laatbloeiers
Ze zijn een tikkeltje vreemd, die topsporters
PZC
Ted Troost
RUDEN RIEMENS
zaterdag 21 augustus 2004
Het Oranje-gedoe is hij moe. Met
de atleten op de Olympische
Spelen heeft hij te doen. Ted Troost
is de topsport voorbij. De gevoels-
leer is hem veel te kostbaar om te in
vesteren in atleten die louter uit
zijn op betere resultaten. Tientallen
topsporters heeft hij behandeld,
maar veruit de grootste indruk
maakte Pim Fortuyn. „Het voelde
als een groot voorrecht om hem aan
te mogen raken."
Het was op Hemelvaart en hij was bijna
dood. Bloedpropjes in de longen.
„Kreeg ik een kaart van een vriend waarop
stond: Goede dag uitgekozen! Je laat je toch
niet kisten hè?"
Hij schudt van het lachen. Ted Troost(68) is
voor een paar dagen in Rotterdam waar hij
therapeuten traint en nog enkele patiënten
(een golfer en een autocoureur) behandelt.
Meestal is hij bij zijn gezin in Zwitserland,
ver weg van het 'overgeïndividualiseerde
Nederland', dat hij in 2000 ontvluchtte 'van
wege de manier hoe mensen met elkaar de
ruimte delen, de weg gebruiken, het open
baar vervoer. Ik ben altijd weer blij als ik
het land verlaten heb.'
Ted Troost. Zijn naam is een begrip. Nog
steeds worden mentaal begeleiders 'de Ted
Troost van de ploeg' genoemd. Hij was een
van de eersten en vooral de bekendste.
„Toen ik in 1968 begon had ik het gevoel
dat ik een soort apostel was, daarna werd ik
een roepende in de woestijn en toen bijna
een teleurgestelde werkezel."
Nadat schaatskampioen Hein Vergeer twin
tig jaar geleden openlijk vertelde hoe de be
handelingen van Troost hem hadden gehol
pen, klopte de ene na de andere topsporter
bij hem aan. „Ze voelden dat ze beter kon
den, maar het kwam er niet uit." Op zoek
naar blokkades, legden ze bij Troost hun
ziel bloot. Ze vertelden over hun twijfels en
angsten en Troost luisterde, vroeg, voelde,
streek, tilde iemand bij zijn vel op, ging op
een rug staan of nam iemand op schoot.
Hij zag wielrenner Henk Lubberding, doel
man Hans van Breukelen, ruiter Albert Ver
voorn, tennisser Richard Krajieek, sehaats-
ter Yvonne van Gennip, de voetballers Mar
co van Basten, Ruud Gullit, Johan Cruijff
en al die anderen. „Ik maak mensen door
aanraking duidelijk dat ze meer kunnen
dan ze denken. Ik geef ze gemoedsrust, lief
de, respect, integriteit, interesse."
Sporters liepen met hem weg, maar coaches
en andere begeleiders zagen hem liever
gaan dan komen. „Ik werd een kruising ge
noemd tussen Raspoetin en Onze Lieve
Heer. Dat is toch vreselijk?! Ik riep weer
stand op bij mensen. Ik kreeg te horen dat
ik meereed op de bagagedrager van Gullit
en Van Basten."
„Achteraf denk ik dat ik gewoon te vroeg
was. Ik was mijn tijd vooruit. Net als met de
gemengde sauna die ik opende in 1968, dat
was toen ook not done. Nu zou het anders
zijn. Iedereen lijkt nu op zoek te zijn naar
spiritualiteit. Je hoeft geen blaadje open te
slaan of er wordt een of andere therapie aan
geboden."
In 1998 trekt hij zich terug om zich te bezin
nen en vindt dan Microsoft Europa op zijn
pad. „Het bedrijfsleven is anders prestatie
gericht dan topsport. Wij werken nu enkele
jaren met Microsoft Europa en merken dat
de sfeer in het bedrijf is veranderd. Mensen
kunnen gemakkelijker met elkaar de ruimte
delen, zijn minder bedreigend voor elkaar,
zelfverzekerder van hun plaats. Ze hebben
niet alleen contact met elkaar via e-mail,
maar voeren ook gewoon een gesprek."
Dat het prettige werkklimaat tot een lager
ziekteverzuim leidt, meer betrokkenheid
geeft en dus betere prestaties, zal bij de lei
ding ongetwijfeld meespelen als Troost
weer eens wordt gevraagd iemand drieën
eenhalve dag onder handen te nemen in een
berghut in Chamonix.
„Allemaal zijn het razend intelligente men
sen die altijd hebben 'vertrouwd op htm ver
stand. Ze zijn verbaal sterk en hebben ge
leerd verborgen agenda's te bewaken. Daar
moeten wij doorheen prikken en ze opnieuw
leren voelen. Dat is veel moeilijker dan wer
ken met topsporters. Topsporters behandel
je met twee vingers in je neus."
Kielhalen
Tikje vreemd, vindt hij ze, die sportlui.
„Dat je vier jaar van je leven wilt inleveren
voor een afwikkeling van een paar minuten
in een zwem- of turnwedstrijd. Die verbroe
dering vind ik wel leuk, maar of je daar al
die tijd voor op moet offeren... Als ik naar
de Olympische Spelen kijk en ik zet het ge
luid uit zodat ik het gejuich niet hoor, dan
heb ik wel met die mensen te doen."
„Je moet toch een rasegoïst zijn en behoor
lijk gefrustreerd om na een lange en inten
sieve voorbereiding 42 kilometer hard te lo
a
Ted Troost: „Zo' n vent moeten ze kielhalën."
pen? De mensen die om de sporters heen lo
pen, lijken er meer plezier aan te beleven
dan de sporters zelf. Die worden geleefd.
Als je ziet hoe zo'n interviewer een totaal
ontredderd turnmeisje bevraagt... dat vind
ik ontluisterend, wreed, meedogenloos.
Zo'n vent moeten ze kielhalen."
„Vroeger stond ik midden in de nacht op om
Mohammed Ah te zien boksen, terwijl ik he
lemaal niet zo'n boksfanaat ben. De wijze
waarop die man zijn sport beleefde, de pas
sie, die mis ik nu wel. De sport is zo verzake
lijkt. Het gedoe rond Oranje volg ik allang
niet meer. Ik kijk nu of ik iets terugzie van
hetgeen Marco en ik met elkaar hebben be
leefd."
„De lijn die we hebben ingezet, zet Van Bas
ten nu door. Hij is bezig met vernieuwen en
heeft het team uitgebreid met een mentaal
begeleider. Marco heeft alles in zich om een
om een goede bondscoach te worden: zelf
kennis, geduld, inzicht en liefde voor het
vak."
Enkele jaren geleden noemde Troost de he
ren van Oranje 'verwend en totaal verziekt
door de commercie', „Er zijn maar weinig
mensen die de weelde van geld kunnen dra
gen. Marco kan dat en heeft als geen ander
de bagage in huis om de jonge jongens te le
ren hoe ze met die weelde moeten omgaan."
In zijn werkkamer in Rotterdam staat een
fauteuil die vroeger het pronkstuk was in
het ouderlijke huis. Ted je zat er bij zijn va
der op schoot. Vader overleed toen hij 17
jaar was. Troost is gehecht aan de stoel en
«Ss.
foto Cees Zorn/GPD
heeft hem al twee keer laten stofferen. Er
naast staat de behandeltafel waarop een
keur aan wereldkampioenen en Olympische
atleten heeft gelegen
„Wie ik het beste heb behandeld?" Hij kijkt
weg en denkt na. „Mezelf. Ik heb van alle
mensen hier geleerd. Ik ben heel erg ge
groeid." Hij kan niemand opnoemen die hij
nog graag op tafel zou willen hebben. Zo
kijkt hij niet naar mensen. Met één uitzonde
ring. „Ik heb in het voorjaar van 20Ó2 met
Harry Mens gebeld over Pim Fortuyn. Ik
vond hem er niet goed uitzien. Mmmm,
bromde Harry en vijf minuten later had ik
Fortuyn aan de telefoon. Gaat het goed met
je, vroeg ik. Nee, zei hij. Nou, waarom kom
je dan niet langs? We hebben een paar ont
moetingen met elkaar gehad. Die waren nog
al indrukwekkend."
Het gelaat van Troost staat voor het eerst in
twee uur op ernstig. „Het voelde als een
groot voorrecht om hem aan te mogenn
ken. Die man ontroerde mij. Hij had een
gelofelijk inzicht in andere mensen."
Troost was bijna dood die Hemelvaart!!
„Het was kwart over zes 's ochtends op
parkeerplaats bij het station en pikkedc
ker. Ik kreeg het heel benauwd en voeld
me krachteloos. Ik kon geen stom woon:
meer uitbrengen en het lukte nog net on
de trein te stappen naar Luzern. Alle®
mensen om me heen, maar niemand die
hielp want ze dachten waarschijnlijk
lamdronken was. Hoe ik naar de taxisla
plaats ben gekomen, weet ik niet meer
leek uren te duren. De chauffeur heeft i
onmiddellijk naar het ziekenhuis gebra
en daar liet een verpleegkundige allest
haar handen vallen om mij te helpen.
Hij had beter naar zijn lichaam moeten
teren. Uitgerekend hij, auteur vanheto
Het lichaam liegt nooit. „Ik heb een ach
lespeesblessure veronachtzaamd. Juistl
ik dacht dat ik naar de dokter moest ga
vanwege gevaar op trombose, kreeg ik(
dubbele longembolie. Ik heb ervan gele
De strijd die ik voerde tegen windmola
zeer relatief. Zonder mij gaat het leven
woon door."Getuige zijn veronachtzaai
achillespeesblessure moet ook Troost 0]
ten dat hij dicht bij zijn gevoel blijft-H
doet hij dat? „Elke avond kijk ik in des
gel en vraag ik mezelf of ik iemand sch<
heb gedaan. Of ik een mensenhart pijn
gedaan. In het verleden heb ik op dezif
van mensen getrapt. Als mensen onbes
den vragen stellen of mij het gevoel gev
dat ze geen rekening met me houden da
ontstaat er een irritatie die ik moeilijk'
plek kan geven." Maar spijt? „Ik hebsp
dat ik niet heb geluisterd naar mijn jon
dochter toen zij vijf jaar geleden indet
gy lag te schreeuwen. Ik was bij een vri
die een man had uitgenodigd met een i
lijk voorstel. Drie kwartier lang heefti
dochtertje liggen schreeuwen. Toenvie
uitgeput in slaap. Daarna heeft die ma!
overgehaald om samen in zaken te gaai
ben toen financieel opgelicht, mijn doe
heeft dat voorvoeld."
Misschien had ze gewoon honger, veria
ze naar een bedje, had ze last van kram
„Nee, dat was allemaal niet aan1 deord'
voorvoelde het. Iedereen heeft het talei
te voorvoelen, maar we hebben afgelofi
om er naar te luisteren." Ook hij toen.'
inhaligheid."
Monique del
