Seminarium daagt docenten uit
PZC
Laurentius toont de huizen
van Hendrick de Keyser
Zeeland moet
eisen formuleren
voor verdieping
teeks orgelconcerten
tart dinsdag
net wereldtopper
13
GELICHT
Opleiding
Inspraak bij nieuwe natuur
Samenwerking installatieopleiding
Provincie garant voor DOOR
Sluisse Belfort duur monument
kunst
donderdag 15 juli 2004
jgnrRolf Bosboom
Het was een pittige periode, maar
nu ze hun getuigschrift hebben
ontvangen, kijken Jolanthe Jansen en
Uja Goedhart meer dan voldaan terug
op hun opleiding. „Ik heb het gevoel
dat ik zowel persoonlijk als professio
neel heel sterk ben gegroeid", zegt
Goedhart.
Ze hebben gestudeerd via het Semina-
'num voor Orthopedagogiek, een lande
lijk opleidingsinstituut dat dit jaar
Irijn 75-jarig bestaan viert. Daarvan is
het inmiddels een kwart eeuw ook in
Zeeland actief, met sinds vorig jaar
een eigen regiokantoor in Middelburg.
Het Seminarium biedt veelal tweejari
ge post-hbo-opleidingen voor mensen
in het onderwijs die veel te maken heb
ben met 'kinderen van wie de ontwik
keling niet vanzelfsprekend verloopt',
zoals het instituut het zelf omschrijft.
Vroeger ging het alleen om het spe
ciaal onderwijs, tegenwoordig zijn de
ze kinderen in alle soorten scholen te
vinden. De verwachting is dat het Se-
minarium nog dit jaar als masteroplei-
oing wordt erkend.
Hia Goedhart uit Middelburg is ver
bonden aan de speciale basisschool
Het Springtij, waar ze preventieve am
bulante begeleiding doet in Vlissin-
Oost-Soubur-g en Ritthem. „Wij
krijgen steeds meer vragen, vooral van
leerkrachten, over gedragsproblemen:
welke boeken zijn erover, welke vaar
digheden? Naar aanleiding daarvan
hebben we besloten dat ik de oplei
ding gedragsspecialist ging volgen."
Jkhad een sterk persoonlijke motiva
tie, een streven naar persoonlijke
groei", zegt Jolanthe Jansen uit Kou-
dekerke over haar beweegredenen.
AVij krijgen op mijn basisschool, 't
Oinket, steeds meer kinderen die
extra aandacht nodig hebben. Het
voordeel van het Seminarium is dat je
Jolanthe Jansen (1) en Ria Goedhart (tweede van rechts), met Enunie de Kraker en Hans de Deckere van het Seminarium voor Orthopedagogiek foto Ruben Oreel
precies kunt selecteren waarin je je
verder wilt professionaliseren. Zelfs
binnen de verschillende richtingen
kun je kiezen wat het beste aansluit
op de dagelijkse praktijk. Als school
groei je daardoor enorm."
„Het zijn stevige opleidingen, een be
hoorlijke tour deforce", zeggen regio
manager Hans de Deckere en studielei
der Emmie de Kraker van het Semina
rium. „Daarom hebben we waarde
ring voor de mensen die toch bereid
zijn dat te doen, vaak in combinatie
met een fulltime baan. Maar ze kiezen
er zelf voor. We boeten echter nooit in
op kwaliteitseisen. We proberen stu
denten, onze collega's in feite, steeds
uit te dagen door wagen te stellen, las
tige vragen, en hen dan te begeleiden
bij het zoeken naar antwoorden."
Voortdurend worden verbanden ge
legd met het werk op school. „De infor
matie die je opdoet is alleen zinvol als
je die koppelt aan je eigen ervaringen.
De studenten moeten hun verworven
kennis uitdragen in hun organisatie.
Dan krijg je pas echt een kwaliteitsim
puls in het onderwijs."
Ria Goedhart heeft de opleiding sa
men met een aantal collega's gedaan,
met inmiddels zichtbare resultaten.
„Het werkt heel aanstekelijk. Zo zijn
we een samenwerking met een gezins
vervangend tehuis begonnen. Zelf ben
ik aan de slag gegaan met rouwverwer
king op school. Daarvoor is materiaal
aangeschaft en heb ik een verwer-
kingsboek gemaakt. Ik hoop het nooit
nodig te hebben, maar als het gebeurt
dan ligt het in elk geval klaar."
Jolanthe Jansen verdiepte zich in de
leerstoornis NLD. „Ik heb voor die
groep een rekenmodel ontwikkeld,
een methode om kinderen op een heel
andere manier met getallen en eenhe
den te leren omgaan."
Iedereen die de opleiding met succes
heeft afgerond - dit jaar ongeveer ne
gentig - heeft zo zijn eigen specialis
me. Dat wordt niet alleen binnen de ei
gen school benut, maar ook daarbui
ten. De afgestudeerden vormen eigen
netwerken, om van eikaars kennis en
vaardigheden te profiteren. „Je draagt
uit wat je hebt geleerd. Het gevolg is
dat je ook gaat rondkijken wat er nog
meer is", zegt Jansen.
De Deckere bespeurt dat de honger
naar extra kennis vaak ook na de op
leiding blijft. Regelmatig meldden
zich oud-studenten bij hem die zich
nog eens in een andere deelgebied wil
len verdiepen. Ria Goedhart gaat di
rect verder met een andere 'leerroute'
bij het Seminarium. Jolanthe Jansen
neemt voorlopig een adempauze. „Ik
weet nog niet wat, maar ik ga zeker
nog een andere opleiding doen."
MIDDELBURG - Het dagelijks provinciebestuur wil de
bevolking meer betrekken bij het maken van plannen
voor nieuwe natuurgebieden. Tot nu toe is dat vooral een
zaak die zich in beslotenheid afspeelt. Plannen worden
door de provinciale werkgroep natuurontwikkeling ge
maakt, voorgelegd aan de provinciale commissie voor de
groene ruimte en vastgesteld door het dagelijks provincie
bestuur. Pas daarna komen de inwoners met een plan in
aanraking. Dat leidde afgelopen jaren tot problemen, om
dat omwonenden bezwaren hadden tegen de invulling
van een nieuw natuurgebied. Door de bevolking nu tijdig
bij de planvorming te betrekken, hoopt het dagelijks pro
vinciebestuur dergelijke confrontaties, in de toekomst te
voorkomen. Ook is het de bedoeling de regionale natuur
organisaties (zoals planologiewerkgroepen) in het vervolg
advies te vragen over de inrichting van nieuwe natuurge
bieden.
VLISSINGEN - Het Regionaal Opleidingen Centrum Zee
land (ROC) en het Regionaal Opleidingsbedrijf Installatie
techniek Zuid-West-Nederland (ROI) gaan nauwer sa-
menwerken. Beide partijen zetten gistermiddag hun hand
tekening onder een convenant.
Het ROI, met een vestiging in Bergen op Zoom, is een sa
menwerkingsverband van installatiebedrijven, dat zorgt
voor de praktische scholing van mensen in de installatie-
en elektrotechnie'k. Door samen te werken met het ROC
kunnen personeel en geld efficiënter worden ingezet en
moet de kwaliteit van de gezamenlijke onderwijsprogram
ma's verbeteren.
Daarnaast is het bedoeling de werving van deelnemers
aan de beroepsbegeleidende en -opleidende leerwegen
(combinatie van school en praktijkervaring zo veel moge
lijk gezamenlijk aan te pakken.
MIDDELBURG - De provincie Zeeland heeft een garan
tiesubsidie van 150.000 euro afgegeven voor de stichting
DOOR in Vlissingen. De stichting helpt gedetineerden
door ze aan het einde van hun straftijd te begeleiden bij
het vinden van onder meer woonruimte en werk. De ga
rantiesubsidie geldt voor twee jaar. DOOR is in de finan
ciële problemen gekomen, door het achterwege blijven
van de subsidie van het ministerie van Justitie.
SLUIS - Het mooie stadhuis met klokkentoren - het Bel
fort - in Sluis kost de gemeente handenvol geld. De voor
bije maanden werd de buitenkant van het monumentale
pand grotendeels geschilderd. Daar was de gemeente veér-
tig mille aan kwijt.
Om het hele pand binnen en buiten goed in de verf te zet
ten is evenwel nog eens vijftigduizend euro nodig. Omdat
ook nog niet geheel duidelijk is wat voor functie het pand
in de toekomst krijgt - naast vergadercentrum en ont
vangstgebouw - willen burgemeester en wethouders op
korte termijn toch een inventarisatie laten maken van het
achterstallig en noodzakelijk onderhoud. Voorlopig is
daarvoor nog eens vijftigduizend euro opzij gezet, maar
het college gaat ervan uit dat dit budget niet toereikend
zal zijn.
»r Ernst Jan Rozendaal
1DDELBURG - Voorzitter Al-
trt Clement van de Commissie
Irgelconcerten Middelburg
heeft al een aantal tele-
lontjes en e-mails gehad. 'De
rgelconcerten gaan dit jaar
och wel door, hè?' Hij kan ieder-
sngeruststellen. De serie orgel-
oncerten begint dit jaar iets la
te en de diversiteit is groter
hooit.
Ie serie begint dinsdag met een
oecert van Ludger Lohmann in
eOostkerk in Middelburg. Dat
iet eerste concert pas eind juli
laatsvindt, komt niet alleen om
it de vakantie in Zeeland laat
legint. Er is ook rekening gehou-
en met de ingebruikname van
orgel van de Nieuwe Kerk,
«isinds januari wordt geres
teerd. Margreeth de Jong
Kmthet orgel zaterdag 28 au-
5&usopnieuw in gebruik en al-
e daaropvolgende concerten
sn de orgelcommissie staan in
kNieuwe Kerk gepland.
flank
dement is zeer te spreken over
Jet programma van dit jaar. De
liversiteit is altijd groot, omdat
Middelburg de enige stad in Ne-
wland is waar in een concertse-
iedrie verschillende orgels cen
tal staan. Behalve dat van de
lostkerk en de Nieuwe Kerk is
ok het orgel van de Lutherse
lerk in de serie opgenomen.
egel heeft zijn specifieke
ank en bijbehorend repertoi-
t
Nieuw is dit jaar dat ook jazz
Mt gespeeld. Dat gebeurt tij-
kus een concert dat onder de
l°öJ® Nazomer Lucht deel uit
hakt van het Zeeland Nazo-
Festival. Zaterdag 4 septem-
speelt Liselotte Kunkel uit
sbergjazzstandards en klas-
improvisaties op het orgel
ja de Nieuwe Kerk.
's voor het eerst dat twee
ise organisten zijn opgeno-
Yn m ^et P1"0^'301™3 van de
■vM. Eerder werden Zwitsers
31 Belgen gevraagd, omdat de
traditie in hun land nauw
jusluit bij die in Nederland.
J1 fransen, omdat die nu een-
hun eigen, Romantische re-
"e twee Duitsers zijn toppers,
aldus Clement. Lohmann is vol
gens hem van wereldformaat.
„Internationale supertop. Hij
brengt dinsdag in de Oostkerk
een moeilijk programma met on
der meer de triosonates van
Bach. Die durft bijna niemand
te spelen, zo breekbaar is die
muziek. Hij doet dat gewoon op
een orgel waarop hij nooit eer
der heeft gespeeld. Dat zegt wel
wat."
Van Kunkel vindt Clement het
verfrissend dat zij jong en
vrouw is. „De orgelwereld
wordt toch door mannen gedo
mineerd."
Naast De Jong vermeldt het pro
gramma nog twee Middelburgse
organisten. Leen de Broekert
speelt dinsdag 27 juli in de Lu
therse Kerk werk van onder an
deren Couperin, Bach, Tele-
mann, Mozart en Mendelssohn.
In de Oostkerk vertolkt Bram
Beekman een week later (3 aug)
composities van Clérambault,
Bach en Liszt.
Dinsdag 10 augustus concer
teert Theo Jellema uit Franeker
in de Lutherse kerk, zijn Gro
ningse collega Johan Beeftink
volgt een week later in de Oost
kerk. Dan is de beurt aan De
Jong in de Nieuwe Kerk. Zij pre
senteert op zaterdag 28 augus
tus tevens een bundel psalmbe
werkingen voor orgel. Kunkel
speelt een week later, ook op za
terdag.
Verder treedt maandag 6 sep
tember, in het kader van Nazo
mer Lucht, de Dansgroep Truus
Bronkhorst op in de Nieuwe
Kerk, begeleid door Peter Ver-
duyn Lunel op fluit en Lubbert
Gnodde op orgel.
Feike Asma
Dinsdag 14 september speelt
Klaas Jan Mulder uit Kampen
in de Nieuwe Kerk en de reeks
wordt op zaterdag 6 november
afgesloten door Heiman van
Vliet uit Amersfoort. Hij komt
met een concert ter nagedachte
nis van Feike Asma (1912-1984),
een organist die vaak in Middel
burg heeft opgetreden en daar
nog steeds een grote aanhang
heeft. Clement: „We beginnen
dit jaar later, maar aangezien
het laatste concert in november
plaatsvindt, gaan we ook veel
langer door dan anders."
Aanvang concerten 20 uur.
De foto's van Wijnanda Deroo zijn te zien in Huize 's Hertogenbosch, een van de weinige panden van Hendrick de Keyser dat een se-
mi-openbaar gebouw is. foto Lex de Meester
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Het is een ex
positie van huisbaas en huur
der. Kunsthandel Laurentius in
Middelburg toont tot het eind
van de maand de reizende ten
toonstelling 'Huizen van Vereni
ging Hendrick de Keyser gefoto
grafeerd door Wijnanda Deroo'.
Laurentius is gevestigd in Huize
's Hertogenbosch, dat eigendom
is van Vereniging Hendrick de
Keyser.
Daarmee is verklaard waarom
de tentoonstelling bij Lauren
tius te zien is. Toch zijn de fo
to's van Wijnanda Deroo niet
eerder in een pand van Hen
drick de Keyser tentoongesteld
en het is de vraag of het vaker
zal gebeuren. „Dit is een van de
weinige panden van Hendrick
de Keyser dat een semi-open-
baar gebouw is", zegt Frans
Laurentius. „Meestal zijn het
kantoren of woonhuizen. In an
dere delen van Nederland is de
ze tentoonstelling dan ook te
zien geweest in instellingen als
archieven."
Laurentius zou Laurentius niet
zijn als aan de expositie geen ei
gen draai was gegeven. De der
tig foto's op groot formaat han
gen bijna allemaal in de tentoon
stellingszaal, die voor de gele
genheid is volgezet met panelen.
In de gang heeft Laurentius
daar oude bouwtekeningen aan
toegevoegd. „Een ideale combi
natie", aldus Frans Laurentius.
De foto's van Deroo zijn natuur
lijk mede gemaakt, omdat de
meeste mensen het interieur van
huizen van Hendrick de Keyser
nooit te zien krijgen. De vereni
ging koopt bijzondere panden
aan om ze te restaureren, waar
na ze worden verhuurd. Deroo
toont vooral hoe mooi de pan
den er na de revisie uitzien.
De foto's zijn van hoge kwali
teit. Ze heeft gevoel voor symme
trie en oog voor inrichtingspa
tronen die haar foto's sterk ma
ken. Een indrukwekkende raam-
partij, een bijzonder tapijt, een
tegelvloer; dat zijn elementen
waarop Deroo haar composities
bouwt. Sommige interieurs zijn
zo indrukwekkend, dat het mu
seumzalen lijken waarin niets
mag worden aangeraakt. Zoals
het Amsterdamse Huis van Brie-
nen, waar niemand met vuile
schoenen naar binnen durft. In
drukwekkend is ook de Biblio-
theca Thysiana in Leiden, waar
sinds 1645 niets is veranderd.
Slopershamer
Maar de meeste foto's tonen hoe
de tijd zijn invloed heeft gehad
op de inrichting. Werd tot twin
tig jaar geleden getracht een mo
nument in zijn oorspronkelijke
staat terug te brengen, tegen
woordig legt Hendrick de Key
ser zich er meer op toe de histori
sche ontwikkeling zichtbaar te
maken. Stijlvreemde elementen
uit latere perioden vallen niet
automatisch ten prooi aan de
slopershamer.
Zo is het ook gegaan bij Huize
's Hertogenbosch, dat op de ex
positie uiteraard niet mag ont
breken. Aardig zijn ook de fo
to's van boerderij Esterenburg
in Vierpolders. Die is gefotogra
feerd net nadat de twee vrijge
zelle broers die het jarenlang be
woonden waren vertrokken.
Daar was Hendrick de Keyser
nog niet aan een opknapbeurt
toegekomen. In de gang van Hui
ze 's Hertogenbosch zijn ont
werptekeningen te zien. voorna
melijk uit de achttiende en ne
gentiende eeuw. „Schaars mate
riaal", aldus Frans Laurentius.
Aan de staat waarin de tekenin
gen verkeren, is te zien dat het
gebruiksvoorwerpen waren. Dat
wordt in de expositie eerder be
nadrukt dan verdoezeld. Lauren
tius: „Ik heb het bij het inlijsten
nog nooit zo gemakkelijk ge
had."
Expositie: foto's van Wijnanda
Deroo en historische bouwtekenin
gen, Hm 31 juli bij kwisthandel
Laurentius in Middelburg, open di
thn za van 10-17 uur.
door Rinus Antonisse
GOES - Zeeland moet een reeks
harde voorwaarden stellen voor
de behandeling van de Ontwik-
kelingsschets Scheldebekken.
Kern daarvan is dat over een
derde verdieping van de vaar
geul in de Westerschelde pas
kan worden beslist als er volledi
ge duidelijkheid bestaat over de
gevolgen van de tweede verdie
ping en er voldoende natuurher-
stel is uitgevoerd.
Dit is de strekking van een ini
tiatiefvoorstel van de Statenle
den M. Wiersma (GroenLinks)
en J. Luijt-Verheij (PvdA). Ze
willen dat dit Zeeuwse eisenpak
ket wordt voorgelegd aan de Ne
derlandse en Vlaamse regerin
gen, de Tweede Kamer en de Eu
ropese Commissie. De voorwaar
den vloeien voort uit eerdere uit
spraken van Provinciale Staten
over de toekomst van het Schel
debekken.
De Ontwikkelirigsschets 2010
verschijnt binnen enkele maan
den. Bedoeling is dat Nederland
en Vlaanderen hierover vóór
eind 2004 een besluit nemen.
Om te voorkomen dat de Zeeuw
se belangen daarbij - net als bij
de tweede verruiming van de
vaargeul in de Westerschelde -
buitenspel komen te staan, ach
ten de twee Statenleden het
noodzakelijk tijdig aan de bel te
trekken.
Wiersma en Luijt-Verheij onder
strepen dat het bij de besluitvor
ming over de Óntwikkelings-
schets niet alleen mag gaan om
de vraag op welke wijze een der
de verdieping doorgevoerd kan
worden.
Samenhangend
Er dient sprake te zijn van een
samenhangend pakket van maat
regelen, bestaande uit natuur
compensatie, natuurontwikke
ling, veiligheid tegen overstro
men en toegankelijkheid van de
Scheldehavens.
Alleen bij zo'n totaalpakket is
er voldoende zekerheid dat met
de Zeeuwse belangen niet wordt
gesold, menen de twee Statenle
den.
Er dient dan ook technisch en fi
nancieel vastgelegd te worden
waar en wanneer welke maatre
gelen worden uitgevoerd. Uit
gangspunt daarbij is de door
Provinciale Staten onderschre
ven Lange Termijnvisie voor het
Scheldebekken, aldus Wiersma
en Luijt-Verheij.
Nu al aandringen op een be
slissing over een nieuwe, derde
verruiming van de vaargeul is
voor beide Statenleden een brug
te ver. Ze wijzen erop dat de
gevolgen van de inmiddels afge
ronde tweede verdieping in
kaart worden gebracht. Het
eindrapport hierover komt in
2006. Wel is er een tussenrap
port verschenen en dat stemt
niet bepaald tot gerustheid, con
stateren Wiersma en Luijt-Ver
heij.
Ze vinden het dan ook dringend
gewenst eerst de rapportage
over de tweede verdieping in
2006 af te wachten, alvorens
nieuwe besluiten te nemen. Het
tweetal herinnert eraan dat het
natuurherstel dat vanwege de
tweede verdieping noodzakelijk
is, allesbehalve voorspoedig ver
loopt. Niet voor niets heeft de
Europese Commissie Nederland
hiervoor gevoelig op de vingers
getikt.
Noodwet
In hun initiatiefvoorstel geven
Wiersma en Luijt-Verheij aan
dat Provinciale Staten afgelo
pen jaren bij herhaling afstand
hebben genomen van nieuwe in
grepen in de Westerschelde. Dat
is ingegeven door de gang van
zaken bij de tweede verdieping
van de rivier, die bij noodwet
doorgedrukt is. De provincie
Zeeland had daarbij niets in te
brengen.
De twee Statenleden zijn bang
dat zoiets opnieuw te wachten
staat, zeker nu de minister-presi
denten van Nederland en Vlaan
deren al voorzichtig hebben in
gestemd met een verdere verdie
ping.
Het indienen van een voorwaar-
denpakket zien Wiersma en
Luijt-Verheij als een logisch ver
volg op de eerdere stellingname
van Provinciale Staten (door al
le partijen ondersteund en in
het werkprogramma van Gede
puteerde Staten opgenomen).
Na de zomervakantie praat de
commissie Ecologie en Water er-
