Slowaaks Paradijs
niet voor angsthazen
Vloervrees
Pittig wandelen op de Veluwe
zaterdag 21 augustus 2004 Wil
Ryanair naar Rome
Wie op vakantie gaat naar
Slowakije mag eigenlijk een
bezoek aan het Slowaaks Paradijs
niet overslaan. Een groot en
vooral ruig natuurgebied waar je
spannende dingen kunt beleven.
loorGERARD CHEL
Moeten we daar
overheen? Niet ie
dereen in ons ge
zelschap is direct
dolenthousiast bij het zien van
de eerste hindernissen. Inder-
een wandeling door het
Slowaaks Paradijs is even iets an
ders dan een strandwandeling
bijEgmond. Hier. in het hartje
van Slowakije, moet je er iets
meervoor doen.
We staan aan de voet van een
bijna loodrecht omhoogprie-
mende metalen trap. 'n Beetje
roestig en vooral erg nat. Vlak
ernaast spat een waterval klate-
naar beneden. Hier stopt
bet glibberige pad. Willen we
verder - en dat willen we - zullen
we steil omhoog moeten. Dat
wordt behoedzaam klauteren
dus. Maar als de eerste zenuwen
weer onder bedwang zijn, rest
bet lekkere genieten.
Al na een klein half uurtje lo-
pen, begrijpen wij waarom dit
stuk natuurgebied 'paradijs'
wordt genoemd: 'raj' in de loka
le taal. Een prachtig nationaal
park met vooral een lekkere rui-
s natuur. Zeer dicht bebost
set loof- en vooral naaldbo-
Waar wel routes zijn uitge
speld en paden zijn aange-
1, maar allemaal heerlijk pri
mitief. Hier is even geen reke
ning gehouden met wandelwa
gens en rolstoelen.
We lopen door
tunnels van
bevroren water
Want de diverse steile en lange
trappen die wij deze ochtend re
gelmatig op ons pad tegenko
men, zijn maar een onderdeel
van onze avontuurlijke wande
ling. We stappen schoorvoetend
«er metalen roosters, houden
ras vast aan slingerende tou
wen en kettingen. Even zo vaak
moeten we kloven of wild stro
mende beekjes oversteken via
bouten of metalen bruggetjes,
waarvan wij ons iedere keer af
vragen of dat wel goed gaat.
'Moet ik daar overheen?' Nee,
vooreen beetje angsthaas is het
Slowaaks Paradijs helemaal
Wij zijn onze wandeling begon-
aen in Dedinky, een klein ge
tocht aan een mooi stuwmeer.
Ir staat een hotel, ernaast een
camping, wij kiezen voor de
ïrderij. Midden in het dorp
Genieten van
het uitzicht
vanaf een
van de vele
plateaus in
het Slowaaks
Paradijs.
Foto's GPD
huren we met z'n vieren bij een
oude vrouw voor duizend kro
nen (25 euro) voor een nacht
een grote zolderkamer. Met ge
bruik van privé-toilet en
douche. En de hond mag ook
mee. Eigenlijk betalen we iets
meer dan normaal, want de boe
rin had er eerst niet zo'n trek in
de kamer te verhuren. Een hoop
wasgoed voor slechts een nacht.
Uitvalsbasis
Ontbijten doen we natuurlijk er
gens in het dorp. Op het dorp
splein een soort van winkel an
nex cafetaria. We zijn niet de
enigen, meerdere wandelaars
slaan hier hun proviand in en
happen in een broodje. Uit de vi
trine kiezen we wat we denken
lekker te vinden, yoghurt, sala
mi, kaas, een sapje. Met koffie
en thee ligt er snel een stevige
bodem. Het dorp heeft een paar
kroegen en een enkel restau
rant. Heel eenvoudig allemaal
en goedkoop: we zien ons dan
ook omringd door vele rugzak
kers.
Dedinky is een van de uitvals-
plaatsen voor korte of meer
daagse tochten door het Slo
waaks Paradijs. Er zijn er meer
dere, maar in Dedinky stopt ook
de trein en in het eerder ge
noemde stuwmeer kun je zwem
men of kanoën. Altijd verfris
send na een inspannende wan
deling. En je vindt er de enige
stoeltjeslift in het park, waar
door je bij voorbeeld je tocht
kunt beginnen op de hoogvlak
te van Geravy en het voorspel
kunt overslaan. In Dedinky ko
men vrijwel alle routes samen
die door het gebied zijn uitge
zet. Behalve hikes zijn er ook
routes voor mountainbikes. In
totaal zo'n driehonderd kilome
ter. Groot voordeel is dat de
duur van de routes verschilt.
Van een klein uur tot een hele
dag. Variërend van makkelijk te
lopen voor beginners en fami
lies met kinderen, tot zware
etappes voor ervaren stappers.
Grotten en holen
Het Slowaaks Paradijs is een
karstgebergte, begrensd door
twee rivieren, met diverse val
leien en canyons, maar ook met
plateaus en heuveltoppen op
ruim duizend meter, 's Winters
kun je er zelfs skiën. Omdat het
gebied goed beschermd wordt,
leven er bij voorbeeld meer dan
4.200 verschillende soorten die
ren, waarvan enkele nergens an-
houten bruggen over watervallen, moet ik daar overheen?...
De ijsgrot van Dobsinsk.
ders ter wereld schijnen voor te
komen. En als we de folders mo
gen geloven, kent het park
meer plantensoorten per vier
kante meter dan waar ook in Eu
ropa.
Ook grote roofdieren huizen er:
de beer, wolf, lynx. Zij het dat
deze vooral gesignaleerd wor
den in dat deel van het park dat
niet voor het publiek toeganke
Dedinky aan het stuwmeer is de startplaats voor diverse routes door
het Slowaaks Paradijs.
26,5 meter heeft bereikt. Vele,
vele tienduizenden jaren oud.
Vanuit Dedinky ben je er zo.
Met de nodige extra kleding -
buiten is het plus 25, binnen
min 10 graden - in de handbaga
ge wagen we ons aan de klim.
Eerst de heuvel op waarna we,
uiteraard onder begeleiding, de
koele diepte in duiken. Via hou
ten trappen dalen we een dikke
zeventig meter af en zijn al di
rect omgeven door ijskoude
wanden. We lopen van kamer
naar kamer door tunnels van be
vroren water en verbazen ons
steeds opnieuw over de impo
sante ijsmassa's. Stalagmieten
en kolommen van ijs. Bevroren
watervallen, eigenlijk.
Vroeger werd de grot 's zomers
gebruikt om er te schaatsen.
Maar die gekkigheid is voorbij.
Gelukkig, want anders was er
van dit paradijs niet veel meer
over.
Algemene informatie:
lijk is. De diversiteit van het Slo
waaks Paradijs wordt onder
streept door de aanwezigheid
van 350 grotten en holen, waar
van overigens maar een,
Dobsinsk, voor het publiek geo
pend is. Het is wel een hele bij
zondere, want een van de zeld
zame ijsgrotten. De grot bevat
bijna 110.000 kubieke meter ijs
dat een maximale dikte van
Lowcost carrier Ryanair vliegt vanaf 20 septem
ber dagelijks van Eindhoven naar Rome. Tick
ets kosten vanaf €27,99 voor een enkele reis.
Voorts gaat de maatschappij een aantal nieuwe
lijndiensten onderhouden tussen Europese ste
den, meestal vanuit Londen Stansted, naar on
der meer Santander en Riga.
Eigen culturele arrangement
Een museum bezoeken en daarna een hapje
eten in de buurt of overnachten in een leuk ho
tel. Wie zelf een cultuurarrangement wil sa
menstellen kan daarvoor de nieuwe website
www.crossart-route-moderne-kunst.com raad
plegen. Crossart is een samenwerkingsverband
van tien musea voor hedendaagse en moderne
kunst in Nederland en de Duitse grensstreek.
Op de computer kan men via een interactieve
landkaart en tal van bezienswaardigheden en
horecagelegenheden een persoonlijk uitstapje
bijeen te puzzelen.
Spoorwegmuseum op koers
De bouw van het nieuwe Spoorwegmuseum in
Utrecht vordert goed. De staalconstructie van
het 10.500 vierkante meter grote gebouw staat
overeind en het hoogste punt is bereikt. Het
nieuwe museum wordt gebouwd als een mo
derne variant van de negentiende-eeuwse
spoorwerkplaats: een industriële kathedraal
van staal en glas ingevuld met metselwerk. Er
komen drie grote loodsen zonder ramen die
dwars door het dak heen steken: de zogenaam
de werelden. Dit worden de hoofdattracties
van het museum, grote hoge studio's waarin
treinen de hoofdrol spelen. Het nieuwe mu
seum opent in het voorjaar.
Reis boeken
Roeien door Europa
Een drie meter lange roeiboot met een zeiltje,
leuk voor een tochtje door kanalen en rivieren
tijdens de zomervakantie. De Engelsman San
dy MacKinnon begint enthousiast aan zijn reis
door de Britse binnenwateren. De reis verloopt
natuurlijk met hindernissen, maar gelukkig
krijgt MacKinnon onderweg veel hulp van
vrienden en vreemden. Sneller dan verwacht
bereikt hij het eindpunt Londen. MacKinnon
heeft dan de smaak van varen en vrijheid al zo
te pakken, dat hij het Kanaal oversteekt naar
Calais. De tocht gaat verder door onder meer
Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Roemenië,
helemaal tot de Zwarte
Zee. MacKinnon ontrafelt
de romantiek van het sla
pen in een open bootje,
als hij 's morgens over
dekt door slakken wakker
wordt. Hij maakt ruzie
met sluiswachters, raakt
gecharmeerd van Cochem
en komt vast te zitten in
een antieke Weense lift.
Lezend in 'De wonderlijke
reis van Jack de Crow' be
sef je ietwat jaloers dat ontdekkingsreizigers
nog steeds bestaan, en dat hun bestemmingen
soms letterlijk om de hoek liggen.
De wonderlijke reis van Jack de Crow, A J
MacKinnon, uitgave Hollandia, €24,90, ISBN
9064103860.
Slowaaks Verkeersbureau,
Strawinskylaan 623,
1077 XX Amsterdam,
tel. 020-575 21 81,
www.slovakiatourism.sk.
Zie ook www.slovenskyrai.sk en
www.slowakiie.paqina.nl.
Gloppen van Vlieland
Vlieland is een populaire vakantiebestem
ming, al zullen de meeste bezoekers meer voor
het zand en de zee komen dan voor de histo
rie. De toeristen die zich wel afvragen naar wie
en wat de vele gloppen (stegen) zijn vernoemd,
vinden de antwoorden in de Gloppengids van
Vlieland. Het is een aardig en informatief boek
je met veel oude foto's, dat vooral regelmatige
Vlielandreizigers zal bekoren. De Gloppengids
verscheen voor het eerst in 1994, na tien jaar
werd het kennelijk tijd voor een bijgewerkte
uitgave. Alleen vreemd dat de auteur nog
steeds in guldens rekent.
Gloppengids van Vlieland, Reynildis van Dits-
huyzen, uitgave Akribeia, €15,95, ISBN 9080816132.
ALICE PLEKKENPOL
(3
Het kwam vanwege de televisie.
Naarmate er in Toronto meer
wolkenkrabbers verrezen,
werd de ontvangst slechter,
klap tegen de zijkant of rommelen
net de antenne hielp niet. De uitzendsig-
"ifen stuiterden tegen de hoge gebou
wen en dit veroorzaakt een effect dat in
Rkkringen 'ghosting' wordt' genoemd.
Daardoor krijgt de kijker twee program
ma's door elkaar te zien, het een als
spookachtig decor van het andere.
oplossing was een zendtoren die met
top en schouders boven de skyline uit
insteken, de CN Tower. Het gebouw is
tojna twee Eiffeltorens hoog.
pet ziet eruit als een pijl die door een ap-
Pis geschoten en daarna rechtop is ge
t-Je kunt het in een paar seconden na-
tenen en dat is, heb ik een architect
'ren vertellen, kenmerkend voor alle
imde 'grote' bouwwerken ter we
reld.
betonnen 'pijl' is 553 meter hoog.
tolls als geheel hoogtevreesvrije kijker
jtogje niet tot helemaal bovenin. Wel
ton je in de Space Deck op 447 meter
'an het hoogste uitzicht ter wereld genie-
!en. Zo'n honderd meter lager hangt de
Door DIRK MULDER
'appel'. Die bestaat uit een ronddraaiend
restaurant, een coffeeshop en een twee
de bezoekersgalerij.
Bij de ingang aan Front Street kocht ik
een kaartje. Toen er genoeg mensen wa
ren om een lift te vullen, mochten we
naar boven. Als we nog vragen hadden
moesten we niet aarzelen om ze te stel
len, zei de geüniformeerde mevrouw die
de knopjes bediende. Er viel een wat be
drukte stilte. Terwijl we door de glazen
achterwand zagen hoe we met zes meter
per seconde boven Toronto uitstegen,
zocht iedereen koortsachtig naar een in-
telligertte vraag. Net toen ik er een had
('hoeveel treden heeft de trap?') waren
we al boven. Het zijn er trouwens 2579,
las ik later.
De CN Tower dateert uit 1976. In 1994
kreeg iemand het idee om in de vloer
van de onderste bezoekersgalerij een gat
van vier bij zes meter te maken en er hel
der glas in te zetten. Een dikke 340 me
ter onder je zie je de begane grond.
Rationeel weetje datje niet door die gla
zen vloer zal zakken. Er zal echt geen
dun laagje vensterglas in zitten, stelde ik
mezelf gerust. Toch durfde ik er niet zo
maar op te gaan staan. Net als de andere
bezoekers testte ik het eerst voorzichtig
uit, met één voetje, alsof het vroeg win-
terijs was en jk probeerde of het wel zou
houden. Er kraakte niets en er sprongen
geen barsten in. Ik zette er een tweede
voetje bij. Na een paar keer diep ademha
len schuifelde ik naar het midden en
bleef daar staan, te ver van de rand om
me vast te kunnen grijpen als ik in een
wak viel.
Nagenietend van mijn heldendaad lag ik
die avond op mijn hotelbed te zappen.
Dankzij de CN Tower was de ontvangst
ongekend scherp. En nu nog een paar be
hoorlijke programma's.
Samen met Staatsbosbeheer en Buitenhuis Out Fit houdt Bureau
Veluwe Ranger maandag 23 augustus een kennismaking met de
nieuwste wandelvorm Nordic walking. Na een technische instruc
tie wandelen de deelnemers onder begeleiding van een Veluwe
Ranger tussen 10.00-12.30 uur door het Hoenderloose Bos. Onder
weg attendeert een boswachter op al het fraais dat er te zien is.
Voor de liefhebber van een pittige avondwandeling is er maandag
30 augustus vanaf 17.30 uur een begeleide natuurwandeling van
circa vijftien kilometer. Al wandelend ervaart u het invallen van
de avond: de stilte, de boslucht en een wegspringend ree. Beide
tochten kosten €15, aanmelden via tel. 055-378 13 18.
Race tussen oldtimers Taptoe viert jubileum
Soms doen de oudjes het nog
prima. Dat blijkt 29 augustus in
Alphen aan den Rijn, als daar
een oldtimerrace wordt gehou
den op het industrieterrein de
Hoorn. Auto's van voor 1972,
doen verdeeld over verschillen
de klassen mee aan de wed
strijd. Het evenement heeft
plaats tusen 10.00-18.00 uur.
Meer informatie: tel. 0172-49
56 00, e-mail
info@vvvalphenaandenriin.nl.
De Nationale Taptoe Breda
wordt dit jaar groter dan ooit.
Het vijftigjarig bestaan wordt
opgeluisterd door diverse bui
tenlandse orkesten, maar ook
zijn alle beroepsorkesten van
de Nederlandse krijgsmacht
present. In verband met de jubi
leumviering zijn de data en aan
vangstijden aangepast. De Tap
toe begint 27 augustus en duurt
tot en met 5 september, alleen
op 30 augustus is er geen optre-
Foto ARCHIEF
Het gouden jubileum van de Nationale Taptoe Breda krijgt
extra aandacht.
den. De avondvoorstellingen du- Kaarten zijn te koop bij ticket-
ren van 20.30-23.00 uur. de ma- service, GWK's en grotere post
kantoren en VW's. Telefonisch
reserveren kan via 0900-300 12
50.
Meer informatie:
www.nationaletaptoe.nl.
tinee op 4 september begint
om 14.00 uur.
Op zaterdag 28 augustus para
deren de orkesten door de bin
nenstad van Breda.
