„Het gebeurt nooit vanzelf"
w
PZC
Vakantie
Minestrone voor thuiskomers
zaterdag 7 augustus 2004
Monica Lewinsky
Prins Charles en Camilla Parker-Bowles.
Foto Mario Tama
Foto Tim Ockenden
Prins Charles deed het met Camilla Parker-Bowles, Bill Clinton met
Monica Lewinsky, David Beckham met Rebecca Loos. Endemol start
de tv-serie 'Partnerruil' en de Engelse wetenschapper Tim Spector
baarde opzien met zijn studie over mogelijke 'ontrouw-genen'.
Seksuoloog-psycholoog dr. Gertjan van Zessen over de zin en onzin
van vreemdgaan.
Door MARGRIET HUNFELD
Hij promoveerde in 1995 cum
laude op zijn onderzoek 'Wis
selende Contacten' naar pro
miscue gedrag onder hetero's.
Tegenwoordig is Gertjan van
Zessen mede-eigenaar van een
selectie- en coachingbureau
voor topkader van het bedrijfs
leven. Daarnaast heeft hij nog
steeds een eigen (kleine) prak
tijk voor seksuologische hulp
verlening en is hij in deeltijd
werkzaam als intemetseksuo-
loog voor Achmea, waarbij
mensen via internet een ano
nieme vraag voor kunnen leg
gen aan een panel van psychia
ters en psychologen.
Alleen al daarom volgt Van
Zessen seksuologische kwes
ties en wetenschappelijke re
sultaten nog altijd. Zoals die
van de Engelse onderzoeker
Tim Spector die vrouwelijke
tweelingen onderzocht en stel
de dat, als de een ontrouw
was er circa 55% kans was dat
haar zuster ook de huwelijks
gelofte zou breken.
Is vreemdgaan genetisch be
paald, dus erfelijk? Na enig na
denken: „Onwaarschijnlijk, in
elk geval op basis van dit on
derzoek. Ik denk niet dat er
een exclusief'ontrouw-gen' be-
Gertlan van
Zessen.
Foto GPD
staat, wèl dat
er mensen zijn
met een geneti
sche aanleg
voor afwisse
ling en risi
covol of uitda
gend gedrag.
Mensen met
dit genenmate-
riaal zijn snel
ler verveeld en
onvervuld.
Daarbij leven
we in een tijd dat we ontzet
tend veel meer gelegenheid
hebben om 'het' te doen. Men
sen zijn mobieler, bijdehand
en zelfstandiger geworden: de
huwelijksmoraal is veranderd
en het aanbod stukken groter
via internet en contactadver
tenties. Vroeger moest je er
voor op stap, tegenwoordig
kun je het allemaal vanuit je
luie stoel regelen. Tegelijker
tijd zie je dat de meeste men
sen 'het' allemaal niet doen,
gen of niet. Zelfbeheersing en
realiteitszin zijn kennelijk
heel groot." Volgens escortko-
ningin en 'ervaringsdeskundi
ge' Elaine Vis gaat negentig
procent van de mannen
vreemd.
„Niet als je de statistieken er
bij pakt. Dan blijkt dat het me
rendeel van de mannen niet
naar prostituees gaat en ook
hun partner niet bedriegt. In
zijn algemeenheid kun je stel
len dat vreemdgaan in die zin
afwijkend seksueel gedrag is,
omdat het niet de norm is."
Waarom gaan mensen
vreemd? „Als je een simpel
antwoord wilt, citeer ilc
Cruijff: je heb twee keuzen, je
ken het doen of je ken het
niet doen. Bij vreemdgaan is
natuurlijk meer aan de hand.
Het gebeurt nooit 'zomaar'
van de ene op de andere dag.
Hoewel de meesten dat achter
af altijd zullen beweren: Tja 't
overkwam me gewoon."
„Als je het terughaalt bij men
sen hoor je ze over een langdu
rig proces van onvrede, het ge
voel iets te missen in hun le
ven of relatie en het zoeken
naar een uitweg. Dat gevoel
kan bij sommigen in een rela
tie ontstaan, bij anderen is
het structureel en zijn de lij
nen tot in de vroege jeugd-te
rug te voeren. Vanuit dat idee
iets tekort te komen, ontwik
kelt zich een vaag vermoeden
dat het met een extra seksu
ele impuls beter met ze gaat."
Gebeurt dat ook door vreemd
te gaan? „Nee, over 't alge
meen niet. Natuurlijk bestaat
de 'blije hobbyist', die seks
ziet als een plezierige hobby
en van bordeelbezoek een
feestje maakt. Dat zijn de men
sen die controle hebben over
hun seksleven buiten de deur,
dus een sekscontact kunnen
stopzetten als het niet aan
spreekt en er open over kun
nen zijn tegen hun partner en
vrienden. Maar dat zijn er niet
zo veel."
„Wat ik wel veel zie is, dat
vreemdgaan vaak patroonma
tig en complex gedrag is dat al
lerlei stiekem gedoe vereist
en daarom niet bevorderlijk is
voor de psychische gezond
heid. Zulke mensen hebben
veel geheimen en dan is 't net
als bij kanker, zoiets gaat
groeien. De ene leugen lokt de
andere uit, er is altijd de angst
betrapt te worden en grote
angst voor een demasqué. Ze
kunnen nooit meer vrijuit pra
ten, gaan zich anders gedra
gen en moeten vaak een dub
belleven leiden: ergens anders
de minnaar, thuis de brave
huisvader of moeder." „Er zijn
weinig mensen die dat kun
nen zonder te vervreemden.
Ook de partners vinden, als
het uitkomt, het langdurig lie
gen vaak een diepere kwet
sing dan het vreemdgaan. In
feite zit er veel droefenis ach
ter. Ilc heb veel gewerkt met
mensen die er een hoge prijs
voor betaalden."
Terug naar onrust en onvrede
binnen een relatie en het op
lossen daarvan. Waarom kiest
iemand in zo'n situatie voor
vreemdgaan. „Opnieuw leren
kijken en vrijen met je vaste
partner is een lastig en kwets
baar proces. Vreemdgaan is
dan in bepaalde opzichten
een makkelijker shortcut naar
vragen als: hoe aantrekkelijk
ben ik (nog), kan ik (nog) sco
ren en lukt het (nog)."
„Uiteindelijk zoeken mensen
die voor de makkelijke weg
kiezen, hun seksuele opwin
ding buiten de deur, denkend
dat ze daarmee bepaalde doe-
David Beckham
Foto Marcel Antonisse
Foto Sean Dempsey
len kunnen bereiken. De man
of vrouw, zeg maar, die is blij
ven hangen in het ouwe ge
voel van de vijftienjarige toen
de hormonen hem de oren uit
kwamen en hij meende dat
het paradijs te vinden was in
de bounty- en baccardiwe-
reld."
„Waar vervolgens dan heel
erg mee geworsteld wordt, is
dat zij doen, waar de meesten
van dromen. De mooiste vero
veringen scoren, de spannend
ste neukpartijen bewerkstelli
gen en de bink of diva uithan
gen, waar iedereen voor valt.
Dat verhaal is heel taai."
„Als ik tijdens een therapie
vraag wat er nou zo leuk aan
is, hoor je van deze mensen
dat ze hun seksleven een dik
ke min geven, omdat ze het
op de verkeerde plekken zijn
gaan zoeken."
„Natuurlijk geldt dat niet voor
de achttienjarige, die zich in
de disco nog waar moet ma
ken, maar een veertigjarige
die nog steeds op die manier
tekeer gaat, wordt niet meer
serieus genomen. Vrienden en
kermissen gaan zulke mensen
op den duur mijden en vooral
vrouwen kotsen zulke man
nen uit."
Hoe beïnvloedt dit alles de
nieuwe generatie? Worden
jongeren er nu monogamer
door of juist niet?
„Misschien in hun denken,
maar in hun gedrag, vraag ik
't me af. Bij de meeste jonge
ren .zie je dat ze gemiddeld ie
dere drie a vier weken een
nieuwe relatie hebben en dat
patroon is al decennia gang
baar. Ze kiezen dus voor de se
riële monogamie en ik ver
wacht daar niet zo snel een
kentering in."
Mens-erger-je-niet-tafel
Een mens-erger-je-niet-tafel van massief Twents ei
ken. Twente Design uit Haaksbergen brengt zo'n ro
buuste tafel plus vier zitjes op de marlet. De tafelis
loeizwaar, liefst honderd kilo. Het blad is tien centi
meter dik.
Toch is de tafel
makkelijk weg
te rollen om
dat je'm kunt
kantelen en rol- -i
len. Hij wordt
speelklaar gele
verd inclusief
pionnen, een
dobbelsteen en
vier zitjes. Die
zitjes zijn ei
ken stammetjes waarvan het zitvlak correspon
deert met de kleuren van het speelbord. De prijs be
draagt 185 euro. Meer informatie: www.twentede-
sign.nl
Groot en donker
Nog snel even een zonnebrilletje scoren voor de
lastminute vakantie? Hip, maar niet goedkoop, is
deze zomer: groot en donker. De zonnebril voor zo-1
mer 2004 bedekt een groot deel van het gezicht,
heeft grote ronde glazen die nauw op het gericht l
aansluiten. Voor die broodnodige mysterieuze diva-
look op het strand zullen we maar zeggen.
Ruiken als een zonnetje
Ook al schijnt de zon regelmatig niet, we kunnen
ons wel in de geur van de zon hullen. Met dank aan
Lancöme die de zon in een complete body lijn zegt
te hebben gevangen. Attraction was er al als par
fum en zit nu ook in mooie goudkleurige flesjes en
potjes waarmee het hele lichaam ingesmeerd kan
worden. Er is een bad- en douchegel (35 euro), een
body olie (41 euro), een eau déodorante (34 euro)
en een body crème (56 euro). De zomerse geur be
staat met name uit patchoeli en iris.
Magnetronkroket
In het vriesvak van de supermarkt is voortaan de
magnetronkroket te vinden. Mora lanceert deze
rundvleeskroket, die buiten de oven of frituur
pan is te bereiden. Daarvoor is voor iedere kro
ket een kartonnen huisje bijgevoegd. Dat
zorgt ervoor dat de kroket in twee minuten
lekker goudbruin en knapperig wordt. De kro
ket heeft dezelfde smeuïge ragout en smaak
die we gewend zijn van de marktleider. De
prijs is 1,49 euro per twee stuks.
Eten met Camper
Dik twintig jaar na de opening van zijn eerste
schoenenwinkel, waagt Camper zich aan een
nieuw avontuur: een eettent, genaamd Camper
Foodball. Het is geen restaurant, noch een bar,
maar „een alternatieve manier om de eetcultuur te
bekijken." Zo wil Camper de geest en waarden van
het merk introduceren in de voedingsindustrie.
Dus gaat het om gezonde eetgewoonten en 100 pro
cent natuurlijke ingrediënten. In de shop is eenvou
dig, licht, vernieuwend en natuurlijk voedsel te
koop. De gerechten zijn bereid met lokale ingre
diënten die per seizoen verschillen. Het Food-
ball-voedsel is gebaseerd op rijstballen en spece
rijen. De eerste eettent is in hartje Barcelona ge
opend. Het volgende project is een hotel: Casa Cam
per, ook in Barcelona.
Het was, meen ilc. Rentes de
Carvallo, die opmerkte,
dat Nederlanders óf op va
kantie zijn, óf net terug, óf plan
nen maken voor een nieuwe va
kantie. Gepensioneerde Nederlan
ders kunnen eigenlijk geen vakan
tie hebben, maar dat hindert hen
niet om op uitgebreide schaal op
pad te gaan. Wat planning vereist,
al was men er tijdens de werken
de jaren van overtuigd, dat na de
slaventijd aan de galeien de totale
vrijheid zou wenken, het immer
durende Zwitserlevengevoel. Nee
dus.
De senior mijdt derhalve de zo-
merpiek, want de drukte die dan
in heel Europa - en ver daarbuiten
- vakantievierende, al of niet van
sleurhut voorziene landgenoten,
veroorzaken, is gigantisch. In me
nig buitenland vraagt men zich
verwonderd af, of er nog wel ie
mand thuis is in Nederland. De
grijze golf slaat dus in voor- en na
jaar door de wereld en zo is dan in
buitenlandse steden, op het platte
land, in musea en hotels, op
strand en camping de Nederland
se senior massaal vertegenwoor-
digd.
De rechtgeaarde Nederlander - ju
nior EN senior - staat op zijn/haar
onafhankelijkheid en gaat inni
ger contact met landgenoten uit
de weg. Op de camping bijvoor
beeld kan er nog net een vriende
lijk praatje af over niks of, nog lie
ver, over de superieure kwalitei
ten van zijn caravan/camper/tent.
Het 'Ik heb toch lekker de groot
ste' syndroom zal ik maar zeggen,
blijft ook op hoge leeftijd nog al
tijd virulent aanwezig.
En natuurlijk - en ook dat geldt
voor alle landgenoten - weet hij al
tijd en overal feilloos het goed
koopste restaurant, de voordelig
ste supermarkt te vinden. Hij zal
altijd een ultieme inspanning le
veren om de korting in de wacht
te slepen, wat voor korting dan
ook, zelfs als er officieel geen kor
tingen zijn.
De moeilijkste hindernissen zijn
daarbij de musea, of preciezer
nog de caissières in die musea.
Met name in de zuidelijke landen
van Europa wórden de museum
kassa's bij voorkeur bevrouwd
door knorrige, middelbare da
mes, niet zelden overduidelijk be
snord, die elke bezoeker als een
lastige indringer in hun konink
rijk beschouwen en hun uiterste
best doen hem zo hondsachtig
mogelijk te behandelen. Elke
vraag is voor hen een hopeloos
domme, die een bits antwoord
verdient; op verzoeken om senio
renkorting wordt al helemaal
niet ingegaan en, wanneer men
heftig aandringt, hoogstens gerea
geerd met het barse bevel het pas
poort te tonen. Meestal geldt de
korting dan niet voor dat mu
seum, of niet op die dag. Zo'n be
jaarde toerist die korting pro
beert te krijgen en dan nog een
buitenlander ook! Je moet het
toch maar durven! Het gekke is:
in Duitse musea gaat het veel soe
peler. Jawel, u hoort het goed. In
het land van orde en tucht heb ik
het meer dan eens meegemaakt,
dat wij ongevraagd de
Seniorenermassigung' kregen. 'So ge-
rum nehmen wir das nicht.'
Als ik ze zo bezig zie, die senioren
in hun verwoede pogingen om
korting te krijgen, kan ik het niet
laten te denken: Hopelijk is Onze
Lieve Heer wat toeschietelijker en
geeft hij ons nog een paar jaartjes
extra korting, maar eigenlijk be
doel ik dan natuurlijk toeslag.
Maaltijdsoep voor 4-5 personen
2 qrote uien
50 gram ontbijtspek
0,5 dl olijfolie
1 teen knoflook
112 bos wortelen
2 stengels bleekselderij
1 rode paprika
2 vleestomaten
100 gram sperziebonen
1 eetlepel Italiaanse kruide
l^&ies^caroni
10*0 grarrfverse groene pesto
Pel uien en snijd in 9™fpU^en hafknot
bijtspek in k'eine blokjes en d
,ook. Was de ^™nuk-.es9Dop de tuinbo-
in prettig hapbare* 1^ ,aatl0
nain'utenst^an ^el^kiet grijze velletje eraf
dubbeldoppen)- lrfo|je en bak daar-
Verhitin een gro P toe en bak ze
in de spekjes uit. voeg dewortelen,
glazig. Voeg knoflook toe
bleekselderij pre. en papnk t
circa 7 mmuten voeg ;tomatentoe
den, courgettes en bouillon er-
Bak nog 5 minuten. Giet ebonen, npt
over, voeg tumbone P ha|f uurt)e
prutte^n°Proef en breng °P smaak met pe-
Sen^er'de soep in
afgebakken Foccacla is ook niet te versma-
Wljnsuggestie-. een iichte rode Chianti.
Koken werkt absoluut therapeutisch.
Als ik weer eens dat 'waar-moet-
het-naar-toe-met-deze-wereld' gevoel
krijg, stap ik op de fiets, haal een tas
vol verse groenten en bouw een heer
lijke, gezonde minestronesoep. 'Life is
a minestrone', zong 10CC al, en het
klopt. Er zit van alles in; het één mis
schien lekkerder dan het ander, maar
het is toch een smakelijk geheel.
De één maakt muziek, een ander re
pareert horloges en ik kook soep. Een
overzichtelijke, zinvolle bezigheid
die concentratie, maar geen denk
werk vereist. Als je soep maakt, hoef
je even geen problemen op te lossen,
geen deadline-stress te voelen, of
schuldgevoel over klussen die zijn
blijven liggen, of familieleden die
niet zijn gebeld.
Tekenend is misschien wel, dat ik
geen idee heb hoe lang ik bezig ben
met zo'n gezonde pan minestrone. Ik
was, snij, hak en roer. Alle zintuigen
zijn actief: je ogen genieten van de
vrolijke kleuren, je vingers voelen de
verschillende structuren, je neus
ruikt de (h)eerlijkste geuren en je
oren horen snij- en hakgeluiden en
het geblub van je brouwsel. De hande
lingen zijn vertrouwd, rustgevend. De
enige gedachten die door je hoofd
gaan, zijn van het kaliber 'hóe groot
zal ik de stukjes courgette eens snij
den'. Mooie bijkomstigheid is dat je
er 's avonds, en met een beetje maz
zel ook nog de volgende dag, heerlijk
van eet.
Minestrone wordt in heel Italië, in on
telbare varianten gegeten, maar de
havenstad Genua aan de Italiaanse Ri-
vièra, zeg maar in de kniekap van de
laars, claimt de uitvinding. Al in de
Romeinse tijd stond de streek Liguria,
waarvan Genua de hoofdstad is, be
kend om z'n verse groenten en krach
tige kruiden. Zo is basilicum nergens
zo geconcentreerd van smaak als
juist daar. Ze verwerken het onder an
dere in die heerlijke kruidensaus
Benodigdheden voor echte Genuese Minestrone: tijd, een grote pan
en véél verse groenten. Foto Karei de Vos
pesto, gemaakt op basis van verse ba
silicum, knoflook, pijnboompitten,
olijfolie, pecorino en Parmezaanse
kaas.
Liguriërs zijn van huis uit nogal op
zichzelf. Op invloeden van buitenaf
zijn ze niet zo gesteld. Eigenlijk ver
wonderlijk voor een zeevarend han
delsvolk als de Genuezen, dat tot in al
le uithoeken van de wereld kwam. De
toevoeging nostrano, 'zoals bij ons'
kom je vaak tegen als kwaliteitsaan
duiding.
Minestrone is waarschijnlijk een sa
menvoeging van de verzamelnaam
voor soep Ministre met nostrano;
soep zoals bij ons. En hoe is die dan
bij 'ons in Genua'? Met véél verse
groenten en pesto. De zeelieden, die
vaak maanden onderweg waren ge
weest, hadden daar bij thuiskomst
dringend behoefte aan. Niet voor
niets heeft de groene Ligurische keu
ken de bijnaam aicina del ritomo: de
keuken van de thuiskomst.
Over thuiskomst gesproken: van
avond komt mijn zoon thuis, van een
weekje 'kamperen' met vrienden op
Texel. Ilc heb zo het vermoeden dat
hij mijn soepje wel kan gebruiken.
