Moordspellen op de computer Monumentaal in Middelburg Verbod pitbull-achtigen blijft splijtzwam PZC PZC Klonen stamcellen is in Nederland nog niet nodig Moordspellen Gewone kinderen maken onderscheid tussen flauwekul en werkelijkheid 14 augustus 1954 zaterdag 14 augustus 2004 Britse onderzoekers mogen menselijke embryo's klonen voor onderzoek naar afsto tingsverschijnselen bij stam cellen. In Nederland werken wetenschappers met restem bryo's van ivf-behandelingen. Voor 2002 was ook dat nog ta boe en kwamen stamcellen uit het buitenland. Klonen is nog niet nodig. door Theo Haerkens Onderzoek mei stamcellen kan op den duur bijdra gen aan behandeling van dia betes, kanker, de ziekte van Parkinson en zelfs het herstel van een hart na een infarct. Stamcellen zijn cellen uit een embryo die niet volledig zijn ontwikkeld en nog kunnen uitgroeien tot elke soort cel. In het Hubrechtlaboratorium in Utrecht onderzoekt Chr. Mummery het effect van stam cellen in het hart. Omdat het klonen van embryo's in Neder land taboe is werkt ze met cel len uit het buitenland of rest embryo's van ivf-behande- ling. „Als er alternatieven zijn als navelstreng- of been cellen is het gebruik van em bryo's om stamcellen te kwe ken taboe." Mummery injecteert muizen harten met hartcellen van menselijke stamcellen. De cel len nestelen zich in de hart spier en koppelen zich spon taan aan de hartcellen van de muis. Na drie maanden klop pen ze mee in een ritme van 500 keer per minuut. Deze la boratoriummuizen kennen geen afstotingsverschijnse len. Dit najaar wil Mummery een kunstmatig infarct opwekken bij een muis en nagaan of menselijke stamcellen ook ka pot weefsel vervangen. „We controleren dat met echo's en ecg's." De ontwikkelingsbiolo ge wijst erop dat proeven waarbij een muizenhart werd geïnjecteerd met stamcel]; van een muis, al succesvol® ren. De vraag is of het oj lukt met menselijke staniij len. Het is de bedoeling eenzelfè proef later te herhalen® varkens, omdat een vaïk^ hart meer lijkt op een nieiise' hart, het klopt ook mini; snel. „Proeven met apenzn in Nederland onbespr^. baar. In Duitsland en Ameri ka gebeurt dat wel." Belangrijke onderzoekj gen zijn: Op welk momq moet je de stamcellen in hart spuiten? Hoe lang duaj het voor ze hun werk do^ Gaan de stamcellen niet wc? keren? Mummery: „Je moeij de onderzoeksresultaten zg als één groot dossier. ij blijkt dat het geen schadelj effect heeft op dieren, kmj het op den duur ook bij ir« sen doen." Mummery: „Misschien ben we over vijf'tot tien ja pas bruikbare resultaten, ft zijn vroegst is er over fe jaar kennis die experiment met moedige patiënten reek vaardigt." Tweede keus Overgebleven ivf-embryo' zijn eigenlijk tweede ke „Voor ivf worden de bestee bryo's gekozen, zoals je co de grootste en roodste aart bei uitkiest." Onderzoele werken nu automatisch® tweede klas materiaal. Dar niet erg voor het stamcelo derzoek zelf, maar het h nuttig zijn zelf embyo's tei ten ontstaan. „Bijvoorbed als je de eicellen van eenjoi meisje wilt invriezen dat® kanker lijdt en moet word bestraald. Ze heeft dans geen partner en je moet* uitvinden hoe je de cellen! best kunt bewaren. Dat Sn je alleen uitzoeken door eis len te laten ontdooien en te! vruchten. Momenteel magl echter nog niet. "GPD De fanatiekelingen spelen het al dagen, maar sinds gisteren is - Doom3 officieel op de markt. Elf jaar geleden deed het geweldda dige spel veel stof opwaaien, want nooit eerder konden spe lers hun tegenstanders zo levens echt om zeep brengen. Nu spe len velen het uit pure 'nostal gie'. Nee, dan Manhunt, het spel waarbij zo wreed en zo veel mo gelijk gemoord moet worden. Dat is pas erg. door'Marloes de Koning Licht uit, koptelefoon op en een paar uur zwaar bewa pend door een onderzoekscen trum op Mars vol moordlustige monsters dwalen. Miljoenen mensen hebben er ontzettend veel zin in, blijkt uit de eerste reacties op de nieuwste versie van 's werelds bekendste en be ruchtste computerspel: DoomS. Het spel ligt net in de winkel, maar de echte liefhebbers heb- ben het eerste internationale toernooi al achter de rug. De eer ste illegale kopie werd in een uur tijd vijftigduizend keer van het internet geplukt. „Pure horror", zegt Krijn Soete- man (28) uit Groningen. „Ik heb vroeger Doorril en 2 gespeeld. Het is echt nostalgie dat ik nu Doom3 'koop. Langer dan een kwartier spelen durf ik 's avonds niet, maar jongeren vinden het vaak zelfs saai. Ze noemen het niet interactief ge noeg; je kunt niet én een zak- lamp vast houden én schieten. Maar het gaat om de sfeer. De geluiden, de schaduwen, de schrikeffecten. Echt briljant." Die horror baart ouders in Enge land en Amerika zorgen. De Britse krant Daily Mail deed een oproep een aantal geweldda dige spellen te verbieden nadat een 17-jarige computerspeler een 14-jarige jongen vermoord de met een més en een klauwha mer. Volgens de ouders van het slachtoffer was de dader ver- slaafd aan een gewelddadig com- puterspel. Op internet circule ren petities om de verkoop aan banden te leggen. De heftige reacties wekken ver bazing onder de spelers (ga mers). Verbieden heeft geen zin, denkt Erwin Vogelaar (18) uit Leusden. Hij vindt dat de games door alle publiciteit rond Doom in een kwaad daglicht worden gezet. „Als je al de verkoop van een spel zou verbieden, neem dan Manhunt. Dat vind ik zelf ook niet kunnen voor jonge men sen." In Manhunt moet de speler zo veel mogelijk mensen zo wreed mogelijk vermoorden. Geduren de het spel krijgt hij daarvoor wapens aangereikt die variëren van plastic zakken tot hakbij len Volgens Vogelaar zouden verkopers beter op moeten let ten aan wie ze een spel verko pen. Doom3 krijgt het stempel 18-plus van de Pan European Game Information (Pegi), het Europese instituut dat de 'kijk wijzer' voor spelletjes beheert. „Die leeftijdsadviezen zijn niet voor niets", zegt Wim Bekkers, directeur van het Nederlands In stituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media (Nicam). Zijn oudste zoontje is 14. „Ik zou hem niet zomaar toestaan een 18-plus spel te spelen. Bij 16-plus zou ik het eerst eens zelf willen bekijken." Slaapstoornissen Volgens Bekkers blijkt uit onder zoek dat angstaanjagende beel den bij (te) jonge kinderen tot slaapstoornissen en nachtmer ries kunnen leiden, „Kinderen die op te jonge leeftijd veel ge weld zien, kunnen afstompen. Die gaan denken dat geweld er bij hoort, iets is om problemen mee op te lossen." Meestal komt uit de omgeving waarin kinde ren opgroeien voldoende tegen wicht voor het geweld in de spel letjes. Bij kinderen met psychische pro blemen kan dat anders uitpak ken. „Gewone, goed functione rende kinderen maken een pri ma onderscheid tussen flauwe kul en werkelijkheid", zegt hoogleraar kinderpsychiatrie Theo Doreleijers. „Ik maak me wel zorgen over het effect op kwetsbare kinderen, die een ver standelijke handicap hebben, een psychische stoornis of die onder druk staan van sociale om standigheden, zoals mishande ling. Hun réaliteitstoets is niet in orde. Ze zouden dingen voor echt kunnen aanzien en imite ren." Voorkomen dat spellen ook aan kwetsbare kinderen verkocht worden is volgens Doreleijers niet mogelijk. „De winkelme- neer vraagt niet: heb je adhd?" De controle daarop ligt daar door bij ouders en docenten. „Ie dere schooljuffrouw kan je aan wijzen om wie het gaat. Die kun nen dat met de ouders bespre ken. Het is heel belangrijk dat ouders en leerkrachten een team vormen." Zijn zorg geldt niet louter computerspellen. „Ik vind het ook geen prettig idee dat hele impulsieve jongeren van 16 zonder coördinatievermo gen brommer rijden en gewelds- films kijken." GPD Manhunt is een spel waarbij zo wreed en zoveel mogelijk gemoord moet worden. foto GPD door Jasper Wigleven Een overzicht van geruchtmakende 'ge welddadige' computerspellen: -1992: Wolfenstein 3D. Geallieerde soldaat moet ontsnappen uit kasteel Wolfenstein en de creatie van een nazi-superleger voorko men. Omstreden door de nazi-symboliek, bloed en Hitler in het spel. -1992: Mortal Kombat. Bovennatuurlijk vechttoernopi. Bloederig en realistisch voor die tijd. Oorspronkelijk een automatenhal- spel, toen het uitkwam voor de spelcompu ters brak de discussie pas echt los. -1993: Doom. Marinier op een ruimtestation wordt belaagd door wezens uit de hel. Nog realistischer dan Wolfenstein, met veel bloed. Commotie alom door beelden van ver minkte en gekruisigde mensen. Twee fans van Doom richtten in 1999 een bloedbad aan op de Columbine High School in de VS. -1996: Quake. Verbeterde versie van Doom. Dit spel werd populair omdat het via compu ternetwerken tegen elkaar te spelen was: el kaar uitmoorden dus. Ook nu werden de beelden en het bloed realistischer. -1997: Postal. De speler vermoord als door gedraaide man alles en iedereen. Het spel is in Nederland niet verschenen. In het buiten land was het controversieel vanwege - al weer - het vele geweld en bloed. -1998: Carmageddon. Zoveel mogelijk voet gangers dood rijde. Verboden in Brazilië. CDA-Kamerlid Van de Camp wilde het ver volg laten verbieden in Nederland, maar daar bood de strafwet geen ruimte voor. -2003: Manhunt. Moorden in de persoon van een terdoodveroordeelde misdadiger. Hoe creatiever, des te meer punten. Op 27 fe bruari van dit jaar vermoorde een 17-jarige in Engeland een 14-jarige met een klauwha mer en een mes. De dader zou geobsedeerd zijn door Manhunt. Verboden in Nieuw Zee land. Dixons verkoopt de titel niet meer in Engeland. GPD HOOG BEZOEK - De Noorse koning Haakon heeft gisteren Stavenisse bezocht. In het bij zijn van koningin Juliana en prins Bernhard nam hij een kijkje in het Thoolse dorp dat tijdens de Watersnoodramp zwaar werd getroffen. Er was veel belangstelling voor de Noorse koning en het Neder landse vorstenpaar. KEERSLUISBRUG - De N V. Gusto-Staalbouw uit Schie dam heeft gisteren de eerste op levering verricht van de nieu we Keersluisbrug in Vlissin- gen. De nieuwe brug is als op haalbrug de grootste van Euro pa en vervangt de draait! die te smal was en te langza draaide. De nieuwe 191 zware brug wordt in septi ber officieel in gebruik ge men. MOORD - In het Italiaansel aan is de 61-jarige geestelj Don Silvestro bezweken l de verwondingen die hij i opgelopen bij een akkefii met enkele jongeren. Silvö had geweigerd om een ji meisje in het geheim te in wen. Daarover ontstond nigheid met de jongeren.: een woordenwisseling la één van hen pistoolschoten! Vreemd. We zitten nu ruim een maand in ons Middelburgse onder- komen in het pand Dam 6-8. En tel kens als er weer een nieuwe groep toe risten langs komt wordt er vanaf het - standbeeld van Koningin Emma met een onbegrijpelijke nieuwsgierigheid naar ons opgekeken. Persoonlijk ben ik - in het geheel geen beroemdheid en al helemaal niet in Middelburg. Totdat ik merkte dat die nieuwsgierige blikken uitgingen naar een roestige plaquette die op de gevel is bevestigd: 'Hier ga ven de Duitse Bezetters zich op 6 no vember 1944 over aan onze Geallieerde Vrienden'. We hadden dat zelf nog niet gezien en nu wönen we ineens in een monument. De makelaar had ons daar niets over verteld terwijl zo'n historische achter grond toch ook voor hem een zekere meerwaarde kan betekenen. Maar mis schien zat die al in de aankoopprijs ver werkt. Natuurlijk, het is maar een mo numentje, één van de 1427 die Middel burg - nog altijd in de Nederlandse top tien - rijk is. Voorheen waren alleen Amsterdam en Maastricht nog rijker. En was het niet in 1975 dat Middelburg samen met Berlijn, Verona, Brugge en ja: Zierikzee als voorbeeld van het in ternationale monumentenjaar figureer de? Helaas, aan dit pand is van die bekro ning niets te merken, behalve dan die plaquette. Het verhaal daarachter moest ik in de onvolprezen Zeeuwse Bi bliotheek gaan zoeken al zal het bij de ouderen onder ons nog als muziek in de oren klinken, vooral nu we dezer dagen de Geallieerde landing in Normandië van 6 juni 1944 hebben herdacht: Begin september 1944 wordt Antwerpen op de Duitsers heroverd. Een maand later worden - teneinde de Duitsers in het nauw te drijven - de dijken bij Westka- pelle, Rammekens en Veere gebombar deerd zodat vrijwel heel Walcheren - uitgezonderd de duinrand en de Middel burgse binnenstad - verdrinkt. Op 1 november landen de Geallieerde troepen bij Vlissingen en Westkapelle en op 6 november weet een kleine een heid van 120 man op acht Buffalo's - een kruising tussen een amfibievoer tuig en een tank - Middelburg via Kou- dekerke te bereiken. Eén van die Buffa lo's, bemand door de Schotse majoor Johnston en een Noorse luitenant-tolk, weet als eerste door te stoten naar het pand Dam 6-8 om daar in het Duitse Hoofdkwartier van de commanderende generaal Daser onvoorwaardelijke over gave af te dwingen. Die had de bui al een tijdje zien han gen, maar weigerde aanvankelijk toch met de uitroep: „Ich bin General. Was sind Sie?" Majoor Johnston moest zich zelf inderhaast tot kolonel promoveren, want voor minder dan dat kon generaal Daser zijn soldateneer niet redden. In tussen was de Dam al volgestroomd met zo'n 2000 haveloze en ontmoedigde Duitse militairen - ze zijn op vergeelde foto's nog te zien - die tegen een wraak- lustige menigte in bescherming moes ten worden genomen. Eigenlijk een komisch incident in het dramatische oorlogsverhaal van een stad die door de Duitse bombardemen ten van 17 mei 1940 al vijf jaar in puin lag. Die verwoesting was enorm ge weest, verhoudingsgewijs groter dan in Rotterdam. Anders dan in Rotterdam, waar de reconstructie in de stijl van het Nieuwe Bouwen werd aangepakt, werd in het herstel van Middelburg ge werkt onder auspiciën van de Delftse School, deels zelfs al in de bezettingsja ren. Gelukkig maar, want daarmee is Middelburg weer, zoals altijd, de 'knap pe oude dame van goeden huize die nog net haar stand weet op te houden'. Juist dezer dagen vertelde ik dit ver haal aan een groep soldaten van de Brit se Royal Marines. Net terug van de 60e herdenking van Normandië lagen ze - niet bepaald heroïsch - op hun vaartui gen te wachten voor de Stationsbrug, op weg naar Rotterdam en Den Helder waar ze een mini-reprise van D-day in scène zouden zetten. Net terug van een stadswandeling door wat ze Middlebor- ough noemden. Ze waren sprakeloos: „No trace of war here, whatsoever. It all stands like in the 18th century". Een beter compliment kunnen de Zeeuwse restaurateurs zich nauwelijks wensen. Maar ook ik stond sprakeloos: „No trace of war on your side either! Ze luisterden naar mijn oorlogsherinne ringen alsof ze van toeten noch blazen wisten. Geen benul van wat die Wereld oorlog heeft aangericht. Voor deze twin tigers was zelfs Normandië een 'senti mental journey' naar het vertelde verle den van hun grootouders. Moeten we met die jongelui het terrorisme van van daag te lijf? Maar hoe nu verder met Dam 6-8? Als het goed is, moet een monument zijn ei gen verhaal kunnen vertellen. Monu menten doen de tijd even stilstaan en houden de herinnering levend aan men sen en gebeurtenissen van toen. Hoe kon het gebeuren dat aan dit monupien- tje, dat toch evenzeer tot de verbeel ding moet spreken als De Wereld in Wa- geningen, niet meer dan een verweerde plaquette is gewijd? Schande! Dit pand - een kostbaar steentje uit ons cul tuur-historisch mozaïek - had ook nooit in handen van een makelaar en een paar particuliere bewoners mogen vallen. Wat aan het Zeeuwse monumentenbe stand ontbreekt is niet zozeer het fysie ke behoud maar wel het culturele en educatieve gebruik ervan. Een monu ment is meer dan een relikwie. Op zijn minst had hier een aan de Middelburg se bezettingsjaren gewijde expositie ge vestigd moeten zijn, liefst met wassen beelden van generaal Daser en ma joor-kolonel Johnston en zijn Noorse tolk. Onze stadhouders moeten toch op een idee gebracht kunnen worden? En kom me niet aan met het verhaal dat on ze Duitse toeristen niet voor het hoofd gestoten mogen worden! Luister liever naar de in steen gebeitel de woorden van Koningin Emma: 'Zij Nederland groot in alles waarin een klein volk groot kan zijn'. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationpark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Middelburg: Buitenrustsiraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 446Ö AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax: (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111J454647 Fax: (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t'm vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzC.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag) per maand: 19,45 per kwartaal: 56,60 per jaar: €217.00 Voor toezending per post geldtfi E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maandi het einde van de betaalperio PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1.20 zaterdag: 1,70 Alle bedragen zijn inclusief 6%8 Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Rw voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.001 Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintl® Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax: (0114)372771 Internet: www.pzc.nl/advertertn Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van liet Wegener concern,fë aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebrulkn" (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relet ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wogener of door ons zorgvuldig ge de derden. Als u op deze informatie geen prgs stelt dan kunt u dit schriftelijk meidon 6$ i, Postbus 314460 AA Goes. Behoort tot WGGGNGR door Henk van Inqen Honden die veel kenmerken hebben van pitbulls wor den steeds vaker gezien op straat. De Algemene Inspectie dienst (AID) maakt zich zorgen over het gemak waarmee men- - sen de illegale beesten aanschaf fen. „Ze beseffen niet wat ze in huis halen." De Dierenbescher ming ziet in de groeiende popu lariteit het bewijs dat het ver bod op pitbulls niet werkt en wil er daarom vanaf. -Controleur Ruud Oud van de - AID heeft voorbeelden te over j uit de praktijk. Over gezinnen - die jarenlang zonder enig pro bleem een pitbullachtige hond in hun midden hebben. „En dan - gaat het ineens mis. Zet de 1 hond de tanden in een arm of been van een kind of volwasse- - ne, zonder aanwijsbare reden. Hij bijt door tot de pezen erbij -hangen en laat niet meer los. Dat onderscheidt deze honden van andere rassen. Het zijn vechthonden die speciaal op dat soort karaktereigenschappen zijn gefokt. Volstrekt onbe trouwbaar en levensgevaar lijk." De Dierenbescherming be strijdt dat pitbulls van nature agressief en gevaarlijk zijn.- „Geen enkel onderzoek in Ne derland toont dat aan. Het is een mythe dat ze uit het niets aanvallen", aldus een woord voerder. Hij hekelt ook het feit dat pitbullachtigen op uiterlijT ke kenmerken en met op gedrag worden beoordeeld. „Ook al lijkt een beest op een pitbull, dan kan het nog heel sociaal en vriendelijk zijn. Het is de mens die het agressief maakt en die moet je verantwoordelijk stel len voor het gedrag van de hond." De Dierenbescherming pleit daarom voor een diploma voor hondenbezitters. Sinds 1993 zijn alleen raszuive re honden toegestaan die geen kenmerken hebben van pit bulls. Bij twijfel doet een ex pert onderzoek. Ook als een kruising te veel kenmerken ver toont van een pitbull, mag die worden afgemaakt. Kruisingen Ondanks dit verbod en vele bijt- incidenten, winnen de pit bullachtigen aan populariteit. Vorig jaar onderschepte de AID twee keer zoveel verboden hon den (190) als het jaar ervoor. Het gaat daarbij om allerlei pit bullachtige honden en kruisin gen daarvan. Ook kruisingen met andere hon den en American Staffordshire terriers of Staffordshire bullter- riers, die zonder papieren per definitie verboden zijn. Ze wor den voor bedragen tussen de driehonderd tot zevenhonderd euro aangeboden, terwijl raszui vere honden tussen de twaalf honderd en vijftienhonderd eu ro kosten. AID'er Oud kent grofweg drie soorten baasjes die voor deze honden kiezen: mensen die een Staffordshire willen, maar er niet het volle bedrag voor over hebben, mensen die zichzelf extra status toedichten door de hond en mensen die zich aange trokken voelen tot het stoere ui terlijk van het beest. „De laat ste twee groepen komen vaak uit een omgeving waar dit soort zaken belangrijk is." Een ande re reden voor het aantal verbo den honden dat wordt gepakt, is de grote belangstelling die voor de beesten bestaat. Oud: „Publiek en politie reageren alerter." De AID raadt poten tiële kopers aan zich eerst goed te oriënteren voordat ze een der gelijke hond aanschaffen. Al leen staffords met een FCI-stam- boom zijn legaal en goedkoop is vaak slechtkoop. Ook dienen ze een chip te hebben met een num mer dat begint met 52814. „Ga .naar een erkende fokker met papieren. Schakel bij twij fel eerst een expert in", aldus een AID-woordvoerder. GPD Een kruising tussen een pitbull en een andersoortige, dus ook verbo den. foto GPD/AID

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 4