Race om gunst van Nascar-dad PZC Machtsvacuüm dreigt binnen het Saoedische koningshuis Ziekte komt Milosevic niet slecht uit PZC Onzekerheid geen belemmering voor bedrijven in China Democraten hopen stemmen te winnen bij traditionele Republikeinse achterban 6 juli 1954 dinsdag 6 juli 2004 4 door Sal Stam Voor Unisys-topman Larry Weinbach is het een een voudige zaak: wegblijven uit China is als bedrijf geen han dige zet. Investeren is dus het credo, zodat men je weet te vinden als het nodig is. De on zekerheden die met een inves tering gepaard gaan, neemt hij voor lief. China is een groeimarkt van formaat. De afgelopen zeven jaar bedroegen de directe bui tenlandse investeringen een slordige 40 tot 50 miljard dol lar per jaar. Bedrijven wor den aangetrokken door de la ge lonen en door de enorme markt in China, waar 1,3 mil jard mensen wonen. Voor het Amerikaanse automatise ringsbedrijf Unisys is het vooral dat laatste dat een in vestering in China zo interes sant maakt. Unisys is onder meer actief in de bagageafhandeling en op het gebied van veiligheid op vliegvelden. In een land waar het aantal vliegvelden de komende jaren fors zal groeien en waar in de toe komst wellicht net zo veel wordt gevlogen als nu in de Verenigde Staten, valt er voor het Amerikaanse bedrijf dus een hoop te halen. De la ge lonen in China zijn voor Unisys minder interessant. „Wij zijn geen bedrijf dat er gens een fabriek bouwt en mensen direct aan het werk zet. We moeten ze trainingen geven en dat kost geld. Als die mensen vertrekken, moe ten er anderen voor in de plaats komen die ook weer in gewerkt moeten worden", zegt Weinbach. De jaaromzet van Unisys, dat in ruim honderd landen ac tief is, bedraagt 6 miljard dol lar. De revenuen in China zijn relatief klein. Maar met het groeipotentieel van het land zou Unisys wel gek zijn om er niet te investeren. Een investering in China is echter niet zonder risico, zegt de Unisys-topman. Er zijn on der meer problemen met ei gendomsrechten en de ban- kensector is kwetsbaar door slechte leningen in het verle den aan onrendabele staats ondernemingen. Een ander probleem is dat China niet transparant is. Toch is weg blijven uit China geen optie, zegt Weinbach. „Als je dat doet, weet je zeker dat een an der je plaats zal innemen. Je weet niet voor 100 procent wat er gaat gebeuren. Een groot verschil met het Wes ten is ook dat je mensen per soonlijk moet kennen in Chi na, net als in Japan, maar zelfs dan nog weet je niet al tijd waar je aan toe bent. Je kunt zo een week in China doorbrengen zonder dat je het gevoel hebt dat je er.iets mee bent opgeschoten. Als ze op zoek zijn naar een be paald product van je, is de deal gauw gesloten. Maar als wij iets willen verkopen, moet je heel wat meer moeite doen." Erg hard Het afgelopen jaar bedroeg de economische groei in Chi na meer dan 9 procent. Veel analisten vragen zich af hoe lang China dit volhoudt. De Chinese regering erkent ook dat het de laatste tijd wel erg hard gaat en heeft al maatre gelen genomen om het groei tempo enigszins binnen de perken te houden. Of dat zal lukken is de vraag. Sommige waarnemers houden er reke ning mee dat de economie net als in Japan zal inklappen, met alle gevolgen vandien. Weinbach is daar niet zo som ber over. Hij gaat uit van een 'zachte landing' binnen nu en vijf jaar. Maar de weg daar naar toe zal er een zijn met een aantal 'harde hobbels'. ANP door Ans Bouwmans Het is racedag. De 'donder rolt' over de Daytona Inter national Speedway. De snel heidsmonsters razen hun vier honderd rondjes over het vier ki lometer lange ovaal. Nascar-lo- vers laven zich aan de geur van brandend rubber, benzine en heet asfalt. Als de Chevrolet van nummer 8, Dale Earnhardt Jr. brult, brult jong en oud mee. Junior is de ster van 'Nascar Natie'. Nascar is dé sport van 'dorps Amerika'. En dit is dé bestemming van de nieuwste politieke trofee voor presidentskandidaten George Bush en John Kerry: blanke bierdrinkers op slippers, met hun gezin en de Amerikaanse vlag getatoeëerd in hun hart. In de jaren negentig waren het de 'soccer moms' (moeders uit buitenwijken met voetballende kinderen) die als zwevende kie zers de doorslag zouden geven bij de presidentsverkiezingen. Nu hebben de Democraten de 'Nascar dads' (vaders) ontdekt: Joe Sixpack, met een hart van goud, een conservatieve in borst, een voorliefde voor coun- try-muziek en een barbecue in de bak van zijn pick-up voor het feestje bij de racebaan. Deze groep is lang beschouwd als de exclusieve achterban van de Republikeinse partij, maar Irak en het banenverlies in de Amerikaanse industrie zorgen wellicht voor een kleine strategi sche uittocht. Althans dat is de hoop van Democratisch partij strateeg Celinda Lake, beden ker van de term 'Nascar dacl'. In essentie is stock car racen - want daar hebben we het hier over - een uit zijn krachten ge groeide dorpssport, ontstaan in het traditionele zuidoosten van de Verenigde Staten. De grondlegger van Nascar (Na tional Association for Stock Car Auto Racing) had het idee dat Amerikanen zich meer kon den vereenzelvigen met een com petitie, waarin autocoureurs zich met 'gewone' showroom modellen met elkaar zouden me rijders tot de petjes van de fans. Matt is vader van twee zoons, ook al een Nascar-dad dus. Maar hij heeft nog nooit in zijn leven een stemhokje van binnen gezien. Net als veel andere Nas- car-fans overigens^ Liefhebbers van autoraces hebben met el kaar gemeen dat ze meer geïnte resseerd zijn in auto's dan in po litiek. Thuis in Salem is er veel economische treurnis en zijn er behoorlijk wat dorpsgenoten met familie in Irak die niet al te enthousiast zijn over de oorlog, aldus Matt die daarin geen re den ziet om nu wel te gaan stem men. In februari stond George Bush hier in Daytona en zei: „Heren, start uw motoren." Net als zijn vader en president Ronald Rea gan voor hem beschouwt de pre sident de snelheidsliefhebbers als zijn electoraat. Dit zijn hele maal geen zwevende kiezers, meent de Republikeinse partij, daarbij bijgevallen door sommi ge opiniepeilers. Maar sinds Nascar een tv-sport is geworden en is begonnen met races in het westen en noorden van de VS, is de schare fans gemêleerd geworden. Het stereo type dat Nascar-lovers 'rednecks' zijn, gaat allang niet meer op, zegt Loretta (49) uit Louisiana. Van de 75 miljoen fans - op American football na is het de meest bekeken sport op tv - zijn er 40 procent vrouw. Nascar-fans verdienen meer dan een gemiddelde Amerikaan en het is geen toeval dat de com petitie nu wordt gesponsord door een telefoonmaatschappij. Loretta heeft een neef in Irak, en ze maakt zich zorgen over de koers van haar land. Maar op wie ze gaat stemmen weet ze nog niet. Collega 'Nascar mom' Lori (40) die naast haar zit weet het wel al: John Kerry. Partij strateeg Celinda Lake stelde on langs vast dat de Democrati sche partij het erg goed doet on der vrouwen op het platteland, omdat 44 procent van de dode Amerikaanse soldaten uit klei ne plaatsen komt. Misschien klopt ze niet vergeefs aan bij 'Nascar Natie'. GPD ten. Zo 'eenvoudig' zijn de au to's natuurlijk niet meer. Ze zijn flink opgevoerd, zodat ze een maximumsnelheid van zo'n 300 kilometer per uur kunnen bereiken. „Maar als je het interieur en de beschildering zou wegdenken, staat er gewoon een Chevrolet", zegt Bill (55), als de auto van en fant. terrible Tony Stewart uit de garage komt rollen, voor de laatste inspectie voor de race. „De sport is begonnen in gara ges en achtertuinen. Dat is het bijzondere. En de snelheid na tuurlijk." Bill (55), is vader van twee zo nen en overtuigd Republikein- Van het politieke etiket 'Nascar Dads' heeft hij nog nooit ge hoord - hij was niet de enige tij dens de Pepsi 400 - en met John Kerry heeft hij weinig op, al was het maar omdat hij met een 'buitenlandse' vrouw is ge trouwd. Wie een Nascar-evene- ment bezoekt, komt al snel tot de conclusie dat het een heel pa triottische sport is. Zeg maar ge rust dat het alle andere Ameri kaanse sporten overtreft in va derlandslievende en militaris tische aspecten. Gevechtsvlieg tuigen vliegen over voor de start. En de stichtelijke woor den van de sponsor over de grootsheid van Amerika gaan er in als koek. Als parachutisten van het Amerikaanse leger bo ven de racebaan worden ge dropt, springen Ricky (39) en Leanne (36) Johnson uit het dorpje Veldosta in Georgia, op om er geen seconde van te mis-, sen. Het echtpaar hoeft er geen moment over te twijfelen wie op 2 november hun stem krijgt. President George W. Bush. „Hij staat pal voor ons", zegt Ricky, vader van twee kinderen. De problemen in Irak hebben hun vertrouwen in Bush niet doen afnemen, voegt Leanne toe. „Irak zat er al zo lang aan te ko men. Iemand moest het doen. Clinton was daarvoor niet sterk genoeg. Ik geloof niet dat wie dan ook in de regering over een nacht ijs is gegaan. Natuurlijk hebben we ons veel op de hals gehaald, misschien wel te veel, maar we kunnen het land toch niet onze rug toekeren." Commercie Matt (28) uit Salem, een dorp in Ai-kansas, draagt de Du Pont-in signes van zijn rijder, Jeff Gor don, de nummer 24, met trots. Nascar is commercie op wielen, aldus woordvoerder Andrew Giangiola. Racen is duur, vrese lijk duur. En dus drukken spon sors al van oudsher overal hun naam op: van de kleren van de President Bush in gesprek op de Daytona International Speedway in februari. Net als zijn vader en president Ronald Reagan voor hem beschouwt de president de snelheidsliefhebbers van Nascar als zijn electoraat. foto Mike Tiller/EPA door Care! Goselinq Slobodan Milosevic, oud-pre sident van Servië en Joego slavië, moest gisteren aan zijn verdediging beginnen bij het Joegoslavië-tribunaal. Maar hij is ziek. Te ziek in elk geval om voor de rechtbank te verschij nen, concludeerde een arts gis terochtend vroeg. Desondanks bepaalde rechter Patrick Robinson dat de man die terecht staat wegens misda den tegen de menselijkheid in Kroatië, Kosovo en Bosnië, en in het laatste geval ook genoci de, in de rechtszaal moest ko men. Ziek of niet, het weerhield Mi losevic er niet van de aanval te kiezen. Hij maakte meteen be zwaar tegen het feit dat Robin son medische rapporten over zijn toestand openbaar maakte. Arts P. Dijkman liet het tribu naal vorige week weten dat Mi losevic kampt met hoge bloed druk., zeker bij stress. Alleen door rust, optimale medicatie en een aangepast schema voor zittingen bij het tribunaal zou de verdachte in staat zijn het pi-oces vol te houden. ,,U bent vergeten dat ik vanmor gen door een arts onderzocht ben. Die was er categorisch te gen dat ik hier moest komen. Toch moest ik verschijnen. Door uw maatregelen gaat mijn gezondheidstoestand direct en systematisch achteruit. Dat is in de geschiedenis van de mens heid, vóór en na de inquisitie in de Middeleeuwen, niet meer voorgekomen", beet Milosevic Robinson toe. „U heeft geen le gale redenen mij hier te laten komen. Dit heeft niets met het recht te maken. Alleen met poli tiek en de media. Ik concludeer dat mijn gezondheid achteruit gaat door uw weigering mij be ter te laten worden. Ik moet her stellen, maar door uw tijdlimie ten moet ik hard werken. Dit is fysieke mishandeling van een gevangene." Ondanks zijn toestand keerde Milosevic zich ook fel tegen voorstellen van aanklager Geof frey Nice om het proces op een andere wijze, en minder belas tend voor Milosevic, toch te la ten doorgaan. Zo stelde Nice voor om de verdachte, die zijn eigen verdediging voert, te ver- plichten advocaten zijn zaak te laten behartigen. Milosevic zelf zou dan, vanuit zijn cel alles via een tv-verbind.ing kunnen vol gen. „We moeten de zaak afma ken. Dat wil Milosevic zelf ook", motiveerde Nice. De aangeklaagde reageerde als door een slang gebeten. „Onmo gelijk. Dat zal ik nóóit accepte ren. Dr, Dijkmans' rapport be vestigt dat ik te weinig tijd heb gehad voor mijn verdediging. Ik zal mondeling mijn verdediging openen en ik ondervraag mijn eigen getuigen, hier in de recht bank. Andere besluiten maken de situatie voor mij nog nadeli ger dan die nu al is." Milosevic wil ruim 1400 getui gen laten verschijnen. „Ik ben kort, maar ik wil er zo veel mo gelijk horen zodat de waarheid naar buiten komt in dit zoge naamde proces." De eerste 26 namen heeft hij aan de recht bank doorgegeven. Op de els van aanklager Nice ook de rest kenbaar te maken, zei Milose vic: „U maakte namen van uw getuigen soms pas drie dagen van te voren bekend, dus waar om moet ik dat anders doen? U heeft genoeg om te beginnen." Vrienden Daarop vroeg de aanklager de rechtbank Milosevic te verbie den meer getuigen op te roepen. Voor de Vrienden van het Hof, de 'amici curiae', die er op moe ten toezien dat het proces eer lijk verloopt, is de conclusie dui delijk. „Iedereen kende de ge zondheidstoestand van Milose vic bij de start van het proces. Die is in de laatste anderhalf jaar slechter geworden, zeker de laatste vijf maanden, on danks het feit dat hij sinds ja nuari maar een paar keer in de rechtbank moest verschijnen", zei advocaat Steven Kay. „Daar moet de rechtbank zich over buigen. Deze week is Milosevic zeker niet fit genoeg. Bovendien heeft hij door ziekte al twee we ken bij de voorbereiding van zijn verdediging verloren." Rechter Robinson: „Voor die twee weken krijgt hij compensa tie. Daar houden we rekening mee." Hoe en wanneer liet hij echter in het midden. GPD Broedertwist ondermijnt het Sa oedische koningshuis. Als ko ning Fahd, die een broze gezond heid heeft, komt te overlijden is de kans groot dat de Verenigde Staten hun belangrijkste oliele verancier kwijtraken. Mogelijk vallen de oliedollars in handen van islamitische extremisten en dan kan een Amerikaanse reac tie niet uitblijven. door Cyril Widdershoven Na tal van aanslagen en gijze lingen wordt het Saoedi sche koninkrijk de laatste maan den in een adem genoemd met fundamentalisme, terrorisme en Al Qaeda. Er is echter weinig oog voor de oplopende crisis in Saoedi-Arabië zelf. Het Huis Sa- oed, de koninklijke familie die dit wahabitische land met har de hand regeert, dreigt in te storten door een interne machts strijd. Die vormt een regelrecht gevaar voor de olieaanvoer naar het Westen. Het toenemend aantal aansla gen in Saoedi-Arabië illustreert hoezeer het woestijnland in een crisis verkeert. Aan Al Qaeda gelieerde groepen voerden de laatste maanden aan de lopende band gijzelingen en standrechte lijke executies uit. Het land zit in een geweldspiraal die het re gime ondermijnt en de econo mie zwaar treft. Omdat wester lingen er hun leven niet meer ze ker zijn, vertrekken dagelijks tientallen werknemers van olie- en gasbedrijven om niet meer te- rug te keren. De meeste aanslagen worden door Saoedi's gepleegd. Het ko ningshuis Saoed heeft tiental len jaren lang actief conservatie ve geestelijken en extremis tische groepen ondersteund en zo een voedingsbodem ge creëerd voor terrorisme dat zich nu tegen het huis keert. Het fun damentalistische wahabitisme, waarop de familie Saoed leunt, is een religieuze stroming die geen enkele andere interpreta tie van de islam erkent. Het is zo radicaal dat het zelfs soennie ten als afvalligen ziet en hen be schouwt als potentiële doelen. Bin Laden De belangrijkste exponent van deze stroming is Osama bin La den, de leider van Al Qaeda, wiens droom niet het vernieti gen van het Westen is maar de verwijdering van het Huis Sa oed. Bin Ladens aanhang in het koninkrijk groeit nog steeds. De oplopende werkeloosheid onder jongeren, de verslechterde eco nomie, de aanwezigheid van on gelovigen (niet-moslims) op 'hei lige' Saoedische bodem en de Irak-oorlog zijn koren op de mo len van het fundamentalistisch terrorisme. Het regime wankelt, de toekomst ziet er somber uit. Een burgeroorlog is niet uitge sloten. De oppositie tegen het koningshuis met zijn duizenden prinsen en prinsessen, wordt steeds sterker. In hoeverre deze oppositie verandering kan door voeren in het land is onduide lijk. Maar het grootste gevaar ligt, binnen de Saoed familie zelf. Koning Fahd is al jaren lang in een zeer slechte condi tie. Hij verblijft meer in zijn luxe villa in Marbella, Spanje, dan in Mekka of Riyad. De macht ligt in handen van kroonprins Abdullah en zijn half-broer prins Nayef, die mi nister van Binnenlandse Zaken is. De kroonprins is de meest 'westerse' van de twee. Washing ton ziet hem als een tussenpaus die rust en stabiliteit kan terug brengen na de dood van de ko ning. Maar koning Fahd Ibn al Saoed heeft Abdullah niet offici eel aangewezen als opvolger. Bij plotseling overlijden van de koning ontstaat hierdoor een machtsvacuüm. Abdullahs rivaal, prins Nayef, is een reactionair die wordt ge zien als een mogelijke troonpre tendent. Nayefs machtsbasis is gebaseerd op de veiligheidstroe pen en de ultra-conservatieve geestelijkheid. Hij zal na het overlijden van de koning zijn kansen grijpen. De verhouding tussen beiden is zo slecht dat een staatsgreep niet wordt uitge sloten. Fahd kwam zelf inder tijd ook op gewelddadige wijze aan de macht. In hoeverre het Saoedische machtsspel gevaar oplevert voor westerse belangen is ondui delijk. Een nachtmerriescenario is dat Nayef steun krijgt van de WEST-DUITSLAND - Een Brits-Amerikaanse commissie buigt zich over het herstel van de souvereiniteit van West- Duitsland en de herbewape ning van het land. Besprekin gen hierover zijn in Londen be gonnen. HAGEL - Zware hagelbuien hebben forse schade aange richt in. boomgaarden in het oosten van de provincie. De fruittelers in Rilland en omge ving zijn somber over de oogst. De verwachting is dat er geen appel of peer onbeschadigd is gebleven. Ook landbouwgewas sen zoals aardappelen en bo nen hadden te lijden onder de hagel. VAL - Bij werkzaamheden aan de nieuwe sluis te Vlissingen heeft een arbeider een val van zeven meter gemaakt. Hij raak te te water, maar kon door een schipper worden gered. Het slachtoffer is naar het zieken huis gebracht. MELK - De regering over weegt om de subisidie op melk te verlagen. Dit zou betekenen dat de melkprijs in de winkel omhoog gaat. Ter compensatie zou de margarine goedkoper worden. Koning Fahd van Saoedi-Arabië (zittend) tijdens een bijeenkomst van moslimgeestelijken in Riyad. De broze gezondheid van Fahd kan het voortbestaan van het koningshuis, en dus de olieaanvoer naar het Westen, in gevaar brengen. foto Bilal Qabalan/AFP extremisten. Als die de macht overnemen ligt een meer onaf hankelijke, pro-Arabische en extremistische koers voor de hand en dat heeft grote gevol gen voor de oliebelangen van het Westen. Saoedi-Arabië produceert rond de 9,5 miljoen vaten olie per dag. Het merendeel ervan gaat naar de VS. Als een anti-Ameri kaans regime de macht over neemt, zal dit zeker veranderen. Het land zoekt nu al toenade ring tot China en kan zijn hele olieproductie er voor een goede prijs wegzetten. Het wegvallen van Saoedische olie betekent een enorme schok voor het Wes ten. Extremisme, fundamenta lisme en olie vormen een explo sieve combinatie, weten de geo-strategen in de VS en EU. Een anti-westers regime kan voor het conservatief establish ment in de VS aanleiding zijn tot militair ingrijpen in het land dat van centrale betekenis is in de islam. De crisis in het Midden-Oosten is nog niet over, de volgende ronde begint. GPD Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationpark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454647 Fax: (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 (bij acceptgirobetaling geldt een toeslag) per maand: 19,45 per kwartaal: 56,60 per jaar: €217.00 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,20 zaterdag: 1,70 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel, (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax: (0114)372771 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegoner-concern. De aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor ons (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecte^ de derdon. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: RZC& .'.Postbus 31, 4460 AA Goes. Behoort tot WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2004 | | pagina 4