Veel belangstelling voor biodiesel
Klussers met goede manieren
Belegger moet een
sterke maag hebben
ABN wilde Duitse bank overnemen
Holland Casino niet naar Brussel
Dumeco eigenaar van Groene Weg
Kluwer schrapt 250 banen
Gas moet duurzamer gebruikt
Partijen zoeken naar nieuwe economische impuls
Lange rijen voor taxi's in Londen
profijt
3 Zwart geld
wordt volop
witgewassen
het bedrijf
donderdag 1 juli 2004 2 5
AMSTERDAM - ABN Amro heeft de afgelopen maanden
een poging gedaan HypoVereinsbank (HVB) over te ne
men. De Duitse bank zou door vier grote banken zijn be
naderd, meldt de zakenkrant Financial Times. De ge
sprekken zijn volgens de krant echter stukgelopen na be
richten over de slechtere ontwikkeling van de Duitse eco
nomie.
De geruchten passen in het beeld dat de Europese banken-
wereld aan de vooravond staat van een langverwachte fu
siegolf. Een woordvoerder van ABN Amro wilde gisteren
geen commentaar geven. ANP
HOOFDDORP - Holland Casino heeft geen vergunning ge
kregen om het toekomstige casino bij Brussel uit te baten.
Dat heeft de gemeenteraad van de Belgische hoofdstad be
sloten. zei bestuurssecretaris W. van Erve van Holland Ca
sino gisteren.
Het Nederlandse staatsbedrijf had samen met een aantal
partners een bod gedaan op het nieuwe casino. Dat was
echter niet hoog genoeg, aldus Van Erve. Het Oostenrijk
se Casinos Austria heeft de vergunning gekregen. ANP
BOXTEL - Vleesconcern Dumeco is volledig eigenaar ge
worden van de biologische vleesproducent De Groene
Weg. Sinds begin 2001 had Dumeco al een belang van
driekwart in deze onderneming.
Dumeco wilde gisteren niet zeggen hoeveel het heeft be
taald. Door de overname neemt de Boxtelse slachter de
verwerking van biologisch vlees volledig in zijn eigen pro
ductie op. De slachterij en verpakkingsafdeling van De
Groene Weg verhuizen volgend jaar van Hedel naar de
vestiging van Dumeco in Groenlo. Het is nog niet zeker
wat er met de dertig werknemers gebeurt. ANP
AMSTERDAM - Bij Kluwer. uitgever van fiscale, juridi
sche, bestuurlijke en managementperiodieken, verdwij
nen de komende drie jaar 250 banen. Dat is het gevolg
van een reorganisatie, die moet leiden tot een structurele
verbetering van de bedrijfsresultaten. Dat heeft het be
drijf gisteren meegedeeld
Kluwer zegt last te hebben van de haperende economie in
Nederland en het gebrek aan nieuwe wetgeving. De plan
nen passen in de eerder door Wolters Kluwer, het concern
waartoe Kluwer behoort, aangekondigde strategie voor
de groep. In oktober vorig jaar zei topvrouw Nancy
McKinstry dat in drie jaar binnen het concern 1600 ba
nen worden geschrapt. Vorig jaar gingen bij het concern
al meer dan vijfhonderd volledige banen verloren. ANP
DEN HAAG - De energiebedrijven Nuon, Essent, Eneco,
Gasunie en NAM willen dat er efficiënter wordt omge
sprongen met aardgas.
Daarnaast pleiten ze voor meer inzet van gas. Ook willen
de bedrijven meer experimenteren met het opwekken van
elektriciteit via micro-warmtekrachtcentrales bij consu
menten thuis. ANP
door Jeffrey Kutterink
BIERVLIET - De plannen voor
de productie en exploitatie van
'biodiesel' in Zeeland liggen con
creet op tafel. Gemeenten en
provincie staan te springen om
te helpen. Akkerbouwers zijn se
rieus geïnteresseerd, evenals
oliehandelaren. Het moet dan
ook wel heel raar lopen als alle
betrokkenen de plannen volgen
de week dinsdag afschieten. Dat
iedereen ze gretig omarmd,
komt omdat Zeeland naarstig
- op zoek is naar nieuwe economi-
Ische impulsen.
Het is genoegzaam bekend: de
basis van de Zeeuwse economie
I'is wankel. Ze is te eenzijdig, te
'broos en mist kracht, stellen eco
nomen keer op keer vast. Ze be
nadrukken dat Zeeland het niet
moet zoeken in grote, maar in
projecten op kleine schaal.
Graanhandel Termont en Tho-
maes in Biervliet neemt het voor
touw. Het bedrijf onderzoekt of
productie van pure plantaardi
ge olie uit koolzaad in Zeeland
exploitabel is. Het gaat dan om
de productie van zuivere koud-
geperste plantaardige olie, zon
der chemische toevoegingen.
Het is ook te gebruiken als bak-
j olie of als dressing voor salades.
Strikt chemisch gezien is dat
iets anders dan biodiesel, een
plantaardige olie die chemisch
wel is veranderd.
Voor de ontwikkeling van de
j plannen krijgt Termont en Tho-
maes ondersteuning van het
f Friese Solaroilsystems, me-
t de-initiatiefnemer voor de
- bouw van de eerste Nederlandse
j oliemolen in Delfzijl.
„We zeggen in Nederland wel
dat we aan milieu doen, maar
doen het eigenlijk niet", vindt
I directeur Ben Thomaes van Ter
mont en Thomaes. Hij is naar
Frankrijk, Duitsland en Dene-
marken afgereisd om te zien hoe
boeren daar op grote schaal
koolzaad verbouwen, hoe er olie
I van wordt gemaakt en hoe dat
I wordt gedistribueerd en ver
kocht. Thomaes ziet grote moge
lijkheden voor de productie van
biodiesel in Zeeland. „Veel van
het graan dat boeren nu verbou
wen is kweek voor de overschot-
markt. Te lang is de markt in
stand gehouden. Te lang is ge
dacht dat het allemaal wel goed
zou komen. Ik steek daarbij ove
rigens ook de hand in eigen boe
zem. Met Europese steun heb
ben we verbouwd, met steun
hebben we opgeslagen en met
steun hebben we verkocht. Dat
is niet vol te houden. De ham
vraag is wat we in Zeeland kun
nen doen aan die Europese pro
blemen."
Maanden heeft hij gelobbyd. Re
sultaat is dat hij op 6 juli om de
tafel zit met onder meer de ge
meenten Terneuzen, Sluis en
Hulst, akkerbouwers, provincie,
het waterschap Zeeuws-Vlaan-
deren, Dethon Groen en Delta
milieu.
„Ik ben verrast door de grote be
langstelling en de medewerking
van overheden. De gemeentelij
ke herindeling doet daar goed
aan. Als je vroeger iets wilde op
een stukje land dat net over een
gemeentegrens lag, kreeg je
geen enkele medewerking."
In het gemeentehuis in Oost
burg legt Thomaes alle kaarten
op tafel: wat kost het en wat le
vert het maken en exploiteren
van plantaardige diesel op. In
beginsel gaat Thomaes uit van
de verbouw van 1000 hectare
koolzaad. Die hoeveelheid is no
dig om de verbouw economisch
rendabel te maken.
Koek en stro
Eén hectare levert per jaar 4500
kilo koolzaad op (dus komend
jaar 4500 ton in totaal). Iets min
der dan eenderde ervan blijft
over als olie (1,3 miljoen liter).
Het residu is koek en stro. De
koek is bijzonder eiwitrijk en
kan als veevoer het geïmporteer
de soja vervangen. Het stro kan
naar paardenhouders. „Een
boer moet voor zichzelf uitreke
nen of het voor hem rendabel
is." Hoeveel banen de industrie
oplevert, kan Thomaes moeilijk
inschatten. „In de akkerbouw
praten we over behoud van
werkgelegenheid die nu zwaar
onder druk staat. Verder moet
je denken aan banen bij bedrij
ven die betrokken zijn bij de ver
werking en distributie. De ex
ploitatie van een oliemolen op
ons bedrijf betekent een uitbrei
ding met vijf mensen. We wer
ken hier nu met negen mensen.
Die vijf hebben vijf dagen in de
week werk om vanaf volgend
jaar de koolzaad te schonen (er-
uithalen van onkruidzaden en
zand) en te vermalen tot olie.
Dat is slechts het begin. Want
als het een succes wordt, heb
ben we plek genoeg op het be
drijfsterrein voor de bouw van
een of meer extra molens. Dan
praat je dus over veel meer ba
nen." Verder zijn er mensen no
dig bij bijvoorbeeld garagebe
drijven die bestaande dieselmo
toren ombouwen voor het ge
bruik van de nieuwe brandstof.
De ombouwset bestaat uit aan
gepaste verstuivers, een warmte
wisselaar, een dikkere leiding
naar de tank en" enkele elektroni
sche aanpassingen. Na de om
bouw kunnen automobilisten
naar keuze afwisselend plant
aardige of dieselolie tanken.
Afnemers van olie melden zich
spontaan bij Thomaes. „Dethon
Groen bijvoorbeeld heeft dertig
dieselauto's rondrijden. Het be
drijf wil graag omschakelen.
Datzelfde geldt voor water
schap Zeeuws-Vlaanderen dat
vijftig dieselauto's heeft rondrij
den."
Voorbeeld
Dat (semi)overheden het project
ondersteunen is hoogst noodza
kelijk, stelt Thomaes. „Als die
het goede voorbeeld geven,
volgt het (nog wat afwachtende)
commerciële bedrijfsleven later
vanzelf." Voor de distributie
weet Thomaes zich verzekerd
van de steun van verschillende
oliehandelaren in Zeeuws-
Vlaanderen. „Die zorgen dat de
olie verkrijgbaar is bij bijvoor
beeld benzinestations." Alles
hangt af van de bijeenkomst op
dinsdag 6 juli. „Dan kan in au
gustus worden gezaaid, zodat in
juli volgend jaar kan worden
geoogst. Het is geen reddings
plan voor de landbouw. Het is
wel een manier om de economie
op een maatschappelijk aan
vaardbare manier op te krikken.
Critici wijzen op negatief ruim
tebeslag. Je hebt relatief veel
hectare nodig. Maar produceren
voor een overschotmarkt, noem
ik pas negatief ruimtebeslag."
hun werk. De binnenstad raakte daardoor geheel verstopt. De sta
king begon dinsdagavond, nadat onderhandelingen tussen de vak
bond en de directie van de London Underground waren mislukt. De
vakbond vreest onder meer dat de modernisering van het metronet
banen zal kosten en eist hogere lonen. foto Kieran Doherty/RTR
LONDEN - Mensen staan in lange rijen te wachten op taxi's bij het
Waterloo station in Londen. Een 24-uursstaking van het personeel
van de Londense metro heeft tot grote chaos geleid in de och
tendspits. De miljoenen forensen die normaal de metro pakken, gin
gen nu lopend, op de fiets, in overvolle bussen of met de auto naar
door Hans Sonders
Sparen of beleggen? Het
eerste is het veiligst,
maar levert nauwelijks iets
op; het tweede is riskanter,
maar biedt kansen op mooie
rendementen. Zeker op de
lange termijn bezien.
„Ja, dat zegt iedereen nu al
tijd wel, over die hogere ren
dementen op aandelen dooi
de jaren heen, maar is dat
ook zo?" vraagt een Rotter
damse lezer van deze ï-ubriek
in een brief. Hij verhaalt van
verlieslatende investeringen
in spaarfondsen die op hun
beurt weer in aandelen beleg
gen. Daarnaast heeft de brief
schrijver individuele aande
len die hem de laatste jaren
evenmin veel vreugde brach
ten. „Ze zijn alleen maar ge
zakt..." schrijft hij bijna ver
ontwaardigd.
Toch is het zo dat beleggen in
aandelen op den duur beter
rendeert dan geld op een
spaarrekening. Dat onder
schrijft ook Theo Kraan, di
recteur effecten van C en E
Bankiers, onderdeel van de
ING bank.
Kraan stelt aan investeren
echter wel voorwaarden. De
eerste en belangrijkste is
spreiding. Dat is een les die
hij al heel vroeg heeft ge
leerd.
„Toen ik in dit vak werd ge
vormd, gold er een soort gou
den standaard. Die hield een
driedeling in: eenderde deel
van je vermogen in aandelen,
eenderde in obligaties en een
derde in vastgoed. Als men
sen dat in de jaren '90 ook
hadden gedaan, waren er de
afgelopen jaren misschien
wel helemaal geen ongeluk
ken gebeurd."
Kraan doelt dan op de grote
verliezen die de laatste jaren
door de dalingen van de koer
sen op de aandelenbeurzen
zijn geleden.
Dat aandelen zeer goed kun
nen renderen, bewijst het vër-
leden. „Als je meteen na de
oorlog een goed gespreide
portefeuille Nederlandse aan
delen had gekocht, was die
tot nu toe gemiddeld met
meer dan tien procent per
jaar in waarde gestegen",
weet de deskundige. Dat ren
dement voorziet hij overigens
niet voor de komende tien
jaar. „Dan zal de opbrengst
aan dividend en waardestij
ging rond de zeven tot acht
procent per jaar liggen."
Niettemin is dat toch nog al
tijd een stuk beter dan de ma
gere drie of vier procent van
een spaarrekening.
De beste jaren voor beleggen
in aandelen waren die tussen
1982 en 2000. Daarvoor ken
de eigenlijk alleen de jaren
'50 een winstgroei met dubbe
le cijfers, de jaren '60 en '70
waren qua rendement heel ka
rig. Voor beleggen in aande
len moet je wel een beetje
sterke maag hebben. „Als je
kijkt naar de laatste 50 jaar
was de weg hobbelig", geeft
Kraan toe. „Diepe dalen wer
den afgewisseld met hoge pie
ken. Maar het gemiddelde
rendement bleef toch altijd
tussen tien en twaalf procent.
Veel beter dan oligaties of
een spaarrekening."
Krach
Voor de aandelenbelegger wa
ren de jaren '90 de beste tien
jaar van de 20ste eeuw. Na de
krach van 1987 klommen de
koersen binnen twee jaar
weer naar hun oude niveau.
De mensen stapten toen mas
saal in aandelen met de ge
noemde negatieve gevolgen.
Want van medio 2000 tot
maart 2003 was er een beurs-
val die sinds de bekende
krach van 1929. die wereld
wijd economische crisis in
luidde. niet meer was voorge
komen.
Voor de gehele periode
1982-2000 gold dat voorna
melijk de dalende rente debet
was aan de grote koersstijgin
gen. De rente daalde name
lijk van 1981 tot 1999 van 12
3/4 tot 3 3/4 procent. „De stij
ging van de aandelenkoersen
in die periode is daardoor
voor tweederde te verkla
ren," zegt Kraan, „en Voor
eenderde door verdubbeling
van de winst per aandeel.
Ook speelde een inhaalrace
mee na de onderwaardering
van aandelen in de jaren '70.
de economische groei in de
VS en het Akkoord van Was
senaar, waarin bevriezing
van de lonen was overeenge
komen. GPD
ROTTERDAM - Het zogeheten
cash deposit system (CDS) - een
geldautomaat van de bank die
bankbiljetten inneemt en het te
goed op iedere gewenste reke
ning bijschrijft - wordt steeds
vaker gebruikt om geld wit te
wassen.
Dat zegt Harold Koppe, hoofd
van het Meldpunt Ongebruikelij-
Ike Transacties (MOT) in het Jus
titie Magazine. „De bekende ty
pes met sporttassen vol geld, die
J we dankzij de invoering van de
Wet MOT juist met succes had-
j.den weten te weren, zie je nu te-
rug in de rij voor de CDS- auto
maat," zegt Koppe.
Het witwassen van crimineel
I geld staat in Nederland volop in
i de belangstelling. Na de liquida
tes van vastgoedhandelaren als
I Ltiske en Endstra zijn grote jus-
I titiële onderzoeken gestart. Die
onderzoeken richten zich met
■"name op geldstromen en witwa
spraktijken. Bij het MOT komen
lijsteeds meer ongebruikelijke
_i transacties binnen, vooral om-
,dat steeds meer branches - zoals
"autohandelaren - daartoe zijn
jverplicht. Afgelopen jaar waren
-er 177.000 meldingen; in 2000
Avaren dat er 48.000.
;Over de CDS-automaten kwa-
Tnen in 2001 slechts veertien mel
dingen binnen. Vorig jaar waren
xlat er meer dan duizend en in
)de eerste drie maanden van dit
jaar waren dat er al vijfhon
derd. „Op die meldingen hebben
-♦we een risicoanalyse losgelaten.
-De uitkomsten daarvan zijn zor-
I gelijk," zegt Knoppe.
Verreweg de meeste meldingen
f over ongebruikelijke transacties
gaan over 'monejrtransfers' via
grote organisaties als Western
1 Union en Money Gram. In Ne
derland kan via die organisatie
bijvoorbeeld cash geld worden
gestort, dat weer in een ander
land kan worden opgenomen.
n Weliswaar met legitimatie,
maar zonder rekeningnummer.
Transacties boven de 2000 euro
moeten worden gemeld. Ze leve
ren het MOT een aardig beeld
op van internationale geldstro
men. De meldingen over ver
dachte transacties naar de Ne-
i' derlandse Antillen waren vorig
jaar in totaliteit bijvoorbeeld
goed voor honderd miljoen euro.
En sinds alle mensen op de 'bol-
letjesvluchten' vanuit Curacao
worden gecontroleerd, wordt er
meer geld verstuurd naar
Zuid-Amerikaanse landen als
j Suriname en Venezuela. GPD
door Jeffrey Kutterink
VLISSINGEN - Niet het soort
werkzaamheden dat Breed
Advies en Realisatie doet is
bijzonder. Wel de manier waar
op de onderneming die in de
praktijk wil brengen. Om te
voorkomen dat het personeel,
zoals van veel klussenbedrijven,
als rauwdouwers te boek komt
te staan, gelden niet alleen stren
ge regels. Breed zoekt zijn men
sen ook uit op sociale vaardighe
den.
Veeg de voeten, spreek mensen
met u aan en ruim achteraf de
troep op. Dat lijkt allemaal de
gewoonste zaak van de wereld.
„Maar dat is het allerminst",
weet directeur Marcel Breed.
Handig zijn alleen is niet ge
noeg om door hem te worden
aangenomen. Wie zich niet weet
te gedragen staat subiet weer
buiten de deur. Elke werkdag
om zeven uur spreekt Breed zijn
medewerkers persoonlijk toe en
laat hij weten wat hij van ze ver
wacht. Ook op sociaal terrein.
„Afhankelijk van de achter
grond van het bedrijf of de parti
culier waar ze gaan werken,
moeten medewerkers hun ge
drag aanpassen."
Geen windeieren
De werkwijze legt de onderne
ming geen windeieren. Ze doet
bijvoorbeeld het onderhoud
voor alle Aldi-vestigingen in
Zuid-West Nederland. Menig
winkel in Zeeland is omge
bouwd, en tal van keuken en
badkamers werden bij particu
lieren geplaatst.
Een klussenbedrijf wil Breed
zijn bedrijf niet noemen. „Dat
heeft zo'n negatief imago."
Maar op de keper beschouwd is
en blijft het een klussenbedrijf.
Eén dat bij bedrijven en particu
lieren allerhande werkjes uit
voert: van het vervangen van
lampen tot het herinrichten van
winkels.
„We zijn wel eens door een oude
dame gebeld met de vraag of we
haar boodschappen konden
doen", vertelt Breed. „Bij wijze
van uitzondering hebben we dat
toen voor één keer gedaan."
Frieta vontuur
De nadruk op 'sociale vaardighe
den' is een manier om het be
drijf zich te laten onderscheiden
van andere, stelt Breed. Want
de concurrentie op de markt
van klussenbedrijven is erg
Zaagwerk in de werkplaats van Breed aan de Octrooiweg in Vlissingen. foto Lex de Meester
groot. Te meer omdat iedereen
die dat wil een dergelijk bedrijf
kan beginnen.
Het verleden van Breed speelt
een rol in de manier waarop hij
zijn bedrijf leidt. Hij is niet al
leen als klusjesman een manusje
van alles, ook als ondernemer is
hij dat. Tien jaar geleden nam
hij een snackbar over in Valke-
nisse. Een seizoenszaak. Om in
de winterperiode ook geld te ver
dienen, richtte hij een klussenbe
drijf op en stond hij her in der
achter de bar in kroegen en dis
cotheken.
Drieënhalf jaar duurde het friet-
avontuur.
„Ik vind het leuk een bedrijf op
te bouwen en daarna weer ver
der iets nieuws te beginnen."
Talloze baantjes volgden erna.
„Ik heb als bedrijfsleider een
tijdje café Frapo's gedraaid, heb
de keuken opgezet in 't Fust en
heb achter de bar gestaan bij
Brooklyn."
Daar leerde Breed naar eigen
zeggen een van de grondbeginse
len voor de wijze waarop hij het
ondernemersschap invult.
„Het gaat om de afwerking, de
details. Je leert luisteren naar
Naam:
Breed
Advies Realisatie
Plaats:
Vlissingen
Opgericht:
2002
Aantal medewerkers:
16
Omzet:
enkele tonnen euro's
de mensen die in je zaak komen.
Je leert dat je 's avonds niet de
telefoon moet uitzetten en moet
denken zoek het maar even uit."
Adviesbureau en klussenbedrijf
Breed (de oude naam) werd op
15 mei 2002 ingeschreven in het
Handelsregister van de Kamer
van Koophandel Zeeland. „Ik
werkte van thuis uit."
Hij vergaarde naamsbekend
heid en opdrachten. Om het
werk aan te kunnen, moest hij
al snel personeel aannemen.
Anderhalf jaar na de oprichting,
verhuisde Breed zijn bedrijf
naar de Octrooiweg in Vlis
singen. In nog geen twee jaar
tijd is het bedrijf sterk gegroeid.
Daar zet Breed nu even de rem
op.„Als een bedrijf te sterk
groeit, gaat het niet goed."
Triangel
Een van de problemen waar
Breed tegenaan loopt is het vin
den van geschikt personeel.
„Dat zit hem in de combinatie
van eisen. Ik wil niet alleen men
sen die handig zijn. Ik wil dat
mensen juist ook sociale vaardig
heden hebben."
Behalve het klussenbedrijf,
heeft Breed ook cadeau- en wo
ninginrichtingswinkel Cadeau
en Zo in Oost-Souburg. Daar
loopt twee man personeel rond.
En hij is bezig met het opzetten
van Breed Vastgoed. Een bedrijf
dat onroerend goed koopt en ver
koopt.
Hij noemt het zelf het trian
gel-principe. „Gaat het in het
ene bedrijf niet goed, vang ik
dat op met de resultaten in een
ander bedrijf. Ze kunnen ook op
drachten naar elkaar toespelen.
Zo kan Breed Vastgoed een be
drijfspand of huis kopen, laten
verbouwen door Breed Advies
en Realisatie en laten inrichten
door Cadeau en Zo."
Zes, soms zeven dagen in de
week is het buffelen. „Of ik
soms nog wel eens slaap? Kort.
In een dag zit 24 uur, hoor. Het
is een kwestie van heel goed
plannen. In mijn kantoor hangt
niet voor niets een groot plan
bord. Soms is het mijn vriend,
soms mijn vijand."
Breed ontkent dat hij de bedrij
ven opzet om ze erna weer snel
te verkopen, zoals hij in het ver
leden wel eens deed.
„Dat is niet de opzet. Ik ben wel
zakenman. Mocht er iemand
zijn die het bedrijf wil kopen,
zal ik niet direct nee zeggen.
Maar de belangen van het perso
neel staan wel voorop."
