Navo breidt uit in Afghanistan
Hof VS beëindigt
drama Guantanamo
PZC
Antwerpse jodenwijk in angst gedompeld
Politie stopt gijzeling in Aken
De Grave noemt
menselijk falen als
oorzaak ramp Nis
Nederland wil 120 tot 150 extra manschappen sturen
Strafbaar vrijen
Saoedische
terrorist geeft
zich over
Toeristen Peru
vast door sneeuw
India en Pakistan openen consulaat
Adamkus weer president Litouwen
Uiterst bloedig schooljaar in VS
Oppositie boekt winst in Mongolië
Sneller puberen door straling tv
EU stelt limiet
aan zwavel in
brandstof schip
Dode vrouw ligt
acht maanden
op Duits balkon
dinsdag 29 juni 2004
MrPascaleïhewissen
ANTWERPEN - Zijn zoon
\oach is aan de beterende
land. „Misschien mag hij van
middag naar huis", zegt Jacob
Schmahl, vader van de zestienja-
nie joodse jongen die donder-
(jag werd neergestoken door een
jjoep allochtone jongeren. Het
mes miste zijn hart op paar cen
timeter. Bijna was hij de eerste
tode als gevolg van het oplaaien
de antisemitisme in België.
9ebezetting van Palestijnse ge-
bieden door Israëlische troepen
heeft zijn weerslag in België en
dan vooral in de straten van Ant
werpen. Synagogen werden al
bekogeld met brandbommen, de
rabbi werd met stenen bekogeld
en vorige week werd - als voorlo
pig triest dieptepunt - Noach bij
het verlaten van de talmoed-ho-
geschool in Wilrijk neergesto
ken. „Alleen omdat hij jood
was", fulmineert Pinkas Korn-
feld van de Israëlitische Ortho
doxe Gemeente van Antwerpen
tijdens een protestbijeenkomst
in het hart van het diamant-
kwartier. Tussen de achthon
derd en duizend mensen waren
gistermiddag samengedromd
om te protesteren tegen het anti
semitisme dat steeds vaker in
België, en dan vooral Antwer
pen, de kop opsteekt. Kornfeld:
„Ik lees in de media over span
ningen tussen de gemeenschap
pen. Fout! Het is enkel en alleen
de joodse gemeenschap die
wordt aangevallen."
Drie dagen nadat Noach
Schmahl werd aangevallen met
ijzeren staven, tennisrackets en
een mes was het opnieuw raak
in Wilrijk. Joodse jongens moes
ten weer bedreigingen incasse
ren. Een bezorgde burgemeester
Patrick Janssens heeft een groot
scheeps onderzoek gelast naai
de steekpartij. Maar de joodse
gemeenschap wil meer. „Geen
woorden meer maar daden",
zegt Claude Marinower, zelf
jood, en liberaal gemeenteraads
lid in Antwerpen. De jodenjacht
is volgens hem geopend. „Ze
worden beschimpt en bespuugd.
Omdat ze jood zijn. Omdat ze
een keppel, een baard, pijpen
krullen of een lange zwarte jas
dragen. Ze durven amper, nog de
straat op of de metro te nemen
en moeten hun geloof in angst
belijden. Dat is onaanvaard
baar." De Arabische Europese
Liga van Dyab Aboe Jahjah
wordt niet bij naam genoemd,
maar het is duidelijk dat die be
weging voor een deel verant
woordelijk wordt gehouden
voor de terreur in de wijk.
onze redactie buitenland
iSTAN'BOEI, - De Navo breidt
ail in Irak en Afghanistan, zo
hebben regeringsleiders giste
ren besloten bij de Navo-top in
ie Turkse havenstad Istanboel.
Hel bondgenootschap wil zo de
nieuwe democratie-gezinde rege
ringen in deze landen helpen.
De nieuwe taken gaan minder
ver dan de Amerikaanse presi
dent Bush aanvankelijk wilde.
Maar voor Frankrijk gaat de mi
litaire hulp aan Irak al bijna te
ver: president Chirac vindt dat
de VS zijn problemen daar zelf
moet oplossen. De bewindslie
den besloten om Irak een ge
raagde legertraining te geven.
Over technisch materiaal, dat
Irak ook had gevraagd, is niets
gezegd. Tegelijk groeien de Na-
vo-troepen in Afghanistan dit
najaar van 6500 naar tiendui
zend militairen.
Nederland draagt een steentje
bij. Als de Tweede Kamer in
stemt, dan stuurt minister
Kamp van Defensie 120 tot 150
extra manschappen naar Afgha
nistan. Zij vormen een provin
ciaal reconstructieteam in de
provincie Baghlan. Nederland
beeft al zes Apache-gevechtshe
likopters in de Afghaanse hoofd
stad Kaboel.
Nederland geeft Iraakse veilig
heidstroepen al training. De
troepen in Al Muthanna hebben
inmiddels 2800 Irakezen opge
leid. Ze gaan daarmee door in
hun resterende acht maanden in
Irak, aldus Kamp.
STRAATSBURG - Een recht
bank in Straatsburg heeft een
30-jarige Fransman veroordeeld
lot zes jaar cel, omdat hij welbe
wust twee ex-vriendinnen heeft
besmet met het aidsvirus hiv.
De man wist dat hij seropositief
was en lichtte zijn partners daar
over niet in. In beide gevallen
was er sprake van onbescherm
de seks. Een vrouw wilde geen
condooms gebruiken omdat ze
allergisch is voor latex; in het
tweede geval loog de man dat
hij allergisch was. ANP/AFP
Navo-secretaris-generaal De
Hoop Scheffer zei blij te zijn
met de besluiten. Op de extra
manschappen voor Afghanistan
had hij lang aangedrongen. „En
de training is wat de Iraakse pre
mier Allawi vorige week per
brief heeft gevraagd." Welke
landen de militaire training
gaan geven, moet nog worden
besloten. In een verklaring moe
digen de bewindslieden elkaar
aan om bijdragen te leveren. De
plaats en de duur van de lessen
is ook nog niet zeker. Frankrijk
wil ze buiten Irak houden; Chi
rac ziet het liefst helemaal geen
formele Navo-aanwezigheid in
Irak. Premier Balkenende had
Chirac daarna gewezen op het
Iraakse verzoek om training. Mi
nister Bot van Buitenlandse Za
ken hield de mogelijkheid open
dat Frankrijk toch een civiele
aanwezigheid in Irak toestaat.
De Navo is nog amper betrok
ken bij Irak. Het bondgenoot
schap ondersteunt er alleen de
Poolse troepen. Zestien van de
26 Navo-landen zijn er welis
waar actief, maar dit gebeurt on
der Amerikaans en Brits com
mando.
De leiders besloten ook op an
der vlak de Navo te vergroten.
De samenwerking met zes
Noord-Afrikaanse landen en Is
raël wordt intenser: voortaan
gaan ze samen trainen. Tegelijk
zijn de Golfstaten uitgenodigd
om relaties aan te knopen. De
Navo besloot te krimpen in
Bosnië-Herzegovina. De Navo
draagt na negen jaar de
Sfor-missie eind dit jaar over
aan de Europese Unie. Het bond
genootschap heeft dan nog ze
venduizend militairen in de
voormalige Joegoslavische repu
bliek. ANP
De Turkse oproerpolitie treedt op tegen anti-Navo en -VS demonstranten in Istanboel.
doorAns Bouwmans
WASHINGTON - De Ameri
kaanse regering heeft een neder-
geleden in de juridische
strijd over de behandeling van
'vijandelijke strijders'. Het hoog
gerechtshof van de Verenigde
Staten heeft gisteren geoordeeld
dat alle gedetineerden in Ameri
kaanse handen het recht hebben
op een onafhankelijk oordeel
van een Amerikaanse rechter
over de rechtmatigheid van hun
gevangenschap.
Mensen mogen niet zomaar ja
renlang vastgehouden worden
Ier bijstand van een advo-
RlAAD - Een belangrijke Saoe
dische terrorist heeft zich over
gegeven aan de autoriteiten, na
dat het koninkrijk had beloofd
een dergelijke overgave te belo
nen met amnestie.
Een familielid van Othman al
Amri maakte diens overgave gis
teren bekend. Al Amri stond op
de lijst met 26 meestgezochte
terroristen in het land. De rege
ring op het schiereiland pro
beert een einde te maken aan
een golf van geweld door aan
hangers van de uit Saoedi-Ara-
bië afkomstige Osama bin La
den. Het aanbod van amnestie
ging vorige week in en geldt één
imaand. ANP/AFP/RTR
caat en zonder het recht op een
juridische hoorzitting, zoals nu
het geval is voor zo'n zeshon
derd van terrorisme verdachte
buitenlanders en 'onwettige
strijders' in marinebasis Guanta
namo.
Volgens het hooggerechtshof
gaat het argument van de rege-
ring-Bush dat de marinebasis
een rechteloze enclave is - om
dat het op Cubaans grondgebied
ligt en niet in de VS - niet op
De VS hebben exclusieve contro
le over de basis, aldus het hof.
Ook buitenlanders die zijn gede
tineerd op de basis kunnen naar
de federale Amerikaanse rech
ter stappen, oordeelden zes van
de negen opperrechters. De
zaak was aanhangig gemaakt
door twaalf gevangenen uit Koe
weit en twee uit Australië.
Het Amerikaanse hooggerechts
hof stelde gisteren ook vast dat
staatsburgers van de VS die zon
der vorm van proces zijn vastge
zet in een militaire gevangenis
in de Amerikaanse staat South
Carolina recht hebben op een
aanklacht, en een 'zinvolle' juri
dische zitting.
„Oorlog vormt geen blanco che
que voor de president als het
aankomt op de rechten van
staatsburgers", aldus rechter
O'Connor.
Maar liefst acht van de negen
rechters oordeelden dat staats
burgers op zijn minst het recht
hebben te worden gehoord door
een 'neutrale' instantie over hun
kant van de zaak, ook als ze
door de regering beschouwd
worden als een 'vijandelijke
strijder'. De 'faire' procedure
hoeft niet per se via een burger
rechter te lopen, aldus O'Con
nor. De 'neutrale' instantie kan
ook een militair tribunaal zijn.
Dit besluit werd genomen in de
zaak van Jaser Esam Hamdi.
Hij werd opgepakt in Afghanis
tan en zat in Guantanamo tot
werd vastgesteld dat hij Ameri
kaans staatsburger was.
Volgens Amerikaanse mensen
rechtenorganisaties heeft het
Hooggerechtshof gisteren een
historisch besluit genomen. De
American Civil Liberties Union
en het Center for Constitutional
Rights zeiden in een reactie dat
het recht heeft gezegevierd nu
klip en klaar vaststaat dat de re
gering van de VS de gang naar
de rechter niet kan afsluiten
voor mensen die ze uit veilig
heidsoverwegingen voor onbe
paalde tijd heeft vastgezet.
Amnesty International waar
schuwde dat het besluit pas een
keerpunt voor de mensenrech
ten zal worden, als gevangenen
die vastzitten zonder proces of
aanklacht ook worden vrijlaten.
GPD
CUZCO - Tweeduizend toeris
ten zitten vast in de Peruaanse
stad Cuzco, omdat na twee da
gen van zware sneeuwval het
verkeer ernstig is ontregeld.
Wegen zijn onbegaanbaar. Het
vliegveld van Cuzco is sinds zon
dag gesloten, aldus een mede
werker van de luchthaven.
Het is voor het eerst in twintig
jaar dat de voormalige hoofd
stad van de Inca's met sneeuw is
bedekt. ANP/RTR
van onze redactie buitenland
AKEN - Een enorme politie
macht was gistermiddag in
Aken op de been om vier gewa
pende gijzelnemers te arreste
ren die zich na een eerdere
schotenwisseling in een huis
hadden verschanst.
De twee gijzelaars, een echt
paar van 24 en 26 jaar. werden
lichamelijk ongedeerd, maar
in shocktoestand vrijgelaten
toen de vluchtauto van de gij
zelnemers het begaf.
De gijzeling begon direct na
een routinecontrole door de po
litie bij een benzinepomp vlak
bij de snelweg. Tijdens de con
trole van de BMW, waarbij het
viertal (drie mannen en een
vrouw) buiten de auto stond,
werd een schot gelost. De poli
tie wist de vrouw te arreste
ren. De drie mannen dwongen
het jonge echtpaar dat wilde
tanken, in hun auto te stappen
en gingen er vandoor. Op hun
vlucht door de binnenstad ver
oorzaakten de gijzelaars een
aanrijding waarbij een vrouw
licht gewond raakte. Daarna
vluchtten de daders met gijze
laars in de richting van Aken
en schoten diverse malen op
de achtervolgende politie.
Commando-eenheid
Toen de auto het begaf, liet
het drietal de gijzelaars gaan
en ging te voet verder. De man
nen hebben vlak voor een gro
te kruising een passerende be
stuurder zijn Mercedes afhan
dig gemaakt, maar zijn niet
ver gekomen. Ze drongen daar
op via een zijdeur een pand
binnen. Verder dan het trap
penhuis kwamen ze niet, om
dat de deuren op de eerste ver
dieping en die van apparte
menten op de bovenste verdie
ping, gesloten bleven. Een
zwaar bewapende comman
do-eenheid uit Düsseldorf om
singelde het gebouw, waarop
het drietal zich overgaf.
De politie zei gisteravond nog
niets te kunnen zeggen over na
tionaliteit van het viertal en
het motief voor de wilde
vlucht en gijzeling, omdat de
verhoren nog volop bezig wa
ren. Tijdens de doorzoeking
van het pand trof de politie
twee wapens aan.
De Nederlandse politie be
waakte samen met de mare
chaussee de grensovergang.
Ook de spoorweg tussen Heer
len en Aken werd door de poli
tie bewaakt om ontsnapping
van het drietal naar Neder
land te voorkomen. GPD
Een gijzeling zorgde voor een verkeerschaos op de altijd drukke Vaalserstrasse in Aken.
foto Marcel van Hoorn/ANP
NEW DELHI - India en Pakistan zijn gisteren overeenge
komen om consulaten te heropenen en hun ambassades
weer volledig te bemannen. Dat blijkt uit een gezamenlij
ke verklaring die de aartsvijanden na twee dagen van ge
sprekken hebben uitgegeven.
De onderhandelingsronde ging vooral over de betwiste re
gio Kashmir. De Zuid-Aziatische kernmachten hebben
zich gebonden aan een 'onafgebroken en ernstige dialoog'
om een 'uiteindelijke oplossing' te vinden voor het con
flict dat al vijftig jaar voortduurt. ANP/AFP/RTR
VILNIUS - Het voormalige Litouwse staatshoofd Adam
kus heeft de vervroegde presidentsverkiezingen in Litou
wen gewonnen. Hij kreeg zondag ruim 52 procent van de
stemmen, tegen bijna 48 procent voor zijn rivale Prunskie-
ne.
Dat maakte het hoofd van de nationale verkiezingscom
missie van de Baltische staat zondagavond laat bekend.
De onafhankelijke, door rechts gesteunde Adamkus (77)
viert zijn politieke terugkeer als opvolger van Paksas, die
in april werd afgezet wegens coi-ruptie en schendingen
van de grondwet. Adamkus was al president van 1998 tot
januari 2003. ANP/AFP/DPA
WASHINGTON - De Verenigde Staten hebben een ui
terst bloedig schooljaar achter de rug. Tussen augustus vo
rig jaar en juni dit jaar zijn er 48 sterfgevallen door ge
weld gemeld op Amerikaanse scholen. Volgens USA.To
day is het aantal doden het hoogste in de afgelopen tien
jaar. In het schooljaar 2002-2003 werden zestien geweld-
delicten met dodelijke afloop gemeld in en rond Ameri
kaanse scholen. ANP
ULAANBAATAR - De kiezers in Mongolië hebben de re
gerende ex-communisten bij de zondag gehouden parle
mentsverkiezingen een afstraffing gegeven voor de econo
mische malaise. Volgens de prognoses blijft van het enor
me overwicht van de regerende Mongolische Revolutionai
re Volkspartij op de Democratische Partij weinig over.
In de voorlopige uitslagen heeft de regeringspartij 26 ze
tels en staat de oppositiepartij op 13, maar volgens sommi
ge prognoses zullen ze elk op 38 uitkomen. Vier jaar gele
den wonnen de ex-communisten nog 72 van de 76 zetels
in het parlement. AP
LONDEN - Kinderen belanden sneller in de puberteit
wanneer zij worden blootgesteld aan straling uit de televi
sie. Dat blijkt uit een onderzoek van de universiteit van
de Italiaanse stad Florence.
Kunstmatig licht en straling van televisies verhinderen
volgens het onderzoek de productie van de stof melatoni-
ne. Melatonine heeft invloed op slaappatronen, maar de
Italiaanse wetenschappers menen dat de stof er ook voor
zorgt dat kinderen later seksueel volwassen worden. Kin
deren hebben steeds vaker last van slaapproblemen en
hun puberteit zet steeds eerder in. ANP
foto RTR
van onze buitenlandredactie
DEN HAAG - Menselijk falen is
er de oorzaak van geweest dat
clusterbommen die Navo-vlieg-
tuigen op 7 mei 1999 afwierpen
boven de Servische stad Nis,
niet op het vliegveld maar in de
stad terecht kwamen. Dat heeft
oud-minister De Grave van De
fensie gisteren gezegd.
De voormalige bewindsman
werd gehoord in een door slacht
offers en nabestaanden van de
Navo-actie in Nis aangespan
nen zaak tegen de Nederlandse
regering. Ook een eerdere actie
waarbij de RTS-studio in de Ser
vische hoofdstad Belgrado werd
gebombardeerd, is bij deze zaak
betrokken.
Volgens De Grave heeft de Ame
rikaanse regering onderzoek la
ten doen naar een technisch
mankement aan de clusterbom
men. Dat is niet gevonden, zo
zei hij. Bij de actie kwamen min
stens vijftien burgers om, zeven
tig mensen raakten gewond.
De Grave noemde de gebeurte-
BRUSSEL - Vracht- en veerbo
ten op de Noordzee, Oostzee en
het Kanaal mogen vanaf mei vol
gend jaar alleen nog varen op
brandstof die ten hoogste 1,5
procent zwavel bevat. Daarover
hebben de Europese ministers
van Milieu gisteren overeenstem
ming bereikt in Luxemburg.
De strengere limiet is in overeen
stemming met afspraken die eer
der zijn gemaakt in het kader
van de Internationale Scheep
vaartorganisatie (IMO).
De regeling geldt ook voor veer
boten die havens buiten de drie
eerder vermelde wateren aan
doen. Binnen de EU komt er ver
der een verbod op de verkoop
van diesel voor de scheepvaart
die meer dan 0,2 procent zwavel
bevat.
In 2008 daalt die limiet zelfs tot
0,1 procent. Hetzelfde geldt
voor het gebruik van diesel in
binnenwateren en op ligplaat
sen. ANP
nis in Nis 'een afschuwelijk tra
gedie'. Hij zei vooraf niets gewe
ten te hebben van de actie, waar
bij geen Nederlandse Na-
vo-vliegtuigen waren betrok
ken. Naar aanleiding van 'Nis'
besloot De Grave wel het ge
bruik van clusterbommen door
de Nederlandse luchtmacht op
te schorten. „Het risico werd on
verantwoord groot", zei de
oud-minister.
Ook over de actie tegen de
RTS-studio zei De Grave vooraf
niet te zijn ingelicht. Daarbij
vielen veertien doden en zestien
gewonden. Ook al had de studio
geen direct militair belang, hij
was wel belangrijk, verklaarde
De Grave. De studio werd mede
gebruikt voor militaire commu
nicatie. Bovendien was het een
propagandamiddel van de Servi
sche president Milosevic voor
zijn acties in Kosovo.
De Grave zei dat de Nederland
se regering de actie tegen de stu
dio verdedigde, maar hij legde
de verantwoordelijkheid, ook
voor alle beschikbare informa
tie, bij de Navo. Aan de actie na
men geen Nederlandse vliegtui
gen deel. Dat de RTS binnen en
kele uren na de aanval weer in
de lucht was, deed De Grave
twijfelen of het doel van de aan
val wel bereikt was.
„Maar de Navo wilde ook een
signaal aan Milosevic geven."
GPD
HALLE - Het lichaam van een
doodgestoken vrouw heeft acht
maanden lang op een balkon ge
legen van een appartement in
het Duitse Halle. Volgens de po
litie is de 39-jarige vrouw zeer
waarschijnlijk al in november
vorig jaar vermoord.
Onlangs begonnen buren te kla
gen over stank vanaf het bal
kon. De 42-jarige huurder van
de betrokken woning is aange
klaagd wegens doodslag. De
man, die alle schuld ontkent, zit
al achter de tralies wegens een
ander vergrijp. Het slachtoffer
was een bekende van de huur
der. ANP/AFP
