Parachute wordt steeds kleiner
PZC
Rusland staat voor dilemma
in klein en armetierig Georgië
Huursoldaten staan
boven de wetgeving
Sport voorkomt
isolement oudere
Waaghalzen nemen meer risico tijdens het springen
te gast
20 augustus 1954
vrijdag 20 augustus 2004
De vrije val die een parachutist
maakt zodra hij het vliegtuig uit
springt, duurt nog geen minuut.
Voor de echte waaghalzen is dat
niet genoeg. Zij gebruiken daar
om steeds kleinere, wendbaard
ere valschermen om met enorme
snelheid op de aarde af te sui
zen.
door Remko Tanis
Schwooosch! Met een nood
gang suist Martin van den
Brakel op de grond ai'. De para
chute, niet veel groter dan een
fors uitgevallen strandvlieger,
draait horizontaal. Met opge
trokken benen scheert hij over
het gras, zijn voeten niet meer
dan een halve meter boven de
grond. Snelheid: 84 kilometer
per uur. Pas na enkele tiental
len meters raken zijn voeten de
grond.
Het is de nieuwste trend in de
parachute-sport: 'swoopen'.
Daarbij gaat het niet om de
kunstjes in de lucht, maar om
een spectaculaire landing. Een
Braziliaan haalde twee weken
geleden op Texel de hoogste
snelheid met 'swoopen' kort bo
ven het gras: 105,4 kilometer
per uur. Zijn parachute was vol
gens ooggetuigen 'niet groter
dan een zakdoek': 4,5 vierkante
meter, een derde van een norma
le chute.
De moderne parachute is al
lang veel meer dan een 'val
scherm'. Ervaren springers wil
len veel meer dan alleen bene
den komen: zij azen op snel
heid, precisie en complete con
trole.
Het materiaal heeft zich de afge
lopen jaren razendsnel ontwik
keld. Moderne schermen zijn
lichter en wendbaarder en kun
nen veel hogere snelheden berei
ken. Eind jaren tachtig was de
gemiddelde parachute ruim 22
vierkante meter groot, nu 15.
Het probleem is dat er onvol
doende high tech instructiema
teriaal is dat springers leert om
gaan met de nieuwste scher
men. Hierdoor stijgt het aantal
blessures onder ervaren sprin
gers.
„Het materiaal ontwikkelt zich
sneller dan de mens", zegt Her
man Landsman van Paracen
trum Texel. „De meeste ongeval
len gebeuren dan ook bij men
sen die met kleine chutes sprin
gen, maar er wat inschatting en
reactievermogen betreft niet
mee om kunnen gaan. Een pi
loot van een Cesna moet je ook
niet. zonder extra opleiding in
een F16 zetten."
Ook al is het vijftien jaar gele
den, Pim Pennock herinnert het
zich nog als de dag van giste
ren: zijn eerste sprong met een
kleinere parachute. „Alsof je in
eens stuurbekrachtiging in je
Citroën hebt. Je trekt even kort
aan je koordje en hup, je maakt
een enorme beweging naar
links." Pennock, die in twintig
jaar zesduizend keer uit een
vliegtuig is gesprongen, staat
middenin het veld waar de para
chutisten landen die deze hele
week meedoen aan het Neder
lands kampioenschap in Stadt-
lohn, net over de grens bij Win
terswijk. Hij wacht op de eerste
swoopers, die net zijn opgeste
gen om op 1,5 kilometer hoogte
uit te stappen en met tweehon
derd kilometer per uur naar be
neden te suizen.
Racelicentie
Swoopers zijn volgens Pennock
de Formule 1-coureurs van de
para-sport: „Het zijn parachu
tisten met een racelicentie. Ze
gebruiken digitale apparatuur,
want met het blote oog de juiste
inschatting van afstand maken,
gaat niet meer op die snelheid."
De stichting Consument en Vei
ligheid maakt zich zorgen. „Er
varen springers willen steeds
sneller. De nieuwe valschermen
reageren feller en onverwacht
op stuurbewegingen", aldus een
woordvoerder. „Door de hoge
snelheid is het moeilijker botsin
gen met andere springers of ver
keerde landingen te voorko
men." Paul Wolf, organisator
van de kampioenschappen in
Stadtlohn, wijt de ongelukken
vooral aan menselijke fouten.
„Een aantal mensen overschat
zichzelf door te denken dat je
na een paar honderd sprongen
al met een klein, snel scherm
kan springen. Dat lukt je niet.
Maar je hebt altijd die idioten
die het tóch willen, omdat ande
ren het ook doen." 'Gebroken
enkeltjes' zijn de prijs voor de
ontwikkelingen in de pa
ra-sport, meent Wolf.
De Koninklijke Nederlandse
Vereniging voor Luchtvaart, de
koepelorganisatie voor alle
luchtsporten, heeft de regels in
middels aangescherpt. Er zijn
strenge eisen aan de ervaring
die een springer moet hebben,
voor hij of zij met nieuw materi
aal de lucht in mag.
„Er wordt hard gewerkt om het
lesmateriaal op modern niveau
te brengen", zegt Pennock. „De
apparatuur voor springers
wordt in ieder geval steeds be
ter. Sommigen hebben hele
boordcomputers mee. Uiteinde
lijk wordt de sport er veiliger
van." Maar het nieuwe materi
aal lokt ook weer nieuwe waag
halzen uit, die op zoek gaan
naar de volgende grens om te
genaan te lopen. Nog kleinere
chutes, nog meer snelheid. Pen
nock: „Het houdt wel een keer
op."
In 2003 is er bij de Nederlandse
paraclubs een record aantal pa
rachutesprongen gemaakt:
98.379. Daar komen nog de
9445 tandemsprongen bij die
'springtoeristen' vaak eenmalig
maken, vastgeketend aan een er
varen springer.
Medische hulp
Vorig jaar moest 84 keer medi
sche hulp- worden ingeroepen
bij een parachute-ongeval, of
wel 1 op de 1167 sprongen. Bij 1
op de 550 sprongen ging er wel
iets mis, maar was een dokter
niet nodig. Vaak gaat het dan
om lichte kwetsuren of techni
sche fouten die met een sisser af
lopen, zoals het gebruik van de
reservechute.
Dat laatste gebeurt volgens de
parachutebond KNVvL steeds
vaker bij ervaren springers. Ze
gaan wel met een klein val
scherm naar beneden, maar ze
verhezen de controle als het val
scherm begint te draaien.
Gemiddeld valt in Nederland
één dode per jaar in de pa
ra-sport. In 2003 en tot nu toe
ook in 2004 heeft - voor het
eerst sinds 1998 - niemand in
Nederland een fatale sprong ge
maakt. GPD
Regeringen vallen steeds
meer terug op paramilitaire
organisaties, oftewel huurlin
gen, waarover ze geen contro
le hebben en die dus straffe
loos hun gang kunnen gaan.
Dat moet veranderen, meent
het Internationaal Comité
van het Rode Kruis (ICRC),
dat benadrukt dat ook huur
soldaten onder de Conventies
van Genève vallen.
door Bob Kroon
Huursoldaten, al in onze
Tachtigjarige Oorlog te
gen Spanje ingezet als
'waardgelders', behoren tot
een van de oudste beroepen
ter wereld. De vorige eeuw
raakte het begrip huurling in
onbruik, maar het afschaffen
van de dienstplicht heeft een
nieuwe bloeiperiode ingeluid
voor eigentijdse waardgel
ders. Vooral in de Verenigde
Staten is de vraag naar hun
hand- en spandiensten groter
dan ooit.
Zo'n vijftien procent van de
Amerikaanse strijdkrachten
bestaat uit huurlingen. Het
Internationale Comité van
het Rode Kruis (ICRC) schat
dat alleen al in Irak en Afgha
nistan meer dan twintigdui
zend huurlingen dienst doen.
Zij worden geronseld door
particuliere veiligheidsbedrij-
ven als DynCorp, Blackwater
Security en Brown Root.
De naam waardgelders heeft
overigens zijn betekenis niet
verloren, want de moderne
huurling verdient tussen de
500 en 1500 dollar per dag.
De omzet van de huurlingen-
industrie wordt geschat op
liefst 100 miljard dollar.
Generaals
Ondernemingen als DynCorp
halen ook uitgediende be
roepsmilitairen van stal en
beweren over meer generaals
per vierkante meter te be
schikken dan het hele Penta
gon. Het Amerikaanse minis
terie van Defensie heeft on
derhoud, verzorging en bewa
king van zijn modernste ge
vechtsvliegtuigen, maar ooi
van de grote vliegdekschep®
uitbesteed aan deze semi-®.
litaire hulptroepen.
Ook de CIA is een
klant van de ronselfirma'si
de Balkanoorlog
Brown. Root een contiiuü
van 2,2 miljard dollar in de
wacht en DyiiCorp-huurlin-
gen verdienden er in I
nog wat bij met geo:u
seerde prostitutie. Bij de"mis-
handeling van Iraakse gevan-
genen in de Abu Ghraibge
vangenis waren ook huurlin
gen betrokken. Maar die lava-
men niet voor de krijgsraad,
want ze vielen buiten h
litair strafrecht.
Regeringen vallen
meer terug op paramilitair
organisaties, waarover
geen controle hebben, nieei
het ICRC. Als de hoeder va_
de Conventies van Genève
ziet het ICRC dit als a
acuut probleem. „Want h
krijg je vat op een Zuid-Afti-
kaanse huursoldaat van et.
Amerikaanse firma, die ziel;
in Irak of Afghanistan mis-
draagt?", vraagt een woord
voerder zich af.
Rechtsorde
„Huurlingen zijn tegenwoor
dig niet langer een randver
schijnsel", stelt ICRC-juris
Gilles Carbonnier. „Ze na
men steeds meer militaire ta
ken over, maar ze opereren
volledig buiten de internatio
nale rechtsorde." Theoretisch
vallen huurlingen onderhol
strafrecht van het land waai
ze dienst doen. „Maar in Irak
en dat soort regio's komt hol
er op neer, dat ze rustig hi
gang kunnen gaan", aldus
Carbonnier. In een officiële
nota heeft het ICRC de be
trokken regeringen er op ga
wezen, dat de Conventies van
Genève wel degelijk gelden
voor 'werknemers uit de mili
taire privésector' en dat he!
hoog tijd wordt voor juridi
sche maatregelen te treffente-
gen de straffeloosheid van
huurlingen. GPD
Ouderen houden met bridge,
tennis of wandelen hun socia
le netwerk in stand. Regelma
tige beweging helpt ouderen
langer zelfstandig te blijven
en dat is ook economisch van
belang. Sportverenigingen,
welzijnswerk en gemeente
moeten de handen ineen
slaan om dit te bevorderen.
door Marian ter Haar
De sportverenigingen rich
ten zich vooral op de jon
geren. Ze laten zich leiden
door prestaties en winnen.
Voor ouderen zijn gezellig
heid en plezier de belangrijk
ste motieven om te bewegen.
De sportvereniging die oude
ren in haar ledenbestand wil,
moet zich verdiepen in de
wensen en behoeften van de
ze snel groeiende groep.
De vereniging die luistert
naar ouderen, moet bereid
zijn de organisatie en de ei
gen sport kritisch onder de
loep te nemen. Soms is de ho
ge contributie de eerste hin
dernis voor 50-plussers om
lid te worden. Ouderen heb
ben meer gelegenheid om
overdag te sporten, maar
daar bieden verenigingen te
weinig gelegenheid voor.
Ouderen willen best sportief
presteren, maar ze' voelen
niet veel voor een competitie
waarbij ze elk weekeinde ver
plicht moeten opdraven. De
50-plusser geniet van zijn
vrijheid en wil zich niet te
veel vastleggen.
Ook de sportbeoefening zelf
kan voor ouderen te belas
tend zijn. Een voetbalwed
strijd van twee keer 45 minu
ten kan te inspannend zijn,
maar twee helften van 30 mi
nuten is te behappen. Volley
bal is ook spannend als het
net iets lager hangt.
Aanpassing van het spel of
de spelregels alleen is niet
voldoende. Verenigingen en
sportbonden moeten beden
ken hoe zij ouderen aan zich
willen binden. Een vereni
ging kan hiervoor de eigen
50-plus leden raadplegen. De
ze oudere sporters kunnen
een rol van betekenis spelen
in het verleiden en begelei
den van ouderen die graag
willen kennismaken met een
sport en anderen die de
draad weer willen oppakken.
Niet alleen de georganiseerde
sport moet zijn organisatie
wijze kritisch bezien, het aan
bod van de welzijnsvoorzie
ningen in wijken en buurten
is eveneens aan vernieuwing
toe. Een laag inkomen leidt
gemakkelijk tot sociaal isole
ment. Samen met anderen be
wegen, kan dit voorkomen.
Zo doet het Nederlands Insti
tuut voor Sport en Bewegen
(NISB) mee aan een experi
ment voor geïsoleerde hulpbe
hoevende ouderen in Emmen,
Lelystad en Nunspeet. NISB
onderzoekt met de Rijksuni
versiteit Groningen in hoever
re de gezinszorg ouderen kan
stimuleren tot gezamenlijke
sport en beweging om zo hun
sociale netwerk te verstevi
gen.
Bezuinigingen
Het welzijnswerk staat onder
druk door bezuinigingen en
reorganisaties en kan alleen
onmogelijk voldoen aan de
vraag van ouderen om laag
drempelig aanbod dicht bij
huis. Het ligt voor de hand
dat het welzijnswerk voor
ouderen in een gemeente sa
menwerking zoekt met sport
verenigingen. Wat de één niet
heeft, kan de ander immers le
veren. De sportvereniging
draait vooral op vrijwilligers,
de welzijnssector beschikt
over professionals en in ge-,
sprek met de sportvereniging
kan dat tot het sportaanbod
voor de oudere verbeteren.
Ook de lokale overheid kan
met vrij simpele ingrepen een
steentje bijdragen aan een ac
tievere levensstijl. Bijvoor
beeld door het plaatsen van
bankjes op wandelroutes.
Daarnaast kan de gemeente
ouderen met AOW of een
klein pensioen financieel hel
pen met de contributie of het
aanschaffen van sportkle-
ding. Kortom, sport en bewe
gen kan isolement van oude
ren voorkomen. GPD
Marian ter Haar is sectorma
nager Welzijn en Gezondheid
bij het NISB.
door Remco Reiding
Het kleine en armetierige Ge
orgië bezorgt Rusland
steeds meer kopzorgen. Betrok
kenheid bij een nieuwe oorlog
in de Kaukasus is het laatste
waar de grote buur op zit te
wachten. Vrijwel dagelijks
druppelen berichten binnen
van slachtoffers in het oplaaien
de conflict tussen Georgië en de
opstandige regio Zuid-Ossetië.
Een oorlog is niet eerder zo
dichtbij geweest, sinds Michail
Saakasjvili in de zogehten 'ro
zenrevolutie' de macht overnam
in Georgië.
Saakasjvili, die in januari met
een overweldigende meerder
heid werd gekozen als Georgi
sche president, beloofde een ein
de te maken aan de economi
sche malaise, corruptie en sepa
ratisme in zijn land.
Toen hij in mei de rebellerende
leider van Adzjarië, Asian Abas-
jidze, wegjaagde en de regio
weer onder het centraal gezag
plaatste, greep Rusland niet in.
Moskou ontving de afgezette po
tentaat, nadat Saakasjvili hem
een vrijgeleide had aangebo
den.
In Adzjarië wonen vooral Geor-
giërs, die het vertrek van de cor
rupte Abasjidze en de komst
van Saakasjvili toejuichten.
Het merendeel van de inwoners
van de andere twee opstandige
provincies, Zuid-Ossetië en
Abchazië, streeft daarentegen
naar aansluiting" bij het grote
Rusland. Zij hebben Russische
paspoorten gekregen, betalen
met Russische roebels en staan
de Georgische president niet
met bloemen, maar met wapens
op te wachten.
Rusland heeft beide regio's al
tijd gesteund en is voornemens
dat te blijven doen. De grote
buur accepteert niet dat Geor
gië het gezag over de regio's her
stelt.
Gefluisterd wordt zelfs dat Mos
kou niet heeft ingegrepen in
Adzjarië op voorwaarde dat
Saakasjvili de twee andere re
gio's met rust zou laten.
Van een dergelijk 'gentlemen's
agreement', als zo'n akkoord
werkelijk bestaat, trekt Saakasj
vili zich in elk geval niets aan.
De jonge, onervaren president
lijkt bewust olie op het vuur te
gooien om te peilen tot welke
prijs Rusland een oorlog wil
voorkomen. Bovendien zou
Saakasjvili bewust gevechten
uitlokken om het Westen ervan
te overtuigen dat Rusland niet
in staat is de vrede te handha
ven en dat de internationale ge
meenschap een rol moet spelen
in de conflictzone. Het Russi
sche ministerie van Buitenland
se Zaken waarschuwde al dat
Georgië op dit moment' met
vuur speelt'.
Olie
Saakasjvili gokt er vooral op
dat de Verenigde Staten hem
steunen om zo de eigen belan
gen veilig te stellen. De Verenig
de Staten beschouwen Georgië
als een strategisch belangrijk
land. De pijpleiding Ba-
koe-Ceyhan gaat enorme hoe
veelheden olie van de Kaspi
sche Zee door Georgië west
waarts voeren. De Amerikaanse
militaire basis in het staatje
vormt bovendien een goede
springplank naar Cen-
traal-Azië, dat de VS beschou
wen als een risicogebied vanwe
ge de vele moslims die daar wo
nen.
Een stabiel land met een
pro-Westerse leider in de 'ach
tertuin' van Rusland legt de Ver
enigde Staten ook geen windeie
ren.
Hereniging van Zuid-Ossetië
met Georgië zou dus niet slecht
uitkomen, maar de VS zijn aller
minst gebaat bij onrust in Geor
gië of een hoog oplopend con
flict met Moskou. Militaire
steun blijft vooralsnog uit, al
trainen Amerikaanse - en naar
verluidt ook Britse - militaire
specialisten al enkele jaren Ge
orgische troepen. Rusland heeft
evenmin weinig trek de Verenig
de Staten tegen de haren in te
strijken.
Vredesmacht
In een oorlog zou Moskou zon
der twijfel zelf betrokken ra
ken, al is het maar omdat vijf
honderd Russische militairen in
Zuid-Ossetië onderdeel uitma
ken van een 'vredesmacht'.
Vanwege de slopende oorlogen
in de Kaukasus-republiek
Tsjetsjenië zit Rusland niet op
een nieuw, militair conflict te
wachten. Het valt dus te betwij
felen of Zuid-Ossetië en
Abchazië Moskou een oorlog
waard zijn.
Anderzijds heeft Moskou veel te
verhezen. Zonder Zuid-Ossetië
SPANNING - De spanning tus
sen Amerika en China neemt
toe. Volgens het Chinese pers
bureau Nieuw China hebben
een Amerikaanse kruiser, een
torpedojager en vier escorte
vaartuigen in samenwerking
met de strijdkrachten va^
Tsjang Kai Tsjek gisteren ac
ties uitgevoerd voor de kust
van Tsjekiang. Volgens het
persbureau is er sprake van
provocatie.
VN-AGENDA - De Nederland
se regering heeft met veront
waardiging kennisgenomen
van het Indonesische besluit
om de kwestie Nieuw-Guinea
op de agenda te plaatsen van
de algemene vergadering van
de Verenigde Naties. Neder
land vindt dat Indonesië me
die actie wrijving en interna
tionale moeilijkheden veroor
zaakt.
ADVISEUR - De heer Ml
Schroots, directeur!,van heti
westelijk Arbeidsbureau
Middelburg, gaat in op het ver
zoek van de minister van socia
le zaken om adviseur te wor
den bij de Surinaamse rege
ring. Schroots zal adviezen ge
ven op het gebied van arbeids
bemiddeling en arbeidsvoor®
ning.
De Russische president Vladimir Poetin zit in zijn maag met de dreigende situatie in Georgië. Rusland
zit niet te wachten op een nieuwe oorlog. foto AP
en Abchazië raakt Rusland con
trole en invloed in de Kaukasus
kwijt. Bovendien is Georgië een
beduidend zwakker land zon
der de hereniging met de opstan
dige regio's.
Blufpoker
Als Saakasjvili de belofte van
beëindiging van separatisme
niet nakomt, kan dat wel eens
leiden tot een forse afname van
de steun voor de president van
Georgië.
Daar heeft Rusland belang bij,
omdat Saakasjvili het Russi
sche streven om de voormalige
sovjetstaatjes te blijven domine
ren dwarsboomt en hij zich erg
nadrukkelijk als pro-Westers
doet gelden.
De grote vraag blijft of een ge
welddadig conflict valt te ver
mijden en vooral wie in dat ge
val water bij de wijn doet. Wel
licht bindt Saakasjvili in, als
een vreedzame oplossing én
steun van het Westen lang uit
blijven.
Voorlopig volhardt Georgië ech
ter in het spelletje blufpoker,
laat Rusland zich niet in zijn
kaarten kijken en vallen in
Zuid-Ossetië dagelijks doden.
GPD
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
r #A -
Postbus 31
X liv
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
Bezorgklachten:
D. Bosscher (adjunct)
0800-0231231
A. L. Kroon (adjunct)
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
Centrale redactie:
zaterdags tot 12.00 uur.
Stationspark 28
Postbus 31
Abonnementen:
4460 AA Goes
0800-0231231
Tel: (0113)315500
(bij acceptgirobetaling geldt een
Fax: (0113)315669
toeslag)
E-mail: redactie@pzc.nl
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
Middelburg:
per jaar: €217.00
Buitenruststraat18
Voor toezending per post geldt een
Postbus 8070
toeslag.
4330 EB Middelburg
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Tel: (0118)493000
Beëindiging van abonnementen
Fax:(0118)493009
uitsluitend schriftelijk, 1 maandvooi
E-maïl: redwalch@pzc.nl
het einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice.
Goes: Stationspark 28
Postbus 31, 4460 AA Goes
Postbus 31
Losse nummers per stuk:
4460 AA Goes
maandag t/m vrijdag: 1,20
Tel. (0113)315670
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6%BW
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Terneuzen:
Postbank 35.93.00
Willem Alexanderlaan 45
Advertenties:
Postbus 145
Alle advertentie-orders worden
4530 AC Terneuzen
uitgevoerd overeenkomstig de
Tel. (0115)645769
Algemene Voorwaarden van
Fax. (0115)645742
Wegener NV en volgens de Regels"
E-mail: redtern@pzc.nl
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
Hulst: Baudeloo 16
maandag t/m vrijdag:
Postbus 62
tijdens kantooruren
4560 AB Hulst
zondag: van 16,00 tot 18.00 uur
Tel: (0114)372776
Tel. (0113)315555
Fax: (0114)372771
Fax. (0113)315549
E-mail: redhulst@pzc.nl
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Zierikzee: Grachtweg 23a
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes!
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0113)315550
Tel: (0111)454651
Fax. (0113)315549
Fax: (0111)454657
Voor gewone advertenties:
E-mail: redzzee@pzc.nl
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Opening kantoren:
Fax. (0113)315529
Maandag t/m vrijdag
Zeeuws-Vlaanderen
van 8.00 tot 17.00 uur
Tel: (0114)372770
Zierikzee en Hulst:
Fax: (0114)372771
8,30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl/adverteree
Auteursrechten voor ukmouuum a
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concom W w»
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruiktvoo
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten enP
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig (j#**!
de derden. Als u op deze informatie geen pi
Postbus 314460 AA Goes.
an van Wegener or ooor ons zorgvuium a—
|s stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij' rit"
Behoort tot 'zr WGGGNGR
