Sommige dingen
je niet verklaren
Homobelangenclub COC heeft het zwaar te verduren
Christa Breure, PSD-meisje
Nieuwe federatie telt inmiddels honderd sympathisanten
vaart niet zou lopen. Pas vlak voor de
laatste afvaart op zaterdag 15 maart
2003, drong het tot haar door dat het
voorgoed was gedaan met de veer
dienst tussen Kruiningen en Perkpol-
der. „Ik kon het gewoon niet geloven.
Die 137-jarige geschiedenis, die nos
talgie, die kun je toch niet zomaar op
geven?"
De donderdagavond voor het afscheid
voer ze mee, wist zelfs in de stuurhut
te komen, waar haar alles werd uitge
legd over de nukken van de boot en de
grillen van de Westerschelde. Die vrij
dag ging ze een groot deel van de dag
heen en weer. Bij de laatste overtocht
mocht haar dochter op de scheeps
hoorn drukken, een kwartier lang, ter
wijl de twee PSD-boten eenmalig de
tango rond een boei dansten. „Dat
was echt kippenvel. Bij het verlaten
van de boot toeterden alle auto's en
vrachtwagens, als reactie op die
scheepshoorn en als laatste groet."
Op de zaterdag zelf probeerde ze zich,
op de dijk en kijkend over het water,
aan de festiviteiten en de mensenmas-
Naam:
Christa Breure
Geboren:
Harderwijk, 15 juli 1964
Woonplaats:
Kapelle
Opleiding:
lhno te Middelharnis; korte tijd
opleiding voor verzorgingssec
tor (niet afgemaakt)
Werk:
typiste, freelance fotografe
bruidsreportages, medewerk
ster Stichting Internationale
Kinderhulp
sa op het veerplein te onttrekken. Wel
was ze erbij toen de boot, na de laat
ste bemande vaart, 's avonds wegvoer.
„Er.stond nog een muziekkorps op het
benedendek. Die hebben op mijn ver
zoek het Wilhelmus gespeeld. Dat was
zó bijzonder. Er zijn maar een paal
mensen die dat hebben meegemaakt.
De rest was in de feesttent."
De volgende ochtend, om half negen,
stond ze er weer, omdat ze wist dat de
boten er nog een keer kwamen om fa
milieleden van de bemanning op te ha
len, voor de reis richting Vlissingen.
Ze mocht mee, als 'verstekeling' aan
boord van de Prinses Juliana, richting
Vlissingen. „De bemanning herkende
me meteen en zei: meissie, kom maar
aan boord. Zo werd ik steeds ge
noemd: meissie, ook al ben ik allang
getrouwd en heb ik twee grote kinde
ren." Het werd een eretitel die ze nog
steeds met trots draagt: het PSD-meis
je.
Na de zestiende maart kwam ze nog
regelmatig aan boord bij de nieuwe
Italiaanse bemanning, die de schepen
gereed maakte voor de reis naar Sici
lië. Natuurlijk stond ze op de kant
toen de vroegere Prinses Juliana, de
Prins Willem-Alexander en de Prinses
Het afscheid voltrok zich in
episoden, een vaarwel dat
krassen kerfde in haar nog jonge
Zeeuwse ziel. „Toen de laatste
PSD-boten definitief wegvoeren,
heb ik uitgeroepen: hier krijgt
Zeeland spijt van, want dit komt
nooit meer terug."
Ze werd geraakt door het werk dat de
stichting verzette. „Ik voelde me er
meteen erg mee verbonden." Haar
huis is haar kantoor. Vanuit Kapelle
organiseert ze hulptransporten rich
ting de kinderdorpen. Ze regelt de
douaneformaliteiten en benadert be
drijven met het verzoek goederen 'te
schenken of die, liefst gratis, te vervoe
ren. Daarnaast is ze als vrijwilliger
voor de stichting actief, door buiten
werktijden bijvoorbeeld een benefiet
concert te organiseren, zoals begin dit
jaar in het plaatselijke gemeenschaps
centrum De Vroone.
Samen met ROC Zeeland heeft ze re
cent ook allerlei acties opgezet ten ba
te van de kinderen. Volgend jaar wil
ze in dat verband zelfs de langste was
lijn ter wereld spannen. Het huidige
wereldrecord, 27 kilometer, werd in
2002 in Mexico gevestigd.
Het is, zegt ze, onvoorstelbaar hoeveel
zeer bruikbare spullen de stichting
krijgt. „We leven nu eenmaal in een
maatschappij waar veel wordt wegge
gooid. De oude operatiekamerkleding
in onze ziekenhuizen is bijvoorbeeld
het neusje van de zalm in Roemenië,
waar ze soms nog in ochtendjassen
opereren."
In totaal 1400 kinderen heeft de stich
ting onder haar hoede. „Iedere hulp
die geboden wordt, is er één. Het is
misschien een druppel op een gloeien
de plaat, maar als je zelf in zo'n situa
tie zou zitten, ben je heel blij dat die
druppel daar valt. Voor ieder kind bin
nen mijn werk is er écht iets veran
derd. Ze gaan naar school, zijn werk
zaam in de landbouw, in een bakkerij.
Het werk is als zaadjes die je in de
grond stopt en die langzaam maar ze
ker gaan groeien."
Kippenvel
Dat de Provinciale Stoomboot Dien
sten na de ingebruikname van de Wes-
terscheldetunnel zouden verdwijnen,
had ze wel gehoord, maar ze verkeer
de in de veronderstelling dat het zo'n
Ze had een geslaagd boegbeeld
voor de imagocampagne van de
provincie kunnen zijn. Christa Breure
vestigde zich vijf jaar geleden in Zee
land en werpt zich sindsdien op als
hartstochtelijk ambassadrice van Zee
land. „Het water, de rust, de mooie
plekjes, de oude dorpjes - ik heb nog
steeds een vakantiegevoel."
Na vijftien jaar De Meern, bij
Utrecht, bleek Kapelle een verade
ming te zijn. „We kenden de mensen
die in dit huis woonden. Toen we de
straat inreden, zeiden we direct: als
hij eruit gaat, gaan wij erin. Bleek de
woning net een week in de stille ver
koop te zijn. Gelukkig kon ik mijn
werk meenemen. We hebben er géén
moment spijt van gehad."
Ze werkt sinds 1997 bij de Stichting
Internationale Kinderhulp, een chris
telijke particuliere hulp- en ontwikke
lingsorganisatie. Die zet, in een groot
aantal landen, centra en dorpen op
die weeskinderen een nieuwe thuisba
sis bieden. De gemeenschappen voor
zien in hun eigen onderhoud door
landbouw, veeteelt of bedrijfsactivitei
ten zoals een eigen houtzagerij of bak
kerij.
zaterdag 17 juli 2004
Christina onder hun nieuwe Italiaan
se namen voorgoed Zeeland uitvoe
ren. „Dat was heel bijzonder. Elke
boot heb ik met de Zeeuwse vlag uitge
zwaaid. Een van de bemanningsleden
riep ciao en begon spontaan een aria
te zingen."
Eigen sleutel
Die zwanenzang leek Christa's
PSD-boek af te sluiten, al wist ze dat
tussen Vlissingen en Breskens nog
even de twee resterende boten als
fiets-voetveer bleven varen. Van lie
verlee begon ze ook daar steeds vaker
overtochten te maken.
„Maar de sfeer was toch anders. De
catering was er niet meer. Je miste de
geur van de erwtensoep, de warme
broodjes aan boord. Ook de vrachtwa
genchauffeurs, die op de boot hun
'tachograafmoment', hun pauze, had
den, waren er niet meer."
In januari maakte ze een complete
dienst mee, van begin van de middag
tot en met de laatste boot. „Ik had in
middels een eigen sleutel om in de
stuurhut te komen. Natuurlijk werd
ik weer herkend door de PSD-men-
sen. Die dag was sneeuw afgegeven.
Het ene moment moesten we bp de ra
dar varen, het andere moment was het
zicht helder. Het wolkenspel was echt
prachtig. Er viel een pak sneeuw. Het
water werd een spiegel en op de wal
schenen de maan en de lantaarns op
de verse witte sneeuw. Dat ik dat
weer precies op het juiste moment
mocht meemaken! Het was net een
sprookje."
Vorige maand lieten ook de Koningin
Beatrix en de Prins Johan Friso Zee
land voorgoed achter zich. Christa
Breure stond er weer, mét de nationa
le driekleur. 'Vaar-Wel', had ze als
boodschap aan de Vlissingse vuurto
ren bevestigd. Een historisch moment,
maar ze beleefde het minder intens
dan het vertrek van de eerste drie.
„Bij de boten van Kruiningen-Perk-
polder was ik meer betrokken. Die gin
gen ook nog door de sluizen. Nu ver
trokken ze gewoon vanuit het Sloege-
bied. Het was allemaal veel verder
weg."
Volgend jaar wil ze met een aantal an
dere fanaten ('we hebben allemaal de
zelfde tic') naar Italië, voor een weer
zien met 'hun' boten. Ze exposeert mo
menteel foto's - een andere passie -
van het afscheid van de veerdiensten
in het Streekmuseum in IJzendijke.
En natuurlijk moet dat PSD-museum
er komen, hoe en waar dan ook. „Dat
mag niet zomaar verwateren. Het gaat
toch om een geschiedenis van 137
jaar." Onderdelen van een mogelijke
collectie heeft ze eigenhandig veiligge
steld op het veerplein in Kruiningen.
Een groot bord met daarop Kassa
Bijzonder Vervoerstaat bijvoorbeeld
in haar garage. Ook de nummers van
de opstelstroken heeft ze bemachtigd.
Haar intense PSD-wedervaren kent
vele toevalligheden, constateert ze
zelf. Ze noemt ze liever wonderen. „Ik
ben gelovig. Voor mij is het 'bid en
werk'. De wonderen zijn de wereld
nog niet uit. Ik maak dingen mee die
ik niet kan verklaren. Ik geloof dat ie
der mens die kijkt naar gebeurtenis
sen in het leven, dingen kan aanwij
zen die wonderen zijn."
In 2002 had ze een grote partij tegels
en sanitair gekregen voor een kinder
dorp in Guatemala. De vraag was al
leen hoe die op de plaats van bestem
ming te krijgen. „Ik liep langs de Wes
terscheid e daarover na te denken. Ik
wist echt niet hoe ik dat voor elkaar
moest krijgen. Totdat zo'n groot con
tainerschip van Maersk voorbij voer.
Dat zou een geschenk uit de hemel
Christa Breure
foto Mechteld Jansen
zijn, dacht ik." Ze belde het bedrijf,
kreeg warempel direct de hoogste
baas aan de lijn en dat was de inlei
ding tot een kettingreactie van behulp
zaamheid, met als resultaat een trans
port van twee volgepakte zeecontai
ners richting Guatemala, waar inmid
dels blinkende badkamers zijn ge
bouwd. Ze werd er op 16 maart 2003,
haar PSD-hoogtijdag, aan herinnerd
toen ze de laatste reis van de Prinses
Juliana van Kruiningen naar Vlissin
gen meemaakte. „Het was die dag fan
tastisch weer, kraakheldere lucht. In
Vlissingen stonden heel veel mensen
te zwaaien op de kant. Voordat we de
haven ingingen kwam er weer precies
zo'n groot Maersk-schip voorbij. Ik
kon er niet over uit dat dat allemaal
gebeurde, dat ik daar bij mocht zijn.
Zelfs Sinterklaas, zei ik toen, heeft zo
iets niet meegemaakt."
Rolf Bosboom
Spreekverboden, dissidenten, ontslagen.
Het COC, de belangenorganisatie voor
«moseksuelen, ligt zwaar onder vuur en
nieuwe belangenclub komt er aan. Het
^hommeles bij de georganiseerde homo's,
«tolerantie jegens homo's is nog flinter
dun"
tod-scheidsrechter John Blankenstein
®eft het initiatief genomen. Vanaf 1 okto-
®zal er naast homovereniging COC een
jjeedebelangenclub voor homo's bestaan,
«aarmee 'de roep om een eigentijdse, mo-
krne belangenvereniging eindelijk wordt
poord', meldt de website van de holebife-
mtie.nl, zoals de nieuwe club gaat heten.
club van Blankenstein is een motie van
tontrouwen tegen het COC, sinds 1946 de
Zangrijkste belangenvereniging van ho-
®o-Nederland. De kritiek: het COC zou kil
(^.ondemocratisch, zich te weinig be-
«wienmet actuele maatschappelijke the-
aas-Tel daar bij een mislukte ledenwerf-
Znpagna, een ton schuld en een arbeids-
Pflict tussen bestuur en COC-directeur,
®netis niet een club waarvan je voorzitter
^willen zijn.
•^roegenaar Henk Beerten is die voorzit-
5^et overtuiging. De 52-jarige trad in
""t aan. Vol ambities. „Die heb ik nog
zegt hij.
gekozen werd, riep hij dat hij een
inlander wilde worden. „Dat
is me niet in dank afgenomen, omdat bij
veel mensen de uitleg die ik er bij had gege
ven niet is blijven hangen. Wat ik bedoelde
en nog steeds bedoel is dat er iets fout is als
men voortdurend bij hoofdredacteur Henk
Krol van de Gaykrant terecht komt als er
een woordvoerder van de homobeweging
nodig is. Terwijl men moet weten dat je dan
bij het COC terecht moet. Het gaat niet om
mij maar om het COC."
Dat is de reden geweest dat Henk Beerten
probeert het boegbeeld van de homobewe
ging te worden. „Ik denk dat het aardig
lukt. Daar waar het van belang is, weten ze
wie ik ben."
Beerten treedt veelvuldig op in allerhande
discussieprogramma's op televisie en radio,
levert bijdragen aan de geschreven media
en zet thema's op de publieke agenda. „Dus
ik snap niet waar de kritiek vandaan
komt."
Lastig
Eigenlijk vindt hij al het gedoe vooral las
tig. „Het houdt op, kost veel tijd." Terwijl
er voor de Nederlandse homobeweging
werk aan dé winkel is. „De tolerantie je
gens homo's is bij veel mensen flinterdun.
Veel mensen hebben er bijvoorbeeld nog
moeite mee als ze twee mannen zien tong
zoenen of in een park boven op elkaar zien
liggen. Er zijn nog steeds docenten die op
hun school niet uit de kast durven komen."
Beerten ziet een soort kentering in het den
ken. „De openstelling van het burgerlijk hu
welijk was een mijlpaal. Veel mensen den
ken nu: 'We zijn er.' Dan gaat de wet van de
remmende voorsprong gelden. Mensen zeg
gen: 'We hoeven het er niet meer over te
hebben, het is okay'."
Maar, zegt Beerten, de druk op homo's om
hun geaardheid niet meer te laten zien,
wordt groter. „Veel homo's hebben de nei
ging om zich steeds meer te verbergen."
Dat helpt de homo-emancipatie niet. Ter
wijl die in Nederland met het COC als aan
voerder nu juist zo'n eind op weg was. „We
zijn een voorbeeld voor de wereld. Ook dat
Het is de 'sfeer van de jaren zeventig' die de club opbreekt,
meent oud-scheidsrechter John Blankenstein. „Veel praten,
maar met weinig effect. De jeugd en de moslimhomo staan volledig
aan de kant."
De homobelangenclub COC heeft het zwaar te verduren. Afdelin
gen dreigen zich af te splitsen, en op initiatief van Blankenstein
komt er nog dit jaar een nieuwe belangenclub: de holebi-federatie.
Blankenstein: „Dereden? Onvrede."
Het COC is eigenlijk een ouderwetse organisatie, vindt hij, die hoog
nodig enige modernisatie behoeft.
Die modernisatie wil COC-voorzitter Henk Beerten ook doorvoe
ren. Al begrijpt hij weinig van de kritiek. „Ik kan talloze voorbeel
den aanwijzen van waar we wel degelijk ons ingezet hebben voor
genoemde groepen. Dus ik snap niet waar de kritiek vandaan
komt." Blankenstein wil bewijzen dat het anders kan. Hij zegt in
middels zo'n honderd sympathisanten - mensen en bedrijven - ach
ter zich te hebben.
Op 5 oktober wordt het officiële startsein gegeven van de holebi-fe
deratie. „We willen niet het gevecht aan met het COC, wensen het
COC ook een leven van duizend jaar. We vinden dat het anders kan,
willen ruimte geven aan het tegengeluid, eigentijdser zijn."
is niet onbelangrijk." Als het aan Beerten
ligt, blijft het COC dat ook. Vandaar dat hij
wil gaan werken aan het imago, al was het
maar om meer leden - er zijn er nu zo'n
8000 - te krijgen. Het COC moet zich meer
dan nu profileren als 'goed doel', meent
Beerten.
„Echte voordelen hebben we leden niet te
bieden. Wat we doen is opkomen voor de be
langen. Zorgen dat er woonvoorzieningen
komen voor ouderwordende homo's die sa
men willen blijven wonen. Ik wil aandacht
vragen voor het gebrek aan tóïératie voor
homo's bij allochtonen, maar ook voor al
lochtonen die worstelen met hun seksuali
teit, net als voor die duizenden mensen die
voor het eerst ontdekken dat ze homosek
sueel zijn."
Dat kan het COC ook doen als de concurre
rende vereniging er daadwerkelijk komt,
erkent Beerten. „Als de federatie een goede
organisatie wordt en ons weet op te zwe
pen, is er niks mis mee. Als ik echter heel
eerlijk ben: ik vind het een versnippering
van de aandacht, en dat is jammer."
Beerten wacht echter niet af wat er buiten
de vereniging om staat te gebeuren. Hij is
nu al druk doende om zijn eigen organisatie
op orde te brengen. Volgend jaar november
loopt zijn termijn ai'. ,.Of ik daarna nog ver
der wil, weet ik niet. Het is loodzwaar. Wat
ik wel weet, is dat er bij het COC potentie
genoeg is om een nog belangrijkere speler
COC-voorzitter Henk Beerten: „Ik snap niet
waar de kritiek vandaan komt
foto Bert Beelen/GPD
te worden, om nog meer aan agendazettint
te gaan doen. Al moeten we onszelf niet
overschatten Homoseksualiteit, is niet
voortdurend hot news", zegt hij.
Eric Reijnen
