Natte voeten in Hollandse polder Nederland leidt crisisleger van Navo Over papen en geuzen PZC PZC Noorse overvallers steeds brutaler Water kan niet weg in door bebouwing te hard geworden grond 28 augustus 1954 zaterdag 28 augustus 2004 De regen valt met bakken uit de hemelmaar het kan geen kant op. Huizen, kassen en asfalt heb ben de grond op veel plaatsen zo ondoordringbaar gemaakt, dat het water zich ophoopt. Weilan den zijn hard nodig voor de af voer. „De keuze voor de toe komst is: landbouw of verzui pen door Dick Hofland Auto's lijken boten, zo mas saal spuit het water op van het wegdek. Chaos op kruispun ten, waar menige burgermans bolide niet meer vooruit wil, om dat het vele water de elektroni ca onklaar heeft gemaakt. In nieuwbouwwijken staan kel ders onder water. Overal in het land komen putdeksels omhoog en staan straten blank. In tien tallen steden en dorpen maakt de brandweer overuren om het water weg te pompen en een plaats als Maasdijk blijft zelfs lange tijd helemaal afgesloten voor verkeer. Het regent in Nederland. Dagen- lang, en niet zo zuinig ook. Au gustus wordt waarschijnlijk de natste maand in de geschiede nis. Weinig aan de hand, zegt Nic van de Giesen, hoogleraar waterbeheer aan de Techische Universiteit Delft. „Het is geen watersnoodramp en het is hier ook geen Bangladesh. Ik wil het niet bagatelliseren, maar het zijn tijdelijke problemen. Laten we eens van het ergste uitgaan; in één dag valt er tien centime ter regen. Dat is echt heel veel. Als dat niet snel kan worden af gevoerd, ligt er in bijvoorbeeld Almere enige tijd een laagje wa ter van tien centimeter. Dat is lastig en vervelend, want kel ders staan onder water en het behang gaat schimmelen, maar meer ook niet." Sinds de enorme buien in 1998 is regenwater een erkend pro bleem Daarvoor deed bijna nie mand moeilijk, stelt Van de Gie sen. „In het verleden stond er een laagje water op de weilan den, hadden een paar koeien natte hoeven. 'Who cares'? Nu In het Westland wordt het overtollige regenwater in de sloten gepompt. De laatste weken heeft het zoveel geregend dat de brandweer regel matig moet uitrukken om kelders leeg te pompen. foto Roland de Bruïn/GPD staan er huizen en kassen en is het 'dure' grond geworden. Dan maken mensen zich wel druk. Dat begrijp ik best, want het is niet leuk als de riolering in je toilet omhoog komt of als je tuinder bent en je broodwin ning in gevaar komt. Dan wil je weten hoe dat kan." Kunstgrepen Het komt doordat door bebou wing de grond harder is gewor den. ondoordringbaarder. Ver gelijk het met een kuil op het strand, waar je een emmer wa ter in gooit. Binnen de kortste keren is dat water verdwenen. Maar leg je een stuk plastic in die kuil, dan kan het water niet meer zo snel weg en moet je kunstgrepen toepassen. Zo is het met bebouwde en geasfal teerde grond. Water kan niet snel weg, het hoopt zich op en moet met behulp van pompen naar sloten of weilanden wor den getransporteerd. Van de Giesen: „We hebben de voorbije tien, vijftien jaar veel gebouwd en moeten nu echt gaan uitkijken, echt zorgvuldig omgaan met de gevolgen voor het water. Vijf centimeter water op een weiland is geen pro bleem, maar vijf centimeter op de weg kan niet, want dan staat het verkeer stil. We moeten het nu dus sneller afvoeren." De vraag is: hoe en waar naar toe? De Commissie Waterbeheer 21e eeuw concludeerde vier jaar ge leden dat technologische oplos singen zoals pompen niet langer zaligmakend zijn. Beter is het water vast te houden, op ge schikte plaatsen op te bergen en daarna af te voeren. Ziek Weilanden zijn bij uitstek ge schikt voor het 'parkeren' van water. Daar zitten de boeren niet op te wachten, want ook al gebeurt het misschien eens in de tien jaar, dat water is veelal regenwater vermengd met riool water. Dat tast de grond aan, maar kan ook dieren ziek ma ken die ervan drinken. Dat pro bleem doet zich vooral voor in gebieden waar de bebouwing ouder is dan zo'n tien jaar. In jongere gebieden komt het re genwater, als het goed is, niet meer in de riolering, omdat het gescheiden systemen zijn. Omdat er nog altijd veel wordt gebouwd, zal er nog meer land bouwgrond moeten verdwijnen. Andere plekken waar je het wa ter kwijt kunt, zijn er niet. In Oost-Groningen, ondanks de relatief grote ruimte toch een probleemgebied, denkt het Wa terschap Hunze en Aa's aan de aanleg van zogeheten natte na tuurgebieden waarin het over tollige water kan worden opge slagen. Daar kunnen dan bij voorbeeld vennen ontstaan. Het waterschap vindt dat een betere oplossing dan nog meer landbouwgebied te belasten. In dichtbevolkte gebieden, vooral in de Randstad, hebben diverse waterschappen en hoogheem raadschappen al vergevorderde plannen om grote stukken (pol derland te gaan gebruiken als waterberging. Bewoners en ge meenten hebben daar vaak gro te moeite mee. Verzuipen Gerard de Nooy van het Water schap Groot-Haarlemmermeer stelt het daarom scherp. „Grof- gezegd is de keus waar Neder land voor komt te staan: land bouw of verzuipen?" Hij ziet dat de wereld natter wordt, door welke oorzaak dan ook. Aangezien water altijd naar het laagste punt loopt, krijgt een laag gelegen land als Nederland daar veel last van. De Nooy: „Dan is er goedbe schouwd maar één probleem: Waar nog ruimte voor het water is, heb je het over landbouw. Dus die zal op den duur voor het grootste deel verdwijnen ten gunste van het water." We zullen moeten leren met het water te leven. Zo moeilijk is dat niet, stelt De Nooy. „We zijn tegenwoordig erg kritisch, willen alles geregeld hebben. In individuele gevallen is watero verlast heel vervelend, maar in het grote geheel moeten we niet altijd zo moeilijk doen. In de vijftiende eeuw hadden mensen ook wel eens natte voeten." Zomer De hevigste regenval in korte tijd valt meestal in de zomer en vooral de laatste jaren vallen er in de warmste maanden hevige buien. De zomers van 2001 en 2002 tel den een recordaantal van twaalf dagen met lokaal 50 mm of meer neerslag in één etmaal. Soms viel er meer dan 50 mm binnen een uur. GPD De overval op het Munchmu- seum in Oslo deze week, is niet de eerste die Noonvegen doet opschrikken. Het lijkt er op dat gewapende overvallen dé nieuwe bezigheid zijn van Noorse 'criminelen. door Windy Kester De deuren van het Munchmuseum waren net geopend, toen twee gewa pende mannen binnendron gen, een suppoost bedreigden en 'de Schreeuw' en 'de Ma donna' van de muur rukten. De kunstrovers kregen het op een slaperige zondagochtend binnen enkele minuten voor elkaar de wereld te verbijste ren. Zo'n overval vroeg in de mor gen lijkt volgens de Noorse centrale recherche een nieu we trend. „Politiepatrouilles zijn dan vaak bezig met ande re dingen, er zijn weinig ge tuigen en het kan makkelij ker zijn om weg te komen", aldus een politiewoordvoer der. Onderzoek van de Politieho- geschool in Oslo laat zien dat de aanwezigheid van weinig klanten en werknemers nog een ander voordeel heeft. De overvaller heeft minder kans dat hij voor onverwachte si tuaties komt te staan. „Het gaat om de buit. Een overval ler wil eigenlijk niet schie ten", stelt het onderzoeksrap port. Eerder dit jaar bleek in Sta- vanger bij een bankoverval dat dit niet altijd opgaat. Ze ker acht met machinegewe ren bewapende mannen be stormden in april om acht uur 's ochtends een filiaal van de Noorse bank. Bij de schietpartij die op straat volg de, schoot een vluchtende overvaller een politieman dood. De buit bedroeg onge veer 7,5 miljoen euro. Het rustige, door slechts 4,5 miljoen inwoners bevolkte, Noorwegen blijkt dus hele maal niet zo braaf. Vergele ken met de eerste helft van vorig jaar. zijn er in de eerste 6 maanden van 2004 zestig overvallen meer gepleegd. Volgens de politie gaat het hier echter niet allemaal o... schokkende gevallen als 1 'Munch' en 'Stavanger'. Het aantal grove overvallen is na genoeg gelijk gebleven. Maar de ernstige gevallen la ten wel steeds brutalere cn- minelen zien. De overvallers schamen zich er niet voor ec.. AK-47 tevoorschijn te halen en hun acties met militaire precisie te plannen. Hierdoor is een debat ontstaan over de bewapening van de Noorse politie. Agenten lopen onge wapend rond en mogen al leen na verkregen toestem ming een pistool uit de poli tiewagen halen. Critici sne ren dat het dan vaak al te laat is. Tegelijkertijd waarschuwt de politie voor overdrijving van het 'overval-probleem'. „Door een paar ernstige z; ken zoals Stavanger en Munch en door extreme aan dacht van de media ontstaat het beeld van Noorwegen als overval-land. De harde statis tieken laten echter geen extre me stijging zien", zegt de poli tiewoordvoerder. De kranten staan inderdaad vol met wild-west verhalen Een op de vijf 24-uurs kios ken in Oslo is wel eens slacht offer geweest van een gewa pende overval. Onhandigheid Noorse overvallers worden overigens niet alleen bruta ler, ook hun onhandigheid be gint op een trend te lijken. De man die de politie rekent als het brein achter de banko verval in Stavanger, liet zijn rijbewijs liggen in een van de vluchtauto's. De overvallers van het Munchmuseum ge droegen zich onhandig tij dens de kunstroof en lieten ook een aantal sporen na. Niettemin zijn zowel de 7,5 miljoen euro als de schilde rijen nog spoorloos. GPD door Jaco van Lambalgen Waar ter wereld ook, als er iets aan de hand is moeten militairen van de Navo binnen vijf dagen ter plaatse kunnen zijn. Dat is de opdracht van de nieuwe snelle Navo-reactie- macht die vanaf 2005 paraat moet staan: de NRF. Het eerste halfjaar levert Nederland het leeuwendeel van de troepen. Dat houdt in dat een aantal mili tairen met de plunjezak naast het bed zal moeten slapen, om dat ze ieder moment kunnen vertrekken, zegt generaal Ton van Loon (47). „We zijn de reserve van de Na vo. We moeten onmiddellijk in actie komen als de lidstaten be slissen dat er ergens ingegrepen moet worden", zegt hij niet zon der trots. De generaal is com mandant van de 43ste gemecha niseerde brigade, die gelegerd is in Havelte. Maar vanaf januari staat hij ook aan het hoofd van de kemtroepen van de snelle reactiemacht van de Navo. Dat zal niet ongemerkt gaan. Begin september houdt die Na- to Reponse Force (NRF) een gro te oefening in Duitsland. Dan trainen 4000 militairen een le vensechte vredesmissie. „Ik laat de Noorse eenheden gewoon lan den in Eemshaven, de le gertrucks gaan dwars door Duitsland. Die kunnen in de file terechtkomen, of verkeerd rijden, net als bij een gewone operatie. Het gaat erom dat de mannen zelf oplossingen vin den. Net als wanneer er in het echt iets misgaat", zegt Van Loon. De generaal is de commandant van het landmachtdeel in de NRF. „Ook de luchtmacht en marine van de Navo-landen le veren troepen. Maar de brigade van de landstrijdkrachten is de kern van de gevechtskracht. Ik ben de baas van 4.000 man. Daar zit 600 man van mijn ei gen gemechaniseerd bataljon bij, maar ook Deense verken ners, een goed getraind Noors bataljon en Duitse parachutis ten." Nederland zou ook Apa che-gevechtshelikopters leve ren, maar dat gaat niet door. De fensieminister Kamp heeft ze nodig in Irak en Afghanis tan. „Dat we geen Apaches heb ben, is lastig", geeft Van Loon toe. „Je hebt minder mogelijkhe den vanuit de lucht. Maar dat is een politieke keuze. De NRF is nu nog in opbouw, maar ik vind wel: als die volledig inzetbaar is, kan dat niet. Als je ze toe zegt, moet je zorgen dat ze er staan." De Navo richtte de NRF eind 2002 op om snel in te kunnen grijpen bij internationale cri ses. De bedoeling is dat de lan den bij toerbeurt eenheden leve ren, zodat er vanaf 2006 steeds een leger van rond de 20.000 man is dat in dertig dagen uitge zonden kan worden. De afgelo pen twee jaar zijn er nog geen NRF-eenheden ingezet, maar vanaf volgend jaar is de troepen macht zover dat het ervan kan komen. „Wij kunnen een vuist maken," aldus Van Loon. „We kunnen in actie komen bij vre desoperaties, ter ondersteuning van humanitaire acties, of om met machtsvertoon te dreigen. We zouden bijvoorbeeld naar Afghanistan kunnen als het daar rond de verkiezingen uit de hand loopt. Uiteindelijk moet de reactiemacht alle opera ties aankunnen, tot aan een oor log toe." De militairen die van af januari paraat moeten zijn, zijn zich al maanden aan het voorbereiden.Maar wat als er niets gebeurt? „Ik ken die rede nering; dat er niets frustreren- ders zou zijn dan niet in actie komen. Dat vind ik vreemd. In zet is toch geen doel op zich? Je gaat toch niet voor de lol jezelf in gevaar brengen?" GPD Generaal Ton van Loon van de 43e gemechaniseerde brigade. foto Marcel Jurian de Jong/GPD Sinds Populorium Progressio - maar dat ging over de Derde Wereld - zijn er vanuit het Vaticaan geen voor uitstrevende geluiden meer vernomen. En toen het er om spande zo rondom de zestiger jaren van de vorige eeuw, werd de aggiornamento (vernieuwing, red.) na een veelbelovend begin in de knop gebroken. Dat is zeker in Nederland, voorheen nog paapser dan de paus, de gangbare opinie geworden. Wie herin nert zich niet die bijna totale omme keer van het Nederlandse katholicisme, destijds voorzichtig in gang gezet door Kardinaal Alfrink. later door pauselijk ingrijpen weer ongedaan gemaakt on der de nog steeds dienende voorzitter van de Nederlandse Bisschoppenconfe- rentie? Aan de top van de hiërarchie was het gezag hersteld, maar aan de basis is het nooit meer goed gekomen. En in wat nu een geuzenwijk van die Ene Apostoli sche Kerk is geworden, stuiten pauselij ke boodschappen op onverschilligheid, argwaan of hoon. Dat is nu weer het ge val met het onlangs verschenen rapport over samenwerking tussen mannen en vrouwen in de kerk en in de wereld, ge tekend Kardinaal Ratzinger. Alleen al die naam - verguisd als de Raspoetin van de Heilige Stoel - kan in progres sief Nederland en daarbuiten geen goed doen en zeker niet, nu het over vrouwen gaat, in feministische krin gen. Want Ratzinger is geen vrouw en heeft geen vrouw. Hij kan er dus niet over oordelen. Een argument dat je vroeger vaak over Zuid-Afrika hoorde: je moest er geweest zijn om er over te kunnen oordelen. Nu kan niet worden ontkend dat het stuk zich hier en daar als een wat ouderwetse cathechismus laat lezen, bijvoorbeeld in de verwijzing naar Ge nesis 2: 4-25: 'Adam, gevormd door God en gezet in de tuin die hij zou moe ten cultiveren... ervoer een eenzaam heid die de aanwezigheid van dieren niet kon overkomen. Hij had een levens gezel nodig die zijn partner zou zijn'. Met zo'n bijbelse allegorie kun je mo derne mannen en vrouwen - rivalise rend op de arbeidsmarkt, in de sport, cultuur, politiek en waar al niet- er nauwelijks van overtuigen dat zij ge acht worden elkaar aan te vullen. 'Pola riteit, assymetrisch maar complemen tair', zo probeerde kardinaal Simonis dat in een tv-interview nogal ongeluk kig te verduidelijken. Zeg dan gewoon: man en vrouw horen bij elkaar. Ook gaat het wat erg ver om de onder mijning van het traditionele gezin in de schoenen te schuiven van het feminis me dat daarvan slechts één oorzaak is. Ratzinger heeft gelijk als hij een nei ging bespeurt om de verschillen tussen man en vrouw tot historische en cultu rele factoren te reduceren. Maar dat zulks ten detrimente zou gaan van het biologische, klopt gewoon niet. Nog nooit heeft dat biologische verschil de zinnen zozeer geprikkeld als in de sek suele moraal en de praktijk van van daag de dag. Dat is althans wat ik - met een seksboetiek vlak naast de deur - om me heen zie. Het is waar dat je te genwoordig als man met een man en als vrouw met een vrouw kunt verke ren, maar iets van dien aard bestond heel vroeger ook al. En om ook dat weer op het feminisme te verhalen? Ik moet trouwens nog zien hoe lang dat homohuwelijk het in onze eeuw zal uit houden. Toch heeft Ratzinger op andere punten niet helemaal ongelijk. Feit is dat de emancipatie van de vrouw de traditio nele rolverdeling in en buiten het gezin onder druk heeft gezet. Vanwaar an ders al die ruzies over huishouden en kinderzorg, al die therapeutische capriolen, discussieclubs en opvangcen tra? Je weet toch gewoon niet meer of je een vrouw met haar verschijning mag complimenteren, bij de deur mag laten voorgaan of bij zwaar werk mag ontzien? Dat kan je op een bitse repri mande komen te staan. Zeker is het ook zo dat de emancipatie haar niet altijd een grotere vrijheid geeft. Er is ontegenzeggelijk een socia le druk ontstaan om naast de zorg voor het gezin ook nog een betaalde baan te hebben. Dat kan behalve een materiële ook een psychologische last worden, vooral als vrouwen die zich liever aan gezin en huishouden wijden als ouder wets worden gestigmatiseerd. Ik spreek nu uit eigen ervaring, want toevallig heb ik zo'n vrouw. En dan spreek ik nog niet over de financiële sancties, want deze maatschappij die zich zo graag modern noemt, kent geen voorzie ning, noch voor het één - de huisvrouw blijft onbetaald - noch voor het ander - de werkende vrouw die vroeger 'bhbh' heette (bezigheden buitenshuis heb- GRONDKOSTEN - De minis ter van wederopbouw en volks huisvesting heeft een regeling getroffen voor huiseigenaren in de rampgebieden. Een aan tal gedupeerden is verplicht el ders in de gemeente te herbou wen, maar de uitgifteprijs voor de nieuwe grond is aan zienlijk hoger dan de waarde van de oude - nu agrarische - grond. De uitgifteprijs is nu voor alle getroffenen bepaald op 1200 gulden voor kavels tot 300 vierkante meter of bij over name van woningwetwonin gen. LEKKE GOTEN - De kunstste nen goten aan het Middelburg se stadhuis blijken te 1> De lage vleugel van het stad huis vertoont vochtplekkei Het college vraagt de raa 15.000 gulden uit te trekke voor het met lood bekled«| van de goten. VASTGEPLAKT - Een vrouv uit het Drentse Zweelo is vas komen te zitten in een pasgeas falteerde weg. De vrouw wa uitgegleden en voorover geval len. Haar handen en haar juii zaten zo vast dat het de v; niet lukte om zelf overeind U komen. Arbeiders hebben haai bevrijd. bend) -, en moet blijven improviseren. Het siert de paus dat hij deze tekortko ming aan de kaak stelt. En daar houdt zijn oproep aan de wereldleiders niet op. Een citaat: 'Het vermogen van de vrouw om leven te schenken, stelt haar in staat snel volwassen te worden, de ernst van het leven en haar verantwoor delijkheden daarin te beseffen. Alhoe wel het moederschap een belangrijk ele ment is van haar identiteit moet zij niet alleen gezien worden in het licht van de voortplanting. Vanwege haar unieke bijdrage moet zij juist een sterkere rol krijgen. Vrouwen zouden aanwezig moeten zijn in de wereld van het werk en de organisatie van de maatschappij. Zij zouden toegang moeten hebben tot verantwoordelijke posities teneinde het beleid van naties te inspireren en innovatieve oplossingen voor economi sche en sociale problemen te stimule ren'. Hoor ik daar Neelie Smit-Kroes en Hedy d'Ancona oreren over het gla zen plafond? Kortom: fair play,please! De conserva tieve ondertoon van deze boodschap mag geen excuus zijn. Ook feministen en geuzen moeten zich verplichten tot een evenwichtig oordeel. En mag ik daar persoonlijk aan toevoegen: voorzo ver conservatisme niet alles maar wel het goede wil behouden, is daar niks mis mee. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc,nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax: (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17,00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag) per maand: 19,45 per kwartaal: 56,60 per jaar: €217.00 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,20 zaterdag: 1,70 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113) 315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes! Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord-en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax: (0114)372771 Internet: www.pzc.nl/adverter6H Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel v< aan ons verstrekte gegevens hebben wi| opgenomen in een be (abonnementen)admimstratie en om u te Haten) informeren ovi ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij. rJ- i. Postbus 314460 AA Goes. et Wegener-concern De^ id dat wordt gebruikt voc^ te diensten Behoort tot -i.* WGGGNeR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 4