poot aan de grond
rijgt, terwijl voor Blof precies
et omgekeerde geldt. Maar dan
og is Gorki in België niet 'net
(succesvol als Blof'. want de
roep verkoopt bij lange na niet
•veel platen.
lp het Abdijplein werd duide-
jk dat de verschillen veel gro-
ff zijn dan de overeenkomsten,
aiders dan de Middelburgers
eemt voorman Luc De Vos (in
laanderen tevens een bekende
ilumnist en tv-persoonlijk-
eid) van Gorki zichzelf nauwe-
jks serieus. Dat is zijn makke
n zijn kracht. Zijn band is niet
(11 zo professioneel als Blof,
(aar wel ongedwongener en on-
orspelbaar. Terwijl Blof
?eeft naar de perfectie van een
adionband, wil Gorki liever de
iaos en anarchie van een gara-
band. Niet alleen verraden
éel van De Vos' teksten dat hij
et liefst een jongen zou zijn ge
leven. zo speelt hij ook gitaar,
ekker rauzen. Met een onge-
)ord hoog volume als gevolg,
et was alsof De Vos in het
feede nummer van de set zijn
edo zong: „Jongens en meis-
wat dacht je hiervan? Is het
iet mooi dan is het toch nog
ü'd. Het moet hard zijn. Daar
'ói'd ik geil van. Dat vind ik lek-
er"
Ihimer alleen dat het keiharde
l'ume de prachtige liedjes van
fork. dat zijn ze, luister naar
tl cd's - te vaak om zeep
pt. Anderzijds is het ronduit
rfrissend als De Vos een num-
ier inleidt met: „We gaan weer
en fantastisch liedje spelen van
nze nieuwe cd die u zo kunt
wnloaden van het internet
mder in de platenwinkel twin-
g euro te betalen." Ironie of
kt, Paskal Jakobsen zou zoiets
en zijn leven niet zéggen. Net
1 niin als hij vals en melig
«tap kindje slaap' zou inzet
je Of tot slot op zijn gitaar zou
ean stampen. De een vindt het
luk, de ander onprofessioneel,
jietzal De Vos worst zijn.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Een vriend
van de schemering, een van de
twee romans die onlangs zijn
ontdekt in de nalatenschap van
schrijver en PZC-criticus Hans
Warren (1921-2001), verschijnt
begin volgend jaar in druk. Het
manuscript werd ongeveer vijf
tig jaar geleden geschreven.
In de nalatenschap bleken zich
nog een roman (Om het behoud
der eenzaamheid) en een verha
lenbundel (Narcissus Bifrons) te
bevinden, rond dezelfde tijd ge
schreven. Mario Molegraaf, poë
ziecriticus van de PZC en 23
jaar lang de levenspartner van
Warren, draagt vrijdag 17 sep
tember de literaire nalaten
schap over aan de Zeeuwse Bi
bliotheek in Middelburg. Een
collectie fossiele schelpen, ge
vonden in natuurgebied de Ka-
loot bij Borssele, wordt geschon
ken aan het Koninklijk Zeeuw-
sch Genootschap der Weten
schappen. De overdracht in de
Zeeuwse Bibliotheek wordt aan
gekleed met een aantal toespra
ken. Molegraaf zal zelf een toe
lichting geven op de twee ro
mans en de verhalenbundel.
Conservator F. van Nieulande
van het Zeeuwsch Genootschap
geeft een toelichting op de col
lectie schelpen. Uit beide verza
melingen stelt de bibliotheek
voorwerpen tentoon. De middag
wordt ingeleid door R. Rijkse,
conservator oud bezit en bijzon
dere collecties van de Zeeuwse
Bibliotheek, en afgesloten door
commissaris van de koningin W.
van Gelder. Aanvang: 16 uur.
IJZENDIJKE,
Nazoraerfestival
'De Oranje Kasuaris', van Nirav
Christophe, met Jakob Beks,
Herman Verbeek en Amber Goet-
hals. Vormgeving van Kris Van
Oudenhoven, regie van Vincent
van den Elshout.
door Willem Nijssen
Prins Maurits (en meer nog
zijn vader Willem van Oran
je) is een nationaal bezit. Maar
hoewel ik meen dat ik vroeger
toch altijd goed heb opgelet op
school, weet ik kennelijk toch
niet zo veel over die 'nationale
helden'.
Dat Maurits IJzendijke heeft be
vrijd van de Spanjaarden, was
voor mij bijvoorbeeld totaal
nieuw. Het wordt dit jaar her
dacht, omdat het precies vier
honderd jaar geleden gebeurde.
Zonder twijfel is dat voor het
Nazomerfestival de aanleiding
geweest om de opdracht te ge
ven (aan Nirav Christophe) om
daarover een toneelstuk te
schrijven.
Historische tonelen lopen ge
makkelijk het risico uit te
draaien op een draak van een
stuk. De feiten worden te mooi
(of te eenvoudig) voorgesteld. Of
er gaat te veel energie zitten in
de historische juistheid, ook die
van kleding, decor en dergelij
ke. Het resultaat is altijd gebrek
aan dramatische spanning.
In 'De Oranje Kasuaris' worden
veel van die risico's weggeno
men door een interessant en 'sur
realistisch' vertrekpunt: wat we
te zien krijgen, speelt zich af in
het dodenrijk. Er is daar niet zo
heel duidelijk sprake van een
oordeel, dat geveld zal worden.
Geen kwestie van goed en
kwaad, geen sprake van hemel
of hel. Maar wel word je er pas
echt toegelaten, als je er samen
met iemand anders kunt binnen
gaan.
Op het moment dat prins Mau
rits van Oranje er binnentreedt,
wachten daar al enkele mensen:
een vrouw, een man en een jon
getje.
Van de vrouw wordt al snel dui
delijk dat het zijn moeder Anna
van Saksen is, de man is zijn
leermeester en latere tegenstan
der Johan van Oldenbarnevelt,
door Maurits' toedoen ter dood
veroordeeld.
Wie het jongetje is, blijft lang
onduidelijk, maar de eerste
twee zijn zeker geen vanzelfspre
kende personen om samen mee
door de deur naar de eeuwig
heid te gaan.
In de confrontatie tussen die
mensen wordt wel duidelijk
waarom. Zijn moeder was geen
gemakkelijke vrouw, meer in
mannen geïnteresseerd (pleegde
onder anderen overspel met de
Antwerpse schepen Jan Rubens,
de vader van de schilder) dan in
kinderen. Later is ze krankzin
nig geworden, wat zich in de ja
ren daarvoor al aankondigde:
zij sprak bijvoorbeeld altijd in
rijm. Een detail dat hier heel
dankbaar wordt verwerkt in het
spel.
Van Oldenbarnevelt werd van
leermeester - één om naar op te
zien - een rivaal op politiek, mo
reel en intellectueel vlak. In het
dodenrijk voeren de twee oppo
nenten dat steekspel nog één
keer op. Wat hen uit elkaar
drijft, is een debat op het scherp
van de snede. Knap in woorden
gegoten: 'strijd en keuze is de
leuze' versus 'strijd en leuze is
de keuze'. Maar ze komen er op
nieuw niet uit. Johan van Olden
barnevelt verdwijnt tenslotte
met Maurits' moeder in het do
denrijk.
Abstract
De ruimte waar dit alles zich af
speelt, is al even abstract als het
idee, en heel strak vormgegeven
in zwart en wit, een 'onwezen
lijk' speelvlak, zichtbaar tijde
lijk, met op de achtergrond een
symbool van eeuwigheid, en iets
wat er ondertussen al vierhon
derd jaar staat, op Maurits' ini
tiatief nota bene: de kerk van IJ
zendijke.
Dat toneelbeeld, en de confron
tatie tussen die drie volwasse
nen (hoofdzakelijk verbaal,
maar wel heel sterk, en knap ge
speeld), zorgt al voor een zeer be
vredigend dramatisch span
ningsveld. Maar het dramati
sche hoogtepunt moet nog ko
men. Maurits zal ook moeten
binnengeraken in het dodenrijk.
Dan zal er iets in de onverzette
lijke moeten breken. Maar wat?
Het onwaarschijnlijke gebeurt,
als hij tenslotte oog krijgt voor
het jongetje, en herkent wie er
al die tijd daar op hem heeft ge
wacht. Nu nog maar in heel wei
nig woorden, en met een ontroe
rend oer-vadergebaar, wordt
Maurits de man die zich 'daar
achter' - in het dodenrijk - zal
kunnen verzoenen met die ande
ren en vooral: met zichzelf.
De Oranje Kasuaris' is nog te
zien op 3, 4, en 8 t/m 11 septem
ber op de Markt in IJzendijke
De Oranje Kasuaris wordt opgevoerd in IJzendijke, met op de achtergrond de kerk die vierhonderd jaar geleden op initiatief van prins
Maurits werd gebouwd. foto Lex de Meester
Schilderij Reverie van Chris Vandenheede met daarvoor kera
miek van Lieve Baert. foto Camile Schelstraete
door Anita Tournois
SINT ANNA TER MUIDEN -
De schilderijen van Chris Van
denheede en de keramiek van
Lieve Baert gaan wonder
schoon in elkaar op. De sere
niteit en volmaakte harmonie
die de gezamenlijke presenta
tie uitstraalt, wordt nog ver
sterkt door de expositieplek:
het oude raadhuisje in Sint
Anna ter Muiden.
„Je komt hier compleet in een
andere wereld", vinden Baert
en Vandenheede. „Je waant je
terug in de tijd. Stilte krijgt
vorm en wordt voelbaar."
Enthousiaste opmerkingen
van twee Belgische kunstena
ressen, die twee jaar geleden
al eens op deze plek exposeer
den, toen echter afzonderlijk
en nu dus gezamenlijk. Dat sa
mengaan blijkt succesvol. De
werken vullen elkaar aan,
qua tinten, maar ook qua uit
straling: sober en stijlvol.
Baerts vazen, schalen, doos
jes en kastjes, sterk geënt op
de Chinese oudheid, ademen
een oosterse, soms wat mystie
ke sfeer. Tekeningen als een
lotusbloem dragen bij aan dit
effect. Dieprood en zacht
groen zijn haar favoriete tin-
ten.Baert creëert duidelijk
een eigen wereld. „In mijn
doosjes - soms met laatjes -
verstop ik dromen", deelt ze
mee. Recent werk, grotere en
kleinere keramische cirkels
op stalen pinnen, is bewerkt
met celadon, een op jade gelij
kende tint. „Jade was echter
zeer kostbaar en daarom von
den de Chinezen celadon uit,
dat jade zeer goed benadert",
vertelt Baert.
Kleur is ook belangrijk voor
Vandenheede, die zelf haar
verven maakt. „Ik werk niet
graag met verf uit tubes, vind
het fijner om met pigmenten,
eidooier en water in de weer
te zijn en mijn eigen kleuren
samen te stellen."
Met deze tempera in voorna
melijk diepe warme aardetin-
ten bouwt zij haar doeken op.
Laag voor laag, waarbij don
kere en lichte delen elkaar af
wisselen. Met gescheurd zijde
papier wordt structuur aange
bracht, wat sommige werken
een verweerde aanblik geeft.
Door de fronsen en plooien
van het materiaal ontstaat
een lichtglooiend reliëf, waar
in rechte vormen en lijnen be
palend zijn, maar ook cirkels
en eivormen zijn toegepast.
Tentoonstelling t/m 13 sep
tember, Oude Raadhuis,
Markt, St. Anna ter Muiden.
Openingstijden: dagelijks van
13.00 - 18.00 uur. Dinsdag ge
sloten.
