IC
Vaardig en zeker de weg op
[atuur en kunst worden
«n in Zeeuwse Rozentuin
Harold van de Perre vindt
inspiratie in de klassieken
Meer doen aan
aanpak hardnekkige
milieuproblemen
17
,rste kleine
ndmolen
k rt stroom
Beroep tegen zeereservaat vervalt
Vwo-6-leerling naar Olympiade
Mauritspad in gebruik
Enquête over normen en waarden
ng over
tschilder
erkman
Voorlichting
kind en epilepsie
Concert
zaterdag 5 juni 2004
IJnDAMME - Wind-
„m opwekken met kleine mo
le minder opvallen in het
ichap. Dat gebeurt sinds
ncinZeeland. waar op het ter-
i' van imkerij Poppendamme
eisle zogenaamde Turby is
jatst. Een kleine turbine
M,5 kilowatt.
gaat om een gezamenlijk
3 van de imkerij en de ver-
iig Zeeuwind. De Zeeuwse
,v is de vierde van een serie
24 die dit jaar op verschil-
0 [plekken in Nederland ko-
te staan.
F- de locatie Poppendamme
jkozen. omdat daar al ver-
jende vormen van duurza-
jnergie in praktijk worden
acht. met name zon-
troom Ook is de bouw van
1 jenergiespeelplaats gestart,
janeente Veere heeft voorlo-
voor twee jaar een vergun-
[voor de Turby verstrekt,
i je turbine voldoet, moet in
traktijk nog blijken, Er is
I geen ervaring opgedaan met
fjehjke kleine molens. De
Kan de turbine in Poppen-
tineis 7,5 meter hoog; de ro-
s drie meter hoog en de wie-
hebben een doorsnee van
meter. Gerekend wordt op
jaarlijkse productie tussen
jen 5000 kilowatt-uur.
Stroom is bedoeld voor eigen
ruik en niet voor levering
het openbare elektriciteits-
De Turby is niet geschikt
[plaatsing op gewone hui-
jmaar kan wel op bedrijfs-
atgebouwen gezet worden.
inering Sasse
oonwagenkamp
VAN GENT- Het woonwa-
centrum Tweekwartweg bij
van Gent wordt volgend
rdefinitief gesaneerd.
2 Terneuzen heeft
r dit doel 270.000 euro uitge-
ikken. De bewoners van het
fitrum, dat eigenlijk al begin
'90 had moeten wijken,
!elders woonruimte aange-
len. Terneuzen is voorts van
de woonwagencentra in
gemeente over te dragen aan
woningbouwcorporaties.
door Rolf Bosboom
Probeer het maar eens, met een scoot-
mobiel in en uit de Teletaxi te rij
den, via zo'n steil plankje. „Erin gaat
nog wel, maar eruit is echt hartstikke
eng", zegt Jannie de Looff-de Wild.
Niet dat ze zelf is aangewezen op een
dergelijk voertuig, maar als directeur
van de Stichting Welzijn Ouderen op
Schouwen-Duiveland wilde ze eens er
varen waar een groeiend deel van haar
achterban mee te maken heeft.
Je ziet ze steeds vaker in het straat
beeld, de scootmobielen. Ingenieuze
voertuigjes voor mensen bij wie het lo
pen niet of nog slechts moeizaam gaat.
Wie er een tot zijn beschikking krijgt,
moet het doorgaans doen met een korte
instructie en gaat vervolgens onervaren
de weg op, met alle risico's van dien.
„Succes ermee!"
De leverancier valt weinig te verwijten.
Wie een personenauto koopt, krijgt ook
weinig meer aanwijzingen dan de bedie
ning van de ruitenwisser en de radio. Er
hoeft ook geen enkele proeve van rij
vaardigheid te worden overgelegd.
De Schouwen-Duivelandse ouderen-
stichting besefte al in 2000 dat er actie
moest worden ondernomen en begon
nen met het opzetten van scootmobiel-
cursussen. Zij was daarmee een van de
wegbereiders, want inmiddels worden
1 op steeds meer plaatsen vergelijkbare
opleidingen georganiseerd.
Een goede zaak, vindt Martin Huysse
van het Regionaal Orgaan Verkeersvei
ligheid Zeeland (ROVZ). Weliswaar ko
men er nog nauwelijks ernstige ongeval
len voor, maar de kans is groot dat dat
slechts een kwestie van tijd is.
„Mede door de vergrijzing komen er
steeds meer scootmobielen. Daarmee
woi'dt ook de kans op ongelukken gx'O-
ter. Dat kun je maar beter voor zijn.
Het is daarom goed als de overheid het
Scootmobielcursus in Brouwershaven.
voortouw neemt." Binnen de project
groep ouderen en gehandicapten van
het ROVZ is het idee ontstaan een draai
boek op te stellen voor cursussen. Orga
nisaties die daar belangstelling voor
hebben, hoeven dan niet het wiel op
nieuw uit te vinden, maar kunnen snel
een opleiding opzetten.
Draaiboek
Zeeland is een van de eerste provincies
die beschikt over zo'n blauwdnxk, Rij
den met een scootmobiel geheten. Het
eerste exemplaar van het draaiboek
archieffoto Mechteld Jansen
wordt dinsdag gepresenteerd in Middel
burg. ROVZ-vooi-zitter T. Poppelaars
overhandigt het dan aan de Middelburg
se verkeerswethouder L. Luitwieler en
directeur H. Notenboom van patiënten-
platfoxm Het Klaverblad.
Bij het opstellen van het draaiboek is
vooral dankbaar gebruik gemaakt van
de ervaringen op Schouwen-Duiveland.
Daarnaast is de ROVZ-projectgroep,
waarin onder meer Het Klaverblad en
de diverse Zeeuwse welzij nsstichtingen
voor ouderen zijn vertegenwoordigd,
gaan kijken in Veghel. Daar heeft een
werkgroep samen met de ANWB een
cursuspakket samengesteld voor scoot-
mobilisten. De waarde van een goede
opleiding is volgens Jannie de Looff on
miskenbaar. Haar organisatie heeft in
middels zes cursussen achter de rug,
met gemiddeld rond de vijftien deelne
mers. Medio deze maand is er zelfs,
naar analogie van de rolstoeldriedaag-
se, een scootdriedaagse.
Ongebruikt
Op Schouwen-Duiveland zijn ongeveer
250 scootmobielen uitgegeven. Hoeveel
er daadwerkelijk worden gebruikt, is
onduidelijk. De psychische baiTière kan
groot zijn, waardoor nagelnieuwe exem
plaren soms ongebruikt in de schuur
blijven staan. De Looff: „Mensen moe
ten er toch een keer voor het eerst mee
in het openbaar verschijnen. Zeker als
het winter is geweest, wordt het vaak
steeds weer uitgesteld om ex-mee te rij
den. We proberen mensen op het goede
spoor te zetten."
Het rondx-ijden met een scootmobiel ver
eist ook enige training en vaardigheid.
„Ik heb nog niet gehoord van ernstige
ongelukken, maar er belandt wel eens
iemand in de sloot", weet De Looff. Het
is voox'al zaak het voertuig enigszins ho
rizontaal te houden, om het gevaar van
kantelen binnen veilige marges te hou
den. „Je moet oppassen als de weg bol
loopt of als er kuilen zijn."
Het draaiboek dat nu is opgesteld, moet
ervoor zox-gen dat alle elementen die
van belang zijn voor beginnende scoot-
bestuux-dex-s, in een cux-sus aan bod ko
men.
Op het programma staan onder meer
een ogentest, bewegingsoefeningen en
het trainen van diverse manoeuvres.
Ook is er aandacht voor de verkeersre
gels. Een scootmobiel mag zowel op het
voetpad als op de weg of het fietspad rij
den, maar de bestuurder moet zich dan
ook houden aan de bijbehox-ende voor-
schriften.
Op Schouwen-Duiveland worden' de
cursussen altijd afgerond met een geza
menlijke rit door de omgeving. „Daar
gebeux't altijd wel iets bijzonders", zegt
De Looff. „Ik herinner me nog een
vrouw die zes jaar niet de deur uit was
geweest. Die heeft met haar scootmo
biel echt een nieuwe start gemaakt. Ze
zat echt met tranen in de ogen, omdat
ze zo blij was dat ze dat had gedaan,
dat ze na jaren weer eens een mooie
tocht had gemaakt en mensen had ont
moet."
MIDDELBURG - Het dagelijks pi-ovinciebestuur wil het
beroep bij de Raad van State tegen aanleg van een zeere
servaat tussen de (nieuwe) tweede Maasvlakte en de Kop
van Schouwen intrekken. Dit reservaat is bedoeld als na
tuurcompensatie, voor de schade die komst van de tweede
Maasvlakte veroox-zaakt. De provincie tekende bezwaar
aan, omdat zo'n zeeresex*vaat nadelige gevolgen kan heb
ben voor onder meer vissei'ij en recreatie in de (Zeeuwse)
deltawatei-en. Na het indienen van het beroep vroeg het
Rijk om overleg. Dat leidde tot het het maken van afspra
ken, waarbij de Zeeuwse belangen veilig zijn gesteld.
Hiervoor is een ovei-eenkomst opgesteld. Over enkele
maanden komt er meer duidelijkheid over aard, vorm en
plaats van het zeeresex*vaat. De provincie en de gemeente
Schouwen-Dxxiveland worden bij de verdere uitwex-king
van het nieuwe natuurgebied in de Voordelta betrokken.
MIDDELBURG - Arjan Heei-es, leerling vwo 6 van de Ne-
halennia Stedelijke Scholengemeenschap in Middelburg,
is als enige Zeeuwse kandidaat dooi'gedrongen tot de fina
le van de Nationale Scheikunde Olympiade. De wedstrijd
wordt van 10 tot en 17 juni gehouden bij de Univei'siteit
van Wageningen. De scheikundeolympiade is een wed
strijd voor scholieren in het middelbaar onderwijs (vwo 5
en 6). Naast parate kennis wordt voox-al het vex-mogen om
chemische problemen op te lossen getest. Het is voor het
tweede achtereenvolgende jaar dat een leerling van Neha-
lennia weet door te dringen tot de finale van de Nationale
Scheikunde Olympiade. In 2003 won Elisabeth Meulen-
broek een zilveren medaille op de Intei-nationale Chemie
Olympiade in Athene.
IJZENDIJKE - Het Mauritsjaar is nog maar koud begon
nen of er is in West-Zeeuws-Vlaanderen al een wandel
pad naar de prins vernoemd. De x-oute van vijf kilometer
door en langs vestingsplaats IJzendijke wex-d gisteren offi
cieel ingebruikgesteld. De routebeschrijving is verkrijg-
baar bij enkele winkels in IJzendijke en de VW's in
Zeeuws-Vlaanderen. In Sluis kan sinds deze week (en tot
oktobex-) wox'den meegedaan aan een Mauritsi-ondleiding.
TERNEUZEN - Alle inwonex-s van Tex-neuzen ontvangen
binnenkox-t een enquêtefonmilier van de px-ojectgroep
Normen en Waarden. De resultaten van het onderzoek
worden gebruikt voor de opstelling van de nota Normen
en Waarden. De gemeenteraad van Terneuzen heeft bur
gers gevraagd mee te werken aan het project. Inmiddels is
een groep van 25 inwonei-s van vex-schillende buurten en
kernen aan de slag gegaan om inhoud te geven aan het
project.
De nota Nox-men en Waarden dient als bijdrage aan het
nog door de gemeente op te stellen Integraal Veiligheids
plan. Daarnaast gaat de px-ojectgx'oep een gespx-ek aan
met de bxxrgex's en coöx-dineert de communicatie tussen de
bevolking en de gemeente op dat terrein. Het is nog niet
bekend, wanneer de x-esultaten van de enquete worden ge
presenteerd.
De bekendmaking van de uitslag gebeurt onder andere
via de gemeentelijke informatiepagina.
kunst
irMarianne van de Polder
xTS - Het heeft geregend. Boven
[bloemperken zijn de donkere
net aan het wegdrijven. Op
mblaadjes parelen water-
die een scala aan kleuren
itsen. Er hangt een mystie-
ir over De Zeeuwse Rozen-
irnKats.
ekje heeft een verrassing. Zo
er achter een haag plotse-
[een paar roestbx-ume figuurtjes
Iet zijn de 'Twisted sistex-s' van
sDrngs. Zijn beelden zijn sa-
met die van Sjoerd Buisman,
[Kelholt, Albert Verkade en Ma-
Cuijpers tot begin september
ft in de idyllische tuin aan de
Groene weg 3 in Kats.
één van ce eigenaren
te tuin, is verguld met de expo-
pa. Plass: „Of iets bij de tuin
[of niet. is niet zozeer een crite-
Criterium is of ik iets boeiend
I en dat dat ook boeiend blijft,
st moet een versterkend ef
fect hebben. De opzet van de tuin
is, dat hij als een jas moet sluiten,
maar er moeten tegelijkertijd ook
veel verrassingen inzitten. De geest
moet worden geprikkeld. En dat be
reik je met kwalitatief goed werk."
De vijf gei'enommeerde kunste
naars komen uit Amsterdam, behal
ve Verkade, die in Schiedam is ge
vestigd. Het werk van Verkade is
met name hei-kenbaar door de pijl-
vorm, die hij vaak gebruikt om een
contrast aan te duiden. Imposant is
zijn grote schaal, 'The Canadian
Fall', die bestaat uit een heleboel
bladervormen.
Geometrie
Cuijpers werkt graag met klexxren
die neigen naar het primaire, maar
het niet zijn. Met die kleuren
creëei't ze haar eigen landschappen.
Kei holt geeft de vooi'keur aan geo
metrische vox-men, maar gebruikt
ze wel op een manier die niet zuiver
rationeel aandoet. Dings gebruikt
vaak symbolen uit de renaissance
en verbindt op eigenzinnige wijze
het profane aan het sacrale. Zijn
beelden vertellen een verhaal dat
veel te raden overlaat.
Lagen
Biologische structuren staan cen
traal in het werk van Buisman.
Plass: ,,De biologisch bepaalde filo
sofie van Buisman spx-eekt me erg
aan. Hij heeft heel erg over de op
bouw van natuurlijke elementen na
gedacht, wat een extra dimensie
geeft aan zijn werk, dat getypeerd
wox-dt door een bepaalde gelaagd
heid. Door die lagen ga je je afvra
gen: wat zit erachter? De biologi
sche basis brengt zijn kunst dicht
bij de natuur. De vormen die hij ge
bruikt, doen denken aan de manier
waax-op een roos is opgebouwd.
Daarom sluit zijn wex-k zo goed aan
bij de tuin. Dat van de anderen past
ook prima, ze hebben hun werk alle
maal zorgvuldig voor deze plek uit
gekozen. v
De Zeeuwse Rozentuin is geopend di.
t/m za. van 10 tot 17 uur
Schaal The Canadian Fall van Albert Verkade in De Rozentuin in Kats. foto Willem Mieras
[pELBURG - Remonstrants
fikante E. Laman Trip-
Marink verzorgt maandag
fezing over de schilder Hen-
Werkman in de aula van de
pwse Bibliotheek in Middel-
Tnp-Kleinstarink is met
paat, maar js n0g steecjs jn
pd werkzaam in de Remon-
Gemeente in Fx-iedrich-
Duitsland. Daarnaast
zij zich bezig met de Euro-
cultuur. Ze verdiepte zich
F* literaire werk van Dante
en schilderijen van
meer Chagall en Werk-
De schilder Werkman
°P 10 april 1945 gefusil-
f in de bossen bij Bak-
F- In de oorlog kwam
Fan onder indruk van de
Fen van vrome joden uit
i-Europa.
F Trip-Kleinstarink gaat
'ar lezing in op het leven en
«net werk van Werkman,
georganiseei'd door
Vorming en Toe-
Fi van de Koorkerkgemeen-
P. begint om 19.30 uur.
Van de Perre's pasteltekeningen tonen vrouwen met gracieuze ron
dingen.
door Anita Tournois
AARDENBURG - Voor kunste
naar Harold van de Perre uit
Dendermonde vormt de klassie
ke wereld de basis van waaruit
hij werkt. „In tegenstelling tot
de actuele kunst waarin de
mens vaak belachelijk wordt ge
maakt, zorgt de lamst van de
klassieken voor een gevoel van
verheffing en schoonheid. Ze be
nadrukt juist de waardigheid
van de mens", vindt de Belg.
„Ze is eenvoudig en puur, net
als muziek, zonder allerlei toe
ters of bellen."
Van de Perre exposeert op dit
moment in de galerie van de Ra
bobank in Aardenburg. Monu
mentale glasramen van zijn
hand, met titels als 'Het zonne
lied', 'Hemels Jerusalem' en
'Stad Gods', sieren kerken, ka
pellen en kloosters, onder ande-
x-e in Brugge, Antwex-pen, Gent
en Lille. Naast foto's van de glas
ramen, zijn voornaamste specia
lisme, zijn in Aardenburg ook te
keningen en aquarellen van zijn
hand te zien. Van de Perre verge
lijkt zijn werk graag met het
schrijven van een muziekparti
tuur. „Mijn glasramen bijvoor
beeld met een concerto voor or
gel, vol kleur, vlammend. Mijn
aquarellen juist met het spelen
op een cello, vol weemoed en me
lancholie."
De foto's van zijn kleurrijke
glasramen laten zien dat de kun
stenaar hier in hoge mate abstra
heert. Echter, mystieke symbo
len als kerktorens, een Christus
figuur of een zon, zitten'wel de
gelijk verstopt en verwerkt in
de fraaie gebogen belijning. Van
de Perre: „Elk onderdeel van
het glasraam vormt een kunst
werk op zich, maar samen vor
men zij een groter ritmisch, fas
cinerend en contrastrijk geheel.
Zelfs als het buiten grijs en don
ker is, zorgt het geel in mijn ra
men exwoor dat de zon schijnt."
Een gegeven dat ook terug te
vinden is in zijn aquarellen van
lichte, losse, luchtige landschap
pen. Voor zijn tekeningen in pas
tel vormt de vrouw het hoofdon
derwerp. Afgebeeld met gracieu
ze rondingen, in oei-oude the
ma's als moeder met kind, zwan
ger of kokettei-end.
Boeken
Harold van de Perre is een
veelzijdig man. Hij verdiepte
zich in de Vlaamse schilder
kunst en schreef hierover ver
schillende boeken. Ook is hij cul
tureel ambassadeur voor Vlaan
deren in Sint-Petersburg. Hier
door kwam een uitwisseling tot
stand tussen Russische en
Vlaamse musici en wox-dt er op
de Russische televisie aandacht
besteed aan de Vlaamse schilder
kunst. Bovendien organiseert
hij er de jaarlijkse zomex-exposi-
tie 'Vlaamse Kunst Vandaag',
waaraan hij ook zelf deelneemt.
Tentoonstelling: glasramen (fo
to's), aquarellen en pasteltekenin
gen van Harold van de Perre t/m
25 juni in de Rabobank, Aarden-
burg.
Open: ma. t/m vr. van 9-12 en van
13- 17 uur.
door Rinus Antonisse
GOES - Het barst in Zeeland
van de hardnekkige milieupro
blemen. Ze blijken in de prak
tijk moeilijk op te lossen. In het
nieuwe Omgevingsplan van de
provincie moet voor deze slepen
de aantasting van het leefkli
maat nadrukkelijk aandacht ko
men.
De problemen niet alleen noe
men, maar ook aangeven wat er
concreet aan gedaan wordt. Dit
stelt de Zeeuwse Milieu Federa
tie (ZMF) in een reactie op Koer
sen voor onze omgevingeen dis
cussienota ter voorbereiding
van het Omgevingsplan (dat pas
in 2006 van kracht wordt).
Volgens de ZMF komen de weer
barstige milieuproblemen nau
welijks in beeld. De milieufede
ratie noemt als ernstigste: de uit
stoot van broeikasgassen; de kli
maatverandering; een afnemen
de verscheidenheid aan planten
en dieren; de uitstoot en gevol
gen van schadelijke stoffen als
fijn stof; aanhoudende toename
van het autoverkeer; een
gx-oeiende afvalberg en meer
energieverbruik.
Nieuwkomers zijn vormen van
biologische verontreiniging, zo
als de invoer van de Japanse oes
ter en andere uitheemse soorten,
alsook de milieugevolgen van de
moderne biotechnologie.
De ZMF beseft dat Zeeland de
ze hardnekkige problemen niet
op eigen houtje kan oplossen,
maar vindt wel dat provincie
voor een actieve aanpak dient te
kiezen. Zeker nu de maatschap
pelijke aandacht voor hardnek
kige milieuproblemen afneemt
(er tx-eedt gewenning op).
De provincie hoort niet alleen
voortx-ekker te zijn ten aanzien
van de 'moeilijke' milieuproble
men, maar ook als het gaat om
het veilig stellen van de
groen-blauwe oase, stelt de
ZMF. In het geding zijn daarbij
publieke belangen als rust, ruim
te, rijke natuur en een mooi
landschap.
Wat betreft de waterrecreatie is
de milieufederatie niet op voor
hand tegen nieuwe jachthavens
en uitbreiding van bestaande.
Dat moet wel plaatsgxïjpen op
plekken die zich bij uitstek le
nen voor watersport: Grevelin-
gen, Veerse Meer en aan de
Noox-dzeekust (een passantenha
ven).
De ZMF verbindt er voorwaar
den aan. Uitbreiding van de
voorzieningen moet bijdragen
aan een betere kwaliteit, zoals
gevarieerder aanbod en meer
dienstverlening. De groene
waax-den in de omgeving waar
nieuwe jachthavens komen (of
waar uitbreiding komt) mogen
niet in de knel komen.
Op het gebied van bedrijfsterrei
nen kiest de ZMF voor het con
centreren van de bedrijvigheid
per regio op ten hoogste twee
grootschalige locaties. Daarmee
zijn zorgvuldig ruimtegebruik
en een goede inpassing in de om
geving het beste gediend. De
provincie doet er goed aan een
Zeeuwse ontwikkelingsmaat
schappij op te richten, die zich
inzet voor het binnenhalen van
nieuwe ondernemingen en de
plaats waar ze zich mogen vesti
gen.
GOES - Het gewest Zuidwest
van de Epilepsie Vereniging Zee
land houdt dinsdag om 20.00
uur in Hotel Terminus in Goes
een voorlichtingsavond met als
thema 'Kind en epilepsie'.
Sprekers gaan in op de verschil
lende soorten van epilepsie en
medicatie. Tijdens de avond is
een begeleider aanwezig van het
Steunpunt Onderwijs Epi
lepsie uit Goes die vragen kan
beantwoorden over ondersteu
ningsmogelijkheden.
De bijeenkomst is bedoeld voor
ouders van kinderen met epilep
sie, maar ook voor mensen die
werken met deze kinderen.
CLINGE - Fanfare Weldoen
Door Vermaak Clinge verzorgt
zaterdag na de kerkdienst rond
19.45 uur een Zomeravondcon
cert op het kerkplein.
De muzikanten spelen o.l.v. Luc
Moons muziek als Dancing On
The Seashore, A Brand New
Day, Adiós Nonino, The Westsi-
de Story, Big Spender en andere
bekende Hafanummers. Bij
slecht weer speelt de fanfare in
de eigen repetitieruimte.
