Een miljard wegwerpcamera's
PZC
Genezende Hortensia's
'Dressing up' voor salades
Gebruikstips
zaterdag 26 juni 2004 W18
Migraine
Het weer voor morgen: bewolkt, kou
der en kans op migraine. Veranderingen in het
weer blijken namelijk bij ruim de helft van de mi-
grainepatiënten een migraine-aanval uit te lokken,
meldde M. Bigal (New England Center for Heada
che, Stamford) tijdens een congres van de Ameri
can Headache Society in Vancouver op basis van on
derzoek bij 77 patiënten. Sommige patiënten ble
ken vooral gevoelig voor veranderingen in de tem
peratuur, anderen voor veranderingen in de voch
tigheid of de luchtdruk.
Menopauze
De start van de menopauze valt vaak samen met
het begin van de lente of het begin van de herfst,
concludeert J. Garai (universiteit Pècs, Hongarije)
in het vakblad Human Reproduction op basis van
onderzoek onder 149 vrouwen. Dit is mogelijk een
evolutionair overblijfsel van de onder dieren vaak
voorkomende invloed van de seizoenen op de
vruchtbaarheid, meent Garai.
Resistentie
In Australië is een bacterie opgedoken die bestand
is tegen alle bestaande antibiotica. De bacterie, ver
want aan de beruchte ziekenhuisbacterie MRSA,
heeft inmiddels bij één persoon tot de dood geleid.
De medische autoriteiten maken zich vooral zor
gen omdat de nieuwe bacterie, anders dan MRSA,
zich ook buiten het ziekenhuis goed staande kan
houden, meldt het dagblad The Australian.
Industriële vervuiling
Vervuiling van het milieu door industrieën leidt
niet allen tot gezondheidsschade bij de omwonen
den, maar ook tot een stijging van het aantal twee
lingzwangerschappen. Dit schrijft N. Obi-Osius
(Universitat Hamburg) in het vakblad Occupational
and Enviromental Medicine op grond van een ana
lyse van 20.603 geboortes in de regio Hesse. Rond
vervuilende industrieën was het percentage twee
lingen 5,3 procent tegenover 1,6 procent elders.
Multiple Sclerose
Het voortschrijden van de aandoening Multiple
Sclerose, een ziekte waarbij zenuwen worden aan
getast, kan mogelijk tot staan worden gebracht
door de activiteit van het eiwit Nogo A te blokke
ren. Dit eiwit voorkomt dat het lichaam de bescha
digde zenuwvezels repareert. Bij muizen is dit in
middels gelukt, schrijft T. Karnezis (La Trobe Uni
versity, Melbourne) in het vakblad Nature Neuro-
science. Binnen twee jaar gaan waarschijnlijk de
eerste proeven bij mensen van start.
Hersenen
Geestelijk ouder worden begint na het veertigste le
vensjaar. Immers vanaf dan neemt de schade aan
het DNA in de hersencellen in snel tempo toe, con
stateert T. Lu (Harvard Medical School, Boston) in
het wetenschappelijk tijdschrift Nature, op grond
van hersenonderzoek bij overledenen in leeftijd va
riërend van 26 tot 106 jaar. De opstapeling van
DNA-schade veroorzaakt defecten in genen en daar
door minder goed functioneren van de hersenen.
Wegwerpcamera's heten ze in de
volksmond. Kant en klare,
eenvoudige plastic cameraatjes
die met film en al worden
ingeleverd. Het idee erachter is al
meer dan een eeuw oud maar
nog onverminderd actueel. Want
ondanks de opmars van de
digitale camera stijgt de verkoop
van de wegwerper nog steeds.
Door LARS POLDER
Een man met visie was George
Eastman (1854-1932) zeker.
Zijn producten moesten een
naam hebben die kort was,
makkeüjk te onthouden, en in
elke taal ongeveer hetzelfde
klonk. Het werd Kodak, een pu
re fantasienaam.
Maar een goed klinkende naam
alleen is niet genoeg. De naam
Kodak werd synoniem met foto
grafie doordat Eastman een ca
mera op de markt bracht waar
iedereen goede foto's mee kon
maken. 'You press the button, we
do the rest' luidde Kodak's slo
gan. De sluiter spannen, ont
spanknop indrukken en de
film transporteren, dat was al
les. Hadden de meeste camera's
voor elke opname een fotografi
sche glasplaat nodig, de Kodak
was als je hem kocht (voor 25
dollar) gevuld met een rol film
Koopt u een eenmalige camera en
gaat u mensen fotograferen, koop
er dan een met flitser, ook als u van
plan bent buiten foto's te maken.
Zet de flitser bij felle zon gewoon
bij elke opname aan (als het onder
werp tenminste niet verder dan vijf
meter ligt), waardoor harde schadu
wen automatisch worden opgehel
derd.
Grappig genoeg blijkt de eenmali
ge camera ook erg geschikt voor
moeilijke onderwerpen. De
snel ronddraaiende zweef-
of draaimolen maakt meni
ge hightech autofocus ca
mera helemaal dol. Bij de
eenmalige camera is alles
vanaf circa een meter
scherp, dus het is klik
ken en raak. Ook hier
is flitsen bij elke foto
aan te bevelen.
voor honderd foto's. Was die
vol dan stuurde je de camera
naar Kodak. Voor 10 dollar wer
den de foto's ontwikkeld en af
gedrukt, werd de camera weer
gevuld met nieuwe film en
kreeg je hem gebruiksklaar
thuisgestuurd. Het lijkt veel op
het principe van de moderne
wegwerpcamera maar het is
1888. Makkelijker was fotogra
fie nooit geweest.
En makkelijker is de fotografie
sindsdien nauwelijks gewor
den. Eerder moeilijker, als je de
menu's van de zo populaire di
gitale camera bekijkt. East
mans uitgangspunt vind je ei
genlijk alleen nog terug in de
eenmalige camera van van
daag. Kant en klaar, gevuld met
film. Niets instellen, gewoon af
drukken en doordraaien. Foto
graferen zonder moeilijke keu
zes.
De SUC (Single Use Camera)
werd een succes. Ze redden de
dag als je in het pretpark ont
dekt dat de accu van je digitale
camera leeg is of, nog erger, als
je je camera thuis hebt laten lig
gen. Op bruiloftsfeesten wor
den ze uitgedeeld, opdat de gas
ten elkaar ermee kunnen foto
graferen. En wie z'n kostbare
camera vrij van zand wil hou
den neemt gewoon een eenma
lige camera mee naar het
strand. Er zijn ook speciale on
derwater-uitvoeringen: niet al
leen populair onder duikers
maar ook bij water- en winter
sporters.
Veel kinderen maken hun eer
ste foto's met een eenmalige ca
mera. Het feit dat ze het hele ca
meraatje moeten inleveren,
gaat vaak niet zonder morren,
want het is hun cameraatje. Ge
lukkig is een printshop-eige
naar nog wel eens te vermur
wen het lege cameraatje terug
te geven. Daarmee wordt het
dan overigens wel onttrokken
aan het recycling-circuit, dat
speciaal voor eenmalige came
ra's is opgezet. Zo'n 85% van de
onderdelen wordt hergebruikt.
Zo kari de elektronica voor de
flitser bijvoorbeeld 19x op
nieuw worden gebruikt, het
centrale deel van het camera
huis zes maal. Op dit moment
komt 93% van alle camera's
voor recycling retour, zo laat
Kodak des
gevraagd
weten.
Aanvan
kelijk
ston
den de
eenma
lige ca
mera's in
laag aanzien. De kwa
Kodak-technicus met het waterdichte en schokdempende omhulsel van de Kodak Ultra Sport, een een
malige camera die tot tien meter diep onder water kan worden gebruikt.
liteit was dan ook niet gewel
dig. Tegenwoordig leveren de
betere modellen (zoals de Ko
dak Ultra, die voor dit artikel
werd uitgeprobeerd), een ver
rassend hoge kwaliteit. Menig
normaal cameraatje uit de on
derklasse haalt dit niveau niet.
De kwalitatieve verrassing is
het grootst als de foto's worden
afgedrukt op normaal fotopa
pier via een digitaal afwerksys-
teem, bijvoorbeeld bij een digi
tale een-uur-service. Door de di
gitale bewerking wordt de foto
automatisch geoptimaliseerd
en krijg je foto's waaraan je
niet kunt zien dat ze met zo'n
minimale camera zijn ge
'Ik zie de zee, het water danst tot
aan de horizon. Wat ben ik jong.'
Met deze dichtregels van Vasalis
begint het rapport van de Gezond
heidsraad dat vorige week ver
scheen. Is deze poëtische opening
al bijzonder voor een overheidsrap
port, het onderwerp is dat niet
minder. Het bespreekt in deftige
bewoordingen wat de gunstige in
vloed van de natuur is op ieders ge
zondheid.
Mij hoeven ze niet te overtuigen
dat planten, dieren en alles wat
met groen te maken heeft: goed is
voor lijf en geest. Als ik niet regel
matig tijd in mijn tuin kan door
brengen dan zou ik net als veel
van mijn collega's gebukt gaan on
der stress en dreigende bum-out.
Door bomen te snoeien, te spitten,
het kippenhok uit te mesten en
planten te verpotten, kan ik mijn
werk beter aan. Zelfs de zorgen
om patiënten, die soms in mijn
hoofd blijven tollen, kunnen reke
nen op een mild onthaal tussen de
dahlia's en de phloxen.
Daarom ben ik niet verbaasd over
de positieve effecten van tuinthera-
pie, zorgboerderijen en helende
tuinen. De laatste jaren komt er
meer serieuze aandacht voor deze
groenvoorzieningen als therapie
bij mensen met stress, depressie,
bum-out en dementie.
Door het bezig zijn in de natuur
worden de zintuigen zodanig ge
prikkeld dat positieve herinnerin
gen en emoties de ruimte krijgen.
De Gezondheidsraad heeft in haar
rapport op een rijtje gezet wat er
wetenschappelijk bekend is over
de gunstige effecten van groen op
de gezondheid. Met andere woor
den hoe hard zijn al die softe ge
voelens over de helende invloed
van de natuur. Hier volgen enkele
conclusies.
Angsstoomissen en depressies zijn
belangrijke oorzaken van ziekte
verzuim en WAO. Er zijn sterke
aanwijzingen dat aanwezig zijn of
bezig zijn in de natuur een positie
ve invloed heeft op deze aandoe
ningen. Zelfs uitzicht op een park
of bos vanuitje huis of werkplek
geeft een verbetering van stem
ming, concentratie en vermoeid
heid.
Verder citeert de Gezondheidsraad
onderzoeken waamit blijkt dat
groen aanzet tot meer bewegen.
Mensen gaan eerder wandelen als
er een park in de buurt is. Fietsen
is leuker en wordt langer volgehou
den als er groene gebieden zijn in
de woonomgeving.
Mensen met goede sociale contac
ten voelen zich gezonder en krij
gen minder gauw een hartinfarct.
Ouderen met goede sociale contac
ten leven langer en hebben min
der kans op depressies en Alzhei-
mer-dementie. Het rapport laat
zien dat sociaal contact sterk
wordt gestimuleerd door de aanwe
zigheid van groen en natuur.
Voor een optimale ontwikkeling
van kinderen is groen onontbeer
lijk. Zelfs kleine groene plekjes
waar kinderen hun fantasie de
vrije loop kunnen laten zijn van be
lang voor een evenwichtige emo
tionele- en motorische ontwikke
ling.
Het is bijzonder om een rapport
van de Gezondheidsraad over dit
onderwerp te lezen. Het geeft je
voortdurend de indruk dat ze zich
vergist hebben in het onderwerp.
Het thema 'natuur en gezondheid'
is immers vooral het domein van
het alternatieve circuit.
Het rapport eindigt zoals alle we
tenschappelijke rapporten. Verder
onderzoek is noodzakelijk.
Italiaanse dressing
1 eetlepel balsamico-azijn (bruin)
3 eetlepels olijfolie (extra vergine)
1 /2 eetlepel gembersiroop
peper en zout
verse basilicum of 1 tl Italiaanse kruiden
Meng peper en zout door de azijn. Voeg
gembersiroop, olie en kruiden toe. Schud
of meng goed door elkaar. Lekker door
een salade van krulsla, trostomaten, rode
paprika en geroosterde pijnboompitten.
Of over een tomatensalade met mozzarella
en verse basilicumblaadjes. Of over de sala
de Nigoise.
Griekse variant: vervang balsamico-azyn
door citroensap, gembersiroop door ho
ning en de basilicum door oregano. Meng
door een salade van andijviesla, tomaten,
uienringen, blokjes feta en zwarte olijven.
Vinaigrette
1 sjalotje
1 eetlepel wijnazijn
3 eetlepels olie (olijf of zonnebloem)
1 eetlepel water
peper en zout
verse kruiden (bijv. peterselie of bieslook)
snufje suiker
Snipper het sjalotje ragfijn. Voeg azijn, wa
ter, zout en peper toe en roer er met een
vork krachtig de olie doorheen tot de vloei
stof gaat binden. Proef en maak eventueel
iets milder door een snufje suiker toe te
voegen. Hak verse kruiden en voeg op het
laatst toe. Lekker door komkommersalade,
koolsla met kummel of over de carpaccio.
Hollandse variant: voeg 1 theelepel mos
terd en 1 theelepel gehakte kappertjes toe.
Lekker met kropsla, tomaat en een gekookt
eitje.
Frisse yoghurtdressing
1 eetlepel mayonaise
1 eetlepel yoghurt
2 eetlepels sinaasappelsap
peper en zout
1 /2 theeiepel verse tijm
enkele blaadjes dragon of mint
Roer mayonaise, yoghurt en sinaasappel
sap door elkaar. Kruid met peper, zout,
tijm en gehakte dragon of mint. Lekker in
een salade met sla, appelstukjes, walnoten,
lenteui en geitenkaas.
Of over een Mexicaanse salade van sla, ro
de paprika, lente ui, mais, gerookte kip en
rijpe avocado.
Oosterse variant: voeg gembersiroop, 2
theelepels kerrie, 1 /2 cayennepeper en een
paar druppeltjes sojasaus toe. Heerlijk door
een salade van sla, lenteui, garnalen, man
go en verse koriander.
Franse Boerendressing
50 gram gerookte spekblokjes
1 eetlepel (olijf)olie
2 eetlepels wijnazijn
1 theelepel honing
peper
1 /2 teentje knoflook
verse tijm
Bak de spekjes in de olie goudbruin. Laat
knoflookteentje 2 minuten meebakken en
vis hem er dan weer uit. Schep spek uit de
pan, voeg azijn toe aan het hete vet en
roer goed los.
Haal van het vuur en voeg honing, peper
en tijm toe. Schep dressing lauw over de sa
lade.
Lekker bij een salade van krulsla met brood-
croutons, spekjes, tomaat en uienringen of
over de aardappelsalade.
Iedere salade zijn
over gaat.
Optutten, mooi aan
kleden. Zo luidt de po
pulaire vertaling van
het Engelse begrip
'dressing up'. Dat is
ook precies wat we
doen als we een lekke
re verse dressing ma
ken voor de salade.
De vergelijking met
kleding gaat absoluut
op voor dressings:
een kwestie van een
goede basis kiezen,
creatief combineren
en sterke punten ac
centueren. De oude
joggingbroek onder
de dressings is wat
mij betreft de kant
en klare slasaus uit
de fles. Daarmee geef
je het signaal af dat het je vandaag alle
maal niet zoveel kan schelen. De cup-
jes dressing uit het koelvak hebben al
iets meer flair, als je tenminste de
moeite neemt de juiste dressing te kie
zen bij de ingrediënten van je salade.
Maar ze zijn wel altijd hetzelfde: mas-
sa-confectie, een eigen gezicht laat je
er niet mee zien.
Veel leuker is het om zelf je dressing sa
men te stellen. En dat hoeft helemaal
niet veel tijd of geld te kosten. De ba
sis-elementen staan in elke keuken
kast: olie, azijn, honing of gembersi
roop, kruiden. Zijn die van een goede
kwaliteit, dan ben je al een heel eind.
Dan komt het aan op het kiezen van de
juiste verhoudingen.
Onthoud de gouden regel dat de ver
houding azijn (of citroensap) en olie on
geveer 1 op 3 moet zijn. Die verhou
ding is belangrijk voor een mooie bin
ding en een goede hechting aan de sla.
De dressing moet als het ware de blaad
jes omhullen. Daarom moetje de sla al
tijd héél goed drogen na het wassen (ik
zweer bij mijn slacentrifuge). Anders
verdunt het 'aanhangende' water de
dressing en zakt alles naar de bodem
specifieke smaak dankzij de dressing die er-
Foto Karei de Vos
van de sla-bak. Vervolgens werk je het
thema van je salade verder uit in de
dressing. Dat klinkt vager dan het is.
Wil je een Italiaanse salade, dan kies je
in de dressing kruiden en andere
smaakmakers die dat Italiaanse karak
ter benadrukken: basilicum, balsami
co-azijn, oregano etc. Ga je op de Oos
terse toer dan kies je voor kerrie, gem
ber, iets heets en sojasaus. Je kunt met
de dressing ook de sterke kanten van
je salade benadrukken; gaan er bijvoor
beeld walnoten door de sla, gebruik
dan ook wat notenolie. Wil je de fruiti
ge kant op, kies dan voor frambozena-
zijn.
En, zoals je voor de spiegel gaat staan
om je kledingcreatie te beoordelen, zo
proefje de dressing en werkje hem zo
nodig nog even bij, voordat je hem,
vlak voor het opdienen door de sala
de mengt.
Gouden dressing-tip: maak dressings in
zo'n speciaal dressingflesje met dop, of
in een jampotje met schroefdeksel.
Door flink te schudden vermengen alle
ingrediënten zich optimaal, en wat je
over hebt kun je gemakkelijk in het
potje in de koelkast bewaren.
maakt. Bij verwerking met een
digitaal afdruksysteem is het
overigens ook mogelijk de fo
to's meteen op cd te laten bran
den, waarmee de eenmalige ca
mera ook z'n digitale weg heeft
gevonden. Overigens is in Ame
rika de eerste digitale eenmali
ge camera al gesignaleerd. Hij
heeft geen scherrqpje achter
op, maar je kunt een
gemaakte foto wel
wissen.
Terwijl de fotografie
snel het digitale pad
op gaat, neemt de ver
koop van eenmalige ca
mera's nog steeds toe.
Dit voorjaar produceer
de Kodak z'n miljardste exem
plaar. Het loopt dus lekker met
dit bijzondere cameratype, dat
in 1989 het levenslicht zag. 101
jaar nadat George Eastman al
wist waar het om draait: u
drukt op de knop, wij doen de
rest'.
