Ik ben nu prettiger
om mee te werken
DJ Maestro maakt jazz populair bij jong publiek
In de huid van BB
Joost Swarte schept
zijn eigen wereld
25
woensdag 18 augustus 2004
wee keer in korte tijd
vertrok hij bij Toneel
groep Amsterdam,
eerst voor een televisieavon-
tuur en daarna tijdens een cri
sis met directeur Ivo van Ho
ve. Twee keer keerde hij te
rug. Nu heeft Hans Kesting
(43) een hoofdrol in De Kruis
tochten, komedie in drie de
len van Alan Ayckboum. „Ie
dereen zegt op voorhand: 'O,
vijf uur toneel!Maar achter
af heb ik nog van niemand
vernomen dat het toch wel
een hele zit is."
Uspeelt Norman, de man die
de lachers op zijn hand
heeft en de meeste sympathie
wekt.
„Ik vind alle r'ollen leuk, maar
mijn personage is wel het veelzij-
digst. Norman is de aanjager
van het drama, van het over
spel. Het is een man die voortdu
rend achter de vrouwen aanzit
en de boel op stelten probeert te
zetten. Hij is manisch bezig om
spanning in zijn leven te bren
gen, maar zakt voortdurend
door het ijs."
Bent u een soort Norman?
„Ik vind het altijd moeilijk om
te zeggen waar een personage
raakvlakken met mij heeft, om
dat je snel op gelul uitkomt. Het
is iemand in een midlifecrisis
die denkt dat zijn leven niet
groots en meeslepend genoeg is.
'Wat heb ik nou eigenlijk met
mijn leven gedaan?', denkt hij.
Dat is voor veel mensen herken-
Hans Kesting in
De Kruistochten
baar, ook voor mij. Niet dat ik
na mijn veertigste in een midlife
crisis ben beland, maar ik dacht
wel: 'Gaat mijn leven zo nog
veertig jaar verder, en was dat
het dan?' Ik had heel duidelijk
het gevoel dat mijn jeugd voor
bij was en ik iemand van middel
bare leeftijd was geworden."
Twee jaar geleden stopte u met
de sportschool, omdat u zichzelf
te oud vond voor het voortduren
de trainen. Maar nu loopt u er
weer gespierd hij.
„Ik ga niet als een opgepompte
oude nicht op het strand lopen,
zei ik toen - dat was een beetje
gechargeerd. Maar ja, toen ik
stopte met sporten, werd ik dik
ker. Vorig jaar tijdens Gay Pri
de stond ik stoer aan het roer
van mijn bootje en toen riep ie
mand in plat Amsterdams van
de kant: 'Je moet je buik inhou
den Daarna kreeg ik met Sin
terklaas een surprise van mijn
schoonzus met een verschrikke
lijke foto van mezelf met een
buikje. Dat vond ik zo'n treurig
gezicht, dat ik dit jaar toch
maar weer ben gaan trainen.
Dat je 43 bent, is geen reden om
alles meteen maar te laten han
gen, denk ik nu. Zo ijdel ben ik
wel. Ik wilde mijn oude gewicht
weer terug, had last van kleren
die te krap zaten. Maar het had
ook te maken met de midlife."
En dat fitnessen is niet om maar
krampachtig jong te blijven?
„Nee, dat is het niet. Mijn hoofd
wordt toch ook ouder, dat kan
me niets schelen. Het heeft al
leen maar voordelen, dat spor
ten. Ik merk met spelen dat ik
een goede conditie heb. Ik slaap
er beter van, kan me beter con
centreren."
Is een voorstelling van vijf uur
voor de acteurs zwaar?
„Ik vind het fysiek niet zwaar,
dat ligt ook aan mijn conditie.
Hans Kesting: „Ik weet inmiddels wel dat ik kan toneelspelen."
Ik krijg juist energie van het spe
len. Als het goed is gegaan, loop
ik kort erna alleen maar te zin
deren en te bruisen. Pas een uur
later merk ik dat ik moe ben.
We spelen nu komedie en dan
moet je wel ontzettend op je
qui-vive blijven. Alles draait opi
timing. Je kunt geen moment
vérslappen, dat maakt het
zwaar. Als ik lekker aan het spe
len ben, wat ik bij deze voorstel
ling erg heb, ben ik aan het eind
nooit moe."
Dat klinkt alsof komedie lekker
der is om te spelen dan tragedie.
„Dat weet ik niet. Maar het gro
te verschil is dat je direct aan de
reacties uit de zaal merkt of je
het goed doet, We hebben de
voorstelling twee maanden lang
gerepeteerd in volstrekte stilte,
zonder publiek. Iedereen in de
groep had het stuk al twintig
keer gezien, dus niemand lach
te. Dan word je compleet gek,
want je verliest het vertrouwen
dat het ooit leuk was. Gelukkig
kregen we meteen vanaf de eer
ste try-out veel respons. Dat
heb je bij Othello natuurlijk
niet. Daar merk je aan de con
centratie en het eindapplaus of
mensen een mooie avond heb
ben gehad. Soms is het leuk
voor een acteur om meteen reac
ties te krijgen."
Regisseur Ivo van Hove is meer
van de tragedies. Zou Toneel
groep Amsterdam niet vaker ko
medie moeten spelen?
„Ik zou het toejuichen. Bij som
mige mensen leeft het idee dat
het gesubsidieerde toneel geen
komedie mag doen, maar ik
denk dat juist een gesubsidieerd
gezelschap als Toneelgroep Am
sterdam zo'n stuk van Ayck-
bourn moet brengen. Een vrije
producent zou dit stuk heel an
ders aangepakt hebben, veili
ger. Daar is niets mis mee, maar
het is des te leuker dat wij het
nu spelen. Ivo heeft er duidelijk
zijn stempel op gedrukt en laat
Ayckbourn eens op een andere
manier zien."
In 1988, een jaar nadat u van de
Toneelschool Maastricht was ge
komen, heeft u voor het eerst
met Van Hove gewerkt. Hoe was
dat?
„We waren allebei onervarener
en minder zeker van onze zaak.
Ik weet nog dat we tijdens de re
petities een paar keer een aanva
ring hadden. Ik was toen drifti
ger en heel direct. Ik reageerde
foto Mark Kohn/GPD
op een manier waarvan ik
dacht: Zo kun je toch met elkaar
omgaan? Maar hij vond van niet
en nam het heel hoog op. Toch
was het een mooie repetitietijd,
want er is een mooie voorstel
ling uitgekomen. Ik geloof dat
ik nu prettiger ben om mee te
werken. Gewoon, omdat ik rusti
ger en minder grillig ben gewor
den. Ik loop niet meer rond met
het gevoel dat een rol mij kan
maken of breken. Ik weet inmid
dels wel dat ik kan toneelspe
len."
En hoe is Van Hove nu?
„Ook hij is rustiger geworden
en hij kan nog beter kijken dan
toen. Hij heeft aan weinig repeti
tietijd genoeg om veel gedaan te
krijgen - dat hebben veel goede
regisseurs. Gerardjan Rijnders
heeft dat ook. De afgelopen ja
ren heeft Ivo een heel duidelijk
eigen oeuvre opgebouwd. Zijn
voorstelling zijn óf heel erg
goed óf helemaal niet goed, dat
vind ik heel interessant. Het is
nooit een grijs middengebied,
waarvan je denkt: wel aardig."
„Het was toen al duidelijk dat
hier iemand van een zekere sta
tuur bezig was. Een man die het
in zich had uit te groeien tot een
toneelleider. Je moet wel de am
bitie hebben om leiding te geven
aan zo'n gezelschap. Dat is nog
geen gemakkelijke taak, maar
dat kan hij. En dat is ook iets
wat hij met vallen en opstaan
heeft moeten leren."
Is dat geen understatement? Vo
rig jaar verkeerde het gezel
schap in een crisis, omdat het en
semble Van Hove per brief bekri
tiseerde om zijn leiderschap.
„We hebben hem nooit aangeval
len op zijn artistieke koers,
maar hem aangesproken op zijn
managementskwaliteiten. Er is
een duidelijk verschil tussen Ivo
de regisseur en Ivo de manager.
Als manager kan hij soms wat...
ja, koud zijn. Toen ik die brief
ondertekende, kwam ik ook op
voor de hele groep. Je behartigt
eikaars belangen."
U besloot vervolgens op te stap
pen.
„Dat was een ouderwets voor
beeld van een te impulsieve,
emotionele beslissing. Al na een
paar dagen was het glashelder
dat ik de verkeerde beslissing
had genomen."
En toen?
„Toen belde Ivo mij om af te
spreken. 'Dit is niet wat je wilt',
zei hij. Ik wist dat hij gelijk had,
want ik wilde helemaal niet weg
bij Toneelgroep Amsterdam.
Met deze regisseur en deze
groep wilde ik graag werken.
Toen ik vervolgens in de acteurs
vergadering bekend maakte te
blijven, was iedereen blij."
Hoe zou u de crisisperiode om
schrijven?
„Pijnlijk en zenuwslopend voor
alle partijen. We zaten midden
in de repetitie van Rouw siert
Electra. We hadden 's ochtends
vergaderingen waar het er hard
aan toeging en gingen 's mid
dags moesten we repeteren om
de voorstelling te maken. Het
was fijn om te zien dat we wel
gewoon konden werken en de
rest vergeten. Zo hoort het ook.
We stonden niet met bijlen te
genover elkaar."
Wat is het grootste verschil met
TA van vóór 2001, toen Gerard
jan Rijnders artistiek leider
was?
„Toen Toneelgroep Amsterdam
onder Gerardjan afliep, was de
glans er ook wel af. In de succes
volle periode hadden we precies
de juiste ingrediënten die de sa
lade van het gezelschap tot een
rijke salade maakte. Dat lag aan
de verschillende leeftijdscatego
rieën en de persoonlijkheden; ie
dereen vertegenwoordigde wel
iets. We hadden een leider in
wie iedereen geloofde. Natuur
lijk waren er ook conflicten,
maar die liepen nooit zo ontzet
tend hoog op. Maar het heeft zo
weinig zin om te vergelijken,
het is nu gewoon een heel ander
gezelschap. Het kan ook niet an
ders, want er staat een andere
man aan het roer. En zijn nieu
we spelers. Er komen echt goede
mensen bij: Jacob Derwig, Fed-
ja van Huêt, Renée Fokker...
daar verheug ik me enorm op.
Het blijft net zo'n bijzonder ge
zelschap. Dat klinkt flauw,
maar als ik dit niet zou vinden,
zou ik er niet zitten."
Menjn Henfling
De Kruistochten, door Toneelgroep
Amsterdam; tot en met 27 augustus
in de Stadsschouwburg, Amsterdam.
Daarna opnieuw in november, decem
ber en februari. Vanaf 7 december
korte tournee door Nederland en Bel-
Als de door jezelf gecreëerde
look zijn werking begint te
verliezen, moet je op zoek naar
iets anders. Bij Kylie Minogue
raakte menigeen wat uitgeke
ken op haar doorschijnende,
luchtige jurkjes, die net niet al
les lieten zien, dus werd er iets
anders gezocht. Kylie kroop in
de huid van Brigitte Bardot en
dat doet ze lang niet slecht.
Haar kapsel, haar oogopslag, de
gelijkenis is haast griezelig.
Toch is haar nieuwe uiterlijk
niet het enige aardige aan de
dvd Body language live, waarop
de live-presentatie staat van
haar gelijknamige album, uitge
voerd in het Apollotheater in
Londen. Minogue is in de loop
der jaren ongelooflijk professio
neel geworden en laat weinig
tot niets meer aan het toeval
over. Ze regisseerde de show
voor een groot deel zelf, zo
blijkt uit 'behind the scenes',
zo'n beetje met dezelfde flair en
zelfverzekerdheid als Beyoncé
Knowles.
Of je haar stem en kreundeun-
tjes kunt verdragen is een kwes
tie van smaak, maar wat ze neer
zet is buitengewoon knap ge
daan. Sinds ze te zien was in
tv-soaps als Neighboursheeft
ze een lange weg afgelegd en zo
als het ernaar uitziet, verdwijnt
ze voorlopig nog niet van het to
neel.
Hanneke van den Berg
Titel: Kylie Minogue - Body Langua
ge (EMI) Tijdsduur: 110 minuten
Extra: Behind the scenes, promovi
deo's, pc-rom section
Tekening van Joost Swarte uit zijn nieuwe boek Leporetto
Het was weer eens tijd voor
een bundeling van al zijn
werk, vond de Haarlemse strip
tekenaar Joost Swarte. Het laat
ste overzicht, Hors serie gehe
ten, dateert immers alweer van
1984 en is alleen in het Frans
verschenen.
De internationale Joost Swarte
tentoonstelling op de elfde Inter
nationale Comic-Salon in het
Duitse Erlangen bleek dit jaar
een goede aanleiding om spij
kers met koppen te slaan. In Er
langen zouden meer dan 200 ont
werpen en tekeningen van Swar
te te zien zijn. Wat lag er dus
meer voor de hand dan de catalo
gus bij deze expositie uit te wer
ken tot een mooi overzichts
werk. En nu ligt dan Leporello
in Nederland en Duitsland in de
winkel.
In Leporello toont Swarte eens
te meer zijn unieke vaardigheid
in het ontwerpen en tekenen.
Zijn van Hergé, de maker van
Kuifje, overgenomen tekenstijl
met daaraan toegevoegd de typi
sche Swarte-humor geven zijn
werk een volstrekt uniek karak
ter. Of hij nu postzegels ont
werpt, aluminium tuinbeelden,
glas-in-loodramen, affiches of
zelfs een theatergebouw: het
maakt de striptekenaar alle
maal niets uit. Elk ontwerp
draagt die karakteristieke Swar-
te-handtekening, die zeer popu
lair is.
Het boek bevat meer afbeeldin
gen dan er in Erlangente zien
zijn. Wie gaat zoeken naar een
chronologische lijn in het boek,
komt bedrogen uit. Swarte heeft
de ontwerpen en tekeningen cen
traal geplaatst. Het gaat hem
om het kijken, het werkelijk
zien van de tekening. De lezer
wordt niet afgeleid door hinder
lijke teksten en toevoegingen.
De ontwerper heeft alle afbeel
dingen associatief geordend op
de wijze zoals ook de tentoon
stelling in Erlangen is opge
bouwd. Daardoor staan tekenin
gen uit 1985 naast ontwerpen
uit bijvoorbeeld 2003, maar het
is een knap iemand die de ver
schillen ziet.
Leporello toont de artistieke be
geestering van een begenadigd
tekenaar, wiens fantasie zich
niet laat begrenzen door de
strakke regels van de wereld om
hem heen. Swarte schept zijn ei
gen wereld zonder ruimtelijke
barrières en met veel humor.
Zijn speelse omgang met die
zelfverzonnen levensruimte
biedt hem inspiratie om tot ont
werpen te komen, die niet van
deze wereld zijn, maar deson
danks onze alledaagse wereld
helpen verfraaien. Als dat je
lukt, ben je een groot kunste
naar.
Jan Kuys
Leporello. Uitgeverij Oog Blik
i.s.m. De Harmonie. Prijs: 35,-
Meer nog dan Benjamin Herman en
zijn New Cool Collective Big Band
heeft DJ Maestro er de afgelopen jaren in
Nederland voor gezorgd dat jazz weer
cool' werd bij een jong publiek. Zijn Blue
jNote Trips, een drieluik dubbel-cd's met
compilaties van klassiekers uit de stal van
het vermaarde Newyorkse jazzplatenlabel,
ajneen doorslaand succes. Jazz laat zich in
eens prima mengen met breezers, rosé en
hippe strandfeestjes. Tegenwoordig werkt
Maestro, wiens echte naam Martijn Bark
huis luidt, samen met pianist Michiel Borst-
P> de wonderboy van de Nederlandse
jfet was warm die vrijdagavond in de Rem-
hrandtzaal van het Nederlands Congrescen-
tnira in Den Haag. Extreem warm. Je kon
ff dan ook over de hoofden lopen. Men was
ff afgekomen op het debuutconcert van
Michiel Borstlap samen met DJ Maestro en
zag een spannende, opzwepende vrije im-
provisatiesessie van twee mensen die in elk
geval één ding met elkaar gemeen hebben:
absolute weigering om in hokjes te den
hen.
jker dat optreden op North Sea Jazz zegt
arkhuis zes weken later: „We hebben voor
Michiel Borstlap (links) en DJ Maestro op North Sea Jazz.
foto Aad van Vliet/GPD
af - vijf minuten vóór het optreden - alleen
afgesproken wie van ons tweeën zou begin
nen. Dat wil zeggen: Ik heb tegen Michiel
gezegd: 'Begin jij maar'." Borstlap begon.
Rustig. En Maestro luisterde, zocht vervol
gens tussen zijn platen, en haakte in. „Tus
sen mij en Michiel klikt het geweldig. We
hebben nauwelijks woorden nodig. Ik waar
schuw 'm af en toe dat er een break zit aan
te komen. De rest gaat heel intuïtief. Hij
zorgt voor de melodie, ik voor de grooves.
Verder heeft het veel weg van elkaar voort
durend opjutten."
Warmte
Dat DJ Maestro een voorliefde heeft voor
échte instrumenten zal de samenwerking
tussen de twee zeker ten goede komen. Als
dj samplet hij ook veel liever échte instru
menten dan dat hij gebruik maakt van elek
tronische foefjes.
„In de elektronica mis ik de warmte die ech
te instrumenten hebben. Mijn vader was
jazzpianist. En ik heb zelf vroeger viool ge
speeld. Nee, ik raak 'm eigenlijk nooit meer
aan. Ik ben ermee gestopt omdat het keurs
lijf van een orkest me te benauwend was.
Dat trok ik niet meer."
Barkhuis noemt zichzelf een jazzliefheb
ber, en dat is te horen in zijn werk. „Jazz
biedt nou eenmaal veel vrijheid", zegt hij.
„Dat spreekt me enorm aan. Mijn keuze om
te gaan dj-en zal daar ook wel mee te ma
ken hebben. Als dj ben je erg vrij. Ten eer
ste werk je veelal alleen. Verder hoef je al
leen maar je koffertje met platen op te pak
ken en je kunt overal terecht." Zo wonder
lijk was het goedbeschouwd niet dat uitge
rekend zijn naam ter tafel kwam toen pla
tenmaatschappij EMI een dj zocht die de ar
chiefkelders van het fameuze jazzlabel
Blue Note kon uitstoffen. Barkhuis bleek
de ideale man om de waardevolle back cata
logue van Blue Note voor een jong publiek
toegankelijk te maken. Al spraken fanatie
ke jazzpuristen er schande van. Deze zomer
verscheen alweer de derde dubbel-cd in de
serie Blue Note Trips - de 'gele', met werk
van onder anderen Molly Johnson, Cannon-
ball Adderly, Donald Byrd, Art Blakey en
Lee Morgan.
„Ik heb zelf het idee dat de aanvankelijke
scepsis een beetje aan het overwaaien is. Of
ik met deze serie jongeren opvoed in de
jazz? Poeh, dat laat ik liever aan anderen
over om dat te beoordelen. Wat ik wel leuk
vind: ik was net bij de Blue Note-winkel
hier in Amsterdam en daar hoorde ik ie
mand naar aanleiding van een van mijn
cd's vragen naar een oude jazzplaat."
De derde Blue Note Trip-dubbelaar -
'Goin' down, Gettin' up' - is overigens wel
de laatste van de hand van Maestro. „Ik
heb er nu wel uit gehaald wat er voor mij in
zat. Zes cd's is best veel. Financieel? Ik sta
tegenwoordig wat minder rood dan vroe
ger."
Terwijl een collega - er is nog geen naam be
kend - de Blue Note Trip zal overnemen,
wil Barkhuis zich gaan richten op een
nieuw project. Dat zal volledig in het teken
staan van Zuid-Amerikaanse ritmes. Maar
ook de samenwerking met Michiel Borstlap
wil hij graag verder uitbreiden. Een cd zou
mooi zijn, maar dat lijkt vooral te liggen in
handen van de platenmaatschappijen van
Maestro en Borstlap. En optredens? „We
zijn een beetje afhankelijk van de festivals,
denk ik", zegt Barkhuis. „Dat is toch de
meest geschikte plek voor wat wij doen.
Voor veel jazzzalen is dit minder geschikt,
vermoed ik. Op North Sea Jazz heb ik al
thans een paar puristen boos de zaal uit
zien lopen. Men verwacht dan toch jazz van
ons en dat maken we niet echt. Hoewel, wat
is jazz nou eigenlijk? Wat wij doen is in elk
geval pure improvisatie. Er staat vrijwel
niks vast. Elk optreden is anders."
Richard Stekelenburg
DJ Maestro en Michiel Borstlap zijn vrijdag 20 au
gustus te zien op jazzfestival Haarlem Jazzstad in
Haarlem
