Schijnveilige strepen
)e Jong en Van Sprang zoeken kracht in eenvoud
'astels met een
inslag
Projectgroep bekijkt
andere organisatie
humanistische lessen
Alle regisseurs van
literatuurfilms naar
Film by the Sea
15
>zoek minister
eerman aan
orgboerderij
[atten op de
atwalk in
)en Dullaert
Zebrapad
JÊBm
Geen geld voor
boeren met
waterschade
tunst
zaterdag 28 augustus 2004
OUDEKERKE - Minister Veer-
jn van Landbouw, Natuur en
jedselkwaliteit brengt dins-
g een werkbezoek aan zorg-
ërderij Pitteperk te Koudeker-
gnaar Dreessen geeft een toe
ging op het werken met ge-
üdicapte mensen op de boer-
nj. Regiomanager P. Kemp
5Philadelphia Zorg Zeeland,
at stil bij de samenwerking
sen zorgorganisatie en agra-
irs.
ii werkbezoek, dat om 09.00
i begint, wordt afgesloten
;l een rondgang door de Tuin
a Zeeland, het nieuwe land-
aapspark rond landgoed Ter
1ST - In gemeenschapscen-
Den Dullaert in Hulst
ffdt op zaterdag 4 en zondag 5
itember een internationale
iitententoonstelling gehou-
a,Zo'n tweehonderd lang- en
ïtharige raskatten, waaron-
izeer bijzondere rassen, wor-
idoor vier Amerikaanse, een
hotse en een Nederlandse
onneesters gekeurd.
tentoonstelling is voor de zes-
nde keer opgezet door Feline
aciers of Benelux, een Bel-
èe vereniging, aangesloten
de wereldwijde Cat Fanciers
sedation Incorporated. Den
Haert in Hulst wordt voor de
«de keer als showhall inge
st. Vorig jaar trok de katten-
rr honderden bezoekers,
betreft een zogenaamde
gnkaanse keuring. Zes keur
siers zullen de katten beoor-
De nadruk ligt op het
vrelement. Het hoogtepunt
i de tentoonstelling zijn vier
pies waarbij iedere keurmees-
zijn top tien bekend maakt
bde volwassen katten, de kit-
s. de castraten en de huiskat-
tentoonstelling is voor het
bliek toegankelijk van 10 tot
cai'op beide dagen.
door Raymond de Frel
Met een ferme reactie trapt de rij-in-
structeur op zijn rem. Het pedaal
schiet onder je voet weg, de autogordel
behoedt je voor een klap en nog voordat
de bijrijder zijn correctie kan toelich
ten, weet je al wat er fout is gegaan.
Een oudere vrouw steekt op haar ge
mak de weg over. 'Aha, een zebrapad,
stoppen voor overstekende voetgangers.
Was ik even vergeten.'
Van dit plotse geheugenverlies lijken
veel meer automobilisten last te heb
ben. Want wee je gebeente als je als be
nenwagenbestuurder de oversteek
waagt. Voetgangers^ die aangeven de
weg over te willen lopen, horen voor
rang te krijgen van al het rijdende ver
keer. Dat leer je al op de basisschool en
wie het dan nog niet heeft begrepen,
krijgt op latere leeftijd tijdens autorij
lessen nog eens een opfriscursus. Om al
het geleerde na het behalen van het ro
ze papiertje na verloop van tijd weer te
vergeten. Stoppen voor een voetganger
die een zebrapad wil betreden, is allang
geen vanzelfsprekendheid meer. Een
wandelaar die op de witte strepen reso
luut voorrang neemt, is een lefgozer. Of
misschien beter, een stommerik. Angst
aanjagend gillende remmen kunnen im
mers het gevolg zijn. Om over daadwer
kelijke ongelukken nog maar te zwij
gen.
Is dat dan allemaal de schuld van de
steeds minder hoffelijke automobilis
ten? Helemaal niet, zegt het college van
burgemeester en wethouders van de ge
meente Eemsmond in Noord-Gronin-
gen. Het college is helemaal niet over
tuigd van het nut van zebrapaden. „De
paden zorgen juist voor een schijnveilig
heid. Mensen zijn minder alert wanneer
ze over een zebrapad lopen. Uit onder
zoek is gebleken dat mensen veel beter
gaan opletten als ze een onveilig gevoel
•ÈÉ=3r*;i£*i3& Wj»
De bestuurders van de Groningse gemeente Eemsmond laten als proef de zebrapaden uitgummen.
foto Wim Kooyman
hebben. Zonder zebrapaden zullen men
sen zich voorzichtiger gaan gedragen in
het verkeer", verwoordde wethouder H.
Bolwijn de mening van het dagelijks be
stuur. Eemsmond telt momenteel zes
vervaagde zebrapaden, die toe zijn aan
een lik verf. In plaats van een opknap
beurt laat de gemeente de paden uit
gummen. Daarmee is Eemsmond de eer
ste 'zebrapadloze' gemeente van Neder
land.
Discussie
Die stellingname van de burgemeester
en wethouders leverde een stroom van
veelal verbaasde reacties op. Op lokaal
niveau vooral, van ouderenorganisaties
die de verkeersveiligheid van hun gene
ratiegenoten vreesden. Maar ook op lan
delijk en zelfs internationaal niveau
haalden de zebrapaden van Eemsmond
de krant. De Vlaamse minister van Mo
biliteit, Renaat Landuyt, stelde in een
Belgisch dagblad niet tegen zebrapaden
te zijn, maar zal het proefproject in
Noord-Groningen wel met interesse vol
gen.
Vooral omdat er ook in Brugge een pro
ject loopt om het aantal zebrapaden te
verminderen. Dat gebeurt in de der
tig-kilometerzones en in straten waar
geen afgelijnde voet- en fietspaden zijn.
Het volledig afschaffen van de over
steekplaatsen gaat Landuyt iets te ver.
Voorzitter H. van Opdorp van verkeers-
organisatie 3VO Zeeuws-Vlaanderen
denkt daar net zo over. Hij is op zich
niet vies van een proef, maar het zebra-
pad-idee is aan hem niet besteed. „Na
tuurlijk is er discussie mogelijk over de
manieren en plaatsen waarop je midde
len gebruikt, want het gaat er in alle ge
vallen om het aantal verkeersslachtof
fers te verminderen. Maar ik vind dat
de gemeente Eemsmond nogal kort
door de bocht gaat. Niet alleen het ge
drag van voetgangers, maar dat van alle
verkeersdeelnemers laat veel te wensen
over. Een burger die een zebrapad be
treedt, is geen vrij man of vrouw. In
principe heb je op een zebrapad voor
rang, maar je moet het dan nog wel krij
gen. Voorrang neem je niet, dat krijg je.
In de wetenschap dat auto's steeds min
der stoppen, is dus extra voorzichtig
heid geboden", aldus Van Opdorp.
Vanuit zijn verleden bij de Zeeuwse po
litie weet hij dat er over het algemeen
vrij weinig aanrijdingen bij zebrapaden
plaatsvinden. Van Opdorp: ,,Dat geeft
alleen al aan dat een zebrapad op het ge
bied van verkeersveiligheid geen schijn
wereld is. Ik heb ook nog nooit iemand
gehoord die vond dat een zebrapad
moest verdwijnen. Het is juist omge
draaid: ik hoor meer dan eens reacties
van bijvoorbeeld dorpsraden, die op
een bepaalde plek graag zo'n oversteek
plaats zien. Denk bijvoorbeeld aan stra-
ten bij basisscholen."
Een mooi voorbeeld is wat dat betreft
de actie van een 21-jarige Hagenaar,
die eind vorige maand het heft in eigen
handen nam. Hij werd 's nachts in zijn
woonplaats aangehouden, omdat hij
een illegaal zebrapad aanlegde. De stre-
pentrekker was nog fanatiek met een
spuitbus in de weer, toen de eerste auto
voor zijn kunstwerk stopte. Juist, een
politiewagen. De man verklaarde het
uit veiligheidsoogpunt broodnodig te
vinden om op desbetreffende plek het
wegdek met wat spuitbussen te versie
ren.
door Rolf Bosboom
TERNEUZEN - Een project
groep gaat bekijken hoe het hu
manistisch vormingsonderwijs
(hvo) in de provincie anders kan
worden georganiseerd. Bestuur
lijke vernieuwing is noodzake
lijk om deze vorm van onder
wijs voor Zeeland te kunnen be
houden.
Hvo, dat juist dit jaar 25 jaar be
staat, is een keuzevak in het ba
sisonderwijs. Plet wordt gege
ven op tientallen scholen, ver
spreid over acht gemeenten in
Zeeland. In totaal veertien do
centen verzorgen, op freelance
basis, dit waarden- en normen
onderwijs. Leerlingen worden
gestimuleerd, bijvoorbeeld in
een kringgesprek of door teke
nen of een verhaal lezen, met el
kaar te praten over wat ze den
ken, willen, voelen en doen.
De Werkgroep Zeeland verzorgt
de organisatie van het hvo en re
gelt allerlei zakelijke kwesties.
De groep bestaat nu uitsluitend
uit docenten, die al veel tijd moe
ten steken in de voorbereiding
van de lessen en slechts een be
scheiden vergoeding ontvangen.
Die situatie wordt steeds min
der als werkbaar gezien.
De werkgroep heeft daarom in
juni aan ouders en verzorgers
van de kinderen een dringende
oproep voor versterking gedaan.
Het idee was een regionaal be
stuur te vormen dat de zaken re
gelt, zodat de docenten zich op
hun eigenlijke taak kunnen con
centreren. Mocht de oproep niet
het gewenste effect hebben, dan
zou de werkgroep zich op haar
toekomst bezinnen en was de
toekomst van het hvo in Zee
land in het geding.
De oproep heeft echter tot diver
se reacties geleid. Het resultaat
is de oprichting van een project
groep die de komende maanden
de belangen van het hvo in Zee
land behartigt. De projectgroep
bestaat uit J. Hooymeyer van de
Bevelandse afdeling van het Hu
manistisch Verbond, W. Hou-
kamp (afkomstig uit het onder
wijs) en de hvo-docenten E.
Vleugel en D. Krutwagen. Zij be
kijken met z'n vieren hoe de
nieuwe koers van het hvo er pre
cies uit moet gaan zien. Daar
voor praten zij met Zeeuwse do
centen, maar ook met het bè-
stuur van de landelijke stichting
die zorg draagt voor de organisa
tie van het hvo. Die is zelf ook
bezig met een reorganisatie. Het
is de bedoeling dat de stichting
volgend jaar wordt omgezet in
een vereniging.
DEN HAAG - Boeren en tuin
ders met waterschade hoeven
niet te rekenen op financiële
steun van de overheid. Dat heeft
premier Balkenende gisteren na
afloop van de ministerraad mee
gedeeld.
Ook als een agrariër door onder
gelopen kassen of landerijen fail
liet dreigt te gaan, moet dat wor
den gezien als ondernemersrisi
co, aldus het kabinet. Volgens
Balkenende kan er geen sprake
zijn van rijkshulp, omdat er
sinds maart een verzekerings
maatschappij is, die het risico
van schade door overtollige re
genval dekt. „Sindsdien kan
men zich daar dus voor verzeke
ren. Als de overheid achteraf de
schade toch zou vergoeden, is
dat geen juist signaal. Maar het
blijft natuurlijk een trieste toe
stand." Voorzitter Doornbos
van de landbouworganisatie
LTO heeft geen goed woord
over voor de houding van het ka
binet. „De regering is zich nu al
aan het indekken en dat vind ik
asociaal. Wij weten nog niet
eens hoe groot de schade is:"
Volgens Doornbos is het boven
dien een fabeltje dat boeren
zich tegen regenschade kunnen
verzekeren. „Een algemeen toe
gankelijke verzekering is er npg
niet. Veel boeren wisten niets
eens van het bestaan van deze
polis af." GPD
wAnita Tournois
- Net als de hout-
van Jan Verschoore,
iqiia titel, vorm en kleur geün
ieerd lijken te zijn door de
lluur van de indianen, dragen
enkele pastels van Ann de
dit karakter. Naast het
Édat beiden uit Oostburg af-
ffitig zijn, vormt dit een
maar direct raakvlak tus-
i beide kunstenaars. Hun
rk is te bezichtigen in de ex-
litieruimte van ziekenhuis De
trde Rijcke vormen de india-
len hun cultuur zeker niet de
agrijkste bron van inspira-
al ziet men her en der in
andere culturen op-
De zee, waar zij vaak
gaat, de kracht en rust
ervan uitgaan, de speciale
ervan en de oneindigheid
de wolkenhemel inspireren
ïhet meest tot het maken
met een mystieke in-
In dit medium legt zij haar
in kleuren, vormen en
ten, die op het moment zelf
rboven komen. De uiteinde-
e afbeelding is zelfs voor
r een verrassing. Het resul-
van dergelijk handelen
wordt ook wel 'zielstekening' ge
noemd. Net zo spontaan als
haar werken ontstaan, uit een
diep gevoel van binnen, ont
stond de behoefte om te teke
nen, zo'n vier jaar geleden. De
Rijcke deelt mee dat haar han
den als het ware over het papier
worden geleid en kleuren niet
van tevoren worden gekozen.
De vormgeving - men herkent fi
guurlijke als geometrische vor
men van een menselijk gezicht,
profiel of ogen, cirkels, een vier
kant of een eivorm - is onderge
schikt aan het kleurenpalet dat
tot een fraai geheel verwordt
door het in elkaar vloeien van
de kleuren. Naast werken in dif
fuse zachte tinten ziet men drie
werkjes, onder andere een india-
nenhoofd, met groen en rood als
basiskleur die een totaal andere
uitstraling hebben. Net als een
tekening, waarin de gekleurde
basis bedekt is met zwarte lij
nen en vormen ontstaan, die vor
men van vogels, insecten, blade
ren en zelfs een olifant prijsge
ven. Verschoore, tekenaar en
graficus, die ook houtobjecten
en houtreliëfs vervaardigt toont
vier objecten opgebouwd uit ge
stileerde basisvormen. Symme
trisch samengesteld uit dunne
plaatjes beukenhout, laag voor
Ann de Rijcke exposeert in De Honte met pastels.
laag verlijmd, waarbij hij er be
wust voor kiest dat de voor- en
achterkant gelijk zijn. Om dit te
bewerkstelligen puzzelt hij voor
af met gekleurde vormen in kar
ton tot de gewenste balans ge
vonden is. Naast geometrische
vormen herkent men vormen uit
de cultuur van het indianen
volk. Toegepaste benamingen
als Hiawatha en Ti pi refereren
eveneens aan dit gegeven, even
als de beschildering met acryl
verf in diepe tinten als geel,
groen, rood, zwart en bruin.
foto Wim Kooyman
Tentoonstelling t/m eind sep
tember in de expositieinimte van
ziekenhuis De Honte in Temeu-
zen.
Openingstijdentijdens kantoor
uren van 9.00 -17.00 uur.
van de Polder
ES - Vandaag begint in gale-
Van den Berge in Goes een
ositie van de Rotterdamse
stenaar Sigmund de Jong en
Middelburgse kunstenares
van Sprang. Beiden
met minimale midde
len maximaal effect te berei-
rdringend kijken ze je aan.
maken ze los? De zwarte
en hun omgeving wer-
m op de toeschouwer, die er
eigen verhaal bij maakt,
tstenminste het streven van
otterdamse kunstenaar Sig-
d de Jong. Hij is de geeste-
1 vader van de 'Wallcon-
in galerie Van den Berge
°es. Samen met de beelden,
tingen en grafische werken
•^nne-Marie vap Sprang uit
Middelburg vormen zij een
boeiend geheel waarin, wat be
treft weergave, de kracht van de
eenvoud zegeviert.
Beide kunstenaars pogen met zo
min mogelijk middelen een
maximaal effect te bereiken. Ze
beheersen de kunst van het weg
laten en maken, ieder op een ei
gen manier, op subtiele wijze ge
bruik van ruimte: zowel de ruim
te waarin een kunstwerk tot
zijn recht moet komen, als de
ruimte in een werk zelf. De
Jong: „Het uitgangspunt van
mijn manier van kijken en mijn
manier van vormgeven is, dat al
les wat je doet onderdeel is van
een groter geheel. Ik denk dat
het bij kunst in zijn algemeen
heid gaat om het creëren van mo
menten van bijzondere kwali
teit. Dat is waarnaar ik zoek. Ik
hoop dat door middel van mijn
kunst, mensen zo'n bijzonder
Anne-Marie van Sprang: zonder titel, brons en parafine.
foto Willem Mieras
moment ervaren. Nieuwsgierig
heid vormt daarvoor de basis.
Of iemand zo'n bijzonder mo
ment ook echt ervaart, hangt af
van het individu. En zo'n mo
ment is erg persoonlijk. Zo kan
het bijvoorbeeld een moment
van bezinning zijn, maar iets
kan ook irritatie oproepen. Ik
probeer het beste van mij vorm
te geven. Ik wil de beleving van
de ruimte die ik gebruik, intensi
veren. Omdat ik alleen horizon
tale en verticale lijnen gebruik,
ontstaat er een dialoog. "Van
Sprang vindt dat, door samen te
exposeren, zowel haar werk als
dat van De Jong een meerwaar
de krijgt. Van Sprang: „Ik denk
dat je, door ons werk te aan
schouwen zoals het hier hangt,
steeds alerter wordt." Een vlin
der die een lang spoor achter
laat, een besneeuwd boompje in
een ijsklomp en een paar han
den met de wereld erop gestem
peld: het zijn beelden die lijken
te zijn ontstaan doordat er een
vergrootglas is opgelegd. Van
Sprang: „Ik.probeer nooit iets
groter te maken dan nodig is om
uit te drukken wat ik wil, met
andere woorden: ik probeer iets
de maat te geven die het nodig
heeft. Context is heel belang
rijk. En ik ben altijd wel bezig
met kwetsbaarheid."Bezig zijn
met kunst is voor beiden een ma
nier van leven. De Jong: „Ik ge
loof dat er mensen moeten zijn
die nieuwe paden aanleggen.
Het is de taak van de kunste
naar om zich naar binnen te ke
ren en daar vervolgens vorm
aan te geven, en dat vrij compro
misloos. In de kunst wordt vaak
te veel gedacht: wat moet ik er
van vinden? Ik pleit ei-voor dat
los te laten: laat dingen er ge
woon zijn."
De exposure in galerie Van den
Berge in Goes wordt om 17.00 uur
geopend en is tot en met 2 oktober
te bezoeken. Openingstijden zijn:
donderdag lol en met zaterdag van
12.00 lol 17.00 uur. en op af
spraak.
door Ernst Jan Rozendaal
VLISSINGEN - Het festival
Film by the Sea is erin ge
slaagd alle regisseurs van
films die in competitie zijn
voor de Film Literatuur
Award 2004 naar Vlissingen
te halen. Ze zijn aanwezig bij
een vertoning van hun film,
de meesten ook bij de prijsuit
reiking op zaterdag 18 sep
tember.
Aan de prijsuitreiking gaat
de Cinema Literair Lezing
vooraf. Die wordt gehouden
door regisseur Milos Forman
en filmproducent Saul Zae-
ntz. Forman verfilmde onder
meer de romans One flew
over the cuckoo's nest en Les
liaisons dangereuses Val-
mont). Een andere bekende
film van zijn hand is Ama-
deus.
Forman krijgt vrijdag 17 sep
tember in Scheveningen de Li
fetime Achievement Award
van Film by the Sea uitge
reikt. Die is ook voor Zaentz,
met wie Forman bij het ma
ken van Amadeus en One
flew over the cuckoo's nest sa
menwerkte.
De films die geselecteerd zijn
voor de Film Literatuur
Award zijn Blinded (naar
Thérèse Raquin van Emile
Zola), Bloom (naar Ulysses
van James Joyce), Cold light
(naar Kadaljos van Vigdis
Grimsdóttir), Falling Angels
(naar het gelijknamige boek
van Barbara Gowdey), Fractu
re (naar Crime story van
Maurice Gee), A home at the
end of the world (naar het
gelijknamige boek van Mi
chael Cunningham), Love in
thoughts (naar Was nützt die
Liebe in Gedanken van Arno
Meyer) en Witnesses (naar
Svedoci van Jurica Pavicic).
Vrijdag 17 september zijn de
regisseur Eleanor Yule en
producent Oscar van Heek
van Blindedregisseur Sean
Walsh van Bloom en actrice
Anna Maria Muhe en zeer
waarschijnlijk ook regisseur
Achim von Borries van Love
in thoughts in Cine City in
Vlissingen. Von Borries is ook
regisseur van de filmhuishit
Goodbye Lenin.
Regisseur- Scott Smith
{Falling angels) komt dinsdag
14 september, woensdag
volgt zijn collega Lenny Parr
{Fracture) en een dag later Mi
chael Mayer {A home at the
end of the world). Op de dag
van de prijsuitreiking zijn re
gisseur Hilmar Oddson {Cold
light) en regisseur Vinko Bres-
san en schrijver Jurica Pavi
cic {Witnesses) aanwezig bij
de presentatie van hun films.
De filmmakers zullen deelne
men aan talkshows die ver
zorgd worden door directeur
Valentijn Byvanck van het
Zeeuws Museum.
In totaal verwacht het filmfes- -
tival ongeveer vijftig gasten,
onder wie ook Ka tja Schuur
man, Johnny de Mol, Theo
van Gogh en Willeke van Am-
melrooy. De slotfilm van Film
by the Sea is Before Sunset 1
met Ethan Hawke en Julie
Delpy. De romantische film is
een vervolg op Before Sunri
se. Beide zijn geregisseerd
door Richard Linklater.
In de programmering sluit
het filmfestival aan bij twe
andere manifestaties op Wal
cheren. Maandag 13 septem
ber presenteert schrijver
Jules Deelder een avond waar
op het publiek filmfragmen
ten mag kiezen met jazzmu
ziek. Dit in verband met Jazz
by the Sea dat een dag later
begint. Met de vertoning van
De vlinder tilt de kat op
(woensdag 15 september)
steunt Film by the Sea de
benefietmanifestatie Night-
proMS die zaterdag 16 sep-
tember in het Arsenaalthea-
ter in Vlissingen wordt geor-
ganiseerd om geld in te zame
len voor onderzoek naar de
spierziekte MS. De opbrengt
van de film gaat naar Night-
proMS. De vlinder tilt de kat
op is het regiedebuut van Wil
leke van Ammelrooy. De film
gaat over iemand die te horen
krijgt dat hij MS heeft.
Volgende week vrijdag wordt
het complete programma van
Film bv the Sea bekend
gemaakt via de website
www.filmbythesea.nl.
