Baas zet werknemer voor het blok
Academische vragen
Mandela pleit voor snelle actie tegen aids
PZC
PZC
XV IN
AIDS
Onderzoek terreur
Spanje is kluchtig
Bedrijven willen terug naar 40-urige werkweek zonder bijbetaling
Schroder wil
compromis
17 juli 1954
Und wét-taf
Z fi Million*, j
p wNiisuksfue
a mmmj
zaterdag 17 juli 2004
door Koos van Wees
Het begon bij Siemens in
Duitsland. Als een deel van
de werknemers niet bereid was
voor hetzelfde salaris 40 in
plaats van 35 uur te werken,
zou het concern 5000 banen
naar Hongarije verplaatsen. De
bonden kozen eieren voor hun
geld en stemden in.
Deze week stuurden autofabri
kant DaimlerChrysler, indus-
tneconcem MAN en bandenle
verancier Continental in Duits
land aan op een zelfde overeen
komst. In Frankrijk eiste autole
verancier Robert Bosch één
extra arbeidsuur van zijn werk
nemers zonder extra betaling.
Een principekwestie in een land
waar de 35-urige werkweek in
beton is gegoten.
De roep om een langere werk
week heeft ook Nederland be
reikt. Het Hoogezandse bedrijf
Smead, fabrikant van kantoor-
toebehoren, zegt overeenstem
ming met het personeel te heb
ben bereikt over een 40-urige
werkweek zonder bijbetaling.
De Duitse bondskanselier
Gerhard Schroder heeft de
werkgevers en vakbonden opge
roepen om snel een compromis
te bereiken over hun conflict
over arbeidstijden.
Schroder zei in een gisteren ge
publiceerd interview met de za
kenkrant Financial Times
Deutschland dat „ideologische
loopgraven" de economie scha
den.
In Duitsland is momenteel veel
arbeidsonrust over plannen van
enkele grote concerns om de
werkweek weer te verlengen tot
veertig uur. Bij autofabrikant
DaimlerChrysler vinden daar
om op initiatief van de vakbond
IG Metall al prikacties plaats.
Donderdag namen daar 60.000
werknemers aan deel. ANP
Kabinet en werkgeversorganisa
ties vinden het een voorbeeld
dat navolging verdient. „Veer
tig uur moet weer de richtlijn
worden", zegt het kabinet in de
onlangs gepresenteerde Groei-
brief, die is bedoeld om de eco
nomie weer op gang te brengen.
De werkgevers drongen daar al
eerder op aan.
In Duitsland en Frankrijk gaat
de roep om een langere werk
week steevast gepaard met het
dreigement werk naar het oos
ten te verplaatsen. In Neder
land blijft dat dreigement ach
terwege.
Kabinet en werkgevers wijzen
op de achterblijvende economi
sche ontwikkeling, waardoor be
drijven het loodje leggen of so
wieso al hun heil elders zoeken.
Die ontwikkeling kan alleen
worden omgebogen door verho
ging van de arbeidsproductivi
teit. Meer werk verrichten, te
gen lagere arbeidskosten, is het
medicijn dat kabinet en werkge
vers daarvoor voorschrijven.
Hetzelfde medicijn als de Duit
se en Franse grootindustrie
voor ogen hebben.
Maar om de arbeidsproductivi
teit te verhogen hoeft de werk
week niet verlengd te worden,
zeggen de Nederlandse vakbon
den en een van de werkgevers
verenigingen, de AWVN. Het
grote verschil met Duitsland en
Frankrijk is dat de Nederlandse
cao's zoveel flexibiliteit in zich
bergen, dat ook zonder die nood
greep meer rendement uit een
werknemer te halen valt.
Concessies
In Duitsland en Frankrijk bete
kent een werkweek van 35 uur
ook 35 uur, daar valt niets aan
te doen. Een gevolg van de loop
gravenoorlog die werkgevers en
bonden daar vanouds voeren en
waarin voor concessies vaak
pas na langdurige strijd ruimte
is. Het Nederlandse poldermo
del heeft een arbeidsklimaat la
ten ontstaan waarin van alles
onderhandelbaar is, inclusief-
vrije dagen, atv en langer wer
ken. Het kabinet introduceert
bovendien nieuwe wetgeving
waarbinnen het voor onderne
mers gemakkelijker wordt ar
beidstijden aan te passen op de
hoeveelheid werk in het bedrijf.
De ondernemer die zijn werkne
mers meer uren wil laten ma
ken heeft daar alle mogelijkhe
den toe, zegt Anja Jongbloed,
cao-coórdinator van FNV Bond
genoten Mits hij de daarvoor
bestemde wegen bewandelt:
overleg met bonden en onderne
mingsraad, en indien nodig ont
heffing vragen voor de cao. Toe
stemming is dan wel steeds aan
een bepaalde periode gebonden.
Meer is ook niet nodig. De Alge
mene Werkgeversvereniging Ne
derland (AWVN), die voor de
werkgevers de cao-onderhande
lingen voert, hamert al jaren op
een beter gebruik van arbeidstij
den. „Niet langer, maar slim
mer werken", is het motto. Dat
betekent het personeel inzetten
wanneer de vraag het grootst is,
flexibele roosters hanteren, en
een goed ziekteverzuimbeleid
voeren. „Met dergelijke punten
valt nog een wereld te winnen",
zegt directeur arbeidsvoorwaar
denbeleid van de AWVN Hans
van der Steen.
Extra loon
Voor de immer polderende bon
den in ons land is één aspect
van het pleidooi voor langer
werken sowieso onbespreek
baar. Dat is dat er geen extra
loon tegenover mag staan. Wie
van een 38-urige naar een
40-urige werkweek gaat en niet
meer krijgt betaald, levert vijf
procent salaris in. Dat gaat de
bonden te ver.
En hoezeer ook beweerd wordt
dat de macht van de bonden in
Nederland verwaarloosbaar is,
hun instemming met dit soort
plannen is vrijwel altijd nodig.
Een bedrijf dat het zonder die
instemming denkt te redden
gaat bij de rechter voor schut,
zegt hoogleraar internationaal
arbeidsrecht A. Jacobs van de
Universiteit van Tilburg.
De rol van werkgever en bon
den is in de cao minutieus vast
gelegd. Smead in Hoogezand,
dat eenzijdig de 40 uur denkt af
te dwingen, is gewaarschuwd.
GPD
Een paar duizend werknemers van de DaimlerChryslerfabriek in Bremen protesteren tegen de plannen
van het bedrijf om de werkweek met een aantal uren te verlengen. Ingo Wagner/EPA
door Henk van den Boom
Het parlementaire onder
zoek naar de aanslagen
van II maart in Madrid be
gint na twee weken steeds
meer te lijken op een klucht.
Veel Spanjaarden vragen
zich af wie straks het onder
zoek moet doen naar de on
derzoekscommissie zelf.
Het grote struikelblok vor
men de politieke partijen die
zitting hebben in de commis
sie. Zij storten zich op de ver
klaringen van de getuigen om
er hun eigen, vaak volstrekt
tegenstrijdige uitleg aan te ge
ven. De commissieleden be
schuldigen elkaar van 'beïn
vloeding van de getuigen', ze
eisen eikaars vertrek of drei
gen zelf op te stappen. De Ca
talaanse Republikeinse Partij
maakt het nog bonter. Haar
commissieleden verlieten de
ze week de verhoren toen offi
cier van justitie Baltasar Gar-
zon in de getuigenbank
plaatsnam. Het was een enigs
zins verlaat protest tegen de
arrestatie in 1992 van een
paar partijgenoten op last
van Garzon.
De centrale vraag, die de com
missie namens het Spaanse
volk onderzoekt, is of de rege
ring Aznar terecht na de aan
slagen bleef volhouden dat
die het werk waren van de
Basksiche afscheidingsbewe
ging ETA. Ook wil de com
missie achterhalen of de
steun van Aznar aan de oor
log in Irak de aanleiding is ge
weest voor de aanslagen.
Uit de verklaringen afgelo
pen twee weken van de poli
tiemensen en leden van de ge
heime dienst blijkt dat een
paar uur na de aanslagen al
duidelijk werd dat die ver
moedelijk door Al Qaeda wa
ren gepleegd. Voor de opposi
tie is dat nu al aanleiding om
'zie je wel' te roepen, zonder
de eindconclusie van de com
missie af te wachten.
Toch zijn er ook getuigen, en
niet de geringste, die de ver
sie van de voormalige rege
ring ondersteunen. Hoofdoffi.
cier van Justitie, Eduardo
Fungairino toonde zich «o
trouwe bondgenoot van Az
nar. Hij zei deze week alsnog
niet uit te sluiten dat de aat
slagen door de ETA zijn ge.
pleegd. Met die uitspraak ver-
baasde hij zelfs de meest ver
stokte aanhangers van Az
nar.
Als hoogste aanklager moer.
hij toch weten dat er nogaj
wat bewijzen waren die het
tegendeel bewezen, stelde
een commissielid. Maar
Fungairino bleek totaal niet
op de hoogte te zijn van de
voortgang van het onder
zoek. Zelfs van het bestaa-
van de bestelwagen die ee:
paar uur na de aanslagen
werd ontdekt en die het be-
langrijkste spoor vormde
naar Al Qaeda, bleek hij
niets te weten.
Maar had hij daar dan ook
niets over gelezen in de krant
of iets van gehoord op de tele
visie? De officier erkende dat
hij vrijwel geen kranten leest
en ook geen televisie kijkt,
uitgezonderd documentaires
van de BBC. „Om mijn geest
zuiver te houden, wil ik lie
ver niets weten over het on
derzoek totdat het helemaal
is afgerond." Toen
Fungairino in zijn rolstoel de
zaal werd uitgereden - hij is
al jarenlang invalide - liet hij
zestien stomverbaasde com
missieleden
achter.
verwarring
Getuigen
De komende week zullen gi
tuigen worden opgeroepen
die minder direct met het oi
derzoek hebben te maken.1
Dat zijn ondermeer deskundi
gen op het gebied van de Is-1
lam en journalisten die op 11 j
maart te maken kregen met i
de tendentieuze berichtge-1
ving van de regering. Tot slot
van het onderzoek volgende
politici. Nog steeds is ondui-
delijk of ex-premier Aznar j
ook wordt opgeroepen. De
commissie hoopt eind juli
klaar te zijn. GPD
STATUUT - In de Tweede Ka
mer is het statuut aanvaard
waarin de zelfstandigheid van
Suriname en de Antillen bin
nen het Koninkrijk der Neder
landen is geregeld. Lang was
onduidelijk of het omstreden
wetsontwerp het zou halen.
Uiteindelijk werd de vereiste
meerderheid met 75 tegen 19
stemmen ruimschoots gehaald.
KRIJGSGEVANGENEN - Het
Franse leger heeft de noodklok
geluid over de slechte gezond
heidstoestand van Franse
krijgsgevangenen in de Viet-
minh-kampen. Een Franse on
dercommandant die deze week
gevangenen terugbracht uit1
kampen ten noordwesten vaui
Than Hoa meldde dat er onge-'
veer tweeduizend 'levende ge
raamten' in de kampen zijn.
Hij vergeleek de kampen mei
Buchenwald, het beruchte Na
zi-concentratiekamp.
ARCHIEVEN - De waterscha-
de aan de kerkelijke archieven
in de watersnoodgebiedea
blijkt mee te vallen. Slechts
dertig archieven zijn aange
tast. De geringe schade is te
danken aan de hoge ligging
van de kerkgebouwen. Het dro
gen van de boeken is in
meeste gevallen gelukt.
Juist nu de splinternieuwe Roosevelt
Academy zich opmaakt om zijn deu
ren te openen, komt onze vaderlandse
twistvoerder Ronald Plasterk met een
vernietigende kritiek op het soort on
derwijs dat deze Middelburgse loot van
het Utrechtse University College vanaf
1 september 2004 denkt te gaan aanbie
den: een waardeloos pretpakket dat toe
komstige studenten - zo'n 600 als het
meezit - alleen maar op een acade
misch dwaalspoor zal brengen.
Nog geen weerwoord daarop vanuit
Middelburg. Zeeuwse ootmoed?
Wat mij van Plasterks kritiek is bijge
bleven geldt vooral enkele uitspraken
van de decaan, prof. dr. Hans Adriaan-
sens, die ter zake van de toelatingscrite
ria inderdaad een zekere lichtzinnig
heid doet vermoeden. De geest daarvan
is ook wel terug te vinden in de brochu
re 'Study at top level' - want de voer
taal wordt Engels - waarmee de kandi
daten worden welkom geheten: Nee, de
Academy is zeker geen doorsnee univer
sitaire opleiding en is er ook niet voor
iedereen.
Het is een 'kleinschalig top-instituut'
voor mensen die 'een beetje bijzonder'
zijn: nieuwsgierig, het doet er niet toe
waarnaar. Mensen die lef en ambities
hebben, vooral voor een internationale
carrière'Pas je daar niet in, dan is er
elders vast wel een opleiding te vinden
waar je beter tot je recht komt', zo
krijgt de nieuweling troostend te ho
ren.
Waarom juist Middelburg? Wel, de stad
ligt goed ten opzichte van - vooruit
maar - Londen, Parijs, Brussel en Am
sterdam, en kan zich meer dan de Rand
stad beroepen op een centrale ligging
in - vooruit maar - West-Europa. 'Geen
andere universiteit beschikt over een
mooier onderkomen dan het Middel
burgse Stadhuis, een betere provinciale
bibliotheek dan de Zeeuwse, een royale
re studentenhuisvesting, plus een keur
aan verenigingsactiviteiten, sportvoor-
zieningen, eetgelegenheden en uitgaans
mogelijkheden. Kust en strand comple
teren de leefbaarheid voor studenten,
docenten en medewerkers.'
Ja, daarmee roep je het beeld op van
een elitair tijdverdrijf: de Middelburg
se binnenstad als een open campus
waar 'het student' tussen de bedrijven
door enige ludieke jaren aan de weten
schap kan ruiken zonder zich er verder
in te verdiepen.
Maar ach, dat is de wervende peptalk
die elk nieuw initiatief nodig acht om
de markt te veroveren, onontkoombaar
in de privatiserende wereld van van
daag de dag. Zijn er betere argumenten
om zo'n initiatief wegens 'ondraaglijke
lichtheid' te diskwalificeren?
Natuurlijk, het is een vorm van 'popula
riserende wetenschap'. Is dat overigens
niet ook wat de mediagenieke Ronald
Plasterk met zijn eigen columns be-
Voor alle duidelijkheid: het gaat om
een 3-jarige bachelor-opleiding voor
VWO'ers en jongeren met een HBO-pro-
pedeuse, mensen dus die daarna verder
studeren voor een masters of voor een
baan in het bedrijfsleven. Plasterk
vindt dit verspilling van geld en tijd:
laat de student nu gewoon aan een be
staande en duidelijke studierichting be
ginnen en die gewoon - zoals vroeger-
van A tot Z afmaken.
Hij mist twee punten. Allereerst is het
VWO ook al niet meer wat het geweest
is. Zo'n bachelors-opleiding is tegen
woordig helaas ook nodig om de ver
slechterende kwaliteit van het middel
baar onderwijs te repareren.
Daarnaast ziet Plasterk over het hoofd
dat er in onze veranderende samenle
ving een groot gat is gevallen tussen
jeugd en volwassenheid, tussen voorop
leiding en beroepsleven. Ieder van ons
kan het navertellen: de keuze was een
voudig: alpha of bèta. Het hele gamma
daar tussenin - wat nu de gamma-vak-
ken heten - was vrijwel non-existent.
Je volgde een studie in functie van het
vooraf gekozen en welbeschreven be
roep.
In de complexere, meer pluriforme en
ook nog multiculturele samenleving
van nu ligt dat heel anders, al was het
maar vanwege al die nieuwe beroepen
en functies, waarvan je, getuige de
breedsprakige personeelsadvertenties,
soms niet eens weet wat ze precies be
helzen. Bovendien is er een heel scala
aan studievoorzieningen, academisch
of anderszins, om daartoe te geraken.
Belangrijker nog: de tegenwoordige
adolescent ziet en voelt zich belegerd
door een veelheid aan uitdagingen en
prikkels die hem door de globalisering
worden aangereikt: een halfjaar back-
packen door Zuid-Amerika? Een ander
halfjaar leraar windsurfen op de Male
diven? Reisleider naar de Costa del Sol?
Eerst een tijdje samenhokken met je
eerste vriendinnetje dat toch al de kost
verdient, of omgekeerd? Het internet
afgrazen? Ja, het kan allemaal, alvo
rens je op een studie vast te leggen. Al
dat zoeken en tasten kost tijd en dat is
misschien maar goed ook.
Deze globale wereld is een mer a boire
geworden. Kijk maar: was je vroeger
op 25-jarige leeftijd meestal in een be
paalde functie genesteld, nu zie je de
jongere generatie pas omstreeks het
30ste levensjaar in een vaste carrière
stappen. In dat hiaat kan het heel nut
tig zijn om met een bachelors opleiding
alvast wat richting te geven, onnodige
verdwalingen te voorkomen en de band
met de universiteit vroeg te leggen.
Maar inderdaad: Is Middelburg dan
'the place to be'? Er zijn sinds de Latijn
se School van 1365 een paar historische
precedenten. Nadien leek er op de aca
demische verheffing tot vier keer toe
een vloek te rusten. En nu dus de vloek
van Ronald Plasterk. Toch verdient
Middelburg met de Roosevelt Academy
een beter lot.
Arnold van Niekerk
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454647
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden:
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag)
per maand: 19,45
per kwartaal: 56,60
per jaar: €217.00
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand vow
het einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice.
Postbus 31,4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6% BH1'
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de Regelen
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes).
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax: (0114)372771
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een ondordeel van het Wegener concern.
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in oen bestand dat wordt gebruikt vo0r0
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante dienslencn®
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig He5C™j! j
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij r««
e. Postbus 31, 4460 AA Goes.
Behoort tot'i.* WGGGNGR
Bmucken
das
erwirischafL
door Hans Jacobs
Voor Nelson Mandela was
thuisblijven geen optie. Hij
moest, aan de vooravond van
zijn 86ste verjaardag, de We
reld Aids Conferentie in Bang
kok daarom wel toespreken. „Ik
rust niet totdat ik er zeker van
ben dat de wereld genoeg doet
om de epidemie een halt toe te
roepen."
..Ik kan geen beter verjaardags
cadeau bedenken dan dat er
met spoed écht actie wordt on
dernomen tegen aids", aldus de
luid toegejuichte Mandela. „We
weten wat er moet gebeuren,
wat ontbreekt is de wil om het
te doen." De Zuid-Afrikaanse
oud-president, die morgen jarig
is. sprak gisterochtend op de
slotbijeenkomst van de confe
rentie, samen met de leider van
de Indiase Congrespartij, Sonia
Gandhi.
De toename van aids is in Azië
en Oost-Europa het grootst. Als
daar niet snel wordt gehandeld,
neemt de epidemie dezelfde de
sastreuze vormen aan als in
Afrika, zo wordt gevreesd.
Gandhi prees Mandeia's inzet
en voorbeeld. „India moet aids
hard en goed aanpakken, zoals
we jaren geleden ook een einde
hebben kunnen maken aan de
verspreiding van pokken."
De nieuwe Indiase regering
gaat nu ook meer medicijnen
verstrekken en werken aan
meer voorlichting. Miljoenen in
India hebben nog nooit van aids
gehoord en kunnen zich er dus
ook niet tegen beschermen.
In de wereld zijn volgens
UNAids op dit moment 38 mil
joen mensen met hiv of aids.
Eerder deed Nelson Mandela al
een klemmend beroep op de 'he
le wereldbevolking' de strijd te
gen aids 'met alle macht' te steu
nen.
„Iedereen moet meedoen", zei
Mandela, die voor zijn toe
spraak een deel van de tekst
'leende' die prinses Mabel eer
der deze week uitsprak. „Mabel
van Oranje heeft 'superb' (uit-
Voormalig president van Zuid-Afrika Nelson Mandela hield een toespraak tijdens de Internationale
Aids Conferentie. Vinai Dithajohn/APA
muntend) advies gegeven", al
dus de oud-president.
Mandela doorbrak met zijn reis
naar Thailand zijn zelf opgeleg
de terugtrekking uit het openba
re leven. Hij vroeg steun voor
het Global Fund, het wereld
fonds voor de strijd tegen aids,
tuberculose en malaria. „Suc
ces van het fonds is een voor
waarde voor succes in de bestrij
ding van de drie ziekten", vond
hij.
Ook wees hij op de noodzaak
extra geld vrij te maken voor
tbc-bestrijding. „We kunnen
aids niet verslaan zonder meer
te doen aan tbc", stelde Mande
la. De volgende conferentie is in
2006 in Toronto.
Preventie
De Belg Peter Piot sloot gister
middag de 15e Wereld Aids Con
ferentie af. Piot is directeur van
Unaids, de VN-organisatie voor
aidsbestrijding en preventie.
„Aids staat weer op de agenda
en in de aandacht. Er is veel
geld beschikbaar voor onder
zoek, preventie en medicijnen.
Nu is het tijd om daar ook iets
mee te doen, om de plannen uit
te voeren en de goede voorne
mens in daden om te zetten.Dan
kunnen we de epidemie onder
de knie krijgen." GPD
pagina 22
Mabel blikt terug
