Veteraan is wandelende tijdbom
PZC
Wie in Holland wil gaan wonen
moet flink in de buidel tasten
PZC
Geweldsdelicten
met ex-militairen
Priester strijdt
tegen prostitutie
Asielbeleid kabinet
is veel te streng
Ex-militairen kampen vaak met psychische problemen
E
te gast
15 juli 1954
donderdag 15 juli 2004
Van de ex-militairen kampt er
één op de vijf met psychische
problemen. De problemen uiten
zich vaak pas jaren later. Soms
gaat het gruwelijk mis, zoals bij
de recente viervoudige moord in
Kerkrade. „Ineens breekt er iets
los. Dat kan zich tegen jezelf
richten, maar ook tegen een an
der.
door Mayke Calis
en Remko Tanis
Op de weg van Libanon naar
Israël stuitte militair Peter
Beuken op een 'roadblock'. Beu
ken stapte uit de jeep en kreeg
prompt een Kalasjnikov tegen
zijn hoofd gezet. Een paar tel
len later ging die af. Een schot
in de lucht, maar Beuken dacht
dat hij er was geweest. Van
angst deed hij het in zijn broek.
Niemand vroeg hem bij terug
keer in het kamp wat hij precies
had meegemaakt en hoe hij dat
ervaren had.
Ook zelf besefte hij destijds in
1979 niet wat het voorval met
hem deed. „Mi] mankeerde
niks, vond ik. Mijn armen en
benen zaten er immers nog
aan." Acht jaar en vele be
zoeken aan artsen later, kwam
hij erachter waarom hij niet
meer achterin een auto durf
de te zitten en waarom hij
steeds zo moe, lusteloos en de
pressief was. Hij bleek te lijden
aan 'post traumatisch
stress-syndroom'. Een psychi
sche aandoening veroorzaakt
door een niet verwerkte gruwe
lijke ervaring.
Zoals Beuken zijn er velen. Uit
onderzoek van het Veteranenin-
stituut blijkt dat eenvijfde van
de militairen psychische schade
oploopt bij het werk, die zich
pas op latere leeftijd openbaart.
Vijf procent komt er zelf niet
uit en moet professionele hulp
zoeken.
In totaal heeft Nederland onge
veer 150.000 veteranen. Oud-mi
litairen die aan een posttrauma
tische stress-stoornis lijden heb
ben vaak nachtmerries, herbele-
en overzicht van incidenten
waarbij veteranen betrok
ken waren
Juni 2004: Een 40-jarige voor
malige militair schiet de bejaar
de ouders neer van zijn voorma
lige commandant in Libanon.
De 86-jarige man sterft. Vol
gens justitie had de man psychi
sche problemen overgehouden
aan de VN-missie.
Februari 2004: Bosnië-veteraan
Pascal F. wordt veroordeeld tot
levenslang wegens moord op de
25- jarige Utrechtse studente
Nadia van de Ven in 2002 en op
Anton Bussing in Ede in 1995.
F. doodde beide slachtoffers
met een Uzi-pistoolmiltrailleur.
Hij weigerde mee te werken aan
een justitieel psychisch onder
zoek.
ven vaak situaties in het oor
logsgebied en raken vaak ver
slaafd aan drank en/of drugs.
Soms durven ze zich niet meer
in mensenmenigtes te bewegen,
worden argwanend tegenover
vrienden en familie en staan
continu 'op scherp'.
„Een onverwachte, vriendschap
pelijke klap op de schouder kan
iets teweegbrengen waardoor
ze agressief reageren", zegt Jo-
landa Vermeulen, maatschappe
lijk werkster bij het Veteranen-
instituut.
De hulpverlening aan vetera
nen is passief, zegt Vermeulen.
De oud-militair moet zelf om
hulp vragen. Dat wordt vaak ge
zien als een enorme stap. „Voor
al voor bepaalde hanige en
macho mannen. In hun ogen
hebben mannen geen proble
men en militairen al helemaal
niet."
Ervaring
Ook is de nazorg aan veteranen
te veel versnipperd, stelt voor
malig Inspecteur-generaal der
Krijgsmacht C. de Veer in zijn
advies over het veteranenbe
leid, dat hij gisteren aan staats
secretaris Van der Knaap aan
bood. Defensie moet wat hem
betreft meer grip krijgen op de
geestelijke nazorg van vetera
nen.
Oud-militair Ab van het Veen,
die in 1994 in Bosnië was, ver
telt hoe die nazorg nu gaat.
„Toen wij terugkwamen kregen
we verplicht een gesprek met
een psychologe van 130 kilo. Zij
ging ons vertellen hoe wij ons
voelden. Terwijl zij totaal geen
militaire ervaring had." Van
het Veen zegt dat hij, als hij be
hoefte heeft te praten over zijn
ervaringen, zelf zijn kameraden
van destijds belt.
Hij heeft, zegt hij, mensen zien
doodbloeden, is beschoten en
heeft in een mijnenveld ge
staan. Het is vaak wennen voor
militairen die na een carrière in
de krijgsmacht terugkeren in de
burgermaatschappij, zegt Ver
meulen, Ineens raken ze het le
ven kwijt, dat ze vanaf hun acht
tiende hebben opgebouwd. Hun
makkers, de structuur, alles
valt weg. Dat zorgt ervoor dat
nieuwe veteranen nogal eens
kampen met aanpassingsmoei
lijkheden.
Machteloos
„Een veteraan waagt zich in
eens af waarom zijn vrouw zich
druk maakt om de kleur van de
gordijnen. Hij denkt: In Bosnië
hebben ze niet eens te eten."
Oud-militair Peter Beuken voel
de zich vaak machteloos. „Vete
ranen zijn wandelende tijdbom
men", zegt hij. „Ineens breekt
er iets los. Dat kan zich tegen je
zelf richten, maar ook tegen een
ander." GPD
Oktober 2003: Ex-marinier
Paul S. schiet, in gevechtstenue,
zijn ex-vriendin, haar ouders en
haar broer dood in Kerkrade. S.
'draaide door' toen hij merkte
dat zijn ex de sloten op hun
oude huis had vervangen.
Maart 2003: Een 37-jarige be
roepsmilitair die in Bosnië
heeft gediend, wordt aangehou
den als één van vijf verdachten
van de moord op de 51-jarige
Ger Douven uit Schinveld.
Januari 1998: Een Brabantse au
tohandelaar die met zijn eigen
wapen een inbreker doodschiet
blijkt ex-militair. Na een eerde
re inbraak postte hij 's nachts
in een caravan op het terrein
van zijn bedrijf. Toen hij de in
brekers betrapte, schoot hij
meerdere keren. Een inbreker
kwam om het leven. GPD
Een op de vijf militairen kampt met psychische problemen bij terugkomst van missies.
foto Roland de bruin/GPD
De prostitutiemaffia heeft een
nieuw werkterrein ontdekt.
Meteen over de grens bij Per-
pignan aan de Spaanse kant
van dp Pyreneeën, is de hetnel
's avonds rood verlicht door
de neonreclames van de seks
industrie. Tot nu toe ongehin
derd. Maar zes priesters uit
de grensregio pikken het niet
langer en trekken ten strijde.
door Henk van den Boom
De rolluiken in de werkka
mer van kapelaan Fer-
ran Jarabo zijn hermetisch ge
sloten. „Dat is niet zozeer om
de maffiosi buiten te slui
ten", glimlacht de 37-jarige
priester, „maar gewoon tegen
de zon." De stilte in de sche
merige pastorie en de rust
van het dorp Agullana zijn in
fel contrast met de verdorven
wereld daarbuiten.
De nationale route N-2, die
bij La Jonquera Spanje bin
nenkomt en de kleine boeren
dorpen in tweeën splitst, is
de levensader geworden van
een explosief groeiende seks
industrie. Binnen een straal
van nog geen twintig kilome
ter schreeuwen meer dan
twintig seksclubs met neon
letters hun koopwaar uit
over het mooie landschap.
„Dat zijn alleen nog maar de
legale tenten", zegt de dorps
priester. „Wat er zich alle
maal achter de gesloten deu
ren in de half verlaten boerde
rijen afspeelt, weten we
niet." Het meest trieste zijn
volgens de kapelaan de meis
jes die het langs de weg doen,
onbeschermd of in opdracht
van pooiers. De meesten ko
men uit Oost Europa, Afrika
en Zuid-Amerika.
Kapelaan Ferran noemt het
een misdaad tegen de mense
lijkheid. Samen met vijf colle
ga's uit de regio roepen ze in
een felle aanklacht de autori
teiten en gezagsdragers op
om in actie te komen tegen de
ongebreidelde groei van de
sekshuizen. „We willen niet
dat onze dorpen uitgroei®
tot de hoerentent van Euro.
pa. Het is een taak van d,
overheid om daar tegen op^
treden."
De druppel die de emme
deed overlopen was de op«.
ning onlangs van Madams
Club, pal aan de weg, eenfe.
lometer of tien over de gros
„Een slechter binnenkom?,
in Spanje is niet denkbaar'
oordeelt Ferran. De nieuv-
club was voorheen een eg.
zaam kuuroord waar veel g.
zinnen kwamen. Nu werka
er ruim honderd prostituees,
Vanaf vijf uur 's midd
staat de afgeschermde
keerplaats vol auto's, vooral
uit Frankrijk. Want net als
de sigaretten en de drank i;
ook seks aan de Spaans
kant van de grens goedkoper
Kapelaan Ferran is blij ver-
rast met de reacties die hij et
zijn collega's hebben gekre
gen op hun noodkreet. De
Spaanse media hebben he,
probleem opgepakt en uitge
breid onder de aandacht ge-
bracht. Ook de lokale en re
gionale autoriteiten hebbes
positief gereageerd.
Koopwaar
De priesters zijn blij c
niet worden vereenzelvigd
met de katholieke kerk die te
gen elke vorm van seks als ge
not is. „Daar gaat het ons
niet om. Wij vonden het onze
plicht om aandacht te vragen
voor het probleem van de
meisjes en onze eigen gemeen
schap die zwaar onder druk
staat.
Wat moeten ouders teger.
hun kinderen zeggen als die
vragen wat die meisjes k I
de weg doen? Ze zitten meest
al op een stoel met een b
in de berm. Dan kun je moei
lijk zeggen dat ze op de bi
zitten te wachten. We willen
niet dat onze kinderen op
groeien in een maatschappij
waarin het normaal lijkt dat
vrouwen worden uitgebuitea
als koopwaar worden aange
boden." GPD
door Lasse Gerrits
en Roelant Noppe
Het vreemdelingenbeleid,
speerpunt van dit kabi
net, is gericht op het afrem
men van de instroom. De ei
sen aan de immigrant zijn
flink opgeschroefd. Zo denkt
men de immigratie in te dam
men en blijven alleen dege
nen over die écht willen in
burgeren: modelimmigran
ten.
Dit beleid is het resultaat
van de emoties die het onder
werp oproept. Alles, van de
aanslag op de Twin Towers
tot het verval van Rotterdam
se achterstandswijken, lijkt
in één trechter gepropt te
- zijn met dit anti-vreemdelin-
genbeleid als resultaat.
Volgens sommigen is er reden
om tevreden te zijn. Immers,
de instroom van immigran
ten loopt steeds verder terug
en de integratie wordt voort
varend aangepakt. Toch bui
telen politici over elkaar
heen in hun haast te melden
dat het nog strenger moet.
Juist vanwege dit optimisme
is het moeilijk dit sprookje te
verstoren. Er zitten wel dege
lijk negatieve kanten aan de
ze politiek. De Immigratie en
Naturalisatiedienst staat bo
venaan het klachtenlijstje
van de Nationale Ombuds
man. Maar de structureel fou
te keuzen in het beleid zijn
belangrijker.
Het beleid lijkt te zijn gefor
muleerd naar een stereotiep
beeld van de vreemdeling. De
ze is ongeletterd, straatarm
en uitgehuwelijkt door fami
lie. Realiteit is echter dat 'dé
vreemdeling' niet bèstaat. Er
wordt nog steeds uitgehuwe
lijkt, maar door een kleine
groep. Andere vreemdelingen
wordt dezelfde maat geno
men als de spreekwoordelij
ke geitenhoedster. Zij zijn de
dupe van beleid dat geen re
kening houdt met deze ver
schillen. We slaan de plank
flink mis door zo ook talent
tegen te houden.
Nederland zou juist gebaat
zijn bij de instroom van bij
voorbeeld talentvolle studen
ten bedrijfskunde uit China
en bij Indiase computerex
perts om de economie weer
op gang te brengen, Maar
hen wordt geen kans gegund.
De immigratieprocedure is
een bureaucratisch monster.
Ambtenaren weten vaak niet
hoe de totale procedure ver
loopt. De aanvrager wordt in
korte tijd twee keer onder
worpen aan een identieke
doorlichtingsprocedure. Tij
delijke gasten, zoals buiten
landse studenten, krijgen
hun vergunning vaak pas als
ze het land al weer hebben
verlaten. Of ze kunnen de
steeds hogere leges niet beta
len. Dit noopt tot noodspron
gen om toch buitenlands top
talent aan te trekken. De
Erasmus Universiteit Rotter
dam gaat daarom deze leges
al zelf betalen.
Ook de taalbarrière houdt ge
talenteerde vreemdelingen te
gen. Maar dan nét even an
ders dan politici, ambtenaren
en opiniemakers vaak den
ken. Het is voor geen enkele
buitenlander met internatio
nale aspiraties zoals weten
schappers en managers han
dig om een taal te leren die
praktisch nergens anders
wordt gesproken. Er is daar
om terecht weinig animo
voor de verplichte zeshon
derd uur taalles die Neder
land voorschrijft. Kunt u
zich voorstellen dat een Ja
panse manager in Tokio een
cursus wil volgen over Sinter
klaas en pindakaas?
Globalisering
Wetgeving en voorstellen hou
den geen rekening met hoog
opgeleide immigranten. Ne
derland wordt minder aan
trekkelijk voor hen in een
tijd dat hun kwaliteiten juist
zeer waardevol zijn. Neder
land moet accepteren dat de
wereld groter is en dat globa
lisering van economie en ken
nis een feit zijn.
Dit is geen oproep de grenzen
geheel open te gooien. Het is
wel een oproep om toe te ge
ven dat. het huidige beleid te
streng is en ten onrechte geen
onderscheid maakt. GPD
Lasse Gerrits M.Sc. en drs Roe
lant Noppe zijn als promovendi
verbonden aan de opleiding Be
stuurskunde van de Erasmus
Universiteit Rotterdam. Zij
schreven dit artikel op persoon
lijke titel.
door Remco Reiding
Geen tulpenvelden, maar een
zanderige vlakte achter een
slagboom. Geen rijtjeswonin
gen, maar kastelen van huizen
in aanbouw. Dit is dus het be
faamde Holland. Holland
maakt deel uit van Residentie
Benelux, een elitair nieuwbouw-
dorp in wording, even buiten
Moskou. Over twee jaar moet
het zijn uitgegroeid tot een
woonparadijs voor Moskovie-
ten, die de drukte en uitlaatgas
sen van de Russische hoofdstad
willen ontvluchten.
Om in Residentie Benelux te mo
gen wonen, moet je wel over
heel wat roebels beschikken.
Het duurste perceel kost omge
rekend ruim drie miljoen euro,
maar voor dat bedrag woon je
dan ook in Luxemburg. De
goedkoopste elitewoningen, in
Holland, gaan van de hand voor
ongeveer 600.000 euro. Dat zijn
weliswaar grote, vrijstaande
panden met twee etages, een ga
rage (of twee) en een flinke
tuin, maar met 172 huizen
wordt Holland ook het dichtst
bevolkt.
Voorlopig is Residentie Benelux
nog een bouwput. Sinds een
jaar wordt hard gewerkt aan de
bouw van ongeveer 250 huizen.
Als alles klaar is, ligt Holland
ingeklemd tussen Amsterdam
en Luxemburg, veruit het groot
ste land van de volledig omhein
de Residentie. De zanderige we
gen tussen de kolossale huizen
moeten over twee jaar vervan
gen zijn door brede lanen, met
aan weerszijden tulpen in de ga
zons, zodat het dorp nog enige
gelijkenis met Holland ver
toont. België komt aan de ande
re kant van een beekje, dat op
de maquette een rivier is gewor
den.
Dergelijke cottagedorpen, zoals
Russen ze noemen, schieten
rond Moskou als paddestoelen
uit de grond. Sinds 2000 zijn er
ongeveer 450 gebouwd. Dat
komt neer op tienduizenden hui
zen. „De vraag is heel erg
groot", bevestigt Oleg Stoepen-
kov, deskundige op het gebied
van villadorpen. „Alle voorspel
lingen geven aan dat er de ko
mende vier jaar nog eens hon
derd van zulke dorpen per jaar
bij komen."
De cottages verdrijven op de
HeSSËfëz&R!
Het dorp Holland maakt deel uit van Residentie Benelux, een elitair nieuwbouwdorp in wording even
buiten Moskou.
markt zelfs de datsja, het tradi
tionele buitenverblijf voor de
Rus. „Er is minder vraag naar
gewone datsja's. Die worden
beetje bij beetje verlaten", zegt
Stoepenkov.
Kitsch
Stoepenkov, een vlotte dertiger,
herinnert zich dat de eerste
cottages verschenen in het be
gin van de jaren negentig, toen
zich na de val van het commu
nisme ook de eerste privatise
ring van staatseigendommen
voordeed. „Allerlei huizen wer
den chaotisch door elkaar heen
gebouwd. Ze waren meestal
heel groot en heel duur en ze le
ken vaak op kastelen." Zulke
vreselijke kitsch wordt tegen
woordig nauwelijks meer ge
bouwd.
Via zijn website biedt Stoepen
kov negentig procent van alle
huizen in de omgeving van Mos
kou aan. Een zeer lucratieve bu
siness geeft hij toe. De prijs van
de villa's vormt geen belemme
ring, want Moskou kent meer
miljonairs dan welke stad ter
wereld ook. „De meeste kopers
zijn eigenaren van een bedrijf
of topmanagers, meestal werk
zaam in de olie- en gasindustrie
of in de telecommunicatie, en
35 tot 45 jaar oud", zegt Stoe
penkov. Ze betalen contant.
Residentie Benelux meldt in re
clames dat er een nieuwe weg
wordt gebouwd die het villa
dorp rechtstreeks verbindt met
het Witte Huis, de ambtswo
ning van de Russische president
Vladimir Poetin. „We willen
daarmee vooral aangeven dat
onze locatie uitstekend is, maar
ik kan niet ontkennen dat de po
tentiële kopers uit of uit de
buurt van het Witte Huis ko
men", zegt Sergej Jakovlev,
pr-man van Residentie Bene
lux, met een veelbetekenende
grijns.
Tijdens een verkiezing op Stoe-
penkovs website in mei sleepte
Residentie Benelux de eerste
prijs binnen in de categorie eli
te. „Residentie Benelux komt
dicht bij het ideale villadorp",
foto Remco Reiding/GPD
meent Stoepenkov. „Op de prijs
van dè woningen na dan." Ook
de naam is goed gekozen, vindt
hij. Het woord Residentie sugge
reert een prestigieuze plek en
niet ten om-echte, aangezien het
buitenhuis van Poetin op een
steenworp afstand ligt.
Benelux verwijst naar Europese
kwaliteit en klinkt als luxe.
Slechts één van de vijf delen
van Residentie Benelux, met
150 hectare het grootste villa
dorp rond Moskou, heeft een
naam die uit de toon valt. Het
deels gekapte bos is namelijk
het Wilde Westen genoemd.
Rosse buurt
Voor sport en ontspanning in de
Residentie moeten de toekom
stige bewoners naar Amster
dam. Daar bevindt zich een
schoonheidssalon, een disco
theek, een schouwburg. Ja, zelfs
aan een ijsbaan is gedacht.
Heeft Amsterdam soms ook een
rosse buurt? Nee, zo Hollands is
dit Amsterdam natuurlijk niet.
GPD
DURE SMAAK - Een tweejari
ge peuter uit Laren heeft een
bankbiljet van honderd gulden
opgegeten. Het meisje heeft
een voorliefde voor papieren
voedsel, eerder al veroberde
zij een schutblad van een boek
je ziekencoupons. Van het hon
derdje kon de moeder slechts
een fijngekauwd propje red
den. Geprobeerd wordt dit om
te ruilen bij de Nederlandsche
Bank.
DODELIJK ONGEVAL - Een
zestigjarige fietser uit Halste
ren is om het leven gekomen
bij een ongeval op de Thoolse-
weg bij Bergen op Zoom. De
man wilde voor zijn woning d;
weg oversteken en werd gegre-'
pen door een auto, bestuurd
door een Tholenaar. De fietss
was op slag dood. Tragisch
bijkomstigheid is dat de ma
de enige overlevende was ijj
zijn buurt tijdens de rampopl
februari.
NS-STATION - Het NS-sta-
tion in de Zeeuwse hoofdstad
is ingrijpend verbouwd. Het in
terieur van het 80-jarige ge
bouw is gemoderniseerd es
oogt een stuk ruimer. Hei per
ron is hoger gemaakt, waar
door instappen een stuk mak
kelijker is geworden.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationpark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454647
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
(bij acceptgirobetaling geldt een
toeslag)
per maand: 19.45
per kwartaal' 56,60
per jaar: €217.00
Voor toezending per postgeldteen
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voo:
het einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,20
zaterdag: 1,70
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden
uitgevoerd overeenkomstig de
Algemene Voorwaarden van
Wegener NV en volgens de Regelen
voor het Advertentiewezen.
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleïntjesj.
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax: (0114)372771
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De<»^
aan ons verstrelrte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruiktvoor°^
(abonnementen)administratie en om u te (latenl informeren over voor u relevante diensten
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij
7erssorvice, Postbus 314460 AA Goes.
Behoort tot WGGGNGR
