n
Heerlijk,
weer
een baby
De zon
in mijn
leven
Vreselijk Hn
verwend
onpe Ukie "^e hehben het er vroeger nooit zo
J over gehad, maar mijn komst was
dactie bijlagen: 0113-315680
fw.pzc.m
Kail:redactie@ pzc.nl
stbus 31,4460 AA Goes
0tentie-exploitatie:
crd-en Midden-Zeeland: 0113-315520;
tuws-Vlaanderen: 0114-372770;
Bonaal: 020-4562500.
iterdag 26 juni 2004
'ofpot na
van Herr
Soedant
Brood
op drift
Illustratie Ingeborg Panjer
Tineke Snippert, 53 jaar, Los-
s<
ser, getrouwd en moeder van
drie kinderen: een zoon van 33, een
dochter 31 en een dochter van 14.
„Ik weet niet precies waardoor het
kwam, maar opeens begon het te
kriebelen. Het leek me weer zo
leuk, een baby'tje in huis. Mijn
zoon was op dat moment 20 jaar en
mijn dochter 18. Ik was erg jong toen ik die twee kreeg. Boven
dien waren we in die tijd heel erg druk met het opzetten van een
eigen zaak.
Nu ik meer tijd had, verlangde ik opnieuw naar een kleintje, al
ging dat meer van mij uit dan van mijn man. Ik was 38 en
dacht: 't is nu of nooit. Wé hebben eerst met de kinderen over
legd. Als zij er niet achter zouden staan, waren we er niet aan
begonnen. Mijn dochter was meteen dolenthousiast. Het leek
haar het einde. Mijn zoon zei dat we het zelf moesten weten. Hij
woonde op dat moment al op kamers en leidde zijn eigen leven.
Niet lang daarna was ik in verwachting. Ik was zó verschrikke
lijk blij, dat ik vrij snel aan mensen heb verteld dat ik weer
zwanger was. De reacties waren minder leuk. Slechts een enke
ling feliciteerde me. Mensen waren vooral verbaasd. Begin je er
nu nog aan? Ben je niet veel te oud? Toch heb ik me daardoor
niet uit het veld laten slaan. Ik heb ontzettend van de zwanger
schap en babytijd genoten. Iedere ochtend als ik wakker werd
en het gepruttel uit dat kamertje hoorde, dacht ik: heerlijk, er is
weer een baby in huis!
Henk Pruntel, 72 jaar, Nijver-
dal, weduwnaar, vader van
drie zoons (50, 48,43) en drie doch
ters (52,45, 30).
„De komst van de jongste dochter
was voor ons een enorme verras
sing. We dachten dat ons gezin met
vijf kinderen compleet was. Toen
de jongste 13 was, bleek mijn
vrouw opnieuw in verwachting. Op dat moment hadden we al
een kleindochter van twee jaar!
Toen we van de eerste schrik bekomen waren vonden we het al
lemaal heel erg leuk. Gelukkig hadden we veel ervaring met op
voeden. Je weet dat je bij ieder kind fouten maakt, maar dat het
uiteindelijk allemaal wel goed komt.
Ik heb ontzettend veel met de jongste dochter opgetrokken. Het
was een gemakkelijk en vrolijk meisje. Het voordeel was ook
dat ik veel tijd voor haar had; toen ze in de puberteit zat was ik
al met prepensioen. We gingen vaak samen fietsen en als ze kle
ren nodig had vroeg ze of ik meeging. Mijn vrouw vond dat ik
haar schandalig verwende. Eigenlijk was dat ook wel zo. Ik had
nu eenmaal een enorm sterke band met haar. Ik kan met alle
kinderen goed opschieten, maar met haar heb ik verreweg het
meeste contact."
rtotrrtir
[enriëtte Schoppink, zelf een
nakomertje, 37 jaar, Almelo,
getrouwd, moeder van twee doch
ters.
„Eigenlijk heb ik drie moeders ge
had. Mijn twee zussen, die 15 en 13
jaar waren toen ik geboren werd,
liepen altijd met me te tutten en namen me overal mee naar toe.
Ik vond het heerlijk, al die aandacht. Later, toen mijn zussen ge
trouwd waren, ging ik vaak bij ze logeren. Ik ben opgegroeid
met hun kinderen. Mijn oudste zus raakte heel jong in verwach
ting zodat ik al op tweejarige leeftijd tante was.
Mijn ouders waren heel erg beschermend en overbezorgd. Als ik
uitging bleven ze net zolang op totdat ik weer thuis was. Als ik
met een vriendje thuiskwam werd hij eerst door mijn vader aan
een kruisverhoor onderworpen. Ik was hun kleine meisje, hè.
Verder waren ze heel erg gemakkelijk. Alles werd voor me ge
daan. Er waren ook weinig regels. Wat dat betreft ben ik voor
mijn eigen dochters strenger.
Ik was het lievelingetje van mijn vader. In zijn doen en laten
deed hij niet onder voor een jonge vader. Hij had allerlei koos
naampjes voor me en deed alles voor me. Ik was nogal kieskeu
rig met eten en als ik iets niet lustte ging hij patat voor me ha
len. Als we daarentegen iets aten dat ik wél lekker vond, zoals
vlees, dan gaf hij me rustig zijn eigen portie.
Ik ben dus door iedereen vreselijk verwend. Ook was ik het ge
wend om altijd mijn zin te krijgen. Dat heb ik nu nog steeds wel
een beetje. Tot ergernis van mijn man, die dat wel eens lastig
vindt."
Tl t-ïtoc zi/cir-* TT^okko ter Horst, 56 jaar, nako-
J-JV W dS GCll mertje, Hengelo, vader van een
1 1 zoon en een dochter
niet echt gepland. Mijn moeder
was al veertig toen ze opnieuw in
verwachting bleek te zijn. Ik was een ongelukje, zoals dat heet.
Als kind vond ik het wel eens jammer dat mijn vader en moeder
al op leeftijd waren. Jonge ouders ondernemen meer met je,
denk ik.
Toen ik zes was waren mijn broer en zus het huis uit. Toch heb
ik altijd een hechte band met ze gehad. Vooral met mijn zus,
met wie ik meer dan twintig jaar scheel. Ze moederde altijd een
beetje over me. Nog steeds eigenlijk. Ik ging vaak met haar en
haar gezin op vakantie. Met haar oudste dochter scheel ik vier
jaar.
Op een gegeven moment is het leeftijdsverschil wel een rol gaan
spelen. Mijn zus is nu bejaard. Ze is niet zo mobiel meer en
heeft minder sociale contacten, terwijl ik nog midden in het le
ven sta. Er zit natuurlijk ook bijna een generatie tussen mijn
zus en mij. Bovendien waren mijn broer en zus van ver vóór de
oorlog, terwijl ik na de oorlog geboren ben. Misschien dat ze
daarom wat zwaarder op de hand waren. Kritischer ook. Ze wis
ten het altijd beter. Ik sta veel gemakkelijker in het leven en
ben in een andere tijd opgevoed. Toen ik volwassen begon te
worden waren de jaren zestig in volle gang. Er was meer vrij
heid en je had meer mogelijkheden. Bovendien waren mijn
ouders veel minder streng voor mij Ik kreeg veel bij ze gedaan;
het was een soort voorkeursbehandeling. Ze stopten me regel
matig iets extra's toe."
Ze worden verwend, zijn het lieve
lingetje van hun moeder en het
oogappeltje van hun vader. Tot zover
de vooroordelen over nakomertjes.
Hoe is het werkelijk om de allerjong
ste in een gezin te zijn? „Een nakomer
tje wordt gezien als een zondagskind,
maar je moet al die hooggespannen
verwachtingen ook maar kunnen
waarmaken."
Uit de roman 'De nakomer' van Maarten 't
Hart: ..die nakomertjesheus, die fleuren
het leven van hun ouders vaak zo enorm op,
die ontpoppen zich altijd als oogappeltjes.
Zo'n nakomertje zorgt vaak voor een nazomer-
tje in een huwelijk...
Wanneer ben je eigenlijk een nakomertje?
Geen deskundige die het weet, maar zeker is
wel dat er een behoorlijk leeftijdsverschil
moet zijn tussen het jongste kind en de oudere
broers en/of zussen. Een kenmerk kan ook zijn
dat er op zijn of haar komst niet meer gere
kend werd.
„Mensen beschouwen hun gezin als compleet,
en dan komt er na zoveel jaar onverwacht tóch
nog een baby", zegt Else-Marie van den Eeren-
beemt, docent in het hoger onderwijs, publi
cist en onderzoeker op het gebied van de
ouder-kindrelatie. „Heel klassiek is het ver
haal van de vrouw die denkt dat ze in de over
gang is, terwijl er sprake blijkt te zijn van een
zwangerschap
Een ongelukje, heet dat dan in de volksmond,
maar Van den Eerenbeemt ('ik ben zelf een na
komertje; er zit 5,5 jaar tussen') spreekt liever
van 'een gelukkig toeval'. „Als ze eenmaal van
de schrik bekomen zijn zien de meeste ouders
een nakomertje als een toegift. Het maakt ze
over het algemeen heel erg gelukkig. Een nako
mertje kan dan ook voor een nieuwe impuls
zorgen in een relatie. Ook de broers en zussen
zijn er vaak heel erg blij mee. Het hele gezin
leeft er van op!Gepland of onverwacht, een
nakomertje is in ieder geval bijzonder, zegt
Van den Eerenbeemt. „Dat maakt ze tot het
stralende middelpunt in een gezin."
De volgorde van geboorte en de plaats in het
gezin heeft grote gevolgen voor onder meer de
persoonlijkheid van mensen. Wat in het alge
meen voor het jongste kind geldt - ze wekken
vertedering, krijgen veel aandacht en blijven
altijd het kleine broertje of zusje - geldt voor
nakomertjes in het kwadraat.
Over de allerjongsten in het gezin doen veel
vooroordelen de ronde. Ze worden verwend,
krijgen veel - zo niet alles - van pa en ma ge
daan en blijven lang aan moeders rokken han
gen. Ze zijn het lievelingetje van hun moeder
en het oogappeltje van hun vader. Van den Ee
renbeemt legt uit hoe dat komt: „Nakomertjes
worden omringd met liefde. Niet alleen door
de ouders, maar ook door de oudere broers en
zussen, die een soort halfouders zijn. Het zijn
echte liefdesbaby's."
Voor de ouders betekent de komst van een na
komertje een soort herkansing, is de ervaring
van de onderzoeker. „Ze zitten in een andere
levensfase en zijn meer betrokken bij het kind;
hebben er ook meer tijd voor dan toen er nog
carrière gemaakt moest worden. Er is boven
dien vaak meer financiële armslag. Ook va
ders brengen daardoor meer tijd met het nako
mertje door dan ze destijds met de andere kin
deren deden. Ouders willen er alles uithalen.
Ze weten: dit is écht ons laatste kind, laten we
er daarom volop van genieten. Ze zijn vaak
erg trots op het kleintje en juichen alles wat
het doet toe."
Ze vervolgt: „Het voordeel is natuurlijk dat
die ouders de nodige ervaring hebben met op
voeden. Ze weten het allemaal al. Dat maakt
ze losser. Ze zijn meer van laissez faire, laat
maar gaan. Daar profiteren de nakomertjes
van. Over het algemeen worden nakomertjes
niet opgevoed. Ze krijgen veel ruimte en vrij
heid en hoeven weinig te doen in het huishou
den." „Toch hebben nakomertjes niet veel con
flicten met hun ouders. Ze staan juist heel erg
dicht bij hun vader en moeder. Je ziet dan ook
wel eens dat het juist de nakomertjes zijn die
later het grootste deel van de zorg voor de
ouders op zich nemen of zelfs altijd bij hen
blijven wonen."
Uit onderzoeken komt naar voren dat volwas
sen nakomertjes heel sociaal zijn en met ieder
een kunnen opschieten. „Je bent is een warm
bad opgegroeid en dat is natuurlijk een goede
start in het leven", zegt Van den Eerenbeemt.
„Nakomertjes gaan ervan uit dat als ze ergens
komen, het een succes wordt. Ze hébben ook
vaak succes. Dat roepen ze op." Natuurlijk
heeft het ook nadelen om de allerjongste in
een gezin te zijn. Nakomertjes verliezen hun
ouders eerder, om maar eens wat te noemen.
Ook kunnen ze als kind het intensieve contact
missen met broers en zussen.
„Ik was negen toen al mijn broers en zussen
het huis uit waren", vertelt een nakomertje.
„Als ik dan de gezellige drukte zag bij vrien
dinnetjes thuis, miste ik dat wel eens. Boven
dien weten mijn broers en zussen alles van el
kaar, omdat ze met elkaar opgegroeid zijn. Ik
heb ze pas op latere leeftijd echt goed leren
kennen."
Volgens Else-Marie van den Eerenbeemt komt
het ook wel eens voor dat oudere broers en zus
sen jaloers op het nakomertje zijn, omdat hij
of zij de exclusieve aandacht van de ouders
krijgt op het moment dat de overige kinderen
het huis uit zijn. Bovendien wekt het afgunst
dat de jongste zich aan weinig regels hoeft te
houden en bijvoorbeeld zelf mag weten hoe
laat hij of zij thuiskomt. „Ik heb wel eens mee
gemaakt dat bij een erfenisverdeling het nako
mertje alsnog allerlei verwijten naar het hoofd
geslingerd kreeg van de broers en zussen, om
dat het vroeger door de ouders voorgetrokken
zou zijn."
Lastig
„Nakomertjes zijn bovendien niet zo autori-
teitsgevoelig. Dat maakt ze soms lastig in de
omgang. Ze hebben als kind immers weinig
grenzen meegekregen. Ook gaan ze ervan uit
dat iedereen van ze houdt,, maar dat kan in de
Grote Boze Buitenwereld nog wel eens tegen
vallen."
„Ik heb eigenlijk nooit geleerd om ruzie te ma
ken", zegt een nakomertje. „Ik heb ook nooit
strijd hoeven leveren met mijn oudere broers
en zussen om de aandacht van mijn ouders. Er
ws altijd aandacht voor me. Pas later, in mijn
werk, heb ik geleerd om voor mezelf op te ko
men en conflicten aan te gaan."
Het is, zegt Van den Eerenbeemt, de keerzijde
van de medaille. „Je mag dan gezien worden
als een soort zondagskind of wonderkind dat
alles kan, maar je moet al die verwachtingen
ook maar kunnen waarmaken. Dat legt een
druk op je. Als je altijd bent gezien als het zon
netje in huis, voel je je ook verantwoordelijk
voor het geluk van je ouders. Daarom stappen
nakomertjes liever met een probleem naar een
broer of zus, in plaats van dat ze hun ouders er
mee belasten."
Corine van Zuthem
