Wilhelmus is van iedereen
PZC
In de schaduw van
meesterblazer Sipek
ELICHT
Gedeputeerde en Raad voor de
Cultuur oneens over subsidies
Regionaal netwerk
biedt één loket voor
vragen over autisme
13
Kwekerij
de Bierkreek
genomineerd
voor natuurprijs
Voorlichting
kunst
r V
S& gj I
Goes tegen wonen op recreatiepark
Klepelen ter discussie in Terneuzen
Uitbreiding Deltahoek Breskens
Vandalisme in Hansweert
Politie flitst hardrijders
Wereldconcert
in Renesse
dinsdag 15 juni 2004
jgprginusAntonisse
IIJZENDIJKE - Kwekerij de
Bierkreek bij IJzendijke is één
de zes genomineerde biologi
sche bedrijven voor de EKO-Na-
luurprijs. In september wordt
je prijswinnaar bekendge
maakt.
Winnaar is het bedrijf waar
naar het oordeel van initiatiefne-
mers, Platform Biologica en Cen
trum'Landbouw en Milieu, de
biologische landbouw en natuur
hei beste samengaan.
De genomineerden zijn geselec-
leerd uit negentig bedrijven in
heel Nederland, die meedoen
aan het project Agrarische Na-
luumorm Analyse (Anna). Be
doeling is aan een breed publiek
telaten zien hoe natuur en land
schap kunnen samengaan met
eh ondernemen. De
deelnemende bedrijven
uit de provincies
Zuid-Holland en Noord-Bra
bant.
In kaart is gebracht wat aan na-
tuur- en landschapselementen
aanwezig is en welke beheer-
maatregelen worden uitgevoerd.
De Bierkreek, waar rozen en
bosplantsoen worden gekweekt,
heeft onder meer een vleermuis-
bunker, drinkputten, een kreek,
bijzondere kamgrasweide,
nestgelegenheid voor insecten,
bijenkasten en veel inheemse be
planting.
Komend weekeinde houden bio
logische bedrijven, waaronder
lie Bierkreek, in Zeeland open
dagen.
Thema is daarbij ook natuur en
landschap.
jagina 23
open dag biologische
landbouw
- In het Sint-Willibrord-
i in Goes wordt dinsdag
23 juni een informatieavond
gehouden voor ouders van kin
deren die lijden aan Non Verbal
Disability (NLD).
Tijdens de avond wordt on
der andere uitleg gegeven hoe je
als ouder hiermee om kunt
door Raymond de Frel
Wat waren die oefenwedstrijden
slecht en wat was dat fluitconcert
na Nederland-Ierland vernederend. Dat
wordt niets, daar op het Europees kam
pioenschap in Portugal, denken veel
voetballiefhebbers op basis van de oe
fensessies. Maar als vanavond voor Ne-
derland-Duitsland het Wilhelmus
klinkt, krijgt het gros van de Nederland
se mannen toch weer mierentietjes.
Hup Oranje, strijden voor het vader
land!
Het volkslied wakkert met name tijdens
én in de aanloop naar grote sportevene
menten het 'wij'-gevoel aan. Overigens
alleen wanneer het ons uitkomt, want
'wij' hebben gewonnen, maar 'zij' heb
ben verloren. Het Wilhelmus is van ons,
van het Nederlandse volk, zo luidt de al
gemene gedachte. Het voelt op bepaal
de momenten als een trots, als een ver
bondenheid. En als je daar aan komt,
dan zwaait er wat.
feJ i k-
V\ JLHELMUS VAN NASSOUWE
•I --'.'fS h.
0
SU -wc hen ik
•OU wc blijf ik
3È iw -
v 31
Huil H-n bloed.
in den dood.
God
Die'
•i« hch ik ,1
Volgens koningin Beatrix moet er wat gereserveerder met het volkslied worden omgegaan.
foto Camile Schelstraete
Wilhelmus
Koningin Beatrix weet dat inmiddels
ook. Vorige week kwam aan het licht
dat op last van Hare Majesteit bij offi
ciële bezoeken van buitenlandse gasten,
die dan hun volkslied te horen krijgen,
het Nederlandse volkslied alleen in
haar bijzijn mag worden gespeeld. Als
zij, of een ander lid van het Koninklijk
Huis niet van de partij is, is het ten ge
hore brengen van het Wilhelmus niet
toegestaan. Historici menen dat Beatrix
lijnrecht ingaat tegen haar oma, wijlen
koningin Wilhelmina, die het Wilhel
mus in 1932 tot volkslied bombardeer
de om het verdeelde volk en de Oranjes
te verbinden.
Joker
Voormalig voorzitter A. van Harn van
de Oranjestichting Groot-Axel vindt
dat het Wilhelmus gewoon mag worden
gespeeld als premier Balkenende of mi
nister Bot van Buitenlandse Zaken na 1
juli als voorzitter van de Europese Unie
hoge buitenlandse gasten ontvangt.
Oók als Beatrix verstek laat gaan. „Je
gaat toch niet alleen het volkslied van
de gasten spelen? Dat doe je toch niet?
Dan sta je als premier toch een beetje
voor joker?", reageert Van Harn.
Kamer
Hoewel dit protocol helemaal niet geldt
voor evenementen waarbij het volk zich
massaal betrokken voelt, zoals de aan
staande Olympische Spelen en het EK
voetbal, laaide de kritiek steeds meer
op. De PvdA wil het er niet bij laten zit
ten en vraagt een uitspraak van de Ka
mer. „Het volkslied is van het volk. En
dat beslist", riep PvdA-Tweede Kamer
lid Timmermans.
Louis Grijp, co-auteur van het boek
'Wilhelmus en de anderen', had het ook
niet op met de eis van Beatrix. Hij stel
de voor de Koningin een nieuwe versie
van het volkslied te geven. Een nog ma-
jesteitelijker lied, gespeeld door een
groot orkest. Het volk doet het dan wel
met een eenvoudig Wilhelmus, zo opper
de hij.
Tattoo-koning Henk Schiffmacher was
ook al in zijn kuif gepikt. Als 'volkskun
stenaar' besloot hij een eind te maken
aan de discussie door het lied uit te de
len aan hen die het lied toebehoort: het
volk, zo meldde hij op zijn website. Dat
deed op een terras in Amsterdam. Schif
fmacher tatoeërde 33 lichamen met
even zoveel woorden, ofwel alle woor
den van het" eerste couplet van het Wil
helmus. Schiffmacher benoemde hen
daarmee als 'de ware beschermers van
ons volkslied'.
Sympathisanten
Een steekproef bij Zeeuwse Oranjevere
nigingen leert dat de koningin in deze
kwestie ook in Zeeland niet veel sympa
thisanten heeft.
Mevrouw A. Verbeek van de Oranjevere
niging in Kwadendamme reageert in
eerste instantie dat het volkslied van de
koningin is, maar dit bedoelt ze niet in
de vorm van 'bezit'. „Het roept een ge
voel van saamhorigheid op. Het volks
lied is van het volk, voor het konings
huis."
H. Fierloos van de Oranjevereniging in
Nisse heeft de discussie niet gevolgd,
maar reageert stellig op de kwestie.
„Het volkslied is niet van de koningin,
maar van het Nederlandse volk. Anders
zou het toch geen volkslied heten?"
In Axel, het Oranjebolwerk van
Zeeuws-Vlaanderen, wordt jaarlijks op
Koninginnedag uit traditie de hymne
uit volle borst gezongen tijdens het hij
sen van de driekleur. Oud-voorzitter
Van Harn van de Oranjestichting
Groot-Axel noemt de eis van de konin
gin ronduit belachelijk. „Het is abso
luut niet voor de koningin geschreven,
maar voor Prins Willem van Oranje.
Kom nou zeg, het is echt niet haar per
soonlijk eigendom! Anderzijds vind ik
ook dat je het niet te pas en te onpas
mag gebruiken. Het Wilhelmus ten be
hoeve van reclame-doeleinden bijvoor
beeld, dat vind ik helemaal niks. Het is
een ode aan de Prins van Oranje, op mu
ziek die hoogstwaarschijnlijk in 1570 is
bedacht door Franse soldaten."
door Ernst Jan Rozendaal
.MIDDELBURG - De Raad voor
de Cultuur Zeeland en gedepu
teerde H. van Waveren (CDA,
cultuur) verschillen van mening
over de manier waarop het ver
lies aan rijksgeld in de cultuur
sector moet worden gecompen
seerd.
Als het Rijk niet alsnog over de
brug komt, moet het budget
[voor cultuur in Zeeland worden
•ogd, vindt de Raad voor de
Cultuur. Van Waveren vindt dat
Ihetprobleem moet worden opge
lost binnen het vastgestelde bud
get voor cultuur.
Dat bleek gisteravond in Middel
bij de presentatie van de
adviezen die de Raad voor de
Cultuur heeft uitgebracht over
meerjarige subsidieverzoeken in
bet kader van de cultuurnota
2005-20 08. In totaal zijn 67 aan
vragen beoordeeld,
b zijn toelichting gaf voorzitter
T Strous van de Raad voor de
Cultuur Zeeland aan dat de fi
nanciering van het Zeeland Na
zomer Festival (ZNF), Nieuwe
Muziek Zeeland en Film by the
Sea 'het zwaarste probleem is
dat in de nieuwe cultuurnota is
verscholen'. Alledrie de instellin
genhebben ook bij het Rijk aan
geklopt voor geld, maar de lan
delijke Raacl voor Cultuur heeft
alleen de aanvraag van het ZNF
(gedeeltelijk) gehonoreerd. Daar
door gaat zeker 200.000 euro
aan rijksgeld minder naar
Zeeuwse cultuur dan waarop
Van Waveren een half jaar gele
den had gerekend.
De Raad voor de Cultuur Zee
land oordeelt positief over de
aanvragen van de drie instellin
gen en vindt dat het provinciebe
stuur er op zijn minst voor moet
zorgen dat hun huidige budget
ten gehandhaafd blijven. Strous
onderstreepte dat dit niet ten
koste mag gaan van de overige
aanvragers die een positief ad
vies van de Zeeuwse cultuur-
raad hebben gekregen.
Van Waveren voorspelde een an
dere oplossing. „De financiële
kaders zijn scherper dan ik een
half jaar geleden dacht. Dat be
tekent dat we als politiek keu
zes moeten maken om binnen
het budget te blijven. Een posi
tief advies van de Raad voor de
Cultuur Zeeland betekent geen
zins dat een instelling dat be
drag dan ook tegemoet kan
zien."
Maritiem Museum
De gedeputeerde liet al door
schemeren welk advies hij in elk
geval niet opvolgt: ruim 60.000
euro per jaar voor het Muzeeum
in Vlissingen.
„Wij kunnen het maritiem mu-
Zoinemairc Buitengewoon krijgt geen subsidie meer, als het aan de
Pavoor de Cultuur Zeeland ligt. foto Marijke Folkertsma
seum niet blij maken", aldus
Van Waveren. „Het ligt niet in
ons vermogen dat structureel te
subsidiëren."
Vijftig van de 67 aanvragen zijn
door de Raad voor de Cultuur
positief beoordeeld. Anders dan
bij het ZNF, Nieuwe Muziek en
Film by the Sea heeft de Raad
daarbij ook bedragen ingevuld.
Veel instellingen die de afgelo
pen vier jaar structureel werden
gesubsidieerd, krijgen als het
aan de Raad ligt de komende
vier jaar vergelijkbare bedra
gen.
Grote verliezers zijn de festivals
Cultureel Gekleurd en Zonne-
maire Buitengewoon, Stichting
Het Zeeuwse Gezicht en Thea
ter Split. De Raad adviseert hen
niet meer te subsidiëren, terwijl
ze tot nu toe respectievelijk
22.700, 9100,14.300 en 4800 eu
ro per jaar ontvingen. Cultureel
Gekleurd voegt volgens de Raad
niets toe aan de Maand van de
Vrijheid, het beleidsplan van
Zonnemaire Buitengewoon is
'helemaal niet uitgewerkt', het
Zeeuws Gezicht wordt aangera
den projectsubsidies aan te vra
gen en rond Split is het naar het
oordeel van de Raad stil gewor
den.
Positief is de Raad over Stich
ting Kamermuziek Zeeland
(10.000 euro), Stichting Theater
Exploitatie Zeeland (20.000 eu
ro), Stichting Jazzclub Zeeuws-
Vlaanderen (5000 euro), Pastora
le au Parvis in Nisse (5000 eu
ro), de Koninklijke Oratorium
vereniging Middelburg (12.000
euro), Brogum in Zierikzee
(4500 euro), de Stoomtrein
Goes-Borsele (30.000 euro), 't
Kerkje van Ellesdiek (2000 eu
ro), de Kunstbende (17.500 eu
ro), Stichting Historische Spe
len Zierikzee (8600 euro), samen
werkende poppodia 't Beest,
Brogum, De Piek en Kalashni-
kov (44.000 euro), Stichting Het
Werkend Trekpaard Zeeland
(2000 euro) en Stichting 't Beest
in Goes (21.000 euro voor film,
jazz en wereldmuziek en 22.000
euro voorwaardelijk voor het
Jeugdtheaterhuis). Deze instel
lingen kregen tot dusver geen
structurele subsidie.
De Raad adviseert verder de sub
sidies van het Zeeuws Orkest,
het Zeeuws Biologisch Museum,
galerie Van den Berge in Goes,
Buro Beeldende Kunst Vlissin
gen en de Stichting Beeldende
Kunst Middelburg te verhogen.
Glasobject van Boris Sipek.
foto Peter Nicolai
door Anita Tournois
TERNEUZEN - In het gebouw
van Toonbeeld kan men deze
week nog een unieke verzame
ling glaskunst bezichtigen van
zes Tsjechische glasblazers. In
de schaduw van de wereldbe
roemde kunstenaar Boris Sipek,
één van hen, kleuren hun verras
sende glasobjecten de expositie
ruimte en vormen een waar
feest voor het oog.
De mozaïekwand van de exposi
tieruimte vormt een fraai decor
voor de glasobjecten in schitte
rende kleuren. Vitrines met Si-
peks werk sieren de wanden.
De middenruimte wordt ingeno
men door vijf andere Tsjechi
sche glasblazers, Ales Vacek,
Rosta Materka, Jan Krajdl, On-
dra Novotny en Stefan Kovacik.
Twee van hen volgen nog een op
leiding in de fameuze Novy Bor
stal, de opleiding in Tsjechië op
het gebied van glasblazen en op
gericht door meesterglasblazer
Novotny e'n Sipek. De objecten,
die te zien zijn, werden vervaar
digd in het glascentrum van
Leerdam, waar glasblazers uit
de hele wereld vertoeven.
Meesterglasblazer Boris Sipek,
geboren in Praag in 1949 is niet
alleen glaskunstenaar maar
bouwde naam op als architect
en ontwerper. Hij studeerde inte
rieur design in Praag, daarna ar
chitectuur in Hamburg en filoso
fie in Stuttgart. In Nederland
promoveerde hij tot doctor in de
technische wetenschappen in
Delft. Nationale bekendheid ver
wierf hij in 1983 met het con
cept van zijn zusters huis in
Hamburg, tevens het jaar waar
in hij naar Amsterdam verhuist
en er een studio voor architec
tuur en vormgeving opent.
Nu woont en werkt deze artistie
ke duizendpoot, die vele gewich
tige prijzen in de wacht sleepte,
afwisselend in Nederland en
Tsjechië, waar hij onder meer
les geeft als hoogleraar architec
tuur in Praag, Negen grotere ob
jecten en vijf kleinere, die na af
loop van de expositie in de col
lectie van de Kunstuitleen wor
den opgenomen, zijn nu dus in
Terneuzen te zien.
Fraaie glaskunst - enkele voor
beelden zijn de fantasievolle
vaasobjecten Koten, gebaseerd
op de dans, Mams, met bobbel-
reliëf en tandachtige uitsteek
sels, Duchac, met kantachtige
hals en Machytka, een combina
tie van vaas en kandelaar; wer
ken met een exclusieve, barok-
ken kleurrijke uitstraling.
Tentoonstelling: dinsdag 15,
woensdag 16 en donderdag 17 juni
van 11.00 - 16.00 uur in het Toon
beeldgebouw, Bellamy-
straat 26a in Terneuzen.
WOLPHAARTSDIJK - Er wordt in het vervolg sneller op
getreden tegen mensen die permanent in een vakantie
huisje wonen op de parken Inlaag en Muidenweg in Wol-
phaartsdijk. Bewoners van zo'n woning die zich bij de ge
meente Goes willen inschrijven krijgen voortaan een zoge
heten wrakingsbrief, waarin staat dat zij in strijd met het
bestemmingsplan handelen. Blijven de bewoners in hun
vakantiehuis wonen, dan wordt bestuursdwang toege
past. B en W namen overigens al in 1997 een vergelijk
baar besluit, maar traden vervolgens niet op tegen de
overtreders. Vorig jaar werd er geconstateerd dat er vier
woningen permanent bewoond worden. Tot toepassing
van bestuursdwang heeft dat vooralsnog niet geleid.
TERNEUZEN - De soortenrijkdom van planten en dieren
op dijken en bermen komt in gevaar door het gebmik van
klepelmaaiers. Het Terneuzense raadslid P. Clijsep
(GroenLinks) stelt het klepelen daarom ter discussie;
Sinds maaisel van bermen en dijken geen hooi meer is
maar afval, zet het Waterschap Zeeuws-Vlaanderen kle
pelmaaiers in. Clijsen begrijpt dat het waterschap geld
wil besparen, maar vindt dat overheden meer geld over
moeten hebben voor instandhouding van planten- en die-
rensoorten. Clijsen hoopt collega-raadsleden tijdens de
vergadering van de commissie Omgeving van zijn stand
punt te kunnen overtuigen.
BRESKENS - De gemeente Sluis past kavelruil toe met
de provincie Zeeland om het bedrijventerrein Deltahoek
in Breskens uit te breiden. Daarvoor heeft Sluis ruim
137.000 euro nodig. De provincie Zeeland heeft voor de
aanleg van de rondweg bij Breskens diverse kavels aange
kocht. Een gedeelte van één van die kavels valt in het be
stemmingsplan 'Uitbreiding bedrijventerrein Deltahoek'.
De gemeente sprak af om dit deel van de kavel (1,2 hecta
re) terug te kopen op het moment dat de provincie alle be
nodigde gronden voor de rondweg had verworven. Met de
ze aankoop beschikt Sluis over voldoende grond voor de
uitbreiding van Deltahoek. De gemeenteraad beslist vol
gende week donderdag over het voorstel tot aankoop. De
raadsvergadering in het Belfort begint om 19.30 uur.
HANSWEERT - Vandalen hebben afgelopen weekeinde
vernielingen aangericht op een werkterrein aan de Werf-:
dijk in Hansweert. De verlichting van een mobiele kraan
en van een aanhangwagen zijn vernield. Ook is een ruit
van een kantine ingegooid.
VROUWENPOLDER - De politie heeft gisteren bij snel
heidscontroles op Walcheren tientallen hardrijders be
trapt. De controles in Vrouwenpolder en Vlissingen wa
ren van tevoren aangekondigd. Desondanks reden er giste
rochtend van de 1320 voertuigen 44 te snel op de Vrouw-
enpolderseweg in Vrouwenpolder. In Vlissingen reden
's middags op de President Rooseveltlaan 50 van de 1295
voertuigen te snel.
door Rolf Bosboom
KLOETINGE - Iedereen die met
vragen zit over autisme, kan
sinds kort terecht bij één loket:
het Rian. Dat staat voor Regio
naal Intersectoraal Autisme Net
werk. Het wordt vandaag offici
eel in gebruik genomen.
Het netwerk is vooral ontstaan
op aandringen van het rayon
Zeeland van de Nederlandse
Vereniging van Autisme (NVA).
Die constateerde dat het toch al
beperkte zorgaanbod op het ge
bied van autisme verspreid was
over diverse instellingen, waar
door het voor ouders lang niet al
tijd duidelijk was waar zij met
specifieke vragen of problemen
terechtkonden. „Toen is de ge
dachte ontstaan dat we eigen
lijk één loket zouden moeten
hebben", zegt voorzitter Ria van
Vendeloo.
Het leidde tot het Zeeuws Inte
graal Zorgcircuit Autisme, waar
in zorginstellingen, jeugdzorg
en onderwijs samenwerkten.
Daaruit is het Rian voortgeko
men. Het ministerie wil inmid
dels dat elk zorgregio zo'n net
werk krijgt. Ook bij de
woon-werkvoorziening voor au
tisten die momenteel bij Emer-
gis in Kloetinge wordt ge
bouwd, is als eis gesteld dat er
een Rian is.
Plet loket, dat telefonisch (0113-
267935) en digitaal (rian@emer-
gis.nl) bereikbaar is, wordt be
heerd door een zorgcoördinator:
Ria van Tienhoven. Zij infor
meert, adviseert en bemiddelt,
met cliënten, familieleden, be
trokkenen en hulpverleners als
doelgroep. „We proberen zo
laagdrempelig mogelijk te zijn."
Na een grondige voorbereiding
functioneert het Rian inmiddels
in de praktijk. In de aanlooppe
riode is al het Zeeuwse zorg- en
onderwijsaanbod op het gebied
van autisme in kaart gebracht.
„Toen bleek dat instellingen
soms van elkaar niet weten wat
ze doen, zodat zaken bijvoor
beeld dubbel worden gedaan.
Ook kwamen we aantal lacunes
tegen", zegt Van Tienhoven.
Een van die lacunes is het be
perkte logeeraanbod. Kinderen
met autisme worden soms tijde
lijk elders ondergebracht, zodat
het gezin even wordt ontlast en
de aandacht op bijvoorbeeld de
andere kinderen kan richten. De
mogelijkheden daarvoor zijn
echter beperkt. „Dat is nog al
tijd een probleem", constateert
NV A-voorzitter Van Vendeloo.
Een ander probleem is het on
derwijs. Voor normaal begaafde
kinderen met autisme is er bij
voorbeeld nauwelijks iets gere
geld. Zij volgen regulier onder
wijs maar hebben vak wel extra
begeleiding nodig.
Complexe vragen kan het Rian
voorleggen aan het 'multidisci
plinair team', een groep deskun
digen uit de gezondheidszorg en
het onderwijs. Zij proberen geza
menlijk een antwoord te vinden
op een lastige hulpvraag. Van
Tienhoven: „Soms moet de hulp
buiten worden Zeeland worden
gezocht."
Het zorgaanbod wordt in het na
jaar uitgebreid met de nieuwe
woon-werkvoorziening. Zestien
mensen kunnen daar wonen en
activiteiten doen, zoals houtbe
werking, tuinieren, kleien,
bloemschikken en tekenen.
Het aantal mensen met autisme
is de laatste jaren sterk gegroeid
doordat de diagnosestelling is
verbeterd. De Zeeuwse NVA-af-
deling is mede daardoor inmid
dels gegroeid van 50 tot 200 le
den. Naar schatting zijn er onge
veer 2000 mensen in de provin
cie met een vorm van autisme.
Het Rian wordt vandaag offici
eel ingeluid met een minisympo
sium, dat wordt gehouden bi]
Emergis.
Diverse sprekers gaan dan in op
het netwerk, op de voortgang
van de woon-werkvoorziening
en op diverse aspecten van autis
me.
RENESSE - Vocaal ensemble
Quodlibet geeft zaterdag 26 juni
een wereldconcert in de Jacobus-
kerk in Renesse. Het program
ma bestaat uit liederen uit ver
schillende culturen, waarmee
het koor ook meteen heel anders
klinkt dan kenners gewend zijn.
Er komen liederen voorbij uit
Rusland, Finland, Jamaica, Au
stralië, Spanje, Zuid-Amerika
en Bosnië-Herzogevina. Evenals
jiddische muziek. Het concert
begint om 16.00 uur.
