Lijstjes om
te overleven
PZC
-42 "fti vV1
i -
Goede doel
Het wordt een Griekse zomer
zaterdag 17 juli 2004 W15
Zo'n 45 procent van
de Nederlanders gaat
niet zonder
boodschappenlijstje
naar de winkel. Er
wordt veel meer aan
het papier
toevertrouwd. Het
lijstje voor de
vakantiespullen of de
klussen. Pedagoge
José Sagasser
bundelde ze in Het
grote ïijstjesboek.
Door CORINE VAN ZUTHEM
Ze noemt zichzelf een 'lijstjes-
freak'. „Ik schrijf alles op",
zegt José Sagasser. „Mijn vaste
lasten, de benodigdheden
voor een lezing, de inhoud
van de EHBO-doos; écht alles."
Boodschappenlijstjes maakt
ze zelfs in viervoud: voor de
dagelijkse, wekelijkse en
maandelijkse benodigdheden
en voor de dingen die ze 'af en
toe' moet aanschaffen.
Een vriendin gaf Sagasser het
advies de lijstjes die ze bij
houdt, te bundelen. Dat deed
ze. Onlangs verscheen bij uit
geverij The House of Books
Het grote ïijstjesboek, een over
zicht van tientallen lijstjes
met benodigdheden, voorbe
reidingen, tips en activiteiten.-
Sagasser is pedagoge en
schrijft regelmatig over onder
werpen als zwangerschap, ge
zondheid en opvoeding in boe
ken en tijdschriften.
Ze kan niet leven zonder lijst
jes, zegt ze. „Het is de enige
manier om mijn drukke leven
te structureren en er grip op
te houden. Zonder lijstjes zou
ik in chaos verzanden. Boven
dien maakt een lijstje mijn
hoofd leeg. Immers, als het op
papier staat, hoef ilc er niet
meer aan te denken."
Voor de vakantie bijvoor
beeld, heeft ze een standaard
bx&Ocf
rUea
UCX-CXi
Veel Nederlanders maken
een lijstje om niets te verge-
inpaklijst gemaakt die keurig
is opgeborgen bij de kampeer-
spullen op zolder. „Je hebt
toch ieder jaar weer dezelfde
dingen nodig en dan is zo'n
lijst echt superhandig:"
Computer
Op stel en sprong een kerstdi
ner organiseren? Laat dat
maar aan haar over. „Ik heb
uitgebreid op papier staan wat
ik daarvoor allemaal in huis
moet halen. De meeste lijstjes
staan in mijn computer, zodat
ik gemakkelijk een uitdraai
kan maken als een gelegen
heid zich voordoet. Ik moet
zeggen: ik vergeet daardoor
niet veel en kan goed organise
ren."
Het Nibud (Nationaal Instituut
voor Budgetvoorlichting)
maakte onlangs bekend dat
acht op de tien huishoudens
in Nederland opschrijven wat
ze aan boodschappen nodig
denken te hebben. Zo'n 45 pro
cent van de Nederlanders gaat
zelfs altijd met een boodschap
penlijstje naar de supermarkt.
Ruim eenderde doet het soms.
Hoe ouder mensen zijn, hoe
vaker ze een boodschappen
lijstje maken: slechts tien pro
cent van de 60-plussers gaat
zonder lijstje naar de super
markt. Consumenten jonger
dan 40 jaar gaan vaker zonder
lijstje boodschappen doen; 27
procent van die leeftijdsgroep
maakt zelfs nooit een bood
schappenlijstje.
Lijstjes zijn, zegt Sagasser, een
handige manier om alles snel
en doeltreffend te organise
ren. In één oogopslag zie je
wat je nog moet doen of wel
ke dingen je moet meenemen
dan wel aanschaffen. Het top
punt van handigheid is natuur
lijk wanneer je geen lijstjes
meer hoeft te maken, omdat
ze kant-en-klaar in een boekje
staan. In Het grote ïijstjesboek
staan daarom tientallen lijst
jes van de meest uiteenlopen
de onderwerpen, waaronder
natuurlijk de boodschappen
lijstjes, schoonmaakschema's,
belangrijke adressen «n inpak-
lijsten voor de vakantie.
Serieus
Sagasser gaat verder. Zo heeft
ze diverse verlanglijstjes met
cadeau-ideeën gemaakt en
doet ze tips voor een kind
vriendelijke tuin en een brand
veilig huis van de hand. Ook
geeft ze een opsomming van
de bekendste meezingers, de
benodigdheden voor een trou
werij, de voorbereidingen
voor een verhuizing of sollici
tatie en geschikte spelletjes
voor een kinderfeestje.
Verder geeft ze besparingstips
en een Top 10 van dikmakers,
evenals een checklist voor de
auto en de basale inhoud van
toilettas, gereedschapskist en
picknickmahd. „Niet alle lijst
jes moet je even serieus ne
men, hoor", waarschuwt ze,
waarmee ze doelt op het lijst
je met indrukwekkende woor
den en de tips om jezelf te
troosten. „Het is een boek met
een knipoog." Volgens het Ni
bud is lijstjes maken iets ty
pisch vrouwelijks, één op de
twee alleenstaande vrouwen
maakt een boodschappenlijst
je. Van de alleenstaande man
nen schrijft ongeveer een op
de drie op wat ze denken no
dig te hebben.
José Sagasser: „Het maken van
een lijstje geeft houvast en
helpt je om te overleven. En
hoe complexer en jachtiger je
leven is, hoe strakker je 't
moet organiseren."
José SagasserHet grote lijstjes-
boek; uitgeverij The House of
Books; ISBN 90 443 0786, prijs 12
euro.
Borstkanker
Borsttumoren die niet gevoelig zijn voor het medi
cijn trastzumab (merknaam Herceptine) kunnen
na enige tijd spontaan wel gevoelig worden voor
dit medicijn. De aanmaak van het eiwit waaraan
Herceptine moet binden om zijn werking te doen,
kan bij sommige patiënten namelijk in de loop van
de tijd toenemen. Dit schrijft S. Meng (University of
Texas, Dallas) in het wetenschappelijk tijdschrift
PNAS op grond van onderzoek bij 31 vrouwen met
borstkanker.
Vet
Met het groeien van de hoeveelheid vet in de buik
neemt ook de kans op hoge bloeddruk (en dus op
hart- en vaatziekten) toe. Dit constateert T. Hahashi
(University of Washington, Seattle) in het vakblad
Annals of Internal Medicine op grond van een on
derzoek bij 300 personen die elf jaar werden ge
volgd. Hoe meer vet zich in de buik ophoopte, des
te meer steeg de bloeddruk.
Liposuctie
Liposuctie, het wegzuigen van overtollig vet uit de
buikstreek, vermindert weliswaar het overgewicht,
maar doet op zich niets aan het verhoogde risico
op diabetes en hart- en vaatziekten dat mensen
met overgewicht hebben. Dit schrijft S. Klein (Wa
shington University, St. Louis) in het medisch tijd
schrift New England Journal of Medicine op grond
van een onderzoek bij 15 vrouwen die liposuctie
ondergingen. Volgens Klein vermindert het risico
op diabetes en hart- en vaatziekten alleen als de
energie-balans wordt hersteld: dus minder eten,
meer bewegen.
Stigma
Veel patiënten met longkanker voelen zich gestig
matiseerd, doordat deze vorm van kanker door
gaans in verband wordt gebracht met roken. Als ge
volg hiervan aarzelen longkankerpatiënten soms
met het zoeken van hulp en ondersteuning bij hun
ziekte. Dit constateert A. Chappie (universiteit Ox
ford) in het British Medical Journal op grond van
een onderzoek onder 45 mensen met longkanker.
Getuigen
Over gebeurtenissen die onder stressvolle omstan
digheden hebben plaatsgevonden zijn zelden be
trouwbare getuigenissen af te leggen. Dit conclu
deert C. Morgan (Yale University, New Haven) uit
experimenten waarbij 500 proefpersonen (solda
ten) onder zware omstandigheden (voedsel- en
slaaponthouding) werden ondervraagd. Een dag la
ter was slechts 30 procent van hen in staat de on
dervrager te identificeren. Zelfs het aangeven van
het juiste geslacht van de ondervrager bleek soms
niet te lukken, schrijft Morgan in het vakblad Inter
national Journal of Law and Psychiatry.
Zomer 2004: truienweer. Spijker-
broekenweer. Laarzenweer.
Nee, museumweer, vond Oudste.
Vorig jaar maakte ze in het laatste
weekeinde voor de zomervakantie
van onze garage een insectenmu
seum. Samen met haar vriendinnen.
Dat was toen een groot succes. Er
kwamen zo'n 180 mensen kijken.
Honderd euro was de opbrengst. Be
stemd voor het Wereld Natuur
Fonds. Het leverde hen niet alleen
een aardig bedankmailtje op van het
WNF, maar ook een foto met tekstje
in de digitale nieuwsbrief voor de
Rangers.
Ja, dat wilden ze nog weieens. Had
den ze vorig jaar niet besloten om dit
jaar een zeemuseum in te richten?
Ja, dat moesten ze maar eens doen
met dit druilerige weer. Tenslotte
kan het WNF nog genoeg geld gebrui
ken.
Maar wat moetje dan hemelsnaam
laten zien?', vroeg ik me hoofdschud
dend af. Ik wil de garage best een
weekeinde afstaan, ik wil best bezoe
kers mee ontvangen, koffie zetten en
cake serveren, maar dan moet er wel
wat te ZIEN zijn. Vorig jaar hadden
de dames twee wespennesten - waar
van een met levende wespen - wande
lende takken, kakkerlakken, mestke
vers, pissebedden, vlmderlijkjes, een
bijenkorf, kortom er -.iel wat te zien.
Maar de zee.meer dan de schelp
jes, meegebracht van onze vakantie
in Turkije, kon ik niet bedenken.
Niets te zien? Niets te zien?
Nou, ik moest maar eens even ge
duld hebben.
Vriendinnetje 1 ging twee zondagen
achtereen met haar moeder naar
Scheveningen. Kwam een keer terug
met flessen zeewater en een plastic
tas vol (stinkend) zeewier en kwam
de andere keer terug met een lood
zware rugzak (ik wed dat ie wel twin
tig kilo woog) vol strandzand. Vrien-
rcdacteur en moeder van drie kinderen
dinnetje 2 dropte de hele schelpen
verzameling van haar zus bij ons,
vriendinnetje 3 begon ijverig te teke
nen, te verven en te kleuren en
Oudste stuurde mailtjes naar Ecoma-
re op Texel en naar Lenie van Pieter-
buren: Heeft u nog posters voor ons?
Al na een dag plofte er een dikke en
velop uit Texel op de deurmat. "Wel
een beetje duur aan portokosten',
stond er in de begeleidende brief.
'Maar ja, het is voor een goed doel.'
Er moest natuurlijk iets te ruiken
zijn (zeewier!) en te proeven ('we
gaan mosselen koken') en Oudste
vond het ook wel gaaf om een pluk
helmgras te tonen. Daarom zijn we
zaterdag nog naar Zeeland getoerd,
waar we en passent ook nog wat an
dere spulletjes voor het museum bij
elkaar hebben gescharreld.
De garage is inmiddels leeggeruimd -
en ook weer eens gepoetst. Vandaag
en morgen gaan de vier vriendinnen
de boel inrichten. Meteen na school
tijd spreken ze af, zodat overmorgen
de deuren open kunnen.
Het liefst zou ik iedereen willen uit
nodigen om even te komen kijken,
maar dat kan natuurlijk niet. Daar
voor is onze garage veel te klein.
Maar wie toevallig voorbij komt, is
van harte welkom. Open op vrijdag
en zaterdag. De entree voor grote
mensen bedraagt een halve euro.
Kleine mensen betalen tien cent. En
dat allemaal voor HET GOEDE DOEL.
1 komkommer
2bakjes'Griekse yoghurt (a 150 gram)
1 flinke teen knoflook
1 eetlepel olijfolie (extra vergme)
1 zwarte olijf
1 theelepel verse oregano
Schil de komkommer en rasp hem met de
met zout en laat een «~ru
nmk noa eens extra met de hand u t. ue
komkommer moet zo droog mogelijk zijn.
Cooi hTt vocht weg. Hak of kn„p de knof
look een fijn. Vermeng komkommer en
kntfook met dikke yoghurt. Roer er een eet
lepel zachte olijfolie, 9^"
wat versgemalen peper dooJ fZ^pn°® ken
half uur in de koelkast, zodat de smaken
zich goed kunnen vermengen ._aW.
Carneer met een olijf en een klein straaltje
olijfolie Serveer met stokbrood als voorafje,
Si een glas ijskoude ouzo (sterke anus-
drank die als aperitief wordt 9edron^e"};,
Tip^tzazUti smaakt ook lekker fris as ckkke
saus bii neqrilde lamkarbonaadjes of kebab.
Presentee^ het in een stevig blad („s-
berg)sla.
Eigenlijk zou ik over rauwe
Ardennerham schrijven,
maar ik ben nog steeds zo in
de ban van de Griekse over
winning op Portugal dat ik
mijn plannen omgooi. Hop
pa! Ik heb zin in mezédes,
Griekse hapjes. Zet de tafel
maar vol met olijven, dol-
mas (gevulde druivenblade
ren), feta en tarama (viskuit
spread). En vergeet vooral
de tzaziki niet, dat heerlij
ke frisse yoghurtsmeersel-
tje dat je eet met brood.
Wat een sensationele ont
knoping van het EK. Wie
had dat gedacht? Nou, de
Grieken zelf! Een paar da
gen voor de finale zat ik
aan tafel met twee Grie
ken die al jaren in Neder
land wonen; Thanasis
Apostolou en Dimitris
Giannakos, beiden als au
teur verbonden aan het
Griekenland Magazine.
„Let maar op", voorspel
den zij: „De zomer van
2004 wordt de zomer van
Griekenland. De organi
satie van de Olympische
Spelen, die in augustus
in Athene van start
gaan, geeft de Grieken
zoveel zelfvertrouwen
en vaderlandstrots, dat
ze tot alles in staat
zijn."
Nou, we hebben het ge
zien, daar in Portugal.
De Griekse voetbalgo
Lekker fris: tzaziki. Het beroemde Griekse voorgerechtje op basis
van yoghurt, komkommer en knoflook is heel makkelijk zelf te ma
ken. Foto Karei de Vos
den van coach Otto Rehhagel
hadden vleugels.
Het steekt de heren een beet
je dat er zoveel commentaar
is op de planning van de
Olympische bouwwerkzaam
heden. Thanasis: „We zijn
een klein land, met slechts
tien miljoen inwoners. Toch
hebben we het aangedurfd
een mega-evenement als de
Olympische Spelen weer naar
ons toe te halen. Toen Neder
land het EK-voetbal organi
seerde in 2000 zochten ze al
samenwerking met België
omdat het toch wél een erg
omvangrijke operatie was.
Wij gaan Spelen neerzetten
waar we trots op kunnen
zijn. Qua infrastructuur heb
ben we een sprong van twin
tig jaar vooruit gemaakt. We
gen zijn verbeterd, bruggen
en metrolijnen aangelegd."
Grieken kunnen zo heerlijk
filosoferen en discussiëren,
vooral onder het genot van
een goed glas en wat lekkere
hapjes. Eén van de vele rede
nen waarom ik Griekenland
zo'n fantastisch vakantieland
vind. Terwijl wij peuzelden
van gevulde olijven en brood
met geurig gekruide olijfolie
van Kreta, betoogde Dimitris
ondertussen dat wij hier in
West-Europa Griekenland als
economische macht onder
schatten. Ik ga het hier op de
ze plek niet allemaal herha
len, mijn terrein beperkt zich
tot 'eten en drinken'. Maar
ook in die zin mag het van
mij best een Griekse zomer
worden want de Griekse keu
ken is misschien een beetje
boers, maar heel puur, ge
zond en erg lekker.
Ik geef vandaag een van mijn
favoriete recepten: tzaziki,
het beroemde Griekse voorge
rechtje op basis van yoghurt,
komkommer en knoflook.
Op vakantie in Griekenland
maken we er een sport van in
elk restaurant de tzaziki te
proeven en te beoordelen
met een rapportcijfer. De lek
kerste die we ooit aten, op
het eiland Paros, scoorde een
vette negen. Ik ben net zo
lang blijven experimenteren
tot mijn tzaziki daarbij in de
buurt kwam.
Het geheim schuilt in het ge
bruik van een stevige, romige
yoghurt (liefst Griekse) en
het laten uitlekken, sterker
nog uitdrukken, van de kom
kommer. Te natte komkom
mer maakt de tzaziki dun en
dat wil je niet hebben. Als
het van je brood afloopt is
het foute boel. Je moet het er
als het ware op kunnen pla
muren met een mes.
Volgende week Ardenner
ham, beloofd!
Fruit
Het eten van drie stuks
fruit per dag be
schermt tegen ouder-
domsblindheid (leef
tijdsgebonden macula
degeneratie). Dit con
stateert E. Cho (Har
vard Medical School,
Boston) in het vakblad
Archives of Ophtalmo-
logy op grond van een
onderzoek onder
120.000 personen die zo'n vijftien jaar werden ge
volgd. Onder geregelde fruiteters bleek 35 procent
minder vaak ouderdomsblindheid voor te komen
dan onder personen die weinig of geen fruit aten.
