Lpg schoon maar gevaarlijk
PZC
Beeldentuin Galerie 45
laat van alles wat zien
Steltlopende vogels, rustende
moeders en heel veel muziek
13
Klaverblad
herkeurt 300
vrije toegangen
kunst
lezers schrijven
De Broekert II
De Broekert III
Euro
Koeien
Eerste lokalen
van Academy
dinsdag 27 juli 2004
rinor Claudia Sondervan
GOES - Driehonderd gebouwen
in Zeeland die het blauw-vvitte
vignet van het Internationaal
Toegankelijkheidssymbool op
de gevel dragen, worden her
keurd. Door het ontbreken van
nacontrole zakt de zorg voor
vrije en veilige doorgang en
voorzieningen voor minder vali
de mensen her en der weg, vindt
Hel Klaverblad.
Het platform vaardigt na de zo
mer drie mensen af om de gebou
wen te controleren op de voor
waarden voor het ITS-vignet.
De Provincie Zeeland stelt daar
vijftigduizend euro voor be
schikbaar. De klus moet in twee
jaar zijn geklaard.
Het is een inhaalslag, zegt pro
jectleider M. de Ronde van Het
Klaverblad. Als de bestaande
vignethouders zijn nagezien,
stelt Het Klaverblad een jaarlijk
se controle in op vignetten die
de geldigheidsduur van vijf jaar
naderen.
Sinds de invoering in 1977 zijn
er vooral vignetten uitgereikt;
om de naleving van de voorwaar
den was geen structurele contro
le. Aanleiding voor de controle
is een toename van klachten die
Het Klaverblad bereiken over
hindernissen in ITS-erkende ge
bouwen. De Ronde noemt als
voorbeeld een niet nader aange
duid Zeeuws museum waar het
invalidentoilet als bezemkast in
gebruik was genomen. Die situa-
tie wordt inmiddels hersteld,
zegt hij. „De overtredingen op
de ITS-voorwaarden gebeuren
vaak onbewust," zegt de project
leider. „Ondernemers staan er
niet altijd bij stil dat een bocht
:e krap wordt door een decora
tief tafeltje of wervingsbord."
Herkeuring kost de gebouwenbe
heerder bij goedkeuring 101 eu
ro voor de opname in het ITS-re-
gister. Om zover te komen, kos
ten aanpassingen vele malen
.meer, stelt De Ronde, „Maar het
is niet zo dat de eisen van de
ITS-toekenning enkel het be-
,-zoek van mindervaiiden ver-
r gemakkelijken; waarschuwin-
voor harclglazen deuren,
.-scherpe hoeken en afstapjes ko
men iedereen ten goede", merkt
,'hij op.
door Anita Tournois
WESTDORPE - Galerie 45 is dit
jaar uitgebreid met een beelden
tuin. Deze vormt een schitte
rend aanvullend decor voor de
zomertentoonstelling. Met wer
ken van acht kunstenaars, van
wie de meesten ook binnen ex
poseren. Het atelier van de gale
riehoudster zelf, Anne Manna-
erts, is eveneens te bezichtigen.
Ze exposeert er haar Japanse
poppen.
„Het was best een heleboel
•werk om alles een goede en ge
schikte plek te geven. Aan de
reactie van de bezoekers te ho
ren, bleek het echter de moeite
waard." Mannaerts kan dik te
vreden zijn. Het resultaat mag
gezien worden. Het aangereikte
materiaal is divers. Toch komen
alle beelden prima tot hun
recht, zowel binnen als buiten,
Bijzonder op haar plek, aan de
'rtand van de aangrenzende
kreek staal de serie aardse bo
ten van keramiste Jehanne Broe
ders. Vanuit haar huis ziet deze
Brabantse, die nu in
Zeeuws-Vlaanderen woont, de
schepen door het landschap
ploegen. Dit inspireerde haar
tot het maken van deze boten,
waarvan sommige accenten kre
gen van roestige ijzerrestanten.
Elk met een eigen verhaal. Een
serie paalhoofden met holle bin
nenkant en diverse schalen,
soms met schitterende kleuren
geglazuurd, vormen andere ont
werpen van haar hand.
Gerdi Zwaan, eveneens keramis
te, combineert soms ook met an
dere materialen zoals het ont
werp van de vis, die een staart
heeft van een oude schoffel. De
zoektocht naar vormen, om de
textuur zo duidelijk mogelijk
tot zijn recht te laten komen, is
een van haar drijfveren.
De keramische bollen van Ardi
van Elsdingen, een soort wereld
bollen op stalen pinnen, vormen
een fraaie, schakel tussen terras
en beplanting. De roestvrijsta
len beelden van Ton Koops trek
ken de aandacht ondanks hun
minimale belijning.
Tegenstrijdig aan de omgeving
waarin het geplaatst is, maar
daarom juist zo boeiend, is bij
voorbeeld het diplomatenpaar
met koffertjes. De uitvergrote
bronzen insecten van Harry
Englebert uit Den Haag komen
in een tuin vanzelfsprekend tot
hun recht.
De arduinen oren en prozapos-
ters van Rob van Bedaf, man
achter atelier Gaia-Dada, vor
men een kruisbestuiving van
beeldende kunst, ambacht en
taal. Samen met Christa van der
Heide, net als van Bedaf woon
achtig in Westdorpe, exposeert
hij het sculptuur Bot Bal, de
kern van een dorpsgemeenschap
voorstellend. Binnen hangen
mixed-media schilderijen in
aardse kleuren van Van der Hei
de. Landschappen vol emotie
maar ook bijvoorbeeld uitbeel
ding van agressie, te zien in The
Agressor. In glazen vitrines lig
gen sieraden uitgestald van An
nette Hoogenboom.
Schrootbeelden van Verschue-
ren, die zijn markante werk eer
der in Galerie 45 exposeerde, en
artistieke beelden van kunste
naars uit Zimbabwe waarin de
menselijke figuur de hoofdper
soon vormt, completeren deze
zomerexpositie.
Tentoonstelling t/m 29 augustus in
Galerie 45, singel 45 in Westdorpe.
Openingstijden: do. t/m za. 1.3.00
uur - 17.00 uur - Zo. van 11.00
uur-18.00 uur.
Festival Muziek Monumentaal begint niet het Mang's Maskentheater dat wonderlijke wezens op hoge
stelten presenteert. foto Marijke Folkertsma
door Ali Pankow
ZIERIKZEE - Het festival Mu
ziek Monumentaal in Zierikzee
met een gevarieerd aanbod aan
wereldmuziek heeft een traditie
van tegen de stroom in moeten
roeien. De organisatie beschikt
blijkbaar over veel doorzettings
vermogen en eelt op de ziel.
Voor de negende keer wordt dit
jaar van 9 tot én met 11 septem
ber het kleinschalige nazomer
festival gehouden met een pro
gramma van steltlopende vogels
tot rustende moeders en met
heel veel muziek.
De festivalorganisatie heeft in
de loop der jaren vaak te kam
pen gehad met afbrokkelende
subsidies. Elke keer moet op
nieuw strijd geleverd worden
om het budget bijeen te schra
pen.
Voor 2004 leek het aanvankelijk
helemaal mis te gaan toen het
dagelijks gemeentebestuur geen
cent meer wilde betalen als ge
volg van het 'zoekraken' van het
aanvraagformulier.
Voorzitter H. Erbrink van Mu
ziek Monumentaal kreeg echter
respons op zijn hartenkreet dat
het enige straatfestival op
Schouwen-Duiveland toch niet
ter ziele mocht gaan door een
verdwenen subsidieverzoek.
Dankzij een breed gesteund
amendement van de PvdA kreeg
het festival als nog de reguliere
4545 euro toebedeeld.
Daarmee waren nog niet alle
zorgen voorbij. De bijdrage van
3000 euro uit het SNS-fonds
houdt op na drie jaar uitkering.
„Dat gat hebben we met sponso
ring nog niet helemaal kunnen
overbruggen", zegt Erbrink.
De nieuwe programmeur Wim
Timmermans heeft met de op
tredende groepen stevig moeten
onderhandelen over reducties,
temeer daar de organisatie het
festival laagdrempelig wil hou
den. Dat wil zeggen dat alle op
tredens en acts in principe gra
tis toegankelijk zijn. Dat geldt
ook voor het grote slotoptreden
van Nationaal Straatorkest
Toos op zaterdagavond 11 sep
tember in de Nieuwe Kerk in
Zierikzee.
Volgens Erbrink wordt dat een
geweldig muzikaal festijn. Vijf
tien muzikanten brengen op aan
stekelijke wijze een klassiek en
modern repertoire met onder
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op de in de PZC ver
schenen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reactie
tijd beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent niet dat
de redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De
redactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
meer eigen versies van popsongs
als Bohemian Rhapsody.
Twee weken van te voren zijn er
gratis kaarten voor dit concert
verkrijgbaar bij de WV in Zie
rikzee. Na afloop wordt er wel
een vrije bijdrage gevraagd om
Muziek Monumentaal een hand
je te helpen het hoofd boven wa
ter te houden.
Het festival begint donderdag 9
september met drie straatoptre
dens in Zierikzee van het
Mang's Maskentheater dat zeer
wonderlijke figuren op hoge stel
ten presenteert.
De hoofdmoot van het festival
ligt op zaterdag 11 september,
tevens Open Monumentendag.
Verspreid over de stad zijn er de
hele dag optredens van percus
siegroep Tak'n Djola. kinder
theater Rijn en Trijn, No Fron
tiers met Ierse luistermuziek.
Catfish met akoestische cajun
muziek, popkoor BSUR en de
Rustende Moeders met hun
straattheateracts. Verder geeft
de groep Not James Dean con
certen met een mix aan Brazili
aanse en Afrikaanse ritmes in
Slot Haamstede, de Hei-vormde
kerk in Renesse en in de Luther
se kerk in Zierikzee.
In de Uit-bijlage van 21 juli
staat een interview met Leen de
Broekert over de orgelcultuur.
Dat is een goede zaak, want het
orgel kan best promotie gebrui
ken.
Helaas moet geconstateerd wor
den dat het interview met De
Broekert geen orgelpromotie is.
Daarvoor bevat de tekst te veel
vooringenomen standpunten,
waardoor een groep orgellief-
hebbers geschoffeerd wordt.
Dan kan toch niet de bedoeling
zijn van een artikel in een Cul
tuursupplement?
Zo getuigt het van kortzichtig
heid alleen Bach en Buxtehude
als componisten van serieuze or
gelmuziek te betitelen. Elke mu
ziekliefhebber weet dat dit
standpunt in het verleden breed
uitgedragen werd, maar dat hier
over inmiddels veel genuanceer
der wordt gedacht. Dat de musi
ci De Broekert en Eisenga hier
van kennelijk niet op de hoogte
zijn, is bedenkelijk.
Voorts is het journalistiek onver
teerbaar dat De Broekert zijn
privé-mening als absolute waar
heid mag debiteren zonder kri
tisch bevraagd te worden op de
onderbouwing van zijn stand
punten. Dat hij formuleringen
als 'christelijke rotzooi' en 'pan
fluitorganisten' kan gebruiken,
zonder deze termen te defi
niëren, is geen voorbeeld van
verantwoorde journalistiek. Een
deskundig interviewer als Eisen
ga moet zulke uitspraken laten
uitleggen. Nu weet niemand wat
De Broekert bedoelt.
Dat De Broekert zichzelf on
danks deze uitlatingen 'gewoon'
bij de serieuze musici wil rang
schikken en dat een componist
als Eisenga dit rustig publi
ceert, is iets waarover hartelijk
gelachen zou kunnen worden,
ware het niet dat de reputatie
van beiden voor veel lezers een
belemjnering zal zijn het ridicu
le van dit interview in te zien.
A.P. Nijsse
Grachtstraat 7'
Kapelle
Christelijke rotzooi. Met die
woorden duidt Leen de Broe
kert in de PZC van 21juli een be
paalt soort niet-klassieke com
posities aan op orgelgebied, die
vandaag de dag door vele lief
hebbers van orgelbespelingen
als verdieping van hun geloofsle
ven worden ervaren. Ik kan mij
indenken dat er eveneens vele
liefhebbers van de klassieke or
gelmuziek zijn die zich aan die
'Christelijke rotzooi' ergeren (zo
als De Broekert) en de concer
ten waarop deze muziek wordt
gespeeld liever mijden, om dan
op hun eigen klassieke concer
ten tot dezelfde verdiepende er
varing te komen als hun 'rot-
zooi-collega's' Dat neemt niet
weg dat je van een (pedagoog)
organist als De Broekert een
wat andere bewoording mag ver
wachten om duidelijk te maken
wat hij van deze muziek en haar
luisteraars vindt. Persoonlijk
mag ik de klassieke concerten
graag bezoeken, maar de concer
ten waar niet alles Bach, Buxte
hude enzovoort is, maar ook
ruimte is voor bewerkingen van
bekende geloofsliederen door
componisten b.v. de 19e en 20e
eeuw zoals De Broekert bedoelt,
zal ik ook tot groot genoegen bij
wonen. En wat goed, mooi,
fraai, serieus en wel of niet muzi
kaal verantwoord is - iedereen
zal ook daar weer een eigen me
ning over hebben, net zoals met
de beoordeling van klassieke en
moderne schrijvers of schilders.
Alleen: breng die mening dan
naar voren met een voor ieder
een aanvaardbare norm en laat
die ander zoveel mogelijk in
zijn/haar muzikale waarde.
J. Kraak
Doolijk 8
Wolphaartsdijk
Ovezande
In de PZC van 24 juli staat dat
vooral in Nederland de onvrede
over de euro groot is.
Welke vragen precies tot deze
conclusie hebben geleid, is mij
niet bekend maar ik denk dat
niet zozeer de euro als munteen
heid als wel het misbruik ervan
tot deze uitkomst heeft geleid.
Is het niet zo dat terwijl veel
werknemers het met hetzelfde
loon moeten doen en aan de an
dere kant de lasten stijgen een
aantal bedrijven en vrije onder
nemers hun marges, dus inko
men, pensioenvoorziening, va
kanties, et cetera willen houden
en vergroten zoals al jaren het
geval was? Dan gaan de burgers
goedkopere aanbiedingen zoe
ken of geven gewoon geen geld
uit en proberen te sparen voor
onzekere tijden.
Is het ook niet zo dat bij het in
voeren van de euro bedrijven
soms door onervarenheid, onop
lettendheid zelf te duur hebben j
ingekocht maar desondanks de
omzet zagen stijgen bij minder
klantenbezoek en daarom deze
prijzen niet meer naar beneden j
hebben gedaan?
Gelukkig kan er nu door de con-
sument, degene die de economie
mede draaiende moet houden,
makkelijk vergeleken worden j
wat producten in andere landen
kosten.
Nee, de euro is een bindmiddel j
tussen verschillende culturen
dat gekoesterd moet worden en
een doorn in het oog van dege-
nen die er misbruik van willen j
maken.
Hans Rentmeester j
Hoofdstraat 56 j
De regering heeft bedacht boe
ren subsidie te geven om de j
koeien weer naar buiten te kun-
nen laten (PZC 23 juli). Het bui
ten laten lopen van de koeien
moet niet gesubsidieerd wor
den, dit moet een normale gang
van zaken zijn! Koeien die de
keuze hebben om binnen of bui
ten te zijn, kiezen zelfs met vrij
strenge vorst om naar buiten te i
gaan.
Na de Tweede Wereldoorlog I
was er een enorm gebrek aan
voedsel. Op dat moment zijn de
boeren aangezet tot het produce- j
ren van meer voedsel. Logische
zaak en toen hard nodig. Alleen
aan het einde van dit probleem
toen er voldoende voedsel was
hebben ze 'vergeten' die maatre
gelen stop te zetten, met als ge
volg de door mij zo verfoeide
bio-industrie, met alle nadelige
gevolgen voor dier en milieu.
Een van die gevolgen is het
mestoverschot. Logisch dat als
je veel en veel te veel koeien, var-
kens en kippen hebt, je automa
tisch te veel mest krijgt. Volgens
mij is er maar een oplossing
voor alle problemen en wel:
Geen vergunningen meer voor
nieuwe bedrijven in de bio-in
dustrie, overstappen op biologi
sche landbouw en veeteelt. Zor
gen dat de consument betaalt
naar de waarde van het pro
duct, zodat ook de boer een ver
antwoord inkomen krijgt.
Op deze manier is het tij mis
schien nog te keren. Einde
mestoverschot, geen dierenleed
meer, geen overbelast milieu
meer, geen doordraaien van
voedsel (en dat terwijl miljoe- I
nen mensen sterven van de hon
ger, een grof schandaal!). Terug
naar een evenwichtige balans
voor mens, dier en milieu. Beter,
voor de gehele samenleving.
J.W.H. Haak
Kruisbeslaan 4
Kortgene
MIDDELBURG - Het eerste ge
deelte van de onderwijshuisves
ting van de Roosevelt Academy
is gereed. De verbouwing van
het Helm-complex, naast het
stadhuis van Middelburg, werd
eind vorige week opgeleverd.
Er zijn onder meer zes lesloka
len in ondergebracht. De ge
meente Middelburg, verhuurder
van het pand, heeft de sleutels;
overhandigd aan decaan
H. Adriaansens van de Roose
velt Academy. Het onderkomen
moet nog wel worden ingericht.
De Zeeuwse universiteit krijgt
in totaal drie leslocaties. Behal
ve de Helm zijn dat een gedeelte
van het stadhuis aan de Markt
en een gebouw aan de Stadhuis
straat dat de gemeente onlangs
heeft verlaten. Beide panden
worden nog verbouwd.
De Roosevelt Academy gaat
eind volgende maand aan de;
slag met de eerste studenten.
Volgens de jongste prognoses
zijn dat er nog steeds rond de
honderdvijftig, verdeeld over ze
ker twintig nationaliteiten. Ko
ningin Beatnx verricht dinsdag
31 augustus de officiële ope
ning.
(Advertentie)
Philip Hammond Carnavalesque
Dimitri Shostakovitch Violin
concerto Gustaf Holst The Planets
Kaai ten Cl 0, INFO: 0118-^3650
2000 graden en raasde onbestuurbaar
over de camping Los Alfaques. Gevolg:
215 doden.
Die ramp was de reden om de veiligheid
seisen voor het transport van gevaarlij
ke gassen als lpg. chloor en ammoniak
in Europa fors op te schroeven, vertelt
milieuambtenaar C. Theune van de pro
vincie.
Een verbod op lpg als autobrandstof
zou de overheid 600 tot 800 miljoen eu
ro opleveren, zo werd vorige week be
kend. Dat komt onder meer doordat
lpg-rijders in zo'n geval moeten over
stappen op diesel, waarop een hogere ac
cijns wordt geheven. Bovendien zouden
door een verbod de problemen met
lpg-stations in woonwijken in één keer
worden opgelost.
Een dergelijk verbod zou voor Zeeland
wel gevolgen hebben, aldus Theune. Hij
wijst er op dat zoiets wel eens het einde
zou kunnen betekenen voor het over
slagbedrijf Vopak in Vlissingen-Oost.
Met schepen wordt lpg aangevoerd
naar het bedrijf, waarna het gas vanaf
Vopak verder wordt vervoerd.
Dow Benelux in Terneuzen is ook een
gebruiker van lpg, weet de milieambte-
naar. Hij wijst er echter op dat dat be
drijf niet echt getroffen zal worden
door beperkende maatregelen omdat
het petrochemisch bedrijf industrie-lpg
gebruikt. Dit gas zal niet onder het
eventuele verbod vallen, weet Theune.
Nederland telt ongeveer tweeduizend
lpg-stations. Een aantal daarvan levert
risico's op voor de omgeving. Zo kan er
in Serooskerke nog steeds lpg getankt
worden. Dat bewuste tankstation staat
al geruime tijd op de nominatie om gesa
neerd te worden, maar concrete plan
nen ontbreken.
Volgens onderzoeksbureau Ecorys zou
het verbieden van lpg als autobrandstof
effectiever zijn dan het slopen van hui
zen rond lpg-stations of het aanpassen
van bouwplannen. Sinds midden jaren
80 zijn er namelijk heel wat tanksta
tions in de bebouwde kom gesaneerd of
zijn de bouwplannen aangepast. En
waar er nog lpg wordt verkocht, zijn de
tanks in de grond begraven of onder-
terpt. Rondom zulke tankstations lig
gen vrije zones van tientallen meters .al
dus Theune.
Rijden op gas staat sinds enige tijd
weer in de belangstelling nadat de
lpg-industrie in het slop geraakt was
door gestegen brandstof- en inbouwkos-
ten. Vooral omdat een liter gas nog geen
derde kost van een liter benzine.
Lpg (liquefied petrol gas) bestaat uit
propaan en butaangas en is eigenlijk
een afvalproduct van (de raffinage van)
aardolie. Het is allang op de markt en
in Europa zijn bijna zesduizend tanksta
tions waar het zonder problemen te
koop is. Het gaat dan vooral om tanksta
tions in Nederland en Italië. Dat zijn de
echte autogaslanden.
In Nederland rijdt ongeveer een op de
tien auto's op gas. In een land als Frank
rijk is dat veel minder, hoewel de over
heid daar het installeren van lpg-tanks
in auto's vanuit milieuoogpunt juist wel
aanmoedigt. Ook de Duitse overheid
promoot het gebruik van lpg.
Theune zelf heeft jarenlang lpg gere
den. Hij rijdt sinds enige tijd diesel.
Niet omdat dat veiliger is, maar omdat
dat voordeliger is. „Het kostenvoordeel
van lpg is erg laag." Het ruimtebeslag
van de gastank is ook voor heel wat au
tomobilisten een belangrijke reden om
niet over te stappen op het rijden op
gas. Een tank neemt immers flink wat
kofferruimte m beslag.
Hij durft niet te voorspellen of er een
verbod komt op lpg als autobrandstof.
Ook provinciaal ambtenaar Zweistra
weet niet wat voor besluit het kabi
net eind dit jaar zal nemen. Hij wijst
daarbij op het milieu-effect. Lpg is
immers een tamelijk schone brandstof.
Bij verbranding komen veel minder
roet en stikstofoxiden vrij dan bij de
verbranding van diesel of benzine. De
Middelburgse ambtenaar vindt dat een
niet te onderschatten eigenschap van
ipg-
door Emile Calon
Een eventueel verbod op lpg als auto
brandstof, waar het kabinet dit na
jaar een besluit over neemt, verhoogt in
theorie de veiligheid in Zeeland, weet
provinciaal ambtenaar A. Zweistra.
Lpg is immers gevaarlijk en kan ontplof
fen. Hij kan zich echter geen ongeval
met lpg in het Zeeuwse herinneren. Offi
cier A. ter Parke van de stadsgewestelij
ke brandweer Middelburg/Vlissingen
noemt lpg ook een gevaarlijk goedje
waarvoor 'gelukkig' allerlei beperkende
regels gelden. Maar net als de Middel
burgse ambtenaar weet hij van geen re
cent ongeval met lpg in de provincie.
„Dat is maar goed ook."
Een verbod op lpg als autobrandstof zou in ieder geval het gevaar wegnemen van tankstations midden in woonwijken, waar
vaak met een grote boog omheen gebouwd moet worden. foto Lex de Meester
Ruim een kwart eeuw geleden bleek hoe
gevaarlijk lpg kan zijn. Op een snikhete
dag"in de zomer van 1978 ontplofte een
tankwagen met het uiterst ontvlambaar
gas op de Spaanse N-340 tussen Tarra
gona en Valencia. De vrachtauto veran
derde in een gloeiende vuurbol van
Een werk uit de serie aardse boten van keramiste Jehanne Broeders.
foto Peter Nicolai
