Veilig op weg naar school
PZC
Boekpresentatie Van Boxtel
opgeluisterd met theaterstuk
Fascinerende muziek doet verregende
finale 'Sweetheart Come' vergeten
ELICHT
17
Uitbreiding van
Zeeuwse natuur
met vijf gebieden
Digitaal lespakket
Behoud leerstoel toerisme bepleit
Wethouder springt uit vliegtuig
Subsidie voor Huisbezoekproject
Tekort vrijwilligers hospice Hulst
kunst
Bijzonder concert tijdens
Nacht van de Romantiek
Manhuistuin
nazomer
fieótival.nl
woensdag 1 september 2004
1 MIDDELBURG - Het dagelijks
provinciebestuur wil vijf kleine-
re terreinen aanwijzen als na-
tuurgebied. Daar is door de
landinrichtingscommissie Wal
cheren, stichting Het Zeeuwse
Landschap en particulieren om
gevraagd.
Aan het nieuwe natuurgebied
Oosternïeuwlandpolder op Wal-
cheren wordt een stuk van 3,5
hectare voormalige landbouw-
grond toegevoegd.
Er kan op die manier een beter
waterbeheer worden gevoerd,
zonder extra wateroverlast voor
aangrenzende landbouwgron-
den. Er komen grasland en strui-
ken.
Stichting Het Zeeuwse Land-
1 schap wil het voormalige kerk-
hof van Schoondijke aankopen
i en gaan beheren als natuurge-
I. bied. Het gaat om 2,8 hectare
grasland, met een drinkpoel, dat
I omgeven is door een meidoorn-
haag. Naast de natuurwaarden
is het gebiedje ook van belang
uit oogpunt van cultureel erf-
j goed.
Door middel van particulier na-
li tuurbeheer moet de omgeving
van de historische buitenplaats
t 't Hof Ravenstein op Walcheren
i in ere worden hersteld. Onder
1 meer door terugbrengen van de
H oude slotgracht en vijver, in
3 combinatie met beplanting en
J bloemrijke graslanden. Om in
aanmerking te kunnen komen
voor natuurbeheer-subsidie, is
f het nodig een oppervlakte van
r2,5 hectare aan te merken als na-
tuurgebied.
Streefbeeld
Op een stuk slechte landbouw-
grond van circa drie hectare in
de Van Wyckhuvsepolder bij
I Hoek, wil een particulier een
leefgebied voor amfibieën aan-
jj leggen. Daarvan kan de kamsa-
lamander profiteren. Streef
beeld is een moerasgebied met
gevarieerde begroeiing langs de
oevers.
Aan het bestaande natuurge
bied Groote Gat bij Oostburg
wordt een stuk van bijna tien
hectare toegevoegd. Het gaat
om laaggelegen, drassige perce
len. Met de uitbreiding kan het
kreekgebied verder hersteld
worden.
door Rolf Bosboom
Ze hebben meer oog voor elkaar dan
voor de weg. Er wordt nagepraat
over die ene leraar die maar geen orde
kan houden, het proefwerk dat zo
zwaar tegenviel. Met drie, vier man
naast elkaar gaat het huiswaarts. Er
wordt gelachen, geduwd, net op het mo
ment dat die auto wil inhalen. Vaak
gaat het net goed, soms ook loopt het
verkeerd af.
Voor de scholen zit de vakantie er eind
deze week op. Dat betekent dat het
weer tijd is voor de gebruikelijke span
doekcampagne die automobilisten er
aan moet herinneren dat er weer veel
kinderen op de weg zijn.
Extra aandacht is er dit jaar voor de ver
keersveiligheid van leerlingen in de eer
ste klassen van de middelbare scholen,
de jongeren tussen 12 en 15 jaar. Minis
ter Peijs van Verkeer en Waterstaat
luidt vandaag in Nieuwegein het pro
ject Safety First in, dat vooral is be-
doeld om jongeren bewuster te maken
van de risico's op de weg tussen school
en huis, zodat zij daar in hun gedrag
meer rekening mee houden.
Volgens het ministerie, dat bij dit pro
ject nauw samenwerkt met het departe
ment van Onderwijs, fietst de groep
twee keer zo veel als de gemiddelde Ne
derlander. Voor 89 procent van de jonge
ren is de fiets hét vervoermiddel naar
school. Vooral in de eerste jaren van het
voortgezet onderwijs zijn fietsende jon
geren betrokken bij verkeersongeval
len. Gemiddeld komen vijftien jongeren
per jaar in het verkeer om het leven en
raken er bijna driehonderd zwaarge
wond.
Doodsoorzaak
Cijfers van het Regionaal Orgaan Ver
keersveiligheid Zeeland (ROVZ), betrok
ken bij de uitvoering van Safety First,
Het landelijke project Safety First moet scholieren bewuster maken van de risico's van het verkeer, archieffoto Willem Mieras
laten een vergelijkbaar beeld zien. In de
categorie fietsers van 13 tot 15 jaar vie
len in de periode 1999-2003 in totaal 31
zwaargewonden en 97 lichtgewonden.
Eén fietser kwam om het leven. „Ver
keersonveiligheid is onder scholieren
een van de belangrijkste doodsoorza
ken", zegt M. Huysse van het ROVZ.
„Het kan niet zo zijn dat je dat ne
geert."
Dat gebeurt dan ook niet. Het ROVZ
zou het liefst zien dat verkeerseducatie
een verplicht vak is in het voortgezet on
derwijs. Het belangrijkste is, zegt Huys
se, is dat er voortdurend aandacht voor
is. „Het mag niet iets eenmaligs zijn.
Het moet een terugkerend verhaal
zijn."
In Zeeland gebeurt dat al. Onder de noe
mer Vevo, verkeerkeerseducatie in het
voortgezet onderwijs, worden al gerui
me tijd allerlei activiteiten ontwikkeld,
onder meer in samenwerking met ver
keersveiligheidsorganisatie 3VO. Bijna
alle scholen doen er inmiddels aan mee.
„We zijn een van de weinige provincies
met zo'n breed netwerk", zegt Huysse.
Initiatieven die onder de Vevo-vlag val
len zijn onder meer de cursus Veilig
Brommen, bestemd voor onervaren
bromfietsers, en de brief die eindexa
menkandidaten krijgen met het dringen
de verzoek in de feestperiode alcohol
niet te combineren met deelname aan
het verkeer.
Extra aandacht
In de brugklassen is vaak extra aan
dacht voor de fietsroute tussen huis en
school. Huysse: „De kinderen moeten in
eens een grotere afstand naar school af
leggen, over wegen die doorgaans ge
vaarlijker zijn. Soms waren ze gewend
naar school te lopen en dan moeten ze
fietsen. Door al die factoren neemt de
kans op ongelukken flink toe."
Slachtofferhulp verzorgt, ondersteund
door het ROVZ, sinds kort gastlessen op
scholen, waarin iemand die gewond is
geraakt bij een ongeval of een nabe
staande vertelt over zijn ervaringen.
„Zo'n les heeft veel meer impact dan
een brochure", is de ervaring van Huys
se. „Die persoonlijke noot is heel belang
rijk." Het project dat minister Peijs van
daag lanceert, is wat het ROVZ betreft
een welkome aanvulling op het bestaan
de aanbod.
Het verkeersorgaan brengt het daarom
onder de aandacht van de Zeeuwse scho
len, die vervolgens zelf bepalen of ze er
mee aan de slag gaan. Safety First be
staat uit een lespakket dat is onderge
bracht bij de digitale leeromgeving
Workspace die een groot aantal scholen
al gebruikt. Het is een dossier verkeers
veiligheid waarmee leerlingen groten
deels zelfstandig aan de slag kunnen
gaan.
Als afsluiting van het digitale lespakket
moeten de scholieren een actieplan ma
ken voor een verkeersveiligheidscam-
pagne, die is gericht op het verbeteren
van het verkeersgedrag van hun leeftijd
genoten. Scholen die meedoen wordt ge
vraagd uiterlijk 1 maart volgend jaar
ten minste drie actieplannen in te zen
den voor een landelijke wedstrijd. Een
vak-, een leerlingen- en een prominen-
tenjury beoordelen de ontvangen inzen
dingen.
MIDDELBURG - Het dagelijks provinciebestuur van Zee
land vindt dat de leerstoel Toerisme en Management aan
de Erasmusuniversiteit in Rotterdam behouden moet blij
ven.
De financiering van deze leerstoel, bezet door hoogleraar
F. Go, loopt dit jaar af en een verlenging staat ter discus
sie. Het dagelijks provinciebestuur hecht aan de leerstoel:
kennis van de toeristische markt is voor Zeeland belang
rijk. Niet voor niets is daarom voor Zuid-Nederland een
kenniscentrum toerisme en recreatie opgericht. Boven
dien is de provincie in gesprek met de Hogeschool Zee
land over samenwerking met Go.
De hoogleraar werkt mee aan een aantal Zeeuwse recrea
tieve projecten en hij adviseert de gemeente Schou-
wen-Duiveland bij een studie naar invoering van een toe
ristenpas. Sluis maakte van zijn kennis gebruik bij opzet
van het project Vredesvlam. Of de provincie ook gaat mee
betalen aan instandhouding van de leerstoel is nog niet
duidelijk.
ARNEMUIDEN - De Middelburgse wethouder van sport
A. de Vries maakt donderdagavond een parachutesprong
boven Arnemuiclen. Hij landt voor de nieuwe sporthal in
het dorp.
De actie van de wethouder is bedoeld om de opening van
de sporthal op te luisteren. De landing van de wethouder
staat gepland tussen half zeven en zeven uur. Bij de ope
ning van de hal wordt ook de nieuwe naam bekend ge
maakt.
AXEL - Het bestuur van de Stichting Welzijn voor Oude
ren Axel kan een provinciale subsidie van maximaal
23.450 euro tegemoet zien voor het project Informatief
Huisbezoek bij 75-plussers. Dat project heeft als doel een
zaamheid van ouderen te verminderen en voorkomen.
Gedeputeerde Staten vindt dat de huisbezoeken een bij
drage leveren aan de versterking van de positie van de
ouderen in de samenleving. De provinciebestuurders wil
len daarom maximaal 23.450 euro bijdragen aan het pro
ject.
Blijken de daadwerkelijke kosten minder te zijn dan dit
bedrag, dan blijft het restbedrag in de knip van de provin
cie Zeeland.
HULST - De Vrijwillige Terminale Zorg (VTZ) zoekt vrij
willigers voor hospice De Meander in Hulst. Het stervens
begeleidingshuis is gevestigd in De Blaauwe Hoeve. In De
Meander wordt de sfeer van thuis zoveel mogelijk bena
derd en ontvangt de zieke dag en nacht alle steun, verzor
ging en begeleiding die gewenst is. Deze ondersteuning
wordt gegeven door een team van medewerkers. VTZ
zoekt dringend nieuwe vrijwilligers.
Zij dienen evenwichtig en flexibel te zijn, eigen verlieser-
varingen verwerkt te hebben en moeten minimaal 8 uur
per week beschikbaar zijn. Daar tegenover staat dat ze in
zicht krijgen over zorg in de laatste levensfase, uitgebrei
de trainingen en een goede onkostenvergoeding.
Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden bij M. Weber
van de VTZ op 06-53488744.
door Ernst Jan Rozendaal
I VLISSINGEN - Niet eerder is
E de presentatie van een deeltje
uit de Zeeuwse Slibreeks zo aan-
gekleed. Ter gelegenheid van de
verschijning van De roep van de
II papegaai in een lege wereld van
'r H. van Boxtel voeren de auteur
i en kunstenaar Loek Grootjans
morgenavond eenmalig een thea-
j tervoorstelling op, getiteld De
J laatste levens van Vincent.
Van Boxtel (schrijver, filosoof,
beeldend kunstenaar en kenner
van papegaaien) en de in Arne-
j muiden geboren Grootjans wer-
ken de laatste jaren vaak sa-
men. Aan boeken, exposities en
performances. Een van hun eer-
s ste gezamenlijke performances,
4 twee jaar geleden in galerie Van
den Berge in Goes, blijkt nu een
ij bijna letterlijke verbeelding te
j zijn geweest van een zinsnede
uit De roep van de papegaai in
een lege wereld. Over de pape
gaai wordt opgemerkt: 'Hij doet
geen inbreuk op het territorium,
op de wereld van die ander, en
die waant zich acuut aangespro
ken en begrepen. Door een raar
verenpak weliswaar, en door
een grote bek, maar met een
hem of haar vertrouwd stemge
luid, het eigen stemgeluid name
lijk.'
Iemand aanspreken in een raar
Verenpak, eventueel met een gro
te bek, dat is niet zo'n gekke om
schrijving van de performance
die Van Boxtel en Grootjans des
tijds gaven.
De verenpakken met pek maken
deel uit van de expositie van
Van Boxtel en Grootjans die
nog tot en met zondag te zien is
in kunstcentrum deWillem3 in
Vlissingen. Met de theatervoor
stelling, die plaatsvindt in het
in hetzelfde pand gelegen Vest
zaktheater, wordt dus niet al
leen de presentatie van het Slib-
Ter gelegenheid van de verschijning van De roep van de papegaai
in. een lege wereld van H. van Boxtel voeren de auteur en kunste
naar Loek Grootjans morgenavond eenmalig een theatervoorstel
ling op, getiteld De laatste levens van Vincent, foto Lex de Meester
reeksdeeltje opgeluisterd, ook
de expositie wordt feestelijk af
gesloten.
Behalve door Van Boxtel en
Grootjans (die worden omschre
ven als tweederangs Van
Gogh-auteurs) worden in De
laatste levens van Vincent ook
rollen vertolkt door Jan de Nijs
(als Vincent van Gogh), Koos
Dalstra (Antonin Artaud), Paul
van 't Huilenaar (commentator)
en Stijn Koek (soundfreak en
sampler).
Grote kans dat het theaterstuk
net zo hilarisch uitpakt als Van
Boxtels boekje. Daarin onder
zoekt hij de roep van de pape
gaai. Zijn stelling is dat de pape
gaai altijd geluiden imiteert.
Daarvan geeft hij prachtige
voorbeelden, zoals de Grijze
Roodstaarten in de dierentuin
van Berlijn, die nog aan de na
zi's hebben toebehoord. „Zo
lang het daar licht is vliegen de
nazi-groeten alle kanten uit", al
dus Van Boxtel.
Imitatie
Hij redeneert door en door. Zo
doende komt hij bij de vaststel
ling dat niemand weet wat het
authentieke geluid van de pape
gaai is. Als ze immers jaren na
dato geluiden haarscherp kun
nen reproduceren, hoe is dan
vast te stellen dat niet elk geluid
wat ze maken een imitatie is?
Het verhaal, dat soms een weten
schappelijk essay lijkt en dan
weer een gedicht, is bij vlagen
kolderiek. Maar het is geen com
plete onzin. Daarvoor is de sym
boliek te duidelijk. Het is heel
goed mogelijk een link te leggen
naar wereld van de beeldende
kunst, waarin het altijd draait
om de vraag wat echt is en wat
namaak. Hoe origineel kun je
zijn?
Niet voor niets zal hoofdredac
teur Aemout de Bruyne van de
Slibreeks de presentatie van het
honderdnegende deeltje kracht
bijzetten met een lezing over au
thenticiteit.
Voorstelling: De laatste levens van
Vincent, donderdag in theater
Vestzak 99 in Vlissingen. Aan
vang: 20 uur. Reserveren noodzake
lijk via 0118-415505 of
kunstuitleen@zeelandnet.nl. Publi
catie: H. van BoxtelDe roep van
de papegaai in een lege wereld, Uit
gave Stichting Kunstuitleen Mid
delburg, prijs: 9,-. De expositie
in deWillem3 is nog te zien van
don t/m zo, van 12-17 uur.
Scène uit 'Sweetheart Come', met rechts knielend hoofdrolspeler Jack Vecht.
door Piet Kleemans
ZIERIKZEE - Liederen, piano
spel, orgelmuziek, gedichten en
een vertelling. Dat zijn de ingre
diënten van de Nacht van de Ro
mantiek, donderdag 9 septem
ber in de Nieuwe Kerk in Zierik-
zee. Centraal staat werk van
Duitse kunstenaars uit de tijd
van de Romantiek.
In het Zierikzeese kerkgebouw
werd eerder een muzikale nacht
gewijd aan Bach. Daarbij nam
het orgel een belangrijke plaats
in, maar nu ligt het accent op
piano en solozang. Concertzan
geres Marijke Nieuwenweg uit
Numansdorp vertolkt samen
met musicus Mar van der Veer
aan de piano liederen van com
ponisten als Schubert, Schuman
en Mendelssohn.
foto Lex de Meester
WESTKAPELLE,
Nazomerfestival
'Sweetheart Come', 'maritieme' opera van
Mariecke van der Linden naar het libretto
van Marjolein Bierens, met Jack Vecht, Ste-
faan Degand, Annique Burms, Inga Schnei
der. Muzikale begeleiding van het Albatros
Ensemble. Muziek en regie van Mariecke
van der Linden.
door Willem Nijssen
Langzamerhand raakt Zeeland bedekt
met plaatsen waar ik ooit een voorstel
ling van het Nazomerfestival heb meege
maakt. Een kas in Kapelle-Biezelinge, een
voetbalveld in Tholen, een fort, een super
markt, een café. Een eiland in het Veerse
meer als speelplek, een hele polder ergens
achter Kamperland als decor... Hoe meer
ik ervan meemaak, hoe sterker ik ga hech
ten aan locatietheater. Omdat zomaar een
plaats waar eens een stuk toneel buiten de
muren van de schouwburg is getreden, daar
na nooit meer zomaar een plaats zal zijn.
Dit jaar - een beetje laat misschien - is de
zee aan de beurt. Nooit meer zal ik tussen
Domburg en Westkapelle over het strand
kunnen lopen zonder te denken: „Hier was
het." En wat 'het' dan was, is niet eens een
duidelijk verhaal. 'Sweetheart Come' is wel
iswaar gebaseerd op het relaas van 'The An
cient Mariner', dus ergens zal er een dwaze
kapitein in voorkomen, die een albatros
neerschiet. Met rampzalige gevolgen, want
de albatros is de beschermer van zeelui, een
heilig dier dus. Een grens wordt overschre
den,..
Een man (of een vrouw, waarom niet) die
om wat voor duistere reden dan ook zélf
probeert in te grijpen in eigen lot... en die
dat lot er niet mooier op maakt, integendee-
1... en die dan hardnekkig koppig tot op de
bodem van de bittere beker gaat... dat is
van alle tijden, dus van toen (Coleridge,
1798) en ook van nu. Dat kan heel boeiend
zijn, maar hoewel ik dat verhaal in
'Sweetheart Come' herken, beleef ik er niet
veel aan. Er is geen spanningsboog die de
adem beneemt, er is geen tragiek die naar
het hart grijpt. Is dat de schuld van toen, de
schuld van nu?
Schip
Anderzijds... zo'n verhaal uit de tijd van de
Romantiek draait toch eerder om emotie
dan om inhoud. En om emotie over te bren
gen, kan je op nog zoveel andere middelen
terugvallen. Om te beginnen is er de locatie.
Schitterend om uit te kijken over de zee, om
je door de vorm en opbouw van het podium
vanaf de eerste seconde op een schip te wa
nen. Dan de donkerende avond, waarin de
belichting (zo anders dan je van het licht op
deze plek gewend bent) het toneelbeeld be
gint te 'schilderen', alles steeds duidelijker
gaat inkleuren.
Allerbelangrijkste in deze voorstelling is
echter de muziek, drager bij uitstek van
emotie. 'Sweetheart Come' is namelijk een
opera, 'een geheel gezongen dramatische
handeling met begeleiding van een instru
mentaal ensemble'. Er is dramatische hande
ling in 'Sweetheart Come' - niet zo'n bijzon
dere dus, niet meer dan een kapstok -, er
wórdt gezongen - zelden aangrijpend of ont
roerend, geen hogeschool-zang, zelfs niet al
tijd verstaanbaar -, maar de muziek, die is
van begin tot eind werkelijk fascinerend.
Ik kan daar alleen maar over spreken met le-
kenverstand. Wat ik hoor in de muziek, is
louter emotie. Gespannenheid, nervositeit,
dreiging, angst, woede, gemis - het zijn geen
'mooie' emoties die componiste Mariecke
van der Linden heeft willen verklanken. Zel
den is haar muziek dus mooi of gemakkelijk
in de klassieke zin (maar soms ook weer
wel). Ik hoor veel onrust en spanning in ak
koorden, flarden, snippers, flitsen. En dan
weer een mooie ronde boog, een vogel
vlucht. In het slagwerk ratelende dynamiek,
maar ook de dreun van een voldongen feit.
Het ensemble bestaat uit zes, waarvan vier
(koperblazers, een slagwerker en een bas.
Die laatste geeft met een prachtige heldere
baslijn vaak een heerlijk houvast in de volle
hectiek van koperklanken.
Nee, die muziek is niet te beschrijven. Op
sommige momenten is hij misschien zelfs
niet altijd meteen toegankelijk. Maar zeker
is het wel het meest boeiende van de voor
stelling, dat wat geen moment verveelt en
wat je zelfs al gauw doet vergeten hoe jam
merlijk de finale van de premièrevoorstel
ling door een felle regenbui van de planken
wordt gespoeld.
'Sweetheart Come' is nog te zien op 1, 3 en 4, 7
en 8, 10 en 11 september aan de Weslkappelse
Zeedijk tussen Domburg en Westkapelle
Gids door de tijd van de Roman
tiek is oud-leraar Duits Hans Er-
brink. Hij stelde het literaire ge
deelte van de avond samen. Ri-
nus Verhage bespeelt het orgel
en Jeroen van der Laan en Joran
Looij verzorgen samen een pre
sentatie waarbij onder meer wer
ken van de Duitse schilder
Caspar David Friedrich worden
geprojecteerd. De werken pas
sen bij de liederen die worden
gezongen en gedichten die wor
den gedeclameerd.
Het programma is opgezet aan
de hand van kenmerkende the
ma's uit de Romantiek. Het
voert via de beginnende Roman
tiek en de Hoog- tot de Laatro
mantiek.
Van der Veer onderbreekt het
verhaal van Erbrink drie keer
om een beeld te geven van ach
tereenvolgens het leven van
Schuman, Schubert en Mendels
sohn.
Organist Rinus Verhage speelt
als uitsmijter het Preludium en
Fuga van Franz Liszt over de
naam B-A-C-H.
Tijdens de uitvoering van dit
werk worden op een groot
scherm beelden vertoond van
het binnenwerk van het orgel.
De Nacht van de Romantiek be
gint om 22.00 uur.
GOES - De Oosterlandse fanfa
re trapt zondag 5 september het
nieuwe seizoen van de Manhuis-
tuinconcerten in Goes af. Van
12.30 tot 13.30 uur speelt de fan
fare muziek van onder anderen
Phil Collins. Bij slecht weer
wijkt het concert uit naar de
Rooms-Katholieke kerk in
Goes.
(Advertentie)
WWW.
5o aug t/m 12 aept 2004
bel 0900 33 000 33
festivalhart Abdij Middelburg
HANDWERK
poppentheater voor
kinderen vanaf 6 jr
wo 1 sept 14u00 en lóuOO
kloostergangen
€5.=
