Fascinatie voor tweelingen
vastgelegd in lagen olieverf
Joer is de dupe van suikerstrijd
childerijen, fotografie en keramiek
p 51e editie Stellexpo Oostburg
Vlaamse gemeenten
richten Schelde
Landschapspark op
ietenoogst nauwelijks nog rendabel door wegvallen beschermende EU-paraplu
donderdag 19 augustus 2004
Anita Tournois
8TBURG - De 51e Stellexpo
plaats aan vier exposan-
Dat ook amateurs niet on-
üenstelijk te werk kunnen
d. wordt getoond door
thoinetta Reesink en Moni-
Catry met kleurrijke schilde-
lenEd Ambos met fotografi-
interpretaties. Keramiek
An van der Mark comple-
de tentoonstelling.
tos, afkomstig uit IJzendij-
iff et fotografische inter
nes een eigen visie en ver-
lijn vast. Hij gebruikt dit
ium voor het vormgeven
ajn artistieke en geestelijke
nraties
het gebruik van heden-
Seprocessen, micro- en ma-
fthiueken, krijgt het oor
spronkelijke beeld een compleet
andere vormgeving en wordt
daardoor onherkenbaar. Hijzelf
omschrijft zijn werk als 'geeste
lijk,. natuurlijk en wetenschap
pelijk'. Voornaamste kenmer
ken vormen ritme in kleur en
structuur. Een enkele maal ver
sterkt met een figuurlijke lijn of
vorm. Tinten die regelmatig te
rugkeren zijn blauwen en brui
nen. Maar er is ook een diep
paarse impressie. Soms zijn ver
schillende beelden, in diverse
vergrotingsfases, naast elkaar
geplaatst. Iedereen kan een ei
gen interpretatie geven aan deze
abstracte werken.
Ook Reesink, van oorsprong Bra
bantse, maar sinds een jaar
woonachtig in Zeeuws-Vlaande-
ren, abstraheert in hoge mate in
haar schilderijen, vervaardigd
in olieverf. Een materiaal waar
mee zij sinds zes jaar actief is.
Het kleurgebruik is opvallend
helder, vaak doorzichtig en doet
bijna denken aan aquarel. Mis
schien niet verwonderlijk als
blijkt dat zij in eerste instantie
vele technieken heeft uitgepro
beerd.
Zee- en duinen
Ze geeft aan vanuit het hart te
schilderen. Sommige afbeeldin
gen als druppel- en peervormen
ontstaan vanuit een kern, omge
ven door talloze dunnen lijnen.
Een werk met veel geel en
blauw lijkt geïnspireerd door
zee- en duinen. Catry, woonach
tig in Sijsele, België, werkt nog
maar sinds kort met olieverf. Op
naïeve wijze - perspectief is
haar vreemd - legt zij zich toe
op het weergeven van landschap
pen, stadsgezichten en bloemen,
maar ook op minder voor de
hand liggende onderwerpen.
Door de verschillende invalshoe
ken en een sterk kleurgebruik
met soms redelijk felle tinten
krijgt het werk iets eigenzin
nigs. Bijvoorbeeld de rode tafel
of de dame op de canapé van
een treincoupé. Het werkje met
het tafereel van een Begijnhof
oogt bijzonder fraai.
De keramische objecten, scha
len en fantasiebeelden in de vi
trines verschillen sterk in vorm
geving. De natuur vormt een be
langrijke inspiratiebron. Duide
lijk is dat van der Mark nog
zoekt naar de 'meest geschikte
vorm om zich uit te drukken.
Tentoonstelling t/m eind augustus
in De Stelle, Veerhoeklaan in Oost-
burg.
Openingstijdendagelijks van 9.00
- 20.30 uur.
Rrfschilderij van Monique Catry dat te zien is in Oostburg. foto Camile Schelstraete
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - De schilderijen van Cécile
Verwaaijen kennen eigenlijk slechts één on
derwerp: Cécile Verwaaijen. Ze schildert
zichzelf, maar toch zijn het geen echte zelf
portretten. Daarvoor zijn de afbeeldingen te
afstandelijk, te ondoorgrondelijk.
Een selectie van haar jongste werk is mo
menteel, in het kader van het Lange Jan Pro
ject, te zien in de Wandelkerk in Middel
burg. Het zijn tien kleurrijke, veelal grote
doeken, realistisch en ambachtelijk geschil
derd, met meerdere lagen olieverf over el
kaar.
Verwaaijen (1968), die woont en werkt in
Breda,.maakt al jaren schilderijen van zich
zelf aan de hand van foto's die ze maakt. Ze
toont zichzelf echter niet als privé-persoon,
maar meer als universeel beeld. Om die re
den is ze vaak te zien met kapjes op haar
hoofd - doordat ze is opgegroeid in een tex
tielzaak, wordt ze gefascineerd door stoffen
en dessins - waardoor ze wat weg heeft van
een non. De kleding zorgt voor anonimiteit,
verhult de privé-persoon. Zelf zegt Verwaa
ijen dat het eenzame en toegewijde schilde
ren in haar atelier veel weg heeft van het le
ven in een kloostercel. In Middelburg zijn er
enkele voorbeelden van te zien, zoals 'Blau
we jurk, wit kapje' en 'Wit kapje, blauwe
strepen', werk van enkele jaren oud.
De nadruk van de tentoonstelling in de Wan
delkerk ligt echter vooral op het thema dat
dit jaar volledig tot bloei is gekomen: twee
lingen. Verwaaijen is zelf ook deel van een
tweeling en is geboeid door 'het idee van
een tweeling die eigenlijk maar één persoon
beslaat'.
De duo's zijn vrijwel identiek; minieme ver
schillen zorgen echter juist voor wat span
ning. De vrouwen ogen haast Siamees. Hun
blik is uitdrukkingsloos, starend in het on
eindige.
Verwaaijen gebruikt opnieuw de kapjes,
hoofddoeken en gewaden die het anoniem,
in zichzelf gekeerde versterken. Die ingeto
genheid verlegt de aandacht naar het onder
huidse proces dat op enkele werken gaande
is: een zwangerschap.
Die mondt uit in 'Tweeling in armen', twee
baby's uiteraard. Dan is de hoofdbedekking
voor het eerst afgelegd, lijkt de vrouw niet
langer afwezig en komen de ogen ineens tot
leven.
Expositie Cécile Verwaaijen, tot en met 6 sep
tember in de Wandelkerk in Middelburg. 'Ge
opend maandag tot vrijdag 10.30-17.00 uur, za
terdag-zondag 13.30-17.00 uur.
door Wout Bareman
ANTWERPEN - Zes Vlaamse ge
meenten gaan samen plannen
uitwerken voor de verdere ont
wikkeling van de Schelde-
oevers. Ze bundelen de krachten
in het project Schelde Land
schapspark. Een eerste inventa
risatie heeft al 150 plannen en
ideeën opgeleverd. Die moeten
de komende jaren verder wor
den uitgewerkt.
De gemeenten Bornem, Bras-
schaat, Temse, Waasmunster,
Wetteren en Zwijndrecht liggen
in de Scheldestreek tussen Gent
en Antwerpen. Ze slaan de han
den ineen om op die manier
meer druk te kunnen uitoefenen
op de hogere overheden. De zes
gemeenten melden zich binnen
kort bij het Vlaams-Nederlands
projectbureau Proses dat werkt
aan de Ontwikkelingsschets
2010 voor het Scheldebekken.
Proses presenteert de schets dit
najaar. Na goedkeuring door de
Nederlandse en Vlaamse rege
ring kan de schets naar verwach
ting volgend voorjaar worden
voorgelegd aan de parlementen.
De burgemeesters van de ge
meenten (in Antwerpen en
Oost-Vlaanderen) hebben de
overige Scheldegemeenten, de
provinciebesturen en de Vlaam
se regering opgeroepen de han
den ineen te slaan. Een onder
zoek naar de mogelijkheid ook
de Zeeuwse en West-Brabantse
gemeenten bij Schelde Land
schapspark te betrekken, loopt
nog Doel van Schelde Land
schapspark is het vinden van
een kwalitatief goed evenwicht
tussen functies als wonen, wer
ken, landbouw en natuurwaar
den in samenhang met de rivier.
Burgemeester L. De Ryck van
Temse: „Het project moet de
Schelde weer op de internationa
le kaart zetten. We hebben in
middels 150 plannen en planne
tjes geïnventariseerd, die onder
de paraplu van het Landschap
spark verder kunnen worden uit
gewerkt."
Het gaat om 80 natuur- en land
schapsprojecten, 20 recreatie
plannen en 50 stedebouwkundi-
ge projecten.
Zo wil Temse het watertoerisme
stimuleren en wil Wetteren de
oude Scheldearmen herwaarde
ren. Verder wordt gedacht aan
de opzet en uitbouw van bijvoor
beeld wandel- en fietsroutes.
Gent, dat zich overigens nog
niet bij de initiatiefnemers heeft
aangesloten, wil de Gentbrugse
Meersen herwaarderen als na
tuurgebied. In Melle zijn er plan
nen om de Scheldevallei her in
te richten en de dijken meer
landinwaarts te plaatsen.
Wetteren en Bornem denken
aan nieuwe bestemmingen voor
de oude Scheldearmen op hun
grondgebied. Voor de uitvoering
van al die projecten wordt de
looptijd van de Ontwikkelings
schets 2010 als leidraad geno
men.
De zes gemeenten gaan nu eerst
op zoek naar een breder draag
vlak voor Schelde Landschap
spark. Voor de financiering
mikken de gemeenten onder
meer op Europese fondsen en
publiek-private samenwerking
(PPS). Op 19 november wordt in
het kasteel Blauwendael in
Waasmunster het Scheldechar-
ter ondertekend door alle deelne
mende gemeenten en overheden.
Kampioenschap
ploegen uitgesteld
WILHELMINADORP - De
Zeeuwse ploegkampioenschap-
pen en provinciale dors- en stop
peldag gaan aanstaande zater
dag niet door. Door de vele re
genval van de laatste dagen heb
ben de oogstwerkzaamheden
vertraging opgelopen. Daardoor
is het niet mogelijk het evene
ment op de geplande datum te
houden. Als nieuwe wedstrijd
dag is nu gekozen voor zaterdag
4 september. De plaats van de
activiteiten blijft hetzelfde: het
oostelijke deel van de Wilhelmi-
napolder, nabij het Goese Meer.
De dors- en stoppeldag begint
om 10.00 uur, de ploegwedstrijd
om 12.00 uur.
'Grote buik' (links) en 'Tweeling in armen' van Cécile Verwaaijen.
foto Ruben Oreel
ume akkerbouwers moe-
rimaf volgend jaar minder
trbieten gaan telen en daar
mgen ze ook nog een veel
npnjs voor. Er komt welis-
reen magere compensatiere-
maar per saldo ploegt de
flink achteruit.
[RinusAntonisse
1JPP1NE - Boer Joris van
s wil geen doemdenker zijn.
de akkerbouwers is de ko-
de suikerbietenoogst wel de
,ie onder gunstige omstan-
eden. De beschermende pa-
y boven de bietenteelt valt
Hoewel er nog veel losse
jeszijn. staat vast dat de ge
ien voor de Nederlandse boe
ingrijpend zijn.
vs-Vlaming Van Waes, ak-
yuwbestuurder van de Zui-
ie Land- en Tuinbouw Or
atie (ZLTO), rekent uit dat
boer straks voor de bieten
selijks meer dan de kost-
kan vangen. „En voor de
prijs kun je niet telen. Je
t een marge hebben." Hij
net met name voor de klei-
bednjven (beneden 100 hec-
I grote problemen, wat in
uiterste geval betekent dat
jrdwijnen.
nu toe is binnen de Europe
se een goede suikerrege-
van kracht. „De prijs ligt
als je zaait weet je bijna
ie aan geld oogst. Je kunt de
èrbieten wat zekerheid be-
vergelijken met de melk",
fit Van Waes. De bieten ho-
in Zeeland niet voor niets
de belangrijkste gewassen
I graan, aardappelen en
i) In heel Nederland gaat
om 100.000 hectare,
nel ieder akkerbouwbedrijf
jukt over een suikerquo-
i,afhankelijk van de grootte
het bedrijf. Meestal zaait de
voor alle zekerheid iets
rdan zijn quotum (want als
niet gehaald wordt, wordt
ekort).
hectare is goed voor gemid-
81) ton bieten. De prijs ligt
i!3 euro per ton; wat boven
ptum wordt geproduceerd
Voor de akkerbouwers is de komende suikerbietenoogst wel de laatste onder gunstige omstandigheden.
levert slechts de wereldmarkt
prijs van rond 5 euro per ton op.
Daarnaast ontvangen de boeren
van de suikerfabrieken een
extra ledentoeslag of dividend.
De prijs is redelijk stabiel, om
dat de EU een productie- en im
portplafond hanteert (met spe
ciale regelingen voor arme lan
den, als een soort ontwikkelings
hulp). Vooral door grote druk
van rietsuikerproducerende lan
den als Australië en Brazilië
(die volgens Van Waes door het
ongeremd opvoeren van de pro
ductie de wereldmarkt volledig
hebben ontregeld), moet de EU
de bescherming sterk verminde
ren.
De consument merkt er nauwe
lijks iets van, het zijn vooral de
multinationale suikergebrui
kers die profiteren. Van Waes:
„De tussenhandel, zoals colapro
ducenten, lacht zich dood. Die
plukken er de vruchten van,
maar een fles cola wordt echt
niet goedkoper." Hij denkt dat
bovendien de ontwikkelingslan
den door de nieuwe regeling
slechter uit zijn.
Nederland raakt 16 procent van
de teeltoppervlakte kwijt, ofwel
foto Willem Mieras
16.000 hectare. Tegelijk zakt de
prijs met ongeveer 37 procent,
tot rond 27 euro per ton in 2007
(met volgend jaar meteen al een
daling van 25 procent). De kale
kostprijs voor een Zeeuwse boer
ligt rond 37 euro. De schade wil
de EU (tijdelijk) voor ongeveer
60 procent compenseren. Voor
de rest moet de boer het zelf
maar uitzoeken.
Die heeft echter weinig uitwijk
mogelijkheden, beklemtoont Jo
ris van Waes.
„We zijn al 50 jaar aan het zoe
ken naar ons vierde gewas. Het
is niet gevonden. Meer graan te
len biedt misschien, gezien de
krimpende wereldvoorraad, eni
ge ruimte. Maar als ik de graan
prijzen zie levert dat hooguit
100 tot 150 euro per hectare op.
Koolzaad is absoluut geen alter
natief, het brengt niet genoeg
op. Misschien koolzaadverede-
ling, maar dan heb je het over
400 tot 500 hectare. De markt
voor aardappelen en uien is ver
zadigd."
Van Waes laat het hoofd niet
meteen in de schoot zakken.
„Misschien moeten we nog eens
goed kijken naar onze huidige
productie, of we daar meer ren
dement uit kunnen halen. Bij
voorbeeld meer doen met het
graan, als het ware méér uit een
graankorrel halen en reststoffen
gebruiken voor bio-ethanol.
Dan maak je een efficiencyslag.
Ook met aardappelen is zoiets
mogelijk. We hebben er de ken
nis voor."
Suikerfabrieken
Hij hoopt dat Nederland suiker
bietenquota uit andere EU-lan-
den kan binnenhalen (te betalen
door de boeren zelf), om de teelt
vermindering te beperken. Van
Waes verwacht dat een of twee
suikerfabrieken moeten sluiten
en dat er zeker een schaalvergro
ting van de bietenteelt zal optre
den, om doelmatiger (dus kosten-
besparender) te werken. „Dat
houdt in dat kleinere bedrijven
toch moeten stoppen. Die kun
nen de kosten nu al moeilijk be
heersen."
Toen eind negentiende eeuw de
meekrapteelt uit Zeeland ver
dween, was de suikerbiet een
prima opvolger. Die ontbreekt
nu en heil zoeken in bedrijfsver-
breding - de een of andere neve
nactiviteit ontwikkelen - ziet
Van Waes niet als oplossing.
„De eerste zaak van een land
bouwbedrijf is economisch kun
nen draaien. Als ik allerlei neve
nactiviteiten moet optuigen,
dan is er al iets fout."
