Omafiets: hip voor jong en oud
Omafiets weetjes
Waar de lekkerste Westerscheldepaling sissend in de boter bruint
Sedactie bijlagen: 0113-315680
(WW.pzc.nl
:.mail:redactie@ pzc.nl
jostbus 314460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Koord-en Midden-Zeeland: 0113-315520;
jeeuws-Vlaanderen: 0114-372770;
Kationaal: 020-4562500.
aterdag 28 augustus 2004
OMAFIETS
De bekendste: die van kapelaan Odekerke in de tv-se-
rie Dagboek van een Herdershond
De oudste: de Presto van Gaastra, 1905
De nieuwste: Batavus Old Dutch Limited Edition (zie
foto Batavus)
De duurste: Gazelle Tour Populair, 699 euro (zie foto
Gazelle)
De foutste: Sparta Granny
De beste (voor echte oma's): Sparta Entree
holpen: de Batavus Old Dutch
verscheen behalve in ouder
wets zwart ook in kleuren als
legergroen, limegeel en tur
quoise. Momenteel zijn he
melsblauw en donkerrood
'hot' bij de afnemers. Zelfs in
Duitsland is een interessante
markt voor wat daar 'das Hol
land-Rad' heet. Batavus komt
in september met een limited
edition vanwege het honderd
jarig bestaan. Deze zwarte we
duwe is op en top een klassie
ker naar voorbeeld van de oer-
omafiets, de Presto uit 1904.
Bij concurrent Gazelle doet de
degelijke, ravenzwarte Tour
Populair het uitstekend. Ook
Gazelle-directeur A. van Dier-
men beseft dat je zo'n oermo
del nooit moet veranderen.
„We hebben alleen wat klei
ne, technische aanpassingen
gedaan aan de lagers en het
productieproces. Het achter
lichtje heeft voortaan ledjes
in plaats van een ouderwets
pitje. Maar meer verandert er
echt niet."
Van Diermen erkent dat zijn
fabriek ergonomisch gespro
Hij is zo oud als Methusalem, maar even hip als M-I<ids en Usher. Met
de grootste hit van het schoolplein kun je niet eens beltonen
downloaden, maar je bent wel onwijs cool als je velgen gelakt zijn en
je frame Hollands gebogen. De omafiets. „Je kunt nu eenmaal geen
betere fiets voor ze kopen dan de fiets die ze willen."
Kapelaan Odekerke uit de tv-serie Dagboek van een Herdershond
met zijn omafiets.
Door JOOP VAN DER POL
Straks na de vakantie zie je er
te kleine brugpiepers weer in
roedels op naar school zwab
beren. Met te korte spillebeen
tjes aan de pedalen en te zwa
re tassen op hun rug sturen ze
er de grotemensenwereld mee
in. Apetrots op hun pas ver
worven omafiets. Zonder zo'n
eigengereid rijwiel met een
framebuis als een roetsjbaan,
een linnen kettingkast, zwar
te jasbeschermers en opklap-
standaard hoor je er niet bij in
puberland.
Dat is nu eenmaal zo, en dat is
nu eenmaal al jaren zo. Waar
om? Tja, goeie vraag. Waarom
wilt u ineens die Peugeot in
plaats van een Opel? Of Pu-
ma's in plaats van Adidassen?
Nou dan.
Tweedehands is er moeilijk
aan te komen. „Zeg me waar
d'r tien staan en ik koop ze al
lemaal van je. Ongezien",
Graphic Chantal van Wessel
Binnenkort gaan weer veel jongeren op hun omafiets naar school.
Toch is de populariteit van
het karakteristieke voertuig
niet overal zo'n hit als in Bra
bant en Utrecht. Niets zo gril
lig als mode. „In het Westland
leeft het helemaal niet. En in
Friesland en Groningen heb
ben ze liever versnellingen,
want daar zijn de fietsafstan-
den groter. De enige die in elk
geval niet meer op de oma-
fiets te krijgen is, is oma zelf.
Die rijdt al lang comfortabel
op haar moderne Sparta En
tree, een aluminium fiets met
kleine wielen, versnellingen
en een extra lage instap. Maar
misschien rijdt oma nu wel op
de middelbare-schoolhit van
het jaar 2035...
De omafiets, ook wel
opoefiets, pastoors-
fiets of weduwefiets
genoemd, is razend
populair onder
jongeren.
Hoe ziet de
echte oma-
fiets eruit?
bromt een handelaar in ge
bruikte rijwielen als je erover
begint. Nieuw wel. Nieuw is
de omafiets te koop in allerlei
prijsklassen, kleuren en uit
voeringen, want de fietsenbou-
wers van Nederland weten
wat de jeugd wil.
Wee degene die de wetmatig
heden van het fenomeen aan
zijn laars lapt. Neem Sparta,
toch geen kinderachtig merk.
Het bedacht in een vlaag van
vernieuwingsdrift de Sparta
Granny. De fiets heeft wel
zo'n typisch gebogen frame,
maar helaas gesmeed van ern
stig modieus oversized alumi
nium. Het is vloeken in de
kerk! Voor deze stiefomafiets
is slechts een stoffig bestaan
weggelegd als winkeldochter.
Kom dus niet aan het driehoe
kige, Hollands gebogen 57 cm
frame. Sleutel niet aan de
'luie' 65-graden-geometrie, die
maakt dat de voorvork iets ver
der van je af staat en daarmee
de enige echte garantie voor
die ongeëvenaarde, comforta
bele zit.
Klassieke, roestvrijstalen rem-
stangen en drie naafversnellin
gen, dat kan nog net, maar
verder: blijf met je tengels af
van 'the real thing'. Misschien is
er daarom geen andere fiets
die al zo lang zo veel populari
teit geniet als de authentieke
oer-omafiets. Of opoefiets. Of
weduwefiets, of pastoorsfiets,
zoals hij ook wel wordt ge
noemd. Je herkent hem im
mers met je ogen dicht.
rond 1920 op de markt spe
ciaal voor de geestelijkheid.
Omdat de fiets geen stang had
kreeg de priester- en nonnen
kleding de ruimte bij het op
en afstappen. Het model werd
een klassieker en ook bij vrou
wen geliefd."
„In de jaren vijftig en zestig
groeide het aantal studenten.
Omdat zij een goedkoop ver
voermiddel zochten voor in
de stad, trokken zij bij voor
keur zulke oude fietsen van
hun ouders of grootouders uit
het schuurtje. Vooral onder
vrouwelijke studenten nam
dat verschijnsel een grote
vlucht. Onder invloed van stro
mingen als provo, flower po
wer en hippie kregen de stu-
dentenfietsen een steeds
kleurrijker uiterlijk. Met de
verfpot werden ze voorzien
van een rebels geel of roze, of
anders wel van een fleurig
bloemmotief."
Het verschijnsel liep wat te
rug, maar stak vijf jaar gele
den weer ferm de kop op toen
een verse retro-wind door de
mode trok. Fietsenfabrikanten
speelden deze keer in op de
vraag met nieuwe fietsen, vol
ledig naar oud model. Ook Ba
tavus bracht de aloude oma-
fiets weer op de markt.
Deze keer werden de creatie-
velingen zelfs een handje ge
ken wel betere fietsen in de
collectie heeft voor onvolgroei
de brugklasscholieren. „Maar
het Hollands gebogen frame is
wel stabiel, stevig en goed be
stand tegen de zware boeken-
last. En verder, tja: je kunt nu
eenmaal geen betere fiets
voor ze kopen dan de fiets die
ze graag willen", filosofeert
hij.
Om dat maatprobleem te
tackelen, en bovendien omdat
kinderen nu eenmaal altijd
naar hun oudere broer of zus
je kijken, heeft Batavus twee
jaar geleden kinder-omafiets-
jes op de markt gebracht. But
terfly heet de lijn.
Directeur R. Beset van de Bata-
vus-fabriek weet dat de oma-
fiets rond de vijf procent van
de totale fietsenverkoop in Ne
derland beslaat. Dat zijn toch
zo'n vijftig-, zestigduizend
exemplaren per jaar. Binnen
de Batavus-collectie zijn de
Old Dutch-exemplaren goed
voor ongeveer de helft van de
verkopen van alle topmodel
len samen.
Beset lijkt wel een studie te
hebben gemaakt van het ver
schijnsel, want hij lepelt ach
teloos de hele voorgeschiede
nis op. „Aanvankelijk is het
model helemaal niet voor da
mes ontwikkeld. Het kwam
In de eerste aflevering van de
ze rubriek, nu negen jaar ge
leden, trachtte ik de virtuoze
kookkunst van cuisinier Ru
dy de Block in Koewacht te
beschrijven. Helaas heeft Ru
dy om gezondheidsredenen
de deuren van Restaurant 't
Vlasbloemeken moeten slui
ten. Rudy is zo'n kookfanaat
die dag en nacht, met zijn vak
bezig is en ook nu nog raakt
hij er niet over uitgepraat, 't
Vlasbloemeken was wijd en
zijd bekend om z'n delicate
Koningskrab uit de koude
Noorse wateren, maar met
evenveel enthousiasme ver
telt Rudy over één van zijn
lievelingsgerechten, stamp
pot-lamsoren en hij geeft me
een waardevolle tip: „Wan
neer je van paling houdt,
moet je die eens gaan eten
bij Den Burtman in Kruispol
derhaven".
Die raad volg ik onmiddellijk
op, de dag na ons gesprek
rijd ik naar Kruispolderha
ven, een gehucht aan de lin
keroever van de Westerschel-
de, luttele kilometers ten oos
ten van Walsoorden. Een
bord langs de weg onderaan
de zeedijk is de enige aanwij
zing dat zich hier een maal-
tijdverschaffende horecagele
genheid bevindt. Café Petit
Restaurant Den Burtman ver
schuilt zich namelijk voor
een niet onbelangrijk deel
achter de oude havenkade. In
de bakstenen muur zie je nog
de sleuven voor de vloedplan
ken.
Uitbater Karl Kop erkent dat
sloop van de muur het terras
beter zichtbaar en meer uit
nodigend zou maken, maar
daarmee zou ook het intieme
karakter worden aangetast.
Om nostalgische redenen
blijft de kademuur overeind.
De haven die vóór de Delta
dijkverhoging een functie
vervulde als landbouwhaven,
is gedempt en de nieuwe dijk
beneemt ieder uitzicht op de
Westerschelde. Het oude café
Scheldezicht veranderde van
naam. Den Burtman herin
nert aan het laatste schip dat
voor de afsluiting de haven
verliet, het was het vaartuig
van de beurtschipper die hier
zijn thuishaven had.
Binnen in het café is zo te
zien niets veranderd. Aan het
rustieke toogje van baksteen
in een raamwerk van massief
eiken drinken bewoners van
de streek hun biertje, zij aan
zij met bezoekers die naar de
tongval te oordelen woonach
tig zijn in Antwerpen en naas
te omgeving.
Een Vlaams echtpaar heeft
de fietsen gestald tegen de ka
demuur en bestelt een wit-
biertje. De man vertelt hoe
zij hun frakken (jassen) heb
ben opengespreid en voor de
wind met een vaartje van
veertig kilometer per uur
naar Den Burtman zijn ge
zeild.
De sfeer is ontspannen, Karl
voorziet de gasten op het ter
ras van een natje en een
droogje, praat met de men
sen aan de toog en antwoordt
bevestigend op mijn vraag of
ik wat kan eten en of er pa
ling in huis is. „Een portie ge
bakken paling dan maar?",
vraagt hij zonder dat de kaart
er aan te pas is gekomen en
even later hoor ik de boter in
de pan sissen.
Het gaat er rustig en gemoe
delijk aan toe in Den Burt
man en om het zo te houden
kunnen per tafel maximaal
vier verschillende gerechten
worden besteld. De vleeslief
hebbers hebben keus uit
lamskoteletten 17), var
kenshaas met champig
non-roomsaus 18,20) en
biefstuk van de haas a 200
gram in vier verschijningsvor
men: natuur (€18,20), met pe
persaus (€19,35), met gebak
ken champignons (€19,35) en
met champignon-roomsaus
20,45).
Wie vis prefereert kan kiezen
uit gebakken tong 18,20),
tong 'Burtman' (€19,50), ge
bakken paling (19,35), paling
in 't groen (€19,50), mosselen
18), scampi's met pernod
(€19,35),scampi's met romige
looksaus (€19,35) en gegrilde
gamba's (20,50).
Toen Karl vijftien jaar gele
den in Den Burtman beland
de probeerde hij paling van
verscheidene leveranciers,
hij was echter pas tevreden
toen hij de vangst van een lo
kale visser proefde. Sinds
dien komt er alleen Wester
scheldepaling op tafel, uit de
fuiken achter de zeedijk.
Het eerste wat mij opvalt
wanneer Karl de paling ser
veert met een garnituur van
rauwkost en een bakje kro
kante frieten met mayonaise,
is de kleine maat van de
mootjes. Hij legt uit de moot
jes opzettelijk klein te hou
den omdat dan het vet van
de vis gemakkelijk vrij komt.
Op die manier krijg je een
licht gerecht.
Inderdaad is het gerecht niet
zwaar en ik stel vast dat ik
nog nooit zulke lekkere pa
ling heb gegeten. Ik ben Ru
dy dankbaar voor de tip.
Het voorgerecht is er bij inge
schoten, al is er een keus uit
aantrekkelijke voorafjes als:
soep (€2,70), vissoep (€5,70),
garnalencocktail (€10), salade
gebakken scampi's 10,25),
scampi's in kruidenboter
10,25), 6 oesters (€7,50), 6 ge
grilde oesters (€8,50), gerook
te zalm en toast 10) en ge
rookte paling en toast
10,50).
Café Petit Restaurant Den Burt
man
Kruispolderhaven
Tel. 0114-635797
Gesloten op maandag en dinsdag
Keuken open van 12.00 tot 15.00
uur en van 17.00 tot 21.00 uur
Geen creditcards
Rolstoel: ja, met wat tilhulp
Kinderen: aangepaste porties
Vegetarisch: in overleg
Roken: niet gescheiden
